YKS tercih süreci yaklaşırken uzmanlar, öğrencilerin puan odaklı değil, hedef odaklı tercih yapmaları gerektiğini vurguluyor. Bahçeşehir Üniversitesi’nden Prof. Dr. Çisil Sohodol, öğrencilerin başkalarının hayallerini değil, kendi tutkularını takip etmeleri gerektiğini belirtiyor. Sohodol’a göre, geleceğin meslekleri arasında yapay zeka, veri bilimi, sürdürülebilirlik, dijital tasarım ve sağlık alanları öne çıkıyor. Aile baskısına kapılmadan, geleceğin iş alanlarını dikkate alarak esnek ve bilinçli tercihler yapılması öneriliyor.
00:00Bir kere öğrenciler için değil, biz akademisyenler ve hocalar için de çok heyecanlı bir dönem.
00:05Biz de çok büyük bir enerji ve merakla yeni öğrencilerimizi bekliyoruz.
00:09Aynen söylediğiniz gibi çok zor bir süreç.
00:12Üniversite sınavına hazırlık süreci, uykusuz geceler, onlarca kurulan hayal, sabahlara kadar ders çalışmak.
00:19Ama iş bir puanı aldığımızda bitmiyor.
00:22Hatta belki işin en zor ve teknik kısımlarından bir tanesi başlıyor.
00:26Şimdi heyecan çok yüksek, elbette ki gençleri çok iyi anlıyoruz, aileleri de çok iyi anlıyoruz.
00:32Ama bu süreçte gerçekten en az sınava hazırlanma zamanında olduğu gibi hedefe odaklı hareket etmeleri gerekiyor.
00:39Ama işte ilk karşımıza çıkan soru ne yapılmalı ve en büyük hata sorusu da belki bununla birlikte geliyor.
00:46Hedefim ne?
00:47Şimdi biliyoruz, gençler bir puan aldılar, belirli bir sıralamaları var.
00:51En yaygın yapılan hatalardan bir tanesi aldığın puana göre tercih yapmak.
00:57Bugüne kadar düşündük hayalleri kurdular aslında.
01:00Gelecekte kendilerini nasıl var etmek istediklerine dair kafalarında belli belirsiz şeyler var.
01:06İşte o belli belirsiz şeyleri şu an gerçekten belki de kağıda dökme, hayata geçirme zamanı.
01:12Çünkü yapılan en büyük hatalardan bir tanesi puanına göre bölüm seçmek.
01:16Yani aslında birçoğunun bir hedefi var değil mi?
01:18Evet, bir hedefi var, meslek hedefi var.
01:20Ama diyelim ki istediğinden daha yüksek bir puan aldı ya da beklediğinden daha yüksek bir puan aldı.
01:26Şöyle şeyler duyacaklar.
01:28Bu puanın boşa gitmesin.
01:29X bölümü yaz, tıp oku.
01:32Ya da git mühendislik oku.
01:33Ya da git hukuk oku.
01:35Oysa ki...
01:36Burada aileler de yanlış yerler veriliyor değil mi?
01:39Aileler, eş, dost, konu, komşu herkesin bu süreçte bir fikri var.
01:44Herkes kendi düşüncesini karşı tarafa empoze etmek zorunda kalıyor.
01:48Oysa buradaki birinci mesele, bu hatadan kurtulmak için birinci mesele ben neyim, ne olmak istiyorum, dünyaya nasıl bir iz bırakmak istiyorum.
01:56O yüzden ilk önce gençler bir hedeflerini ve gelecekte ne olmak, nasıl bir hayat yaşamak istediklerini düşünmeleri gerekiyor.
02:05Puan bir liste, bir sonuç ama gençler o puandan çok daha büyük bir hayali yazabilirler.
02:12Aile kısmı evet çok önemli, aileleri çok çok iyi anlıyorum.
02:16Benim de bir çocuğum var, üniversite sınavına girseydi bugün eminim ben de ona bir şeyleri söyleyecektim.
