- 2 gün önce
Kategori
🛠️
Yaşam tarzıDöküm
00:00Beyaz TV ekranlarından herkese günaydın. Ben İbrahim Köse.
00:04Yaşam İzleri programıyla karşınızdayım.
00:06Bugün çok önemli iki konuyu el alacağız.
00:09Kalp sağlığımızı tehdit eden durumlar ve yaşlılıkla birlikte gelen psikolojik süreçler.
00:15Kalbimizi nasıl koruyacağız? Hangi belirtileri ciddiye alacağız? Nelerden uzak duracağız?
00:21Ardından da yaşlılığın ruh sağlığı üzerindeki etkilerini, yalnızlığı, Alzheimer'ı
00:28ve bu dönemde ailelerin dikkat etmeleri gerekenleri konuşacağız.
00:32Çok değerli konuklarım var. Sorularınızı sizler için hazırladık.
00:36Keyifli seyirler dilerim.
00:38Feridun Hocam hoş geldiniz.
00:40Hoş bulduk. Nasılsınız?
00:41İyizlik. Sizler nasılsınız? İyisiniz?
00:42Teşekkür ederiz. Öncelikle sizleri bir tanımak isteriz.
00:45Evet. Biraz evvel ifade ettiğiniz gibi ben Prof. Dr. Feridun Koşar.
00:49Kardiyoji uzmanıyım. Şu anda özel bir hastanede çalışmaktayım.
00:54Evet.
00:54Sağ olun hocam. Hoş geldiniz tekrar.
00:55Hocam kıymetli seyircilerimiz için bazı sorular hazırladık.
00:59Evet.
00:59Ekranları başında onlar da bizleri izliyor bu sabah.
01:02Bu soruları size yönelteceğiz.
01:04Hadi buyurun.
01:05Öncelikle hocam kalp krizi belirtisiyle mide rahatsızlığı belirtileri nasıl ayırt edilir?
01:11Evet. Klasik kalp ile ilgili göğüs ağrısının olması gerekiyor kalp krizinde.
01:16Bu da özel kalp krizinde göğüs ağrısı baskı tarzında, sıkıştırıcı tarzında.
01:21İmam tahtası dediğimiz bölgede olur ve genelde 10 dakikanın üzerinde süren ağrılardır.
01:28Ve daha çok yayılma eğilimi gösterirler.
01:31Çeneye, sırta, omuza gibi yayılım gösterme eğilimindir derler.
01:37Artı beraberinde soğuk terleme, nefes tarlığı, çarpıntı hissi gibi hisler de beraberinde olur.
01:44Mide ile ilgili şikayetlerde ise genelde yemekten sonra olan şeylerdir.
01:49Yemekten sonra midede ekşime yanma, şişkinlik, ekşi sıvı gelmesi gibi hadiselerle karşımıza çıkarlar.
01:58Fakat bazen o kadar karışırlar ki ayırmak mümkün olmayabilir.
02:02Bu tip durumlarda risk faktörleri olan bireylerde kesinlikle doktora başvurmalarını öneririz.
02:08Anlıyorum hocam.
02:09Hocam peki genç yaşta kalp krizi riski olur mu?
02:15Böyle bir durumlarda neler yapmalılar gençlerimiz?
02:18Evet, tabii ki olur.
02:2030 yaş üzerinde özellikle risk faktörü olan bireylerde gençlerde de kalp krizi olmaktadır.
02:26Hepimiz de duyuyoruz, görüyoruz.
02:29Bize de başvuruyorlar aynı zamanda.
02:31Burada özellikle genç yaşlarda kalp krizi geçirmesi için bir insanın özellikle genetik bir yatkınlığı olması, ailesel yatkınlığı olması lazım.
02:42Bir de özellikle diabetinin, tip 1 diabet dediğimiz diabetinin olması özellikle çok önemli.
02:48Fakat bunlar her zaman olmayabilir.
02:50Bu tür durumların dışında özellikle risk faktörü olarak sigara, alkol kullanımı, sigara kullanımı, alkol kullanımı, hariketsiz yaşam, stres, kolosyo yüksekliği, tansiyon yüksekliği gibi risk faktörlerinde de bu genetik yatkınlık olmadan da, diabet olmadan da kalp krizi geçirebilmektedirler.
03:11Hocam halk arasında hep böyle duyuyoruz.
03:14Her göğüs ağrısı, göğsüm ağrıyor diyen kişi kalp krizi geçiriyor mu?
03:18Hayır. Biz göğüs ağrılarını ikiye ayırırız. Kalpten kaynaklı, kalp dışı kaynaklı.
03:24Kalpten kaynaklılar biliyorsunuz anjina veya kalp krizidir.
03:28Bunlar niçin önemlidir? Bunlar ölümcüdür, tehlikelidir.
03:31Ayırılması gereken en önemli durumlardır.
03:36Kalpten kaynaklı ağrılar genelde anjina, pektoris dediğimiz bir durumdur.
03:42Yine korealter hastalığına bağlı bir de kalp krizidir.
03:45Kalp dışında da olabilir. Bunlar nelerdir?
03:48Kas, iskelet sistemi hastalıkları, mide rahatsızlıkları, safra yolu hastalıkları gibi hastalıklarla da olabilir.
03:56Psikolojik de olabilir.
03:57Anksiyete bozukluğu, panik, stres gibi nedenlerden de hasta göğüs ağrısı yaşayabilir.
04:04Hocam genetik yatkınlıktan bahsettiniz.
04:06Peki ailesinde kalp rahatsızlığı olan bir kişiler kendilerini nasıl korumalılar?
04:10Bu tip hastalar daha risklidir.
04:14Çünkü başında genetik yatkınlığı, ailesel bir kalp hastalığı varsa çok daha dikkatli olmaları gerekiyor.
04:22Niye?
04:23Zaten zeminde hastalığa ait bir şey var, tablo var.
04:27Buna ilaveten yaşam tarzında da bu bozukluklar ve sıkıntılar varsa daha önce çıkabiliyor hastalıklar.
04:34Burada özellikle dikkat edilmesi gereken şey, familial dislipidemi dediğimiz ailesel geçişli bir lipid bozukluğu var.
04:43Ailesel geçişli yine koneertar hastalığı, erken ataristikleroz gibi durumlarda hastalığa çok daha dikkatli olması lazım.
04:51Bu tip vakalarda biz şunu öneriyoruz.
04:5340 yaşından önce ya da 45 yaşından önce ailenizde kalp grizi geçiren veya kalpten ölen biri varsa,
05:00erken yaşlarda doktora kontrole, doktor kontrolüne girmenizde fayda var.
05:06Anladım.
05:07Hocam peki stres, kalp sağlığını nasıl etkiler?
05:11Stres bir kere olumsuz etkiler.
05:14Neden olumsuz etkiler?
05:16Stresle birlikte bizim savaş kaç dediğimiz hormonlar vardır.
05:21Bu hormonlar ne?
05:22Adrenal ve kortizol.
05:23Bunlar kronik salgılandığında ciddi bir şekilde kalbi yorar, damar sisteminde sıkıntı yaratır.
05:31Bu tip durumlarda ne olur?
05:32Hastada hipertansiyon, kalp krizi gelişme olasılığı çok daha fazladır normal insanlara göre.
05:4110.
05:42Stresini azaltabilen, yönetebilen insanlar daha sağlıklı olur.
05:48Stres çok önemli bir risk faktörüdür.
05:52Bağımsız risk faktörüdür.
05:54Stresle birlikte bazı alışkanlıklar da, kötü alışkanlıklar da mesela olur.
