00:08Bize düşman olan ve düşman kalacak bir medeniyetin çöpçülük hizmetini mi, yoksa kendi medeniyetimizin öncülüğünü mü yapacağız?
00:16Türk Münevveri bu konuda derhal bir karar vermelidir.
00:191983 yılında Üstad Necip Fazıl'dan bir ay önce kaybettiğimiz Prof. Dr. Erol Güngör'ün yukarıdaki sarsıcı cümleleri, batılılaşma tartışmalarında sorulmuş en net sorulardan birini barındırmaktadır.
00:32Başka bir medeniyetin ülkesinde çöpçülüğe mi talibiz, yoksa kendi medeniyetimizin yeni bir sürümüne mi?
00:39Bu soruyu aynı netlikte cevaplandıramadığımız için yeni yetişen nesillerin kafasını aydınlatmayı başaramıyoruz.
00:45Tanzimattan beri bu soru soruluyor. Ama cevaplar giderek fersizleşiyor maalesef.
00:51Bitap düşen bir aydın profili var karşımızda. Özgüvenini yitirmiş ve batının çöplüğündeki artıklarla geçinmeyi fazilet olarak gören bir neslin mirası bu.
01:02Oysa Necip Fazıl'ın da sık sık tenkit ettiği Tanzimat aydınları nesli elbette bizden daha özgüvenliydi.
01:08Ve kendi kültürüne sahip fertler olarak Avrupa'yı tanımaya can atıyordu.
01:12Mesela Namık Kemal, Hürriyet gazetesinin 7 Eylül 1868 tarihli nüshasında Avrupalı mösyölere şunları yazıyordu.
01:21Sadeleştiriyorum mecburen.
01:23Ey mösyöler! Din varken ilerlemenin mümkün olamayacağını siz neden bildiniz?
01:28Acaba tibi olduğumuz mezhebin hükümlerinden hiç haberiniz var mıdır?
01:33Bizde Allah'ın ve insanların önünde her fiilinden sorumlu olan hükümet adamlarını papalar gibi masum mu sanıyorsunuz?
01:39Ulemayı papazlar hükmünde mi tutuyorsunuz?
01:43Neden korkuyorsunuz?
01:45Dinin hükümlerine uyarsak size ondan büyük güvence olamaz.
01:49Eğer sizin medeniyet dediğiniz şeyler, karıların açık saçık sokağa çıkması ve meclislerde dans etmesi ise onlar ahlakımıza aykırıdır.
01:57Biz istemeyiz. Bin kere istemeyiz.
02:01Buradaki erkek sesi kaybettik işte.
02:03Hatta Aliye İzzetbegoviç'in yeni bir namı Kemal ruhuyla ifade ettiği o cümleyi kuracak aydın bulmak için Diyojen gibi elinde çırayla çarşı ve pazarda insan araması gibi bir eylem gerekecek.
02:15Şöyle demişti Boşnak bilgesi.
02:18Savaş düşmana yenildiğin zaman değil.
02:20Düşmana benzediğin zaman kaybedilir.
02:23İşte batı karşısında bu erkek sese muhtacız.
02:26Yahut Cevdet Paşa'nın sözlerine gelirsek Fransa Büyükelçisi Musnini'ye verdiği cevap harikadır.
02:32Mealen.
02:33Siz Fransızlar perada oturursunuz.
02:36Bizi uzaktan dürbünle seyredip hakkımızda bilgi edinmeye çalışırsınız.
02:49Tezakirde geçen bu metin dikkatle ve ibretle okunduğu zaman Cevdet Paşa'nın o büyük özgüveni ve aşağılık kompleksine uğramadan bir düveldi Muazzama Büyükelçisi ile konuşması insanı en az namı Kemalinki kadar sarsıyor.
03:03Hele yakın arkadaşları Ali Suavi'nin Muhbir gazetesindeki şu cümlelerine ne demeli.
03:07Medeniyet denilen şey, bizim Osmanlı ülkelerine ters tarafından girmiş, en ziyade medeniyetli sayılan mesela Londra'da, kiliseye gitmemek, pazar günü dükkan açmak yahut alışveriş etmek veya dikiş dikmek pek büyük günah sayılır ve en serbest İngiliz'den bile bunu yapmasını isteyemezler.
03:25Bizde ise dini adab ve eski adaba hakaret etmek medeniyet sayılıyor.
03:30Bu ne ters mana?
03:31Gördüğümüz gibi yeni Osmanlılar dediğimiz Tanzimat Edebiyatı'nın ilk nesli batılılaşma hususunda daha bir özgüvenli ve hala Osmanlı olduğunun şuurunda.
03:42Bugün bu şuurla konuşanla medya eliyle dışlanmakta, ötekileştirilmekte ve marjinalleştirilmektedir.
03:48Çünkü Ali'ye İzzetbegoviç'in dediği gibi düşmana benzemişizdir.
03:52Türk ve Türkiye terimleri
03:54Türk mü Türkiye'li mi?
03:56Tartışması benim kanaatime göre faydasız ve lüzumsuz bir tartışma.
