- 4 gün önce
Okudukları ve gördükleri ile yetinmeyip, gündemin perde arkasını öğrenmek isteyenler Arka Plan'da buluşuyor. Ülke TV ekranlarının güçlü ismi Mustafa Yıldız Arka Plan ile gündemin nabzını tutuyor.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müzik
00:00İyi akşamlar efendim.
00:22Arka planla huzurlarınızdayız.
00:23Ben Mustafa Yıldız.
00:25Bu akşama da yine yoğun bir gündemle, sıcak haberlerle ve satır aralarında kalan detaylarla başlıyoruz.
00:32Sevgili seyirciler bugün Marmara Denizi'nde bir deprem meydana geldi.
00:36Tekirdağ'ın Marmara Ereğilisi açıklarında meydana gelen deprem İstanbul başta olmak üzere çevre illerden yoğun bir şekilde hissedildi.
00:45Şimdi bugün yaşananlarla başlayacağız arka plana.
00:48Sakin, sakin.
01:14Önce 5'le sallandı, ardından akçılar geldi.
01:18Marmara bölgesi ard arda depremlerle sarsıldı.
01:25İtfakta bulaşık yıkıyordum.
01:27Ayaklarımın altından zaten böyle hissettim.
01:29Hemen yerin gidip geldi.
01:30Namaz kılıyordum.
01:31Gelin içeriden anneanne.
01:33Debirebolu'yu deyince yer bıraktım, kaçtım.
01:35Tekirdağ'ın Marmara Ereğilisi ilçesi açıklarında meydana geldi deprem.
01:39Sarsıntı Marmara bölgesi genelinde hissedilirken İstanbul'da da paniğe yol açtı.
01:49Tekirdağ Marmara Ereğilisi'nde meydana gelen 5 şiddetindeki deprem İstanbul'da oldukça şiddetli bir şekilde hissedildi.
01:57Depremin korkusundan vatandaşlar kendilerini dışarıya attı.
02:02Kur'an okurken deprem oldu dediler.
02:04Apar topar indim aşağıya.
02:06Korktunuz mu?
02:07Yok. Şimdi korktum. Eve giremiyorum.
02:09Deprem anında evlerinde ve iş yerlerinde bulunan vatandaşlar panikle dışarıya çıktı.
02:14O anlar kameralara saniye saniye yansıdı.
02:22Evela şöyle bir vuruyor ondan sonra hızlanıyor.
02:26Yani Evela sana bir haber veriyor. Bir baktım. Burada benim aparatım var. Orada gidiyor, geliyor, gidiyor. Oradan anlıyorum.
02:36Deprem sırasında okullarda ders işleniyordu. Öğrenciler güvenli bir şekilde hızla sınıflardan çıkarıldı. Tüm okul bahçede toplanarak yoklama alındı.
02:46Deprem olduğunu öğrendik. Hemen çocukları da okuldan alıp buraya geldik.
02:50Korktuk tabii ki de çocuklara, yani hemen çocuklara bir yöneldik. Neredeler diye aradık. Okullardan gittik aldık. Mahalle baya bir karıştı yani o anda.
03:01Deprem anında çalışanlar, alışveriş yapanlar da vardı. Sarsıntıyla onlar da panikle kaçıştı.
03:11Depremin ardından İstanbul Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı'nda uçuşlar 5 dakika durduruldu.
03:16Pist kontrollerinin ardından uçuş trafiği normale döndü.
03:19Evde yakalandım. Çok hissettim. Korktum, bayağı korktum.
03:23Tikirdağ Vadiliği kentte herhangi bir hasar ve olumsuzluğa rastlanmadığını açıkladı.
03:27İstanbul'da ekipler saha taramasına başlarken çeşitli ilçelerde 4000 hale ilgili hasar ihbarı yapıldı.
03:33İhbar noktalarına ekipler sevk edilirken 12 vatandaş panik atak nöbeti ve korku, 5 vatandaşla paniğe bağlı burkulmalara maruz kalarak 112'ye ihbarda bulundu.
03:42Şimdi bu konuyu konuşmak üzere deprem uzmanı Prof. Dr. Süha Özden hocamız bizlerle birlikte telefon attığımızda.
03:56İyi akşamlar hocam. Geçmiş olsun bir kez daha.
03:59İyi akşamlar Mustafa Bey. Evet, geçmiş olsun. Tekirdağ İstanbul'da yakın ilerideki herkese.
04:04Şimdi hocam, ilk sorun şu. Bu deprem Şener Hoca'nın, Şener Üşümensoy Hoca'nın dediği gibi bir fayın devamındaki kırılma ve büyük diye adlandırılmayacak bir deprem mi?
04:20Yoksa kendi içinde değerlendirilebilecek yeni başka bir fayın kırılması mı hocam?
