Dolandırıcılık, sahtecilik ve siber güvenliğin sağlanamaması... Türkiye'de şu sıralarda en çok gündeme gelen konu, internet üzerinden yapılan dolandırıcılık ve sahtecilik. Son gündem: sahte diploma yolsuzluğu. Hukuki süreç devam ediyor. Peki, diğer ülkelerde ne oldu; ülkelerin tedbirleri neler? İnceleme haberimizde konuyu araştıran isimlere sorduk.
00:00Sahte diploma meselesi sadece Türkiye'ye özgü bir durum değil, tam anlamıyla küresel bir soru.
00:18Birçok ülkesinde, özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde diploma sahteciliğinin yaşandığı, ortaya çıktığı birçok vaka var.
00:33Sahtecilik, dolandırıcılık artık başka boyutta. Sahte diploma yolsuzluğu tepkilere yol açtı. Savcılık soruşturma başlattı, polis gözaltılar yaptı, mahkeme tutukladı.
00:43Peki bu durum sadece Türkiye'nin sorunu mu, diğer ülkelerde ne oldu?
00:47Çok yakın bir zamanda, geçtiğimiz Temmuz ayı içerisinde İspanya'da Endülüs, Valensiye, Madrid, Extremadura, özel yönetimlerinde, bölgesel yönetimlerinde daha doğrusu,
01:02bölgesel yönetimlerin başkanları ve bazı milletvekillerinin diplomalarının, yüksek lisans diplomalarının sahte olduğu ortaya çıktı.
01:10Bazıları istifa etti, bazıları özür diledi ama büyük bir bölüm istifa ederek görevinden ayrıldı.
01:18Japonya'ya, Pakistan'dan Suudi Arabistan'a, Fransa'dan Polonya'ya kadar onlarca ülkede sahte diploma skandalları yaşandı.
01:28İspanya'da bakanlar ve milletvekilleri istifa etmek durumunda kaldı.
01:341999 ile 2005 arasında 7500'den fazla kişiye evrakta sahtecilik yaparak, sahte diplomalar vererek hemşirelik yapması sağlandığı ortaya çıkarılmıştı.
01:47Bu operasyona da Operation Nightingale denmişti.
01:50Mühür operasyonu gerçekleştirilmişti.
01:53Buna aynı zamanda St. Regis Üniversitesi de diyebiliriz.
01:56Çünkü bu ve bunun gibi birçok üniversite kurulmuş gibi gösterildi.
02:00Aslında böyle üniversiteler yoktu ve insanlara buradan sahte diplomalar üretildi.
02:06İş o kadar büyüyor ki bu sahte diplomaları alan kişilerin bazılarının Beyaz Saray'da çalıştığı, bazılarının Dışişleri Bakanlığı'nın farklı ülkelerde görevleriyle görevlendirildiği ve Adalet Bakanlığı'nda bile sahte diplomalı çalışanların olduğu ortaya çıktı.
02:24Asıl önemli olan Türkiye'nin çok önemli kurum ve kuruluşlarındaki yöneticilerin e-imzaları taklit edilerek üretilen sahte diplomalar, yükseltilen notlar, düzenlenen belgeler.
02:34Amerika Birleşik Devletleri'ndeki her eyaletten siyasetçilere ilişkin onlarca sahte diploma vakası var.
02:41Artık bu tür soruşturmalar normal karşılanıyor.
02:442022 ara seçimlerine girerek New York'tan kazanan George Santos isimli eski kongreyesi.
02:51Neden eski diyorum?
02:52Çünkü onun da aslında hem aday olurken hem de başvuruları yaparken üniversitelerden mezun olduğunu yazması hem de çok iyi, çok yüksek üniversitelerden ama aslında burada hiç okumamış olması, burada bir sahte diploma olmasa bile diploması varmış gibi beyan veren ve daha sonra ortaya çıkınca hapis cezası ile cezalandırılan bir kongreyesi bile görüyoruz.
03:14Üniversiteye alımlar için, üniversiteye kabul için birçok kişinin para ya da farklı şekillerde üniversite yetkililerini etkileyerek çocuklarının yakınlarını bu üniversitelere soktuğu da geçmişte bütün belgeleriyle ortaya çıkarılmıştı.
03:29İspanya'da hakimler, milletvekilleri ve hatta bakanları sarsan sahtecilik skandalı meydana geldi. İstifalar geldi. İtalya'da sahte hukuk diploması olan yüzlerce avukat saptandı.
03:41Fransa'da ise bir üniversitede 300 Çinli öğrenciye diploma satıldığı ortaya çıktı.
03:46Polonya'da bir üniversitede 5000 Euro'ya işletme yüksek lisans diploması satıldığı belirlendi. Peki hangi tedbirler alındı, ne yapılmalı?
04:09Binlerce İngiltere vatandaşı sahte diploma satan bir çeteden üniversite diploması satın aldı.
04:172018 yılında patlak veren diploma skandalında sahte diploma satan şebekenin Pakistan merkezli olduğu belirlendi.
04:27Bu sahte diplomaları satın alanlar arasında sağlık sisteminde çalışan doktorlar, hemşireler ve hatta savunma sanayinde faaliyet gösteren bir şirkette bulunuyor.
04:39Bu şirketin bazı çalışanlarına sahte helikopter pilotluk belgesiz satın aldığı belirlendi.
04:47Bir İngiltere vatandaşının bu sahte belgeler için 500 bin sterlin yani yaklaşık 27-28 milyon lira ödediği belirlendi.