05:59Sigara içimi daha fazladır, alkol içimi daha fazladır, hareketsiz yaşam, inzivai yaşamlar söz konusu olabilir.
06:07Bu tip durumlardan uzak durmak lazım.
06:09Stresle birlikte kötü alışkanlıklar, hipertansiyon, diyabet olma olası da ve daha da sonuç itibariyle koronel arter hastalığı, yani damar tikanı olma olası da daha fazladır.
06:20Feridun Hocam, hayatın her alanında beslenme çok önemli olduğu gibi, kalp sağlığımıza hangi besinler faydalı veya zararlıdır diyebiliriz?
06:29Tabii, bunları ikiye ayırabiliriz.
06:33Faydalı olanlar, zararlı olabilecek olanlar.
06:36Sizin söylediğiniz gibi faydalı olanlar başta, hepinizin bildiği gibi Akdeniz diyeti dediğimiz diyetle beslenenler.
06:44Bunlar gerçekten Akdeniz diyetiyle beslenenler uzun yaşıyor.
06:47Nedir bu?
06:49Bol yoğun sebze, meyve ağırlıklı, balık ağırlıklı.
06:52Balıktan ne, işte ton balığı olur, efendim sardalya olabilir.
06:56O tip balıklar, yağlı balıklar.
06:58Omega 3 yağ asidinden zengin balıklar çok önemli.
07:01Yani yeşil sebze, kırmızı renkli meyveler çok önemlidir.
07:07Bunlar çok önemli.
07:08Artı kuru yemişlerden, badem ve ceviz, antioksidan içeriği, protein içeriği ve kaliteli yağ oranından dolayı çok tercih etmemiz gereken besinlerdir.
07:20Bunlar çok faydalı besinler.
07:22Artı tam tahıl, lifli gıdalar, kuru baklagiller gerçekten hem azım sistemini rahatlatan hem de kardiyovasküler sistemi rahatlatan besinlerdir.
07:34Zararlı olan şeyler ise en önemlisi bildiğiniz gibi besinlerden trans yağlar, margarinler, fazla tuz, şeker içeren içecekler bunlar zararlı.
07:45Yine işlenmiş gıdalar, salam, sosis gibi gıdalar bunlar sağlığımıza zararlı besin kaynaklarıdır diyebiliriz.
07:55İşlenmiş gıdalardan da uzak duracağız diyebiliriz.
07:56Tabii.
07:57Bir de fesut alışkanlığı.
07:59Bakın fesut alışkanlığı gerçekten sıkıntılı.
08:02Biz bunun fesutla beslenen insanlar da obezitenin çok daha fazla geliştiğini, obezite ile birlikte tansiyon, şeker ve kalp hastalığın olduğunu görebilmekteyiz.
08:13Anlıyorum.
08:15Yine seyircilerimiz sıkça soruyor hocam.
08:19Kahve içmek, aşırı ya da az da olsa içmek kalp sağlığını nasıl etkiler?
08:26Tabii bununla ilgili birçok çalışma yapılmış.
08:29Araştırmalar şunu göstermiş.
08:31Günde bir iki fincan kahve içilmesinin çok daha faydalı olabileceğini göstermiş.
08:36Fakat fazla tüketim dediğimiz dört fincandan fazla tüketildiğinde işte çarpıntı, kalp itin bozuklukları, tansiyonlarda yükselmeye neden olmasından dolayı çok önerilmemektedir.
08:50Yani ılımlı içildiğinde faydası olan, fazla içildiğinde, fazla tüketildiğinde ise zararlı olabilecek bir besin kaynağı ya da içecek diyebiliriz.
09:01Antioksidan özelliği çok faydalı.
09:04Niçin faydalı?
09:05Antioksidan ve metabolizmayı hızlandırır.
09:08Bu nedenden dolayı çok tercih edilir.
09:11Fakat fazla her şeyde olduğu gibi her şeyin fazlası zararlı.
09:15Kararını da tüketmekte fayda var.
09:17Hocam tuzu hayatımızdan tamamen çıkarsa kalp krizi riskini önlemiş olur mu?
09:21Hayır öyle bir şey yok.
09:23Tuz da hayatımızın bir parçası.
09:25Bu Dünya Sağlık Örgütü.
09:29Önerilen dozu söyleyeyim.
09:31Günde bir kaşık yani beş gram kadar vücudun ihtiyacı var.
09:36Yani tuz ihtiyacı var.
09:37Bunun üzerinde tuz tüketildiğinde neler olabilir?
09:40Bir kere hipertansiyon olma ihtimali var.
09:43Kalp yetersizliği olma ihtimali var.
09:45Ve buna bağlı olarak kalp krizine kadar giden bir süreç olabilir.
09:49Bir de tabii hipertansiyonun getirdiği risk faktörleri var.
09:53Tuz tüketimine var.
09:54Böbrek hastalığı, kalp yetersizliği gibi durumlarda zaten fazla tuz değil.
10:00Normal tuzunu azaltırız biz insanlarız.
10:02Buna dikkat etmekte fayda var.
10:04Bu arada Türk toplumuyla ilgili bir çalışma var.
10:06Orada da mesela Türk toplumunun ortalama 12 gram kadar tuz tükettiği tespit edilmiştir, belirlenmiştir.
10:14Bu da Avrupa standardı, dünya standardının üzerindedir.
10:18Yani Türk toplumu biraz da tuzu seven bir toplum.
10:21Yemeğin tadına bakmadan hemen tuza atıyor.
10:23Aynen öyle.
10:25Peki hocam düzenli spor yapan bireyler gerçekten kalp sağlığı açısından diğer bireylere göre daha iyi olabilir mi?
10:34Tabii ki avantajlıdır.
10:35Düzenli spor dediğimizde gerçekten günün her gün yaklaşık bir 60 dakika kadar yürüyüş özellikle devamlı büyüş en güvenilir spordur.
10:46Yapıldığı takdirde kardiovasküler sistem inanılmaz faydalı üzerine faydalı etkileri vardır.
10:54Stresi azaltır.
10:55Stres hormonları azalır.
10:57Efendime söyleyeyim.
10:59Daha kilo fazlalığınız varsa kilo verdiğiniz takdirde ona bağlı risk faktörleri azalır.
11:06Gerçekten sporun her alanda her gün yapılması gereken şey olarak düşünüyorum.
11:12Özellikle yürüyüş.
11:13Herkes rahatlıkla yürüyüş yapabilir bunu söyleyeyim.
11:16Hasta olan da sağlıklı olan da rahatlıkla.
11:18Yüzme ikinci.
11:19Kardiovasküler sistemi, kalp ve akciğer sistemini ayrıca dengeli çalıştıran bir spordur.
11:27Tüm vücut çalışır ve ağırlığa karşı da çalışmazsınız.
11:31Eklemlerinize, kas iskelet sistemine de zararı yoktur.
11:35Çok faydalı.
11:35Koşu ise eğer koşuyu soracaksanız, koşu genç ve sağlıklı bireylerde inanılmaz faydası var.
11:42Fakat kalp hastalığı olanlar da biraz yüksek risk olarak karşımıza çıkmaktadır.
11:48Dikkatli olmak lazım.
11:49Peki hocam, evimizde veya herhangi bir yerdeyiz.
11:53Bir göğüs ağrımız oldu.
11:54Kalp krizinden şüpheleniyoruz.
11:56Bu süreçte ne yapmalıyız?
11:58Şimdi eğer hastanın yanındaysanız bir kere hemen şunu yapmanız lazım.
12:02112'yi aramanız lazım.
12:03Eğer bu işten anlamazsanız bile genel bilgi doğrultusunda yapacağınız şeyler var.