04:27Şimdi şöyle söyleyelim Mustafa Bey. Yani başkalarının ne dediğine ben ilgilenmiyorum ama ben size teknik olarak anlatmaya çalışayım dilim döndüğü kadar.
04:36Şimdi hadise şu. Burası Marmara Denizi içerisinde, Marmara Elisi'nin hemen ön tarafında Marmara Çukurları diye geçen bir yer.
04:47Burası Kuzey Anadolu'nun kuzey kolunun geçtiği yer aynı zamanda.
04:52Fakat ikinci bir ayrı özelliği de şu. Doğrultu atımlı fay sistemlerinde faylar bir uzanımı boyunca belli bir mesafeyi kat eder.
05:03Sonra sıçramalar yaparlar. Sağa ya da sola sıçrar, oradan devam ederler.
05:08Marmara Çukurları'nın olduğu yerin de özelliği bu. Yani sağa sıçradığı bir yer.
05:14Yani bir çökültü alanı. Adı üstünde zaten çukur, Marmara Çukurları olarak geçiyor.
05:19Normalde doğrultu atımlı faylarda yanal hareket ortaya çıkar.
05:27Fakat bu çukurluk sıçrama alanlarına geldiğinde doğrultu atımlı yerine normal yani düşeği harekete dönüşür.
05:35Ve burada da aynı şey geçerli.
05:37Ve AFAD'da yapmış olduğu odak mekanizması çözümünde bu depremin bir normal faylanma olarak geliştiğini söylüyor.
05:46Biz de aynı şeyi düşünüyorduk. AFAD'da aynı çözümü ortaya koymuş olduk.
05:51Şimdi bilimsel şey bu.
05:53Yani bu sonuçta Kuzey Anadolu fayının kuzey kolu üzerinde meydana gelen küçük ve orta büyüklükteki deprem geçişinde bir deprem.
06:02Her zaman olabilecek bir deprem.
06:04Aslında beş büyüklüğündeki depremler ülkemizin her yerinde bir fay aramaksız.
06:08Yani diri bir fay.
06:10Büyük deprem üretme potansiyeli olan bir fay aramaksız olabilecek fay deprem.
06:15Ama burada Kuzey Anadolu fayının kuzey kolu olunca ve üzerinde son 100 yıl, 200 yıl geçkin süredir hatta 300 yıla döndük bir büyük deprem olmayınca bir panik oluşuyor.
06:28Aslında beşlik depremden ziyade olabilecek bir büyük depremin yaratmış olduğu bir panik var.
06:35Gündüz saatlerinde de aynı şey geçerliydi.
06:37Ama ben o zaman da aynı şeyleri söyledim.
06:40Yani bence artçı depremleri izlemek gerekir dedim.
06:44Şu anda artçı deprem aktivitesi de çok yavaş seyrediyor.
06:48Noktasal bir alan içerisinde kaldı.
06:50Bir doğrusal hat üzerinde ilerlemiyor.
06:53Zaten fayın çözümü, deprem odak mekanizmasının çözümü de bize bir normal faylanmayı veriyor.
06:59Dolayısıyla bence endişe edecek bir şey yok bu depremle ilgili.
07:03Hocam peki burada insanların, sorayım mı soruyu devam edecek misiniz?
07:09Şunu söyleyeyim olmasa siz sorun.
07:10Tabii lütfen.
07:11Yalnız bu şu demek değildir.
07:12Ben bundan daha büyük deprem olmaz demiyorum.
07:16Çünkü zaten buranın aktif bir yer olduğunu herkes söylüyor, biliyor.
07:21Yani uzunca bir sürede de deprem olmadığını Marmara Denizi içerisinde bildiğimize göre tedbiri elden bırakmayacağız.
07:28Bir kere şey bu.
07:29Ama bugünkü depremi soruyorsanız ben bugünkü depremi size çok net bir şekilde açıkladım.
07:33Hocam şimdi kafa karışıklığı ya da işte bahsettiğiniz endişe şuradan kaynaklanıyor.
07:39Birincisi Kahramanmaraş depremlerinden sonra biz şunu gördük.
07:44Hani deprem uzmanları işte ekranlarda ve diğer konferanslarda şey der ya depremden sonraki artçılar daha büyük olmaz genellikle.
07:55Fakat Hatay depreminde mesela daha büyük artçı, daha sonra meydana gelen depremin daha büyük olduğunu gördük.
08:02Anadolu'da...
08:03Ama o farklı bir şey Mustafa Bey.
08:05Anladım, anladım. Yok hani ben endişeyi anlatıyorum. Şey değil, bununla alakası vardır anlamında değil.
08:09Söylemek istediğinizi anlıyorum ve onu da söyledim zaten.
08:12Şöyle bir şey daha var. Anadolu'da şurada deprem olmaz ya da az olur denilen hani Konya gibi, Ankara gibi yerlerde depremler oldu.
