Eski İngiliz Başbakanı... Amerika Birleşik Devletleri Irak'ın işgal ederken işgale destek veren isimdi. Bir dönem Ortadoğu dörtlüsü olarak tanımlanan grubun başındaydı. Hep tartışıldı, hem kanla ve işgalle anıldı. Şimdi de adı Gazze'nin başına geçen kişi olarak anılıyor. Peki, kim bu Tony Blair? İnceleme haberimizde uzman isimlere sorduk. İşte Ortadoğu'da Blair belasının tarihi...
00:331997 genel seçimlerinde İşçi Partisi'nden Birleşik Krallık Başbakanı seçildi.
00:39İşçi Partisi 18 yıl sonra iktidara gelmişti.
00:42Donu Bileir bir poltutar edasında yıldızlaşmıştı.
00:50Ama o yıldız Orta Doğu ve özellikle Irak'ın kan gölü olmasında başrollerden biriydi.
00:55Derken 11 Eylül saldırıları ardından 2001'de Afganistan'ın işgali geldi.
01:00Amerika saldırıyor, en büyük desteği İngiltere veriyor.
01:04Tepkilerin en yükseğe ulaştığı ansa Irak'ın işgaliydi.
01:07Amerika'nın o dönemki Dışişleri Bakanı Colin Powell tüm dünyaya yalan söyledi.
01:11Saddam Hussein has chemical weapons.
01:14Saddam Hussein has used such weapons.
01:17Saddam Hussein has no compunction about using them again against his neighbors and against his own people.
01:23Tony Bileir eski İngiliz Başbakan'ın aslında özellikle Orta Doğu'nun, Irak'ın, Gazze'nin, Filistin'in, Dübna'nın son 20-25 yıllık karanlık dönemlerinde hep adı öne çıkan bir isim.
01:40Açıkçası çok da fazla güven vermeyen hatta kanla ve işgalle anılan bir isim.
01:48Yine ona destek veren İngiltere'ydi.
01:49İngiltere Başbakan'ı Tony Bileir, Irak'ta resmi olmayan rakamlara göre 1 milyon kişi öldürülürken Amerika'nın suç ortağıydı.
02:14Sonrası ölüm, gözyaşı ve kan.
02:16Irak'ta can kayıplarını önemsemedi.
02:18Ülkesinde tepkilerin hedefiydi.
02:20Sadece siyasette değil, şarkılarla hedef alındı.
02:23Merhum ünlü şarkıcı George Michael ona sert şekilde tepki gösterenlerdendi.
02:27And we didn't elect George Bush.
02:30But unfortunately we did elect Tony Blair.
02:32Americans really do not deserve this any more than we do.
02:38Well right now I don't think Tony Blair is representing democracy in any way whatsoever.
02:44America deserves better Bush and we deserve better than Blair.
02:48Blair'in Orta Doğu sabıkası sadece Irak'ta sınırlı değildi.
02:52İsrail 2006'da Lübnan'a saldırırken o da oradaydı.
02:55Protestocular onu unutmamıştı.
02:57Basın toplantısı eylemcilerin baskınına sahne oldu.
03:00Blair'e savaş suçlusu utan diyerek bağırıyorlardı.
03:03Orta Doğu'da nerede bir kan varsa orada bir görseli vardı.
03:09Blair'in, Tony Blair'in.
03:11Kendi kişisel gazeteci tarihinden hatırladığım Lübnan'da 2006 Lübnan Savaşı'nda
03:18İsrail, Lübnan'ı 30 günden fazla bombaladı.
03:22Çoluk çocuk öldürdü.
03:25Çoluk çocuk kadın yaşlı demeden binaların üstüne bomba bırakıldı.
03:30Bugünkü senaryonun da aynıysiydi.
03:31O dönemde İngiliz Başbakanı olarak Lübnan'ı ziyaretinde Tony Blair protesto edildi.
03:41Utan, ellerin kanlı diyerek, Irak işgali söylenerek, özellikle Irak işgali tanımlanarak
03:47Blair'e karşı tepki vardı.
03:49Ben de o salondaydım.
03:51Şimdi hatta o gün eylemi yapan ki yabancı uyruklu bir isimdi, Lübnanlı dahi değildi.