12:09Hastanın bilinci yerindeyse bunu özellikle bakıp değerlendirip tansiyon düşmesi de olabilir.
12:15Yani bir bayılma gibi bir hadise de olabilir.
12:18Eğer göğüs ağrısı tarif ediyorsa, geçmiş hastalığı varsa ona yönelik siz orada aspirin,
12:24aspirin, efendime söyleyeyim verebilirsiniz dil altı, çiğnetebilir ya da dil altı anlatabiliyor muyum?
12:30Fakat genelde eğer hastanın durumu dar bir giysi varsa üstünde ya da kravat onların çıkartılması gerekiyor.
12:40Oturtulması lazım eğer tansiyonu iyiyse.
12:43Rahat nefes almasına yol açmak lazım.
12:46Daha doğrusu sağlamak lazım.
12:48Eğer bilinci gitmişse, hasta kalp krizi başlamasıyla birlikte yığılmışsa, kalbi durmuşsa iş farklı noktaya geliyor.
12:57O tip durumda iste çok daha hızlı hareket etmek lazım.
13:01Eğer biliyorsanız CPR dediğimiz kalp masajının yapılması lazım.
13:07Ki bu arada da ambulansın tabii gelmesi gerekiyor.
13:11Bu hastaları siz kendi imkanlarınızla hastaneye götürmeyin.
13:15Ambulansı bekleyin.
13:17Çünkü ambulanstaki koşullar çok daha farklı.
13:21Nedir? Kalp masajını bilen insanlar var.
13:24Medikal tedaviyi orada verecek insanlar var.
13:27Artı defibratör dediğimiz yeniden canlandırma cihazı var.
13:31Fakat o geliyor diye, ambulansı çağırdım diye hastayı orada bırakmak hiçbir şekilde doğru bir yaklaşım değil.
13:38Çünkü myokart empaktüsü yani kalp krizinde en çok ölümlerin nedeni
13:42İlk 5-10 dakikada yaşanan ritim bozukluğu.
13:46Bu ritim bozukluğunu döndermek çok basit aslında.
13:51Bu nedenden dolayı aslında toplu taşımlarda, toplu yaşanan yerlerde görevlilerin bu işi bilmesi gerekiyor.
14:02Her yerde çünkü başımıza gelebilecek bir hadise.
14:05Yine hayatın her anında söylediğiniz gibi doğru müdahale hayat kurtarı.
14:08Tabii aynı şey, aynı şekilde söylüyorum.
14:10Hocam biraz da kıymetli seyircilerimize bypass ve stent uygulamalarıyla ilgili bilgilendirebilirsiniz.
14:16Evet, her iki yöntemde biliyorsunuz kalp damar hastalığı olan, damar tıkanıklı olan bireylerde yapılan yöntemler.
14:23Stent işlemi daha çok az damar tıkanıklı olan,
14:26yani az sayıda damarın etkilendiği hadiselerde çok tercih ediliyor.
14:31Ama şimdi günümüzde artık birçok yerde total tıkanıklı olan,
14:36üç damarın da çoklu damar hastalığı olan durumlarda da yapılabiliyor.
14:40Fakat stent olayı daha invazif, daha az invazif, yani kansız diyelim cerrahiye göre,
14:47hemen toparlayabileceğin, hastanın toparlanacağı bir durum.
14:51Fakat bypass cerrahisi öyle değil.
14:54Bypass cerrahisi stentin yapılamadığı, yapılamayacağı düşünüldüğü.
14:59ana korener hastalığı olanlarda, çoklu damar hastalığı olanlarda daha çok tercih ettiğimiz bir yöntem.
15:07Bypass'ı biliyorsunuz.
15:09Bypass'ta tıkalı olan damarın altına ya göğüsten alınan damar ya da bacaktan alınan damar yerleştiriyor, birleştiriyor.
15:18Böyle akım sağlıyor.
15:19Stent ise metalik kafeslerdir.
15:22Bunlar pratik bir şekilde, acilli olabilir, elektif olabilir.
15:26Rahatla tıkalı damara ilk önce balon yapılır, balonla bir miktar açıldıktan sonra tekrar tıkanmasın diye metalik stentler koyarız.
15:36Her ikisi de güvenilir yöntemdir.
15:38Fakat hasta tercihi çok önemli.
15:40Hastayı nasıl, peki neye göre bir stente vereceğiz ya da bypass'a?
15:45Burada hastanın genel durumu, yaşı, kalp damarlarının durumu, kalp fonksiyonları çok belirleyicidir.
15:52Bunu da tek başına yapmıyoruz.
15:55Nasıl yapıyoruz?
15:56Kardiyoci kaptaman cerrahi ortak konseyiyle hastanın hangisinden daha çok fayda göreceğini düşündüğümüz tedavi aracına yönlendiriyoruz.
16:08Evet, heyet karar veriyor.
16:10Yani hastanın bundan sonraki sürecini nasıl yöneteceğiz, ne yapacağımıza bir heyet karar veriyor.
16:17Bu heyet doğrultusunda işlemler yapılıyor.
16:19Bunu da özellikle altını çizmek lazım.
16:21Ona göre hareket etmekte de fayda var.
16:25Hocam peki kalp pili kimlere takılır?
16:28Kalp pili takılan kişi bunu ömür boyu kullanır mı?
16:32Ya daha sonrasında ne gibi hayatında neler değişir?
16:36Evet, kalp pili uygulamalarda özellikle kalp hızının düştüğü, yavaşladığı, bloğa uğradığı durumlarda çok tercih edilir.
16:47Fakat bunda da kalmıyor.
16:48Senkop dediğimiz ya bayılma hadiselerinde de ritim kaynaklıysa yine kalp pili takılır.
16:54Bu da yetmiyor.
16:55Şimdi yeni gelişmelerle kalp yetersizliğinde biz özellikle ejeksiyon fraksiyonu düşük olan bireylerde de kalp yetersizliğinde de yine kalp pili takılabilmektedir.
17:05Yani kalp pilinin takılma indikasyonlar geniş.
17:09Bir de özellikle özellikli pillerimiz var, kalp pillerimiz var.
17:12Bunlar da kalp ritim bozukluğunun daha yüksek attığı durumlarda taktığımız özellikli piller var.
17:20Hem pil fonksiyonu var hem de kardiyoversiyon ve fonksiyonal piller var.
17:25Bunları da takabiliyoruz.
17:27Ömürleri yaklaşık kullanımına bağlı olarak, hastanın kullanımına bağlı olarak 7-10 yıldır.
17:32Cihaz kalıyor, batarya değişiliyor.
17:3510 yılda bir, 7 yılda bir değişiyor.
17:38Zor bir işlem değil, onu da söyleyeyim.
17:41Peki hocam, kolesterol ilacı kullanılan dinleyicilerimiz, izleyicilerimiz bizlere soruyor.
17:48Bu kolesterol ilaçlarını ömür boyu kullanmasına gerekli.
17:51Şimdi bazı durumlarda ömür boyu kullanmasına gerek yok.
17:55Nedir?
17:56Hasta kiloludur.
17:57Diyetine dikkat etmiyordur.
17:59Yaşam tarzı değişikleri sıkıntılıdır.
18:02fast food uyuyordur.
18:04Bu tip durumlara bağlı, eğer yükseklik tespit edilmişse geçici olarak veriliyor.
18:08Ama genelde, genelde biz statinleri, yani kolesterol düşücü ilaçları uzun dönemli veririz.
18:16Zaman zaman çağrısı hastaları, ayarlama yaparız ilaçlarda.