08:21Kahramanmaraş depreminden sonra.
08:22Ege'de işte deprem fırtınasından bahsediliyor. Bu Yunanistan bunu konuşuyor vesaire.
08:27Şimdi böyle bir ortam olduğu için sanıyorum o endişe oluyor. Hani benim de mesela soruya bununla başlamamın nedeni oydu.
08:36Tabii ki.
08:37Bu sizin bahsettiğiniz. Mesela bundan sonra Marmara'da atıyorum 6 şiddetinde, 7 şiddetinde depremler hangi sıklıkta olma ihtimali var?
08:495 ya da 5'in altında olma ihtimali hangi sıklıkta var hocam?
08:53İşte Mustafa Bey, bilimsel olarak bunun bir cevabı yok ki. Bunu söylemeye çalışanlar hata ediyorlar.
09:00Ya bakın olsa ben söylemez miyim size?
09:03Niye ben kendi vatandaşlarımdan taklayayım ki yani bildiğim şeyi veya biliyorsam?
09:08Şimdi bilimsel gelişme bir yere kadar. Ben olanların hepsini size söylüyorum. Bundan sonrası doğayla ilişkili.
09:15Yani mesele şu. Marmara Denizi'nin içerisinden geçen fayın üzerinde veya fay parçalarının üzerinde ne kadar stres biriktiğini biliyor muyuz?
09:26Bunu kimse açıklayamaz. Söyleyemiyor da.
09:30Ancak herkes kendince ya işte şöyle olur, bu büyüklükte olur.
09:36Yani üzerinden 1766'dan sonra üzerinden geçen tarihe bakın.
09:40Ve 1766'da hasar bırakmış. Ben bunu görüyorum, bunu yorumluyorum.
09:48Eğer bu hasar bıraktıysa diyorum, hasar bırakan depremler oluyor Marmara'nın içerisinde.
09:53Ben bunu anlıyorum. Stresle ölçemiyorum o halde.
09:57O zaman başka bunun dışında yorumlamak şey olur, bilime karşı haksızlık olur.
10:01Evet. Yani şunu mu diyorsunuz?
10:03Gerçekte olmak zorundayız.
10:04Şunu mu diyorsunuz o zaman? Yani biz vatandaşlar...
10:08Potansiyeli var. Bakın şunu söylüyoruz.
10:10Bence bu kadar bir yıldır bununla uğraşan bir insan olarak diyorum ki Marmara Denizi içerisinde 7 büyüklüğünde bir deprem olma potansiyeli yüksek diyorum.
10:21Ha bu 2 depremle olur, 3 depremle olur bilemeyiz.
10:25Yani buna biz karar vermiyoruz, doğa karar veriyor.
10:27Hangi noktada stresi biriktiriyorsa.
10:30Şimdi stresi biriktirme meselesini de söyleyeyim.
10:33Yer kabuğu, yani Marmara Denizi'nin içerisindeki kaya topluluklarına çok iyi bakmak lazım.
10:38Bunlar farklı kaya toplulukları bir arada.
10:40Şimdi bazıları çok sert, sağlam kaya, bazıları değil.
10:46Sedimanter dediğimiz biraz daha gevşek dokulu kayalar.
10:50Her birinin üzerindeki stres birikimleri farklı.
10:53Yani dolayısıyla Marmara için bana göre doğrusu bilinenler üzerinden gitmek.
11:01Çok da hani üzerine mesela Marmara'yla ilgili tabanıyla ilgili yapmak karışmalara baktıklar.
11:08Ama bu konuda hani biliyorsunuz çok da spekülasyon oluyor.
11:12Yani kalabalık bir bölge olduğu için.
11:14Tabii olması da gerekir.
11:16Söylenen bir cümle, yani sizin de şimdi mesela söylediğiniz bir cümle 7 üzeri deprem olma ihtimali var.
11:21Hani bu da baktığınız zaman spekülatif bir şeye çevrilebiliyor yani.
11:25Değil, neden değil?
11:26Çünkü ciddi çalışmalar yapıldı Marmara Denizi içerisinde.
11:30Değişik araştırma gruplar.
11:31Yaptığı çalışmalar var.
11:33İstanbul Teknik Üniversitesi çok detaylı çalıştı.
11:36Yani anlatabiliyor muyum demek istediğimi?
11:38Yani sadece bir haritayı koyup da üzerine çizgiler çizip,
11:43bu fay böyle olur, bu fay böyle olur demekle olmuyor.
11:47Ben bunu samimiyetle söylüyorum.
11:48Ciddi çalışmalar var, ciddi yerlerde yayınlanmış makaleler var.
11:52Yani tabii ki yer bilimlerinde, araştırma alanlarında bilimsel ilerlemeleri kullandığı metotları var.