02:21Ama ailenin tercihiyle sadece tercih yapmak bizi nereye götürüyor biliyor musunuz?
02:26Hayatımız boyunca başka birinin hayalini yaşamaya.
02:30O yüzden ailenin tabii ki çok değerli görüşleri, etrafın ama bunları dinlemekle birlikte bir, hangi hayali kuruyorlar ve hangi mesele hayatlarına devam etmek istiyorlar.
02:42İki, bu meslekle hayatlarına devam ederken onları oraya taşıyabilecek en iyi bölüm ve en uygun üniversite hangisi?
02:52Buna bir kere bakmaları gerekiyor.
02:53Hocam tercih yaparken en çok yapılan hataları burada kuralamışsınız.
02:56Ve dikkatini çekenlerden bir tanesi.
02:58Bölümün gelecekteki esnekliğini ve dönüşün potansiyelini düşünmemek.
03:02Şimdi evet öğrenci bir hedef koyuyor, bir hayali de var.
03:04Peki bu gelecekte geçerli bir meslek olacak mı?
03:08Hangi mesleklerin yıldızı parlıyor diyebiliriz bu arada.
03:10Bu çok önemli bir soru.
03:12Aslında burada esneklik iki türlü bakabilirim gençler üniversite tercihi yaparken.
03:17Birincisi bölüm nasıl esneyecek, değişecek, geleceğe taşınacak mı?
03:29Ama bundan dört yıl, beş yıl sonra bu gençler mezun olduğunda o bölüm hala bir istihdam alanına sahip olacak mı?
03:36Bir.
03:37İkincisi dünya çok ciddi şekilde değişiyor.
03:40Bizim üniversite sınavına girdiğimiz zamandaki gibi değil.
03:43Bu ne demek?
03:45Mesleklerde değişip dönüşüyor ve interdisipliner meslekler var.
03:49Ve bir mesleğe başladığınızda beş yıl, on yıl sonra başka alanlarla birleşen yepyeni mesleklerle karşımıza gelecek bu alanlar.
03:58Mesela şöyle size bir bilgi vereyim.
04:00Dünya Ekonomik Forumu diyor ki gelecek beş, on yıl içerisinde dünyadaki doksan milyon iş rolü şu anda var olan tamamen ortadan kalkacak.
04:10Yüz yetmiş milyonun üzerinde de yeni rol ve meslek gelecek.
04:14Dolayısıyla da bakmaları gereken en önemli şeylerden bir tanesi bugün popüler diye bir bölümün peşine takılıp gitmemek.
04:21Hep söylüyoruz zaten popüler mesleklerle birlikte mezun işsizler de oluşuyor diye.
04:26Aynen.
04:26İşte bu noktada da dönüşüm ve fotoğrafı.
04:27Dönüşümü anlamak gerekiyor.
04:29Ders çalışma süreçleri bitmedi.
04:31Ne yapacak gençlerimiz?
04:32Şimdi açacaklar dünyanın çok saygın kuruluşlarının araştırmaları var.
04:37Bu araştırmalar neyi söylüyor?
04:39Gelecekte hangi mesleklerin istihdam alanı genişleyecek?
04:43Hangi meslekler gelecekte de parlamaya devam edecek?
04:47Buna bakıyor olmaları gerekiyor.
04:48Bunlarla ilgili vereceğiniz örnekler var da mutlaka.
04:51Evet.
04:51Aslında çok fazla konuşabileceğimiz şey var.
04:53Bir meslekler kısmına geçebilirsek eğer.
04:56Dünya çok değişiyor.
04:59Tıp, mühendislik, hukuk gibi ana alanlar hala ağırlığını, güncelliğini ve önemini koruyor.
05:05Ve korumaya da devam edecek.
05:07Ama bize bu dönüşüm bundan 10 yıl, 20 yıl önce var olmayan meslekleri de getiriyor.
05:13Bir kere teknoloji ve yapay zekadan kaçış yok.
05:17Onunla birlikte olmak zorunda öğrenciler ve onunla gelişeceği meslekleri seçmek zorundalar.
