Müzeler geçmişe yolculuk yapmak isteyenler için adeta bir hazine. İşte o hazinelerden biri de Çanakkale'de bulunuyor. Cepheden mektuplar, savaşa dair haritalar, ilk fotoğraflar ve hiçbir yerde benzeri olmayan Mustafa Kemal Atatürk'ün ıslak imzası... Ekibimizden İlayda Karaca ve Caner Emre Kınacı, izleyenleri o tarihi yolculuğa çıkarıyor...
00:30Haritalar, mektuplar, belgeler, eşi benzeri olmayan fotoğraflar, Çanakkale Destanı'nı anlatan yüzlerce eser.
00:36İşte tarihi yakından görmek isteyenlerin ablesi Çanakkale Savaşları Araştırma Müzesi.
00:49Çanakkale'nin merkezindeyiz. Arkamda görmüş olduğunuz yapı tarihin en büyük destanlarından birinin izlerini taşıyor.
00:58Burası Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi ve Müzesi. Cephenin hem zorlu şartları hem de askerlerin tüm yaşadıkları ziyaretçilere aktarılıyor.
01:09Müzede Birinci Dünya Savaşı'nın kilit noktalarını anlatan haritalar, savaşta yaşanan zorluklar, cepheden gönderilmiş mektuplar ve özel belgeler sergileniyor.
01:18Sergimiz aslında üç bölümden oluşuyor. Burası haritalar bölümü, gazeteler ve mektuplar bölümü ve emirler bölümümüz var.
01:26Görmüş olduğunuz bu eserde de Osmanlıca yazılarla çizilen bir askeri harita olduğunu anlıyoruz.
01:32Yani gördüğünüz gibi boğaz hattı Osmanlıca yazılarla işaretlenmiş.
01:37Yani düşmanın boğaza geçişinin önlenmek için askeri planlamaların yapıldığını görüyoruz.
01:43Buradaki haritalarımız özellikle Çanakkale Savaşı başlamadan önce Mısır'da basılmış, müttefik kümmetler tarafına hazırlanmış haritalardan oluşan bir bölümümüz burası.
02:01Müzenin bir bölümü dönemin gazetelerine ayrılmış durumda.
02:04Cephe haberleri, iç ve dış politikaya dair ilanlar o dönemin sesini yansıtıyor.
02:09Her sayfa adeta geçmişin küçük bir penceresi.
02:12Özellikle harp mecmuası, tasviri efkar gibi gazetelerden örneklerimiz var.
02:17Yine siperlere atılan propaganda afişleri var.
02:21Ve hemen arkamızda da mektuplar var.
02:23Ve tarihi bir parça daha.
02:25Mustafa Kemal Atatürk'ün resminin ilk yayınlandığı gazete de bu müzede sergileniyor.
02:29Hemen arkamızda tasviri efkar gazetenin 29 Ekim 1915'e tarihlenen bir nüshası var.
02:35Daha Çanakkale Savaşları devam ederken sonlarına doğru çıkmış bir gazetedir.
02:39Atatürk kamuoyu biliyor ama fotoğrafıyla beraber buradaki kahramanlıklarıyla ilk kez bu gazete de görmüş oluyoruz biz.
02:47O anlamda çok önemli bir gazete nüshasıdır.
02:50O dönemde propaganda halkın günlük yaşamına sokularak yayılıyordu.
02:54Kimi zaman bir çikolata kutusuna, kimi zaman da bir et suyu paketine.
02:57Yani halkın en sık kullandığı ürünlere.
03:00Bu durum halkın gözüne sıkça çarpan, mesajını lezzetle birleştiren bir propaganda yöntemini gösteriyor.
03:06Evet arkamızda gördüğümüz kart serisi aslında bir propaganda kart serisi ve o dönemde çikolatalardan çıkan çikolata kartları.
03:14Arkalarını çevirdiğimizde Çanakkale Savaşı ile ilgili pasajlar ve buradaki Türklerin Osmanlı'nın kahramanlığı ile ilgili bölümler görüyoruz.
03:22İspanya baskısıdır.
03:25Neden bu tercih edilmiş?
03:26O dönemde propaganda fikirlerinizi yaymak için halkın kullanımında olan ürünleri seçiyorlar.
03:32Dolayısıyla bu da güzel bir örnek.
03:34Çanakkale Gelibolu Yarımadası'nda bulunan majestik gemisinin batığının hemen harita olarak çizilmiş halini görüyorsunuz.
03:42Hocamızdan detayları alacağız.
03:44Hocam İngilizlerin çok övündüğü o gemi batı hatta Çanakkale'de bulunuyor.
03:49Burada da ekranlara getiriyoruz şu anda çizimini.
03:52Ne anlatıyor bize müzeler?
03:54Evet, Gelibolu Tarihi Suatı Parkı'nın aslında en öne çıkan batıklarından bir tanesi majestik gemisine ait teknik çizim.
04:011895 tarihine tarikleniyor.
04:05Hemen önünde de bu gemide görev yapan seyir subayının anılarının yer aldığı bir eserimiz var.
04:10Ve yine aynı gemide bulunan İngilizlerin savaş muamiri Ashwood Bartlett'e ait bir eser de bulunuyor.