12:01Deniz taban araştırmaları var, daha aşağılara inen araştırmalar var,
12:05jeofizik yöntemler var.
12:07O fayların varlığı ortaya konuldu.
12:09Üzerlerinde birikebilecek stresler.
12:12Şimdi şu basit bir gerçek, ölçülebilir bir gerçek.
12:19Marmara Denizi içerisinde Kuzey Anadolu fayının, kuzey kolunun kayma hızı yüksek.
12:25En yüksek bolu da 24 milimetre bölü yıl.
12:29Ama ondan sonra Marmara Denizi içerisinde 18 ile 22 milimetre yıl arasında değişen bir şeye sahip.
12:35Kayma hızına sahip.
12:36Şimdi bu kadar yüksek kayma hızına sahip bir yerde, siz 200 yıldır deprem olmuyorsa, endişelenmeniz lazım.
12:45Şimdi bir de bu boyutu var.
12:46Yani kayma hızı yüksek.
12:46Peki hocam, ben bir şey daha sorabilir miyim?
12:48Ben bunu bir şey için söylemiyorum.
12:49Marmara'nın güneyinde mesela Bigayarım Adası, anlatabiliyor muyum?
12:538 milimetreye düşüyor yanal kayma hızı.
12:56O zaman da deprem tekrarlanma aralığı...
12:58Peki orada da büyük deprem olacak diyenler var biliyorsunuz.
13:02Efendim?
13:02Hayır, şimdi orada da mesela Bigayarım Adası'nda olacak büyük deprem, Marmara'da olmayacak diyenler de var.
13:08Şimdi o zaman bu da kafa karıştırmıyor mu?
13:12Bence işte ben size ölçülen hızla bugünkü bilimin neyi hesapladığını anlatmaya çalışıyorum.
13:18Büyük deprem için yer değiştirmeye ihtiyaç var.
13:21Pardon, yer değiştirmek için büyük depreme ihtiyaç var.
13:25Onun da birikmesi için zamana ihtiyaç var.
13:27Bu zamanda kayma hızı yüksek olan yerlerde daha çabuk, kayma hızı düşük olan yerlerde daha yavaş.
13:34Şimdi anladınız mı ne demek istediğimi?
13:37Evet hocam.
13:38Doğa bize bunu farklı da sunabilir.
13:41Kısa süre içerisinde de sunabiliyor.
13:44Yani siz bunu böyle hesaplıyorsunuz ama ben 1939'da Erzincan'da 7.9 son yüzyılın en büyük depremini yaptım.
13:53Belki 10 metreden daha fazla yer değiştirme oldu.
13:57Daha orada 150-200 yıl deprem olmayacaktı.
14:00Ama aynı yerde ne oldu?
14:021992'de yine aynı büyük, 7.2 büyüklüğüne deprem oldu.
14:06Buna da bir şey diyemiyorsunuz.
14:08Hani bu kadar kısa sürede nasıl bir daha büyük deprem oldu diyemiyorsunuz.
14:11Ya da işte siz başta örnek verdiniz, Maraş'ta ilk deprem olup bitseydi, tamam derdik hepimiz.
14:19Burada enerji açığa çıktı, her şey bitti.
14:21Demek ki yeterince stres açığa çıkmamış, yukarıdaki 500 yıldır, 600 yıldır kırılmayan fayı da kırdı.
14:29Ki benim öğrencim orada doktorasını bitirdi.
14:31O fay üzerinde çalışmıştık 2021'de.
14:37Onun açtığı hendekleri, paleosimolojik hendekleri kesti.
14:42Anlatabiliyor muyum?
14:43Evet, acayip bir güç birikim değil mi?
14:45Evet, biz Zekerde tezinde yazmıştık.
14:47Yani burada 500-600 yıldır deprem olmuyor.
14:49Büyük bir deprem ihtimali her geçen gün artıyor diye.
14:52Peki hocam, meseleyi toparlamak adına?
14:54Meseleyi toparlamak adına ben bugünkü depremin, yani bir normal fay üzerinde ama doğrultatımlı fay sistemi içerisinde yer alan bir normal fay üzerinde meydana gelen bir deprem olarak görüyorum.
15:09Bütün bilimsel veriler onu gösteriyor.
15:12Ama bu Marmara içerisinde daha büyük bir deprem olmayacağı anlamı taşımıyor.
15:18Biz her zaman tedbirli olmalıyız.
15:20Ve binamızı ona göre yapmalıyız.
15:23Sadece bu İstanbul için geçerli değil Mustafa Bey.
15:26İşte bugün de gördünüz, Marmara Denizi'nin çevresindeki 7-8 tane şehrimizi kapsıyor bu.
15:32Çünkü her birini etkileyebilecek yakınlıkta ve uzaklıkta ve uzunlukta fay segmentleri var.