18:20Ama özellikle altını çizeceğim şey, kronik hastalığı olan, yani kronik kalp damar hastalığı olan bireylerde, bir de ayrı ise hiperlibidemi dediğimiz bireylerde bir kere tedavi önene kadardır.
18:34Bunu bilmekte fayda var.
18:36Ama bazı geçici durumlar ise, yaşam tarzı değişikliğiyle halledebilecek durumlarda başlanıp daha sonra azaltıldı, hatta kesildiği olabilmektedir.
18:46Kesilmesi söz konusu olabilir.
18:48Sürekli doktor takibinde olması lazım.
18:49Yani 6 ayda bir, 1 yılda bir kolesterol tahlillerini yaptığınızda zaten o ilacın ayarlanması da yapılabiliyor.
18:57Bazen de kesilebiliyor.
19:00Hocam, kalp rahatsızlıkları kadın ve erkeğe göre farklılıklar gösterebiliyor mu?
19:05Şöyle, kalp hastalıklarının şekli ya da algınası şeklisi değişebiliyor.
19:11Mesela kalp krizi erkeklerde daha çok göğüs ağrısı şeklinde kendini gösterirken, kadınlar da nefes darlığı, bulantı kusma gibi semptomlarla kendini gösteriyor.
19:24Nefes darlığı kendini gösteriyor.
19:26Onun için kadınların kalp krizi geçirdiğinde teşhis koyma da bir gecikme yaşanabilir.
19:34Bunun için biz her hastaya, eğer kafanızda bir şüphe varsa, size bakın bulantı kusmayla gelebilir diyorum.
19:41Yani bayılmayla gelebilir.
19:43Halsizlikle, yorgunlukla gelebilir.
19:46Ve bayanlar da çok göğüs ağrısı olmadan sırt ağrısı, omuz ağrısı, çene ağrısıyla gelebilir.
19:52Ama erkeklerde genelde göğüs ağrısı ön planda, kadınlarda göğüs ağrısının dışındaki şeyler daha ön planda.
19:59Buna ayırmakta ya da bilmekte fayda var.
20:01Hocam, kadın ve erkek ayrımındaki bu kalp rahatsızlıklarından bahsettik.
20:06Kadınlar da menopoz dönemlerinde kalp rahatsızlıklarında bir farklılık görülüyor mu?
20:12Evet, görülüyor.
20:13Şimdi menopoz öncesi kadınlarda östrojen dediğimiz bir hormon daha ön planda, kadınlık hormonu.
20:19Bu, kardiovasküler hastalıklara karşı oldukça koruyucu.
20:23Hem endotel fonksiyonlar açısından, hem kolosyollü dengelemesi açısından oldukça faydalı bir hormon.
20:29Fakat biliyorsunuz menopozla birlikte östrojenin hormonu azalıyor.
20:34Östrojenin hormonu azalınca, östrojenin sağladığı koruyuculuk da azalıyor.
20:39Dolayısıyla bir süre sonra bir yaş grubunda erkeklerle eşit oluyorlar.
20:45Kalp damar hastalığı yakalanma riski eşitleniyor.
20:49Bu anlamda, menopoz öncesi sonrası kadınların farklı bir durumu söz konusu.
20:55Bunu bilmekte fayda var.
20:57Hocam, peki doğum kontrol haplarının bir yan etkisi oluyor mu?
21:01Şimdi doğum kontrol hapları özellikle biliyorsunuz östrojen artı progesteron içeriyor.
21:07Bunlar eğer düzenli kullanıldığı ve kontrol edildiğinde herhangi bir sıkıntısı yok.
21:11İnsanlarda sıkıntı yaratmıyor.
21:12Fakat doğum kontrol hapları alan bireylerde özellikle 35 yaşı üzeri bayansa, kullanıyorsa burada risk faktörü söz konusu olabilir.
21:22Ne riski var?
21:23Pıhtı oluşma, kalp krizi gelişme riski var.
21:27Bunu bilmekte hipertansiyon gelişme riski var.
21:29Bu tip durumlarda özellikle mecbur kalıp kullanan insanlar olacaktır muhakkak.
21:35Bunların sigara içmemesi özellikle ve periyodik kontrollere gitmeden de oldukça fayda görüyorum.
21:41Hocam malum bir pandemi süreci yaşadık.
21:45Bir COVID-19 sürecinden sonra sizce de kalp rahatsızlıkları arttı mı?
21:50Evet arttı ama neye bağlı?
21:52Bunu özellikle söyleyelim.
21:54Burada COVID sonrası özellikle kalp kası iltihabı çok sık gördük.
22:01Efendime söyleyeyim ritim bozukluğu çok sık gördük.
22:04Ve emboli dediğimiz pıhtı oluşup atılma hadiseleri çok sık gördük.
22:08Ve buna bağlı ölümleri sık gördük.
22:10Tabii ki COVID'in vermiş olduğu neye bağlı?
22:14Endotel yani damar iç yüzüğünün hasarına bağlı olarak yaşanan patolojiler bunlar.
22:20COVID rahatsızlığı özellikle ağır geçirilmişse kalp hastalığı olma olasılığı daha fazla olarak görünmektedir.
22:28Hocam bazen haberlerde de işte sosyal medyada da görüyoruz.
22:34Genç sporcular aniden işte spor yaparken halı sahadayken ani bir şekilde kalp krizi nedeniyle ölmüyor.
22:41Bunları nasıl önlenebilir?
22:43Bunlar profesyonel sporcuların bir kere önlenebilir yönü şu.
22:47Yıllık bunlar kontrole gelirler.
22:50Bu şekilde takip edilirler.
22:51Fakat burada özellikle altını çizmek istediğim sporcularda görülen doğumsal kalp hastalığı, hipertrofik kardiyomopati ya da ritim bozuklukları en çok ölüm nedeni.
23:01Yani genetik bir eğiliminiz varsa kalp hastalığı yönünden aileden gelen hem ritim olabilir hem kalp kasının kalınlaşmasıyla ilgili kardiyomopati gibi bir hadise varsa ve bu bilinmiyorsa işte bu tip durumlarda ani ölüm gerçekleşebiliyor.
23:20Bir de spor dediğiniz olayda da eğer birdenbire daha önce yaşamadığın kadar bir yoğunluk, yoğun bir spora girmişseniz ve strese girmişseniz o dönemde de kalp zorlanarak ritim bozukluğu gelişebilir, kalp krizi gelişebilir ve hasta bu şekilde karşınıza çıkabilir.
23:41O zaman kıymetli seyircilerimize şöyle diyebilir miyiz?
23:44Yani bir çocuğumuzu herhangi bir spor aktivitesinde başlatacağımız zaman önce bir kardiyoloji kontrolünden geçmesinde faydalı.
23:52Kesinlikle biz zaten profesyonel olsun olmasın eğer sporla uğraşıyorsanız, lisans alacak olursanız ya da lisans alacaksanız kesinlikle zaten check-up'tan geçiyorsunuz, kardiyoloji check-up'tan olmasanız bile muhakkak yıllık bir kontrolden geçmenizi öneririz.
24:10Hocam yine hep hayatımızın her anında böyle bitkisel ürünlerin iyiliğinden bahsediyoruz, bunları tüketelim diyoruz.
24:19Sizce bu bitkisel ürünler tansiyon ve kalp rahatsızlıkları için iyi yönde bir etkisi oluyor mu?
24:26Tabii ki mesela omega 3 asidi, yağ asidi, çörek otu, yeşil çay gibi şeyler gerçekten faydalı.
24:34Fakat bunlar hiçbir zaman ilacın yerine geçmez.