04:00Havanda su dövmekten farkı yok.
04:03Daha önce de yazdığım gibi Aslı Dışişleri Bakanlığı arşivinde bulunan Borbon Hanedanı'ndan Birzat'a yazdığı telgrafta Gazi Mustafa Kemal'de Türkiye Türkiye'lilerindir ifadesini kullanmıştır.
04:14Tarih 24 Ocak 1922'dir.
04:18Cümle şöyle
04:19Bütün Türkleri harekete getiren Türkiye Türkiye'lilerindir düsturu olduğunu bu münasebetle beyan etmeyi lüzumlu addederim.
04:26Prof. Dr. Bilal Neşimşir'in 1981 yılında Kültür Bakanlığı tarafından neşredilen Atatürk ile yazışmalar I. 1920-1923 adlı kitabından sayfa 172.
04:39Aynı telgrafta Türk milleti de demiş, Türkiye'li de.
04:44Terimlere savaş çıkartacak kadar aşırı manalar yüklerseniz Mustafa Kemal'i de alçaklık ile suçladığınızın farkına varmazsınız.
04:51Benden söylemesi
04:52Tarih kabusundan uyanmak
04:55Tarih alanında bir rahatlamaya ihtiyaç var.
04:58Tarihimiz üzerine ya klasiklerimize giderek veya yabancıların yazdığı metodolojik ilmi eserlerin okunmasının içerisine yuvarlandığımız saplantılardan bizi kurtarmaya yardımcı olacağını düşünüyorum.
05:10Bizim tarihçilerimiz de kendilerini ispat ve savunma refleksinden kurtulabilirlerse, Türkiye'de sağlıklı bir tarihçiliğe doğru gidilmesi muhtemeldir.
05:19Ancak iyi tarih metinleri neşrediliyorsa da, yüzümüze artacak, Fuat Köprülü, Ömer Lütfi Barkan, Zeki Velidi Togan, Mehmet Genç ve Halil İnalcıkçap'ında büyük tarihçiler yetiştirecek vizyon genişliğine bugün sahip değiliz maalesef.
05:33Türk Tarih Kurumu'nun görevini tam anlamıyla yaptığını söyleyemeyiz.
05:38Mesela bir ara bütün ırkların Türklerden çıktığını ispatlamak için Hayli İdeolojik Kitap yayınladılar.
05:45Güzel kitaplar da basıldı elbette. Ama yeterli değil.
05:49Aslında TTK'nın hazırladığı tarih kitabının objektif ve aynı zamanda dünya tarihine bir katkı olması gerekiyordu.
05:56Osmanlı tarihinin büyük bölümünü yazan İsmail Hakkı Uzunçarşılı, iyi bir tarihçi olmasına rağmen,
06:02maalesef yer yer resmi tarih gayretkeşliğinden kurtulamamıştır.
06:06Halbuki daha iyi sentezler yapabilen, dünya tarihçileriyle boy ölçüşen eserler ortaya konulabilmeliydi.
06:13Korkmak, bir tarihçi için asla mazeret olamaz.
06:17Gizli yazarsın. Burada olmuyorsa başka bir yerde yayınlatırsın.
06:22Mesela Galile, Papa ile bozuşmamak için kitabını bir dostu vasıtasıyla İtalya dışında yayınlattı.
06:28Cizvitlerden ödü kopan Descartes ise Hollanda'da bastırdı kitabını.
06:33Yeter ki üretmeye azmet.
06:35Amerikalı Leslie Pierce'e Harem-i Hümayun diye tercüme edilen kitabında haykırıyor.
06:40Harem'in bir zevk yuvası olarak görülmesi, tamamen Batılıların önyargısıdır.
06:45Harem, bilinenin tersine cinselliği kontrol altına alan bir müessesedir.
06:50Çünkü temelde hanedanın devamı diye bir kaygı hakimdir haremde.
06:54Harem, iktidarın bir şubesidir.
06:58Fatıma Mernis'i de ilginç bir noktaya parmak basıyor.
07:01Batılı bir ressamın haremi canlandıran tablosunu bir tarafa,
07:05Müslüman Hint ressamlarının yaptıkları harem tablosunu diğer tarafa koyun.
07:10Birincisinde ortalıkta açık saçık gezen kızlar vardır.
07:13Diğerinde ise tamamen erkeksi görünümlü iri yarı kadınlar.
07:17Mesela ata binmiş bir kadın, elinde silahıyla haremin bahçesinde dolaşıyor.
07:22Vaktiyle Batılı ressam ve yazarlar, fantastik bir doğu imajı sunuyorlardı kendi toplumlarına.
07:28Zamanla bu Batılı gözlüğü kendi gözümüzde bulduk ve kendimizi Batılı beyaz erkek özne gözüyle görmeye başladık.
07:35Tarihimiz, yabancı bir ülke haline gelmişti.
07:39Biz de bu yabancı ülkede gezen birer Avrupalı turist.
07:42Ve sonuç, harem peçesini açacağına daha çok kapattı.
İlk yorumu siz yapın