15:38Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ, İstanbul, Kocaeli olmak üzere.
15:46Yani potansiyeli yüksek bir alandayız deprem açısından.
15:49Bugün olur, belki 50 yıl sonra olur.
15:52Bunu söylemek bilimsel verilerin ışığında, bilimin geldiği noktada tahmin yapmak yanlış olur.
16:02Doğru değil.
16:03Biz her gün deprem olacakmış gibi hazırlıklı olmalıyız.
16:06Yani deprem olmayacak, oldu bitti demek insanlığa bence en büyük haksızlık oluyor burada.
16:13Peki.
16:14Hocam teşekkür ederiz.
16:15Daha güzel bir yayında birlikte olmak umurum.
16:18İnşallah, inşallah.
16:19Yani dilim döndüğünce anlatmaya çalıştım.
16:24Umarım faydalı olmuştur.
16:26Peki sağolunuz, teşekkür ederiz.
16:27Ağrınıza sağolun.
16:28Devam edelim.
16:29Devam edelim.
16:29Zalim Netanyahu ve ordusu dün gece Sumut Filosu'na saldırdı.
16:51İşgalci askerler Sumut Filosu'ndan bazı gemileri alıkoydu, gasp etti.
16:58İçindekileri de aynı şekilde alıkoydu.
17:01Peki şu an neredeler, ne yapıyorlar?
17:03Gelin son 24 saatte yaşananları önce haberimizden izleyelim.
17:07Teknelere baskın yaptılar.
17:16Aktivistlere silah doğrulttular.
17:18Terör Devleti İsrail, Akdeniz'in uluslararası sularında yine haydutluğa soyundu.
17:22Gazze'ye insani yardım ulaştırmak için yola çıkan küresel Sumut Filosu, Siyonist korsanların saldırısına uğradı.
17:33Uluslararası sular bir kez daha İsrail terörüne sahne oldu.
17:36Ama ne yapsalar olmadı, bir gemi Gazze kara sularına girdi, ablukayı kırdı.
17:43İsrail donanması akşam saatlerinde filoyu 12 savaş gemisiyle kuşattı.
17:47Önce karartma, ardından rotanızı değiştirin anonsu yapıldı.
17:51Rotanıza devam eder ve deniz ablukasını ihlal etmeye kalkışırsanız,
17:57geminizi durduracak ve el koymak için harekete geçeceğiz.
18:00Filodan korsanlara tarihi bir karşılık geldi.
18:03Cevap, açlıktan öldürdüğünüz bebeklere mama taşıyoruz, vazgeçmeyeceğiz oldu.
18:08Biz sadece gıda yardımı ve su filtresi taşıyoruz.
18:12Koltuk değneği taşıyoruz.
18:13Açlıktan öldürdüğünüz insanlar için bebek maması taşıyoruz.
18:17Uluslararası hukuka göre bizi durdurma hakkınız yok.
18:19Bu yüzden talebinize uymuyoruz.
18:21İsrail donanması harekete geçerken gemilerde acil durum hazırlıkları başladı.
18:26Can yelekleri giyildi.
18:2712 gemilik bir filonun bizlere müdahale etmek için beklediğine ilişkin bir bilgi tarafımıza ulaştı.
18:33Tüm gemilerdeki arkadaşlarımız olası bir müdahaleye hazırlık için şu an gemilerinin lojasında toplanma yerlerine geldiler.
18:41Şu anda Sirius gemisinde alarm durumuna geçtik.
18:45Önümüzde 12 tane gemi olduğu söylendi.
18:48Bize 10 dakikalık bir mesafedeler.
18:50Bütün gemiler alarm durumunda.
18:52Saatler 20'yi gösterirken işgalcilerin donanması harekete geçti.
18:56Önce filonun amiral gemisi alma ile Sirius ve Adara gemileri kuşatıldı.
19:00Hala yaklaşıyorlar şu an.
19:01Bu yerkenin gemimiz.
19:03Şurada diğer bir gemimize daha alıkoyma yaşanıyor.
19:07Şu an filonun etrafında askeri gemiler geçiyor.
19:11Gemilerin siyallerini kilitliyorlar.
19:13Türk gemilerin siyali gitti.
19:15Biz siyalların orta kısmındayız.
19:17Dron saldırısı da her an başlayabilir.
19:19Ellerini kaldıran aktivistler silahsız olduklarını gösterdi.
19:22Siyonistler durumu bilmelerine rağmen tazikli su sıkarak tekneleri batırmaya çalıştı.
19:27Dünya cünlü aktivist Greta Thunberg İsrail'in haydutluğuna böyle tepki gösterdi.
19:34Şu an alma gemisindeyim.
19:35İsrail uluslararası hukuku tanımıyor ve eylemlerinden sorumlu tutulmalı.