03:57Bir gazeteci kılığında oraya giren isim.
04:00Aynı asansörde çıktık.
04:03Hanımefendi gitti.
04:05İşte salonda otururken bir anda utan diye Tony Blair'e bağırarak pankart açtı.
04:11Şimdi geldiğimiz noktada hem Batılılar, hem Doğulular, hem bölge insanı açısından
04:16Blair bu bölgede günahlarıyla bilinen bir isim.
04:21Kanla ve işgalle tanımlanan bir isim.
04:23Şimdi bu saatten sonra Gazze üzerinden bir Blair'a orayı yönettirme durumunun
04:31olma ihtimali zaten Filistin sorununu çözmemek anlamına geliyor ve Filistin'deki
04:37kanın devamı anlamına geliyor.
04:39Milyonlarca insanın hayatını kaybetmesinde ve Orta Doğu'nun kana bulanmasında önemli
04:45etki sahip olan isimlerden de İngiltere Başbakanlarından da ve kendi kamuoyundan da çok
04:50ciddi tepki gördüğünü de tarih sayfalarda ve tabii o dönem içerisinde görüyoruz.
04:55İngiliz Başbakanlığını bıraktı sonrasında da ödülünü aldı Blair.
04:58O dönem ön planda olan Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, Rusya ve Amerika'dan oluşan
05:03Orta Doğu dörtlüsünün temsilcisi oldu.
05:05Ama tabii ki barış taleplerine karşı umarsız, savaş, kan ve gözyaşına ise kayıtsızdı.
05:10Şimdi ise gündemde Blair'in Gazze'yi yönetme konusu var.
05:14Trump'ın planına göre Blair'e yeni bir rol var.
05:17Ama hakkında söylenenler, iddialar ve geçmişi şimdi Filistin'de daha mı fazla kan akacak
05:22sorusunu gündeme getiriyor.
05:24Peki ne oluyor?
05:25O dönem Tony Blair döneminde işgallerde İngiltere'ne sürekli Amerika'ya destek verdiği
05:31bir durum var.
05:32Şimdi biz nasıl gönüleceğiz Tony Blair'in Gazze'yi yönetmesine?
05:36Böyle bir şey olabilir mi?
05:37Yüzyıllık aslında 1917'yle başlayan Balfour Deklarasyonu'yla başlayan bir sürecin
05:42belki de final sahnesi şu anda tasarlanıyor.
05:45Tony Blair, İngiltere'nin önemli bir ismi, Amerika veçlı devletleri.
05:48Tıpkı 1916, Saks Pico, 1917 Balfour Deklarasyonu ve 1920 Sanremo Konferansı'na giden süreçte
05:56sanki yeniden birileri Birinci Dünya Savaşı cephelerini harekete geçiriyor ve yeniden bu coğrafyaları
06:02tanzim etmek için belli siyasetlere gülüyor.
06:04Şimdi iddialardan biri Gazze'de dijital kimlik uygulamasına gidileceği, yani Filistinlilerin
06:10fişleneceği iddiası.
06:11Tony Blair ismi, gri kardinal sizlerimi bırakıyor ve Tony Blair'lı bir geçiş gazzesinin de
06:17sözde barış altında ama kimliksizleştirilen, yine topraksızlaştırılan ve Gazze'lerin
06:23elinden alınacak bir Gazze olarak karşımıza çıkacak.
06:26Aslında kendine çalışan bir Blair görüntüsü yine ortaya çıkmış durumda.
06:30Beş yıllık süre içerisinde Donald Trump'ın Riviera hayalleri dahilinde bu bölgenin
06:35bir Dubaileşmesi, bir liman şehri haline getirilmesi, yani Gazze'yi Filistin'den koparmak,
06:42Gazze'yi uluslararası bir liman şehri haline getirebilmek, bir tatil yöresi haline getirebilmek
06:46ve işte 70 binden fazla şehirin mezarları üzerinde böyle bir tatil yöresi, böyle bir
06:52eğlence bölgesi ve tabii ki işin ekonomik yönüyle beraber Gazze'nin hidrokarbon kaynaklarına
06:58el koymak ve tamamen artık bu davayı bitirmek üzere de bir hamle olarak görebiliriz.
İlk yorumu siz yapın