05:22Önümüzdeki 5, 10, 20 yıl içerisinde yapay zeka mühendisliği ve yapay zeka makine öğrenimi uzmanları gelecekte de yazıları parlamaya devam edecek.
05:33Her şeyi veriyle konuşuyoruz.
05:35Datayla konuşuyoruz.
05:37Datayı bilen, büyük veriyi anlayabilen uzmanlar ve bu alandaki teknik elemanlar önem kazanacak.
05:42Yazılım ve uygulama geliştiriciler, bir düşünün bütün hayatımız aplikasyonlarla ve uygulamalarla gelişiyor.
05:49Ve bir app store'a ya da bir uygulama merkezine girdiğinizde gördüğünüz o yüz binlerce app'i geliştiren insanlar gerekiyor.
05:57Hem fikir olarak hem de teknik olarak bunları kodlayabilecek, hazırlayabilecek mühendislere ihtiyacımız var.
06:04Bulut bilişim uzmanlarına ve gençler eminim bu kısma çok mutlu olacaklardır.
06:10Çünkü ben kendi deneyimlerimden ailelerini bir oyun tasarımcısı ya da geliştiricisi olmaya ikna edemediklerini biliyorum burada birebir yaptığımız sohbetlerde de.
06:20Ama dünyada yıldızı şu anda parlak, önümüzdeki süreçte de hala geçerli olacak oyun geliştiricileri ve tasarımcıları var.
06:28Çünkü hepimiz canımız sıkılınca vakit geçirmek için, hatta bazen bir şey öğrenmek için bile oyun oynuyoruz.
06:33Dolayısıyla hem teknik anlamda bunun mühendisliğini bilen, tasarlayabilen, kodunu yazabilen, hem de bunu bir fikirden, bir ürüne ve bir pazarlama fikrine dönüştürebilen insanlara ihtiyacımız olacak.
06:47Ve moleküler, biyoloji ve genetik gibi mühendislikler ortaya çıkacak.
06:51Ve gençlere özellikle tavsiyem, sürdürülebilirlik kavramının yıldızı parlamaya devam edecek.
06:59Dünyanın daha iyi, daha sürdürülebilir bir geleceğe ihtiyacı var.
07:04Öyle olunca da neler parlayacak?
07:07Enerji sistemleri mühendisliği, özellikle yeşil enerjiye ve dönüşüme yatırım yapmaları gerekiyor.
07:19Bu da bir kalıptan çıkılması gerektiğini konuşmuştuk yayından önce aslında değil mi?
07:23Belki aileler ve meslekleri tam olarak bilmiyorlar ama öğrenciler bunları yeteri kadar araştırdıklarında aslında önümüzdeki yıllarda ne kadar geçerli olduğunu görecekler.
07:32Aynen.
07:33Doğrudan bölüm de bulamayabilirler.
07:35Doğrudan bölüm de bulamayabilirler.
07:35O zaman neye bakacaklar?
07:37Acaba ben yenilenebilir enerjiyi hangi mühendislikte okuyabilirim?
07:41Hangi üniversitede okuyabilirim?
07:43Sürdürülebilirliği, hangi üniversitede öğrenebilirim?
07:46Bu yetenekleri ve sağlıklı yaşamak istiyoruz.
07:49Hayatımızı iyi devam ettirmek istiyoruz.
07:53Ama dünya nüfus da bir yandan da yaşlanıyor.
07:55Sağlık ve bakım ekonomisi meslekleri çok önem kazanacak.
07:58Hemşirelik gibi, fizyoterapi uzmanlığı gibi, yaşlı bakım uzmanlığı gibi iş alanları genişleyecek.
08:05Ve tabii ki yaratıcılık ve dijital tasarımla ilgili alanlar.
08:14Video içeriği üretmek, iletişim uzmanlığı, dijital pazarlama uzmanlığı, 20 yıl önce konuşmadığımız kriz iletişimi uzmanlığı gibi meslekler de gençlerin mutlak surette odaklanması gereken konular arasında.