24:37Baktığımızda ilaç kadar güçlü değiller.
24:40Bunlar sadece ilaçların yanında yardımcı olabilecek şeylerdir.
24:44Bunun altını çizmek istiyorum.
24:46Öyle bir yanlış dezonformasyon var ki bunları aldığınızda ilaç almanıza gerek yoktur gibisinden bilgiler var.
24:53Çok yanlış.
24:54Biz bunları ne zaman tercih ediyoruz?
24:56İlaçlara ilaveten kulesör düşürmek istiyorsak, tansiyonu dengelemek istiyorsak verebiliriz ya da hastalar alabilir.
25:03Fakat ilacı kesip bunların alınması doğru bir yaklaşım değil.
25:09Yine hocam böyle halk arasında yani sizler de çok sık duymuşsunuzdur, biz de duyuyoruz.
25:14Ben her gün aspirin içerim, iyi geldiğini düşünürüz.
25:17Sizce bir kan sulandırıcılar bir kalp krizi riskini azaltıyor mu?
25:22Hayır bakın hastalık olmadan aspirin veya türevleri diyelim kloprogel, noaklar ya da kumadin gibi ilaçlar ancak hastalık durumlarını da veririz.
25:34Yani ne olacak aslında pıhtı geçirmiştir.
25:37Kalp damar hastalığı vardır, ritim bozukluğu vardır.
25:40Bu tip durumlarda zaten elzem bu ilaçların kullanılması.
25:43Fakat bu risk faktörleri veya hastalıklar olmadan kafanıza göre siz aspirin aldığınızda riske girersiniz.
25:51Ne riski?
25:52Mide kanama riski, beyin kanama riski.
25:55Anlatabiliyor muyum?
25:56Burada çok önemli bir şey var.
25:57Yani doktor önerisiyle alınmasını öneriyorum.
26:01Yani doktor kontrolünde verilmesi gerekiyor.
26:04Kendi başlarına başlamamalı.
26:06Tabii kesinlikle.
26:07Hocam spordan bahsettik, beslenmeden bahsettik.
26:10Peki uykunun, düzenli dinlenmenin kalp hastalığı üzerindeki etkileri nelerdir?
26:17Şimdi yetersiz uyku, 6 saatinin altındaki uykular yetersiz uyku olarak kabul ediyoruz.
26:226-8 saat ideali.
26:248 saatinden uzun uykularda ya da istirahatlerde yine sıkıntı yaratabilmektedir.
26:30Uykusuzluk bir kere çok bir patolojik durumdur.
26:34Bunun altına özellikle uykuyla birlikte kardiyovasküler sistem rahatlar.
26:39Yani kalp damar sistemimiz rahatlar.
26:41Niye?
26:41Tansiyon düşer, ritim düşer ve insan rahatlar.
26:46Stes hormonları da azalır.
26:48Uykunun olmadığı durumlarda ne olur?
26:51Kalp hastalığı artar, hipertansiyonu artar, obezite artar.
26:57Bunlara dikkat etmek gerekiyor.
26:59Feridun Hocam ben çok teşekkür ederim.
27:01İyi ki geldiniz. Bu engin bilgilerle kıymetli izleyicilerimizi ilgilendirdiniz.
27:06Ayaklarınıza sağlık.
27:07Bana da bu fırsatı verdiğiniz için çok teşekkürler.
27:11Herkesin çok merak ettiği sorular, uzmana sorulan sorular.
27:16Ben de memnuniyetle cevap verdim.
27:18Çok teşekkür ederim.
27:19Sağ olun.
27:19Buket Hanım hoş geldiniz.
27:24Hoş buldum. Merhaba.
27:25Sizi tanımak isteriz.
27:27Ben psikolog Buket Eroğlu.
27:29Şu anda klinik psikoloji yüksek lisansı yapıyorum.
27:32Aynı zamanda psikolojik danışmanlık hizmeti veriyorum.
27:35Hoş geldiniz tekrar.
27:36Biz de kıymetli Beyaz TV izleyicilerimiz için bazı sorular hazırladık.
27:39Bu soruları sizlerle birlikte seyircilerimize cevaplamanızı isteyeceğiz.
27:44Tabii.
27:45Yaşlılık bazı kişiler için zor bir dönem oluyor.
27:48Bunun sebepleri ne olabilir Buket Hanım?
27:50Yani büyük bir rol değişimi gerçekleşiyor aslında bu dönemde özellikle.
27:56Çalışan bir bireyken artık bağımlı bir birey haline gelebiliyor.
27:59Bir kuruma, kişiye, aile bireylerine olabilir.
28:02Bununla birlikte bazı bedensel kayıplar gerçekleşebiliyor.
28:06Burada hareket kısıtlılığını örnek verebiliriz veya yaşlılığa bağlı olarak duyma veya görme kayıpları ya da azalması diyebiliriz.
28:14Aynı zamanda sosyal çevrenin de azalması, daralması da büyük bir oranda etkiliyor.
28:19Bazı kayıplar yaşayabiliyorlar, yaz sürecine girebiliyorlar.
28:23Bunlar uyumda zorluk yaşatıyor yaşlılara.
28:27Anladım. Çok sağ olun.
28:29Yalnızlık yaşları nasıl etkiliyor?
28:31Yalnızlık hem ruhsal hem de bedensel açıdan birçok riskleri oluyor.
28:37Özellikle bilgisayar riske baktığımızda mesela düzenli sosyal iletişim olduğunda beyin uyarılıyor.
28:44Eğer sosyal iletişim azalırsa da bu noktada demans riski artıyor.
28:49Aynı zamanda duygusal açıdan da riskleri var.
28:51Burada duygularımızı paylaştıkça daha çok hafifleriz.
28:56Ama duygu paylaşımında bir kısıtlık olursa eğer depresyon ve kaygı da artıyor bu oranda.
29:02Davranışsal risk açısından bakarsak eğer motivasyon azlığı yaşayabiliyorlar.
29:08Yani günlük rutinlerini normalde yaparken artık bir geri çekilme, sosyal olarak geri çekilme gerçekleşiyor.
29:14Bu noktada sıkıntılar yaşayabiliyorlar.
29:16Sürekli aktivite içerisinde olmaları.
29:18Evet, evet aynen öyle. Bu yüzden yani fiziksel riski de mevcut.
29:23Aynı zamanda eğer yalnız bir yaşadan söz edersek evinde tek başına olan,
29:29sağlığa erişimi de eğer kısıtlıysa acil durumlarda sıkıntı yaşayabiliyorlar.
29:34Buradan şöyle bir şey söyleyebilir miyiz?
29:36O zaman yalnız kalmalarındansa toplu alanlarda kalmaları onlar için daha faydalı olabilir.
29:44Evet, aynen öyle.
29:45Akran grupları ile ne kadar iletişimde, sosyal etkileşimde olurlarsa onlar için depresyon riski daha çok azalıyor.
29:51Yani araştırmalara baktığımızda da evde tek yaşayan yaşlılarla huzur evinde, bakım evinde kalan yaşlar arasında depresyon riski iki kat daha fazla oluyor.
30:00Peki demens hastası ya da alzheimer hastası için bir toplu alanda kaldığında onların sohbetleri,
30:09yani bir anlamlı anlamsız sohbetleri onların bu yalnızlığına bir...
30:14Tabii ki evet, olumlu etkisi muhakkak oluyor.
30:17Peki yaşlılıkta en sık görünen psikolojik sorunlar nelerdir?
30:21Bir kere en başında zaten depresyon çok sık karşılaşılıyor.