19:40İşgali ve soykırımı sonlandırın.
19:42Özgür Filistin.
19:47Filo'da bulunan Türk aktivist Semahanur Sönmez saldırı sırasında yaşananları anlattı.
19:51Işıklar geldi. Bir tek neden geldi. Şu anda hücum oturuyor.
19:56İsrail askerleri Filo'daki tekneleri tek tek gasp etmeye başladı.
20:00Baskın sırasında kimyasal gaz kullanıldığı anlar güvenlik kamerasına yansıdı.
20:06Kısa bir süre sonra İsrail komandoları saldırıya geçti.
20:09Uluslararası sularda teknelere hukuksuzca el konuldu.
20:16Gece başlayan saldırı gündüz devam etti.
20:18İşgalciler tek tek tek tekneleri gasp etti.
20:20İsrail saldırganlığı aktivistlere geri adım attırmadı.
20:25Hiçbirini korkutmadı.
20:26İşgalciler durdurmak için saldırsa da abluka kırıldı.
20:43Mikeno gemisi İsrail barikatını aşarak Gazze kara sularına girdi.
20:47Gazze kıyılarına 9 mil kadar yaklaşan Mikeno ablukayı derdi.
20:50Bu fiili olarak ablukanın kırıldığı anlamına geliyor.
20:53Yıllardır insanların kırılamaz dediği ve İsrail'in çok büyük bir güç ile karadan ve denizden abluka altına aldığı Gazze'nin içerisine Mikeno gemimizin ulaştırmanın sevincini sizlerle paylaşmak istiyorum.
21:13İsrail'in kağıttan bir katlan olduğunu bütün dünyaya gösterdik.
21:18En önemlisi zihinlerdeki ablukayı kırdık.
21:2154 gemilik sumut füzesine saldıran haydut devleti İsrail gemileri hukuksuzca ele geçirdi.
21:2737'si Türk, 223 aktivist kaçırıldı.
21:30Aşdot limanına götürüldü.
21:31Baskın anında İsrail'in eline geçmesin diye cep telefonlarını denize attıklarından aktivistlerle bağlantı kesildi.
21:37Şimdi bu konuyu konuşmak üzere Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger ile beraberiz.
21:49Hocam iyi akşamlar hoş geldiniz.
21:52Merhabalar iyi yayınlar dilerim.
21:53Teşekkür ederiz.
21:54Sorum şu hocam, dün sumut filosu İsrail'le ilk temasında bir telsiz konuşması oldu.
22:03İsrail askerleri telsizden dedi ki işte uluslararası sulardasınız, abluka bölgesine giriyorsunuz, savaş bölgesi burası girmeyin müdahale ederiz.
22:14Sumut'un kaptanı ise şöyle bir cevap verdi.
22:17Biz insani yardım götürüyoruz, Birleşmiş Milletlerin kararı var.
22:22Dolayısıyla biz buraya gireriz.
22:23Şimdi bunun hocam, uluslararası hukuk açısından bir değerlendirmesini yapar mısınız bize?
22:31Şimdi tabii ki insanlığı belki de yüz akı olarak kabul edilebilecek küresel kararlılık filosu İsrail ablukasını değildi.
22:41Aslında ben büyük ölçüde maksadın hasıl olduğunu düşünüyorum.
22:45Yani şu an itibariyle amaç zaten Gazze'de mağdur kişilere karşı gıda ve tıbbi malzeme götürmek değildi.
22:53Bir kez daha İsrail'in buradaki istediği cürümlere dikkat çekmek ve uluslararası bir toplum kuruluşlarını harekete geçirmekti.
23:03Bu anlamda aktivistlerin, küresel kararlılık filosu aktivistlerin çok büyük bir başarıya imza attıkları muhakkak,
23:14yani sizdeki rakam belki farklı ama ben de en son 37'si Türk, 222 kişinin İsrail kuvvetleri tarafından gözaltına alındı.
23:27ve Açlıktı dibanına götürüldüğü şeklinde.
23:29Şimdi uluslararası hukuk penceresinden baktığımızda gözüken...
23:33Bizde de 39 rakam var ama rakam aslında 1-2 önemli değil.
23:37Aslında hani meselenin kendisi önemli zaten.
23:40Yani galiba işte Türklerin sayısı zaten aktivistlerin içerisinde en fazlaydı.
23:45Bu tutuklamalara da yansımış anladığım kadarıyla en fazla sayıda aktivistlerin içerisinde Türkler var.
23:52Şimdi uluslararası hukuk açısından baktığımızda yapılan şey apaçık bir haydutluk, korsanlık, devlet terörü.
24:00Yani çünkü şu an itibariyle müdahale yapılan bölgeler.
24:05Açık deniz sırasında uluslararası hukuka göre burada seyrü sefer, serbestlisi esastır.