04:56Diplomaların parayla satın alındığı tespit edilince bir şikayet oluyor.
05:01Bu şikayet üzerine 2009 yılında üniversite büyük bir soruşturma başlatıyor ve bu soruşturmada İşletme Fakültesi Bölüm Başkanı Çinli öğrencilerden 100 bin dolar aldığını kabul ediyor.
05:132005 yılı Şubat ayında yönetici rektör yani dekanı ceza alıyor.
05:19İspanya'daki en somut örneklerden birisi Ulaştırma Bakanı'nın muhalefetteki bir milletvekili, Halk Partisi milletvekili Nunez'in kamu yönetimi hukuk ve İngiliz filolojisi bölümlerinden aldığı diplomaların sahte olduğu yönündeki iddiasıydı.
05:39Daha sonra söz konusu muhalefetteki milletvekili bir basın toplantısı yaparak kamuoyundan özür diledi.
05:46Evet ben bu diplomaları almadım dedi ve görevinden ayrıldı.
05:50Birçok ülkede bu skandalların ardından çok yönlü adımlar atıldı.
05:56Diploma doğrulama sistemleri sıkılaştırıldı.
05:59Üniversiteler üzerinde denetimler arttırıldı.
06:03Sağlık sektöründe çalışanların belgeleri yeniden tek tek incelendi.
06:08Sahte diploma ile görev yapanlar meslekten men edildi.
06:13Bazıları hakkında ağır hapis cezaları verildi.
06:18Bazı ülkeler diplomaları herkesin internet üzerinden sorgulayabileceği portallara taşıdı.
06:25Japonya'da Shizuako kenti belediye başkanı Itomaki Takubo üniversiteden atıldığı sahte diploma kullandığı ortaya çıktı.
06:32Belediye başkanı istifa etmek zorunda kaldı.
06:34Güney Afrika'da iktidardaki Afrika Ulusal Kongresi Milletvekili Paulo Jordan'ın özgeçmişinde doktora yaptığına ilişkin bilginin yalan olduğu ortaya çıkması üzerine istifa etti.
06:45Brezilya'da eski eğitim makanı özgeçmişindeki diplomaların sahte olduğu ortaya çıkınca istifasını vermek zorunda kaldı.
06:52Bu ülkeler ne tedbirler aldı?
06:54Her ülke kendi sistemine uygun ama ortak noktası sert olan önlemler aldı.
07:01Üniversiteler diploma kayıtlarını güvenli dijital veri tabanlarına aktardı.
07:08E-devlet benzeri platformlarla halkın doğrudan belge sorgulaması sağlandı.
07:14Sahtecilikte rol alan kişiler kamu görevlerinden men edildi.
07:20Ciddi para ve hapis cezaları aldı.
07:23Peki İsrail'e bakalım.
07:25İsrail'de çok daha büyük bir skandal oluyor.
07:27Çünkü sağlığı ilgilendiren bir alanda yaşanan bir skandal bu.
07:31O da şöyle.
07:32Ermenistan'daki 3 üniversiteden tıp diploması ve eczacılık diploması alan 40 İsrail vatandaşı var.
07:40Bunlar İsrail'e dönüyorlar.
07:41Ve İsrail'de Sağlık Bakanı'nın da onayıyla doktor olarak hastanelerde çalışmaya başlıyorlar.
07:48İngiltere Eğitim Bakanlığı sahte üniversite ciltubalarına karşı savaş açtı ve özellikle resmi kurumlarda çalışmak için başvuranların diplomaları daha sıkı kontrolden geçirilmeye başlandı.
08:02Pakistan, Suriye Arabistan ve Lübnan dünyanın her tarafını sahtecilik kaplamış durumda.
08:08Pakistan'da bir şirketin 370 web sitesi üzerinden var olmayan üniversitelere ait on binlerce sahte diploma sattığı belirlendi.
08:16Şirketin aylık gelirinin 120 milyon dolar olduğu saptandı.
08:20Sahte diploma sahiplerinden 450 kişinin Asya ve Afrika ülkelerindeki resmi kuruluşlarda bürokrat olarak çalıştığı ortaya çıktı.
08:28Suudi Arabistan'da sağlık sektörü çalışanlarına yönelik 2019'da yapılan gizli bir soruşturma sonucu 3755 sahtecilik vakası tespit edildi.
08:38Sahte diplomalı 57 doktor tutuklandı.
08:41Karışıklıkların, çatışmaların bitmediği Lübnan'da 2018'de aralarında Beyrut Amerikan Üniversitesi'nin de bulunduğu 4 üniversitenin ortalama 5000 dolara sahte diploma sattığı ortaya çıktı.
08:53Peki dünya bu haldeyken ne yapmalı? Türkiye artık sanal dünyayla başka bir boyuta ulaşan sahtecilik konusunda hangi adımları atmalı?
09:01Yerli yazılımın ve devletin kendi geliştirdiği yazılımını bütün resmi devlet kurumlarında kullanması gerekiyor.
09:10Türkiye'nin atması gereken adımlar çok net.
09:13Öncelikle E-İmza altyapısı çok faktörlü doğrulama ile güçlendirilmeli.
09:18İmza ve belge doğrulama hareketleri anlık olarak takip edilmeli.
09:25Tüm diploma ve belgeler için devlet destekli, kamuya açık, anında sorgulanabilen bir doğrulama sistemi hayata geçirilmeli.
İlk yorumu siz yapın