30:25Bunlar kronik rahatsızlıklara bağlı olabilir ya da yalnızlık içine bağlı olarak ortaya çıkabilir.
30:30Aynı zamanda kaygı sorunları da çok yoğun bir şekilde rastlanıyor.
30:35Burada bilissel gerileme de görebiliriz aynı şekilde, bilissel gerileme tepkileri.
30:40Burada aslında şuna dikkat etmek gerekiyor.
30:42Depresyon çok böyle bariz bir şekilde kendini belli edemeyebilir.
30:45İşte örneğin fiziksel bir takım belirtileri olabilir, iştahsızlık, keyifsizlik gibi.
30:51Bunlar çok anlaşılmayabiliyor.
30:53O yüzden bu konuda dikkatli olmak gerekiyor.
30:55Artık işe yaramıyorum düşüncesi neden olur?
30:59Çünkü üretkenlik azalıyor bu noktada.
31:02Artık eskisi kadar verimli olmadığını, verimli olmayınca da değersiz hissedebiliyor bu noktada.
31:08Özellikle toplumda genç olmak, aktif olmak, daha güçlü olmak daha değerli ve önemli hissettirdiği için bireylere.
31:15Bu noktada bir üretkenliğin azalmasından kaynaklı olarak bu şekilde düşünceler ortaya çıkabiliyor.
31:22Bu yüzden de yani sosyal roller kayboldukça kişiler bu şekilde düşünebiliyorlar.
31:28Şimdi seyircilerimiz de soruyor.
31:30Evimizde bir yaşlımız var.
31:32Biz yaşlımızın depresyonda olduğundan şüphe ediyoruz.
31:36Bunun en büyük belirtileri ne olabilir?
31:39Sosyal olarak geri çekilme.
31:41Çok kendini belli eder.
31:44Yani daha önce girdiği sosyal ortamlara artık girmek istemeyebilir.
31:47Keyifsizlik hissedebilir.
31:49Özellikle geleceğe karşı umutsuzluk yaşıyorsa.
31:52Ve iştah ve uyku problemlerine de bakmamız gerekiyor.
31:55Özellikle aile çevresi daha iyi bunu bilebilir aslında.
31:59Bir değişiklik olduğunda.
32:01İştah çok artmış veya azalmış olabilir.
32:03Veya uyku problemleri yaşıyor olabilir.
32:05Çok uyuma ya da az uyuma gibi.
32:07Yani sadece depresyon aslında kendini sürekli hüzünlü olmak, sürekli mutsuz olmak veya ağlamak şeklinde göstermez.
32:14Evet aynen öyle.
32:15Bunlara bakmak gerekiyor hepsine.
32:17Hepimizin hayatta kayıpları olabiliyor.
32:19Yaşlılıkta bu kaybettikleri kişiler yaşları nasıl etkiliyor?
32:23Yaşlılıkta kayıp veya süreci biraz daha ağır geçebilir.
32:27Çünkü destek sistemi daha küçülmüştür.
32:30Daha huzur evindeyse akran ortamında daha yoğun bir şekilde etkileşime geçer.
32:36Ya da aile içerisinde etkileşime geçer.
32:39O yüzden destek sistemine bağlı olarak kayıp ve yaz da biraz daha ağır geçebilir.
32:44Burada aslında yalnızlık çok etkili.
32:48Bağımlılık korkusu etkili olabilir aynı şekilde.
32:51Yani bir ihtiyaçlarını gidermesi için birilerine bağlı olması, bir kuruma kişilere bağlı olması bu noktada etkildir aslında yaş sürecinde.
33:00Buket Hanım bir fiziksel rahatsızlık yaşadı bir yaşlığınız.
33:03Bu onun psikolojisini ruh sağlığında etkiler mi?
33:07Tabii ki yani özellikle kronik rahatsızlıklarda veya ilaç kullanımına bağlı olarak yan etkilerinden kaynaklı olabilir.
33:14Veya hareket kısıtlığı yine yaşlılığın getirmiş olduğu hareket kısıtlığı.
33:18Depresyon ve kaygıya yol açar.
33:20Yani psikolojik etkileri muhakkak vardır.
33:23Özellikle kalp hastalarında da depresyon daha sık görüldüğü rastlanmış.
33:28O yüzden etkilidir.
33:29Yine seyircilerimizden sıkça gelen sorular arasında işte evde yaşlığım var, annem var, babam var ama düzenli uyumuyor.
33:37Düzenli uyumuyor.
33:39Uyku düzensizliği yaşıyor.
33:40Bununla ilgili bu süreç nasıl yönetilebilir?
33:43Bir kere biyolojik saat değişiyor.
33:46Kronik ağrılar çekiyor, ilaçlar kullanıyorlar.
33:49Ayrıca yine kaygı ve yalnızlık da uyku problemlerini etkiliyor.
33:53Yani burada baktığımız zaman psikolojik etkisi olarak kaygı yaşaması bireyin ve yalnızlık hissi yaşaması etkili olabilir uyku problemlerini olumsuz yönde.
34:04O yüzden biraz daha destekleyici, daha iletişim anlamında daha anlayışlı bir şekilde yaklaşılırsa çok daha iyi olur onlar için.
34:12O zaman uyku sadece bir şey halinde değil de bütünsel.
34:16Aynen öyle, aynen öyle.
34:18Umut duygusunu yaşlılıkta nasıl canlı tutabiliriz?
34:22Yani aslında sık bahsettiğimiz noktada sosyal bağlar çok önemli.
34:26Eğer hali hazırda bir sosyal çevresi varsa, bir sosyalleşme imkanı varsa, bu noktada bunu sürdürmesi veya yoksa da bunu edinmesi çok önemli.
34:37Umut duygusunu tekrardan kazanması açısından.
34:39Aynı zamanda bizim en çok depresyonda önerdiğimiz büyük hedeflere ulaşmak için küçük hedefleri gerçekleştirmek çok önemli.
34:48Burada küçük hedeflerden kastım, hani gündelik bir basit bir yürüyüş bile olabilir.
34:53Hani istemiyor olabilir.
34:55Hani biraz daha bunu destekleyerek aslında o büyük hedeflere yani umut duygusunun tekrar gelmesine çare olabiliriz aslında.
35:02Buket Hanım, bugüne kadarki tecrübeleriniz ve huzur evleri ve yaşlı bakım merkezlerini ziyarette ediyorsunuz.
35:10Bir yaşlı bakım merkezi ve huzur evinde kalan yaşlıyla evde yalnız kalan yaşlı arasında bir psikolojik açısından ne gibi farklılıklar görülebilir?
35:19Evde ailesiyle birlikte yaşadığında daha çok aile desteği, yani çevresi daha çok aile oluyor.
35:25Ama huzur evi, bakım evine kaldığında daha çok kendi gibi bireylerle birlikte yani akran desteği daha yoğun oluyor aslında.
35:33Bu noktada belki durumunu normalleştirmesi, daha iyi anlayabilmesi, sohbet edebilmesi açısından farklılıklar var.
35:42Tabi dezavantajları da var yani huzur evinde özellikle belki terk edilmişlik duygusu yaşayabilir birey.
35:48O yüzden ikisinin de aslında dezavantajı ve avantajları mevcut.
35:51Bazı yaşlılar diğer akranlarına göre çok daha agresif ve sinirli olabiliyor. Bunun sebebi nedir?
35:58Bunun sebebi yaşadığı ağrılar olabilir ya da duyma veya görme kayıplarına bağlı olabilir.
36:05Bağımsızlığının yani eski bağımsızlığının kaybedilmesine bağlı olarak.
36:10Aslında bunlarla birlikte depresyon görülmesi de öfkeye, agresyona yol açabilir.