24:11Öte taraftan diyelim ki aktivistler nihayet hedeflerine doğru yol alıyorlar ve Gazze kıyılarından itibaren bölgeye intikal etmiş olsunlar.
24:22Bu durumda bile uluslararası hukuk açısından sıkı tehlikeli bir durum yok.
24:27Çünkü sahildar bir devletin yahut da özel bölgenin kara suları hiçbir şekilde İsrail'in yetki alanlarına girmiyor.
24:37Şimdi Batı Şeria ve Gazze, 1990'ların ortasından beri İsrail hükümetinin de, Yitzhak Rabin hükümetinin de kabul ettiği şekilde
24:47kendi başına özgü özel bir statüde bir yapı.
24:53Yani bağımsızlığın bir tık gerisinde, bağımsızlık konusunda eski tarihte İsrail'in hükümetiyle sağlanan mutabakata
25:01daha sonra İsrail riayet etmedi. O anlaşmayı imzalayan Başbakan İzhak Rabin katledildi.
25:07Statüko, Gazze'de ve Batı Şeria'da hukuki bakımda, yani İsrail toprağının dışında,
25:16Filistin coğrafyası olarak gözüküyor.
25:19Şimdi, aktivistler normalde Filistin'in, yani Gazze'nin kara sularına ulaşmış olsalar bile
25:29burası dahi İsrail'in yetki alanları hukuki bakımdan dışında, orası.
25:36Neticede işte 6 mil, yani maksimum 10 mil olabiliyor.
25:39Galiba Akdeniz'de şu an itibariyle bir değişiklik olduğunu zannetmiyorum.
25:46Hem İsrail'in hem Gazze şeridindeki denize sahildar olan bölgelerin kara sulara uzunluğu 6 mil.
25:56Yani hiçbir şekilde burada İsrail'in görev tanımına yahut da böyle deniz alanına bir müdahale söz konusu değil.
26:05İsrail'e yönelik bir tehdit söz konusu değil.
26:08Kaldı ki bunlar, yani zaten kaç zamandır sivil inisiyatif olarak uluslararası NGO hükümetler dışı kuruluşların
26:18kolektif hareketi olarak hareket edeceklerini ve gıda, oyuncak tıbbi yardım götüreceklerini açıklamışlar.
26:26Bir tehdit, tehlike söz konusu olmamasından karşılık İsrail'in devlet terörünü bu kez denize taşıdığını görüyoruz.
26:36Fakat Mavi Marmara'dan ve daha sonraki deneyimlerden ders aldıkları da bir vakıa.
26:43Yani şiddetin dozajı biraz daha eskiye kıyasla daha azalmış vaziyette.
26:50Fakat yapılan eylem bir bütün olarak hukuksuzluk, uluslararası hukuka aykırılık, devlet terörü, korsanlık.
26:58Yani bu açıdan Batı Şeria'da, Gazze'de 10 yıllar boyunca devam eden şiddetin denize yansımasını görüyoruz.
27:08Bunun bir başka farklı versiyonuyla karşı karşıyayız.
27:11Peki hocam, şimdi biz tabii uluslararası hukuk veya bunun gibi kavramları tartışmadığımız bir ortamdayız.
27:21Yani şeyi soracak değilim, İsrail bunu hangi hakla yaptı falan gibi bir şey soracak değilim.
27:26Ama şöyle bir durum var, eylemciler var ortada, alıkonulmuş eylemciler var, gasp edilmiş gemiler var.
27:35Şimdi bunların geri verilmesi noktasında bir uluslararası hukuk olmalı.
27:41Yani İsrail zaten kafasına göre hareket ediyor o bölgede.
27:46Ama geri dönüşler noktasındaki uluslararası hukuk nasıl işleyecek?
27:50Türkler ve diğer ülkelerin vatandaşları hangi hukuka göre geri dönecek?
27:56Nasıl geri dönecekler? Nasıl bir prosedür işleyecek?
27:58Neticede burada hukuk dışı, hukuksuz bir eylem yapıldığı açık.
28:05Şimdi burada el koyma, tutuklama, gözaltına alma, teklif evlerinde, kontrol altında tutma.
28:14Bu ne kadar sürecek bunu net olarak bilmiyoruz.
28:16Fakat yani baştan sona burada bir İsrail'in subjektif mütalası, bu aktivistlerden kendisine yönelik bir tehdit algılaması ve buradan yola çıkarak yaptığı hukuksuzluk var.
28:31Zaten İsrail hiçbir şekilde hukuk içerisinde kalma, bu konudaki aktivitelerini, faaliyetlerini, hukuk sınırlar içerisinde tutma gayretinde olan bir devlet değil.