04:17Kendi yazdığı kitaplar.
04:19Evet, Bartlett zaten buradaki vakaları İngiltere'deki gazeteleri raporlar olarak gönderiyor.
04:26Bu da o eserlerinden bir tanesi.
04:28Ziyaretçiler bu müzede sadece tarihi görüp öğrenmiyor.
04:31Aynı zamanda o dönemin duygusunu hissediyor.
04:34Çanakkale'nin kahramanlığı bu eserlerle yaşamaya devam ediyor.
04:37Şimdi çok özel bir noktadayız.
04:39Atatürk imzalı orijinal belgeleri ekranlarınıza getireceğiz.
04:43Hocamız da bize eşlik edecek.
04:45Hocam çok heyecanlı, çok güzeller. Ne anlatıyorlar?
04:49Atatürk'ün Çanakkale Savaşı'nda görev yaparken kendi imzasından çıkmış emirler ve raporlar bunlar.
04:55Onlardan örnekler göreceğiz.
04:58Özellikle Anzaklar Karaya çıktıktan sonra 25 Nisan sürecinden itibaren birliklere, alaylara gönderdiği emirlerden birkaç örnek.
05:06Bu önümüzde gördüğümüz özellikle Enver Paşa'nın cepheyi ziyaret ettiği esnada, sonrasında askerlere bunu bildirdiği, kahramanlıklarını tebrik ettiğini bildirdiği emirlerden bir tanesi.
05:19Şurada hemen aramızda ağasını görebiliyoruz.
05:21Şu anda Atatürk'ün kendi el yazısıyla yazdığı, imzaladığı işte o belgeler Senen Türk ekranlarında.
05:32Hocam çok heyecanlı gerçekten bakması bile ilk günkü gibi yani burada şu anda.
05:37Ne anlatıyor hocam bu mektupta?
05:41Bu mektupta Başkumandan Vekili Enver Paşa'nın cepheyi ziyareti esnasında bu ziyarete dair askerlerin kahramanlıklarını anlattığı ve Atatürk'ün de bunu birliklerine tehdit ettiği bir emir aslında.
05:56Onu görebiliyoruz.
05:57Burada 19. Fırka Kumandanı Mustafa Kemal olarak da imzasını görebiliyoruz.
06:02Bakın hemen şu noktada Kaymakam Yarbay olarak Mustafa Kemal Atatürk'ün imzası bulunuyor.
06:10Yine bir diğer örnekte daha net görebiliriz imzasını.
06:21Aslında hepimizin o bildiği imzadan çok daha farklı.
06:25Osmanlıca bir şekilde zaten o dönemde sanıyorum atılmış bir imza.
06:29Çok daha farklı.
06:30Asıl ilk imzası.
06:31Sanca dönemde değişiyor aslında.
06:33Çanakkale Savaşı zamanında kullandığı imza bu şekilde mavi mürekkepli olarak gördüğümüz alanda yer alıyor.
06:40Müzede sadece Atatürk'ün savaş döneminde kullandığı ıslak imzalı belgeler değil, kimsenin görmediği fotoğrafları da bulunuyor.
06:46Şimdi çok önemli bir albüm de göstereceğiz sizlere.
06:49Hocam bu albüm neyi anlatıyor, nedir?
06:51Bu albüm aslında 1. Dünya Savaşı'nda bir askerin askere alınmasından cephe intikal sürecine, buradaki sefahatine ve sonuna doğru bir kronolojik olarak hazırlanmış bir harp albümü aslında.
07:04Enver Paşa'nın resmiyle başlıyor şu şekilde, başkumandan vekili Enver Paşa.
07:10Ve askerlerin İstanbul'da asker alınışlarından, eğitimlerine kadar.
07:18Her şey aslında dediğiniz gibi kronolojik sırayla fotoğraflanmış.
07:22Kimin albümü olacak?
07:23Hazırlayan bir belli mi?
07:25Fotoğrafları çeken Foto Aziz adında bir isimle karşılaşıyoruz.
07:29Enver Paşa'ya takdim edilmiş.
07:31Albümle ilgili bilgilerimiz bunlar.
07:33Ve en önemlisi ilerleyen sayfalarda Atatürk'ün ilk defa gördüğümüz bir fotoğrafıyla karşılaşıyoruz.
07:44Hemen şurada ayakta Mustafa Kemal Atatürk'ü.
07:48Kara Savaşları'nın başladığı ilk günlerde alınmış bir fotoğrafta görebiliyoruz.
07:52Gerçekten de o internette alışılmış hep bilinen fotoğrafların oldukça dışında Mustafa Kemal Atatürk'ün savaştan kalan bir fotoğrafı da yine bu albümde sıralanmış durumda.
08:03Evet son olarak belki şunu söyleyebiliriz.
08:06Atatürk burada 289 gün geçiriyor Çanakkale siperlerinde ve giderken söylediği çok önemli bir söz var aslında.
08:13Burada yaptığım görev ölümden de ağır bir sorumluluktu benim için diyor.
08:17Yani Çanakkale'yi bu sözlerle ifade ediyor aslında.
İlk yorumu siz yapın