36:15Bireyler arasında farklılık gösterir. Yani örneğin bazı bireylerde bu agresyon olarak ortaya çıkarken bazılarında üzüntüye sebep olabilir ya da ansiyeteye sebep olabilir.
36:26O yüzden her bireyde aslında farklılık gösterir.
36:28Yaşlılıkta yeni şeylerde öğrenmek önemli midir?
36:32Tabii ki önemli. Her şeyden önce zaten beyni aktif tutar. Bu hepimiz için geçerlidir.
36:37Yaşlıkta ekstra önem arz eder. Çünkü unutkanlık problemleri olabilir, unutkanlığı yavaşlatır.
36:43Aynı zamanda bireyin öz saygısı, öz benliği azaldıysa bunun arttırılmasına sebep olur.
36:49Öz güvenini arttırır. Birçok olumlu etkileri vardır yeni şeyler öğrenmenin.
36:54Peki yaşlılarımızın torunlarıyla vakit geçirmeleri onları nasıl etkiler?
37:00Yani kendilerini daha değerli hissedebilir. Daha hani özellikle bir neşe kaynağı olarak görüyorlarsa onlar açısından olumlu etkileri olur.
37:09Depresyondaki bir birey için özellikle. O yüzden önemlidir.
37:14Aynı zamanda fiziksel olarak da aktivitelerini arttırır.
37:17Çünkü özellikle eğer torunu küçükse, sürekli hareket halindeyse onlara yetişmek anlamında fiziksel olarak da aktivitesi yoğunlaşmış olur.
37:26Hepimiz de görüyoruz zaten. Torun sevgisi, evlat sevgisinin önüne geçmiş durumda.
37:31Yaşlılarda kaygı ve stres nasıl anlaşılır?
37:35Şöyle, sürekli bir endişe halinde olması, huzursuzluk yaşaması, aynı zamanda az önce bahsettiğimiz gibi uyku problemleri yaşaması.
37:44Bununla birlikte somatik bir takım problemler olabilir.
37:48Bunun örnek olarak baş ağrısı veya mide bulantısı örnek verilebilir.
37:52Bu şekilde belirtilerden anlayabiliriz.
37:54Peki toplumun yaşlılara bakışı nasıldır sizce veya nasıl değişebilir?
38:01Ben genelde olumsuz olduğunu gözlemliyorum.
38:04Hani biraz daha bu verimliliğin azalmasıyla birlikte daha değersizleştirildiğini düşünüyorum kendi düşüncem.
38:10Bu da onlarda biraz yalnızlık, zaten hala hazırda bir değersizlik duygusu varken onu tetikliyor olabilir.
38:17Saygı ve değer verilmesi biraz daha özgüvenlerini ve yaşam kalitesini arttırması açısından önemli.
38:24Yani toplumun bakış açısı gerçekten çok etkiliyor psikolojilerini, evet.
38:27Peki hayatımızın artık olmazsa olmazı telefon, tablet, internet yaşlıları nasıl etkiliyor?
38:33Onlar için telefon kullanmak, internet kullanmak iyi geliyor mu?
38:37Tabii ki bir kere zaten az önce bahsettiğimiz gibi yeni şeyler öğrenmesini de sağlıyor.
38:43Bu noktada özgüvenini de aslında besliyor.
38:45Aynı zamanda sosyal açıdan bakarsak da bulunduğu sosyal çevresinden daha farklı sosyal ağlarla, diğer insanlarla biraz daha etkileşim kurmasını sağlıyor.
38:57O açıdan önemli veya torunlarıyla az önce bahsettiğimiz gibi görüntülü konuşmak vs.
39:03yine neşesini etkileyen durumlar bunlardan.
39:05Yine özgüvenden bahsettiniz. Peki yaşlarda bu özgüven kaybının önüne nasıl geçilir?
39:10Kararlarına genel olarak saygı duymamız gerekiyor.
39:14Bu süreçte destekleyici olmamız gerekiyor.
39:17Destekleyici bir iletişim dili kullanmamız gerekiyor.
39:19Tabii ki biz de bu noktada yani aile bireyleri olarak da bu konuda psikolojik destek alabiliriz.
39:24Genel olarak yanında durmak, hobileri varsa eğer bu hobileri desteklemek ya da yoksa eğer yön gösterici bir dille yanında olunabilir.
39:34İşte hobi edinmesi açısından, rutinler, günlük rutinleri çok önemli yine.
39:39Bu şekilde.
39:40Hepimizin bir günlük rutini var.
39:44Bu günlük rutinimiz yaşlarımız için olumlu etkileri oluyor mu?
39:48Tabii ki.
39:49Burada baktığımız zaman belirsizlik hissini zaten ortadan kaldırmaya yardımcı.
39:54Yani sabah uyandığında belki bir umutsuzluk, az önce bahsettiğimiz gibi umutsuzluk duyguları varsa eğer,
40:01gün içerisinde neler yapacağını bir düzene sokarsa hayatında bir kere düzen oluşuyor zaten.
40:05Daha sonra söylediğim gibi yine kaygıyı azaltabiliyor.
40:09Daha sonra özellikle demans hastalarında yönelim bozukluğunu hafifletebiliyor.
40:14Bu açıdan önemli.
40:15Hepimiz belli bir yaştayız.
40:17Anne babayız.
40:18Bu anne baba rolünden bir anda böyle bakıma muhtaç hale gelebilmek nasıl bir psikolojik etki yaratıyor?
40:28Kontrol kaybı noktasında problem oluyor genelde.
40:33Çünkü şöyle yani hayatı bir düzen içerisinde bir kontrol altında kendi çocuklarına bakarken çocukları bakım veren konumuna geliyor.
40:43Bu noktada bir kontrol kalbi yaşıyorlar.
40:45Aynı zamanda o bireylere bağımlı hale geliyorlar.
40:48Bunun yarattığı bir utanç duygusunu tetikleyebilir.
40:52Aynı zamanda tabii ki bireyden bireye değişikliği göstermekle birlikte bazılarında öfkeye yol açabilir bu duygu.
40:59Bazılarında kabullenmeyle karşılık bulabilir.
41:02Yani her bireyde aslında farklılık gösteriyor.
41:04Farklılık gösteriyor.
41:05Pozitif yaşlanma ne demektir?
41:07Pozitif yaşlanma aslında algıyla alakalı biraz.
41:12Yaşlılığı eğer bir kayıp olarak görüyorsa bu onun için biraz daha umut verici bir durum haline gelmez.
41:18O yüzden yaşlılığı nasıl gördüğüyle alakalı.
41:21Eğer yaşlılığı daha aktif, daha yeni bir hayat, daha yeni şeyler üretebileceği, yeni bir yolculuk olarak görürse eğer,
41:27onun için olumlu etkileri olacaktır.
41:29Yani nasıl anlamlandırdığımıza bağlı aslında bu sürece.
41:33Amin.
41:33Evet.
41:34İşte evde bir yaşlımız var.
41:36Biz ne gibi durumları fark edersek bir psikoloğa götürmek de yaşlımız için faydalı olabilir.
41:43Depresyona dikkat etmek gerekiyor.
41:45Yoğun kaygı durumlarında yine belirsizlikle mücadele noktasında baş etmek için danışılabilir.
41:52Uyum sorunları varsa yine huzur evine geçtiyse orada uyum problemleri yaşıyorsa
41:57veya bir yaz sürecinde ise eşini kaybetmiş olabilir veya herhangi bir yakınını kaybetmiş olabilir.
42:02Bu da yaşlılık da önemli az önce konuştuğumuz gibi.