28:44En başından 14 Mayıs 1948'de kurulduğundan bugüne kadar, ulusal hukukun temel bağlayıcı kurallarını, yani Ruskogens dediğimiz latince buyruk hukuk kurallarını bile ilal eden bir ülke.
29:02Birleşmiş Milletler'in yine bağlayıcı karakteri taşıyan, tekstel civarında güvenlik konseyi kararlarına uymayan bir ülke.
29:10Güvenlik konseyinde bu kararların çıkması 9 bölü 15'de oluyor ve veto ile karşılaşmadan bu kararlar bağlayıcılık kazanıyor.
29:21Yani geçmişte 1967 savaşından sonra İsrail'in hukuka uyuması işgal ettiği bölgeleri terk etmesi konusunda güvenlik konseyinde gündeme geldiğinde
29:32ABD'de buna olumlu oy kullandı, İngiltere'de olumlu oy kullandı.
29:37Böyle 80 civarı kararı var fakat bu hukuksuzluğa karşı İsrail'in müeyyidelerle,
29:43yani mali ve ticari müeyyidelerle, sonra askeri müeyyidelerle,
29:48icraya zorlamak, hukuka uymaya zorlamak gerekiyor.
29:54İşte o aşamada kitleniyor.
29:57ABD, Münferi'den tek başına bazen İngiltere'nin desteğiyle çoğu kez ve bazen Fransa'da bunlara katılıyor.
30:03Hukuksuzluğun tecdiyesini, yani cezalandırılmasını ABD'nin saydığım 3 ülke, en çok da Amerika, engelliyor.
30:17Bu açıdan uluslararası hukuk İsrail açısından bir ehemliyet taşımıyor ve zaten kendilerine dokunulmaz.
30:26Hukukun üstünde görüyorlar, öte taraftan bu fiili durumu zihinlerinde de meşrulaştırılmış durumdalar.
30:34Çünkü İsrail suç işlediğini düşünmüyor, Tanrı'nın buyruklarını yerine getirdiğini iddia eden bir ideolojik dini endokrinizasyona sahipler.
30:47Bu eğitim sistemi yoluyla yeni nesile aktarılıyor, askerlere aktarılıyor.
30:51Yani kendilerinin burada bir suç işlediğini düşünmüyorlar.
30:55Tanrı Yehova, Nilden Fırat'a kadar olan toprakları, muharif, Tevrat'ta Yahudileri evad etmiş.
31:04Ve burada İsrail de bunu tediricen pratiğe yansıtmaya çalışıyor.
31:09Dolayısıyla ne yapıyor?
31:11Yani Yehova için, Tanrı için savaşıyorlar.
31:14Ve zaten seskin millet, Tanrı'nın tüm dünyayı yarattığı, onlar için yarattığı bir millet, Yahudiler zaten burada son derece subjektif bir anlayışla bu durumu meşrulaştırmaya çalışıyorlar.
31:31Yani suç işledikleri kanaatında değiller ve bundan dolayı diyelim ki bir hırsızlık, bir hukuksuzluk, bir öldürme, işte tecavüz olduğunda hukukun dışına çıktıklarını düşünmüyorlar.
31:45Ve zaten diğer insanları...
31:46Zaten sorun da buradan kaynaklanıyor yani.
31:47Diğer insanları ve zaten yani insanımsı varlıklar, insanın türevi olarak görüyorlar.
31:56Bunu Gazze savaşı patlak dedikten kısa bir süre sonra İsrail'in birden çok önde gelen yetkilisi, açıkladı eski savunma bakanı Yoav Galant'ta mesela bir konuşmasında böyle söyledi.
32:08Filistinler için insanımsı varlıklar dedi.
32:11ABD himayesi, koruması, yaptırımları, askeri yaptırımları önleme konusundaki ABD'nin tavrı tutama pozisyonu değişmediği müddetçe İsrail'i tecdiye etmek, cezalandırmak mevcut koşullarda muhal gözüküyor.
32:29Bununla birlikte artık rüzgarın değiştiğini görmek lazım.
32:33Küresel kararlılık filosu bu anlamda çok önemli bir dönüm noktası, İsrail'in dokunulmazlığı bitini yıktığı için çok önemli bir başarıya imza atmış durumda.
32:49Peki hocam, teşekkür ediyoruz yayınımıza katıldığınız için ve aktardığınız bilgiler için, değerlendirmeniz için. Sağolunuz.
32:56İyi yayınlar dilerim.
32:57Sağolun.
33:03İzlediğiniz için teşekkür ederim.
Önerilen
31:25
|
Sıradaki
29:23
28:26
31:40
30:19
8:04
16:09
31:05
28:17
16:06
31:07
30:47
31:24
29:02
27:16
30:29
16:49
47:53
31:42
31:48
57:15
15:43
58:51
1:21:00
1:31:37
İlk yorumu siz yapın