42:05Ve unutkanlık şikayetlerinde de yine başvurmak gerekebilir.
42:09Buket Hanım, çağımızın artık hastalığı, Alzheimer ve demans.
42:13Bunların belirtileri nelerdir?
42:16Alzheimer belirtilerinde yakın hafıza kaybının olması,
42:21günlük işlevlerde bunları yerine getirmekte zorluk,
42:24aynı zamanda aynı soruları tekrarlayıcı bir biçimde sorma diyebiliriz ilk belirtileri olarak.
42:30Kişi yakınını tanıyamadığında neler hissediyordur acaba?
42:35Yani bunu aslında iki açıdan değerlendirebiliriz.
42:37Hem yaşlı birey hem de aile olarak.
42:40Yaşlı birey belki bir kafa karışıklığı hissediyor veya kaygı hissediyor olabilir.
42:45Sonuçta hiç normal hayatı alışıda gelmişin dışında belirtiler.
42:51Aile açısından baktığımızda da yani çaresizlik hisleri olabilir bu noktada.
42:58Belki üzüntü olabilir bu şekilde.
43:01Bir Alzheimer ve demans yaşlısı olan bir yaşlı yakını en çok zorlandığı alanlar ne olabilir?
43:10Sürekli bakıma ihtiyacının olması,
43:13aynı zamanda sabır gerektiren bazı davranış sorunları olabilir.
43:17Yani bu noktada zaten sabırlı olmanın çok önemli olduğunun altını çizmem gerekiyor.
43:22Aynı zamanda bakan aile bireyleri de kendi hayatına vakit ayıramıyor olabilir.
43:28Yani normalde günlük işlevlerini yapması gerekirken, bakması gereken bir yakın olduğu durumda.
43:35Onları da tabii ki de psikolojik olarak etkiliyor.
43:37Bir süre sonra belki de onların psikolojik bir desteği ihtiyacı olabilir.
43:40Tabii ki bir süre değil.
43:42Belki o süreçte de aslında destekle ilerlenebilirse onlar açısından da daha sağlıklı atlatılabilir.
43:47Gerçekten çok zor süreçler.
43:49Evet.
43:50Peki bu şekildeki Alzheimer ve demans hastasından yaklaşırken, iletişim kurarken nelere dikkat etmeliyiz?
43:59Yani sık rastlanmam, azarlama çok oluyor.
44:03Yani çok anlayış olmuyor açıkçası.
44:06Yani anlaşıldığını bir kere hissetmiyor yaşlı bireyler.
44:10O yüzden azarlamak kesinlikle yapılmaması gereken davranışlardan.
44:15Aynı zamanda sürekli düzeltmek.
44:17Sabırsız davranmak, olumsuz etkileri.
44:21Doğrusu aslında biraz daha sakin, daha anlaşılır bir dille, daha destekleyici bir şekilde yaklaşmak olacaktır.
44:28Buket Hanım, ilerleyen dönemde bu karşılaşılan depresyon ve kaygı bozukları nasıl yönetilebilir?
44:33İlaç artı psikoterapiyle daha sağlıklı bir şekilde yönetilir.
44:37Çünkü tek bir ilaçla sadece dersem veya sadece psikoterapiyle dersem yanlış olur.
44:43İkisi birlikte gittiğinde zaten bu süreç en sağlıklı şekilde atlatılır.
44:47Bununla birlikte aile desteği de bu noktada önemli.
44:51Bireyin sorumluluklarını paylaşmak, ona destek olmak aile bireleri açısından sorumluluklar arasında.
44:57Alzheimer ve demans hastaları için psikolojik destek bu hastalığın ilerlemesinde veya hastalık evresinde ne gibi faydalar sağlayabilir?
45:05Aile açısından da, yaşlı birey açısından da kaygıyı azaltır.
45:11Ailenin süreç içerisinde tükenmişliğini önleyebilir.
45:15Ayrıca baş etme becerilerini güçlendirebilir bireylerin.
45:20Bu noktada önemlidir psikolojik destek almak.
45:22Buket Hanım, yaşlılarda görülen depresyon gençlere göre ne gibi bir farklılık gösterir?
45:28Bir kere yine destek kaynaklarından bahsedebiliriz.
45:31Yine bağımlılık, yani aileye bağımlılık.
45:34Genç bireyler biraz daha bağlılık duygusu hissetmezler.
45:38Biraz daha fiziksel aktiviteleri aynı zamanda daha fazla olduğu için.
45:41Yaşlılıkta bunlar daha kısıtlandığı için aslında eve kapanma, dışa dönmeme gibi davranışlar görüyoruz.
45:49Bunlar da tabii ki de depresyon riskini daha çok arttırıyor aslında.
45:53Dediğimiz gibi yine yalnızlık, eş kaybı varsa olabilir veya bir bakım evinde kalmıyorsa, tek başına yaşıyorsa.
46:00Bunlar da tabii ki farklılaştırıyor gençlere göre.
46:04Peki yaşlı bireylere yaklaşımımız nasıl olmalı?
46:07Daha çok saygılı ve sabırlı olmamız aslında bu noktada önemli.
46:11Konuşurken göz teması kurmak, anlaşıldığını hissettirmek, hassas yaklaşmak, hassas iletişim kurmak, onu anlayıcı bir noktada olmak aslında.
46:22Basit ve anlaşılır bir dili kullanmak, onun anlayabileceği şekilde artık popüler, modern kelimelerden arınmış bir dille aslında konuşmak önemli.
46:30Bağımsızlığını da desteklemek gerekiyor.
46:32Çünkü özellikle bu noktada artık kendini çok bağlı hissettiği için bağımsızlığı önemli.
46:36Hepimizin bu hayatta hobileri var. Bu hobilerin yaşlılıktaki, ruh sağlığındaki etkileri nelerdir Mükhet Hanım?
46:43Mizah, yaşlı bir bireyin stresle baş etme yöntemidir bir nevi.
46:48Zor durumlarla daha kolay baş etmesini, kendini belki daha kolay ifade etmesini sağladığı bir yöntem olabilir.
46:56Aynı zamanda gülmek endorfin salgısını da arttırdığı için hem beden hem de ruh sağlığını destekliyor.
47:02Yani mizah sosyal ilişkileri daha çok güçlendirir.
47:05Bir arkadaşlık kurmasını sağlar bu açıdan. Hem neşesini de arttırabilir.
47:09Daha kabul görmüş, daha değerli hissetmesini sağlar.
47:13O zaman hayatın her alanında hobi ve eğlence önemli.
47:17Evet, aynen öyle.
47:19Mükhet Hanım ben çok teşekkür ederim. İyi ki geldiniz.
47:21Ben teşekkür ederim.
47:22Seyircilerinizi bu kıymetli bilgilerinizle bilgilendirdiniz. Sağ olun.
47:25Bugün hem kalp sağlığını hem de yaşlılık psikolojisini ele aldık.
47:30Çok değerli bilgiler paylaşıldı.
47:32Katılım sağlayan hocalarıma çok teşekkür ediyorum.
47:34Haftaya Perşembe sabahı yine Beyaz TV'de Yaşam İzleri programında buluşmak üzere.
47:40Ben İbrahim Köse, sağlıklı, huzurlu günler diliyorum.
Önerilen
52:29
|
Sıradaki
51:48
2:47
4:22
5:18
0:38
44:30
1:00
1:01
0:23
1:32:20
1:32:08
1:08:31
1:37:26
1:24:53
1:38:25
1:13:12
1:09:01
1:13:11
55:56
1:26:25
1:42:48
İlk yorumu siz yapın