00:00Samantala mga cars, sa ating pag-uusapan sa araw na ito ang patungkol sa vaporized nicotine and non-nicotine products.
00:06Mga apekto po nito sa ating kalusugan at ang panukalang batas na nakapaloob po dito.
00:11Para sa panibagong informasyon, sasamahan po tayo ngayong araw ni Partelist Representative, Congressman Attorney Nathaniel Oducado.
00:19Magandang umaga po at welcome to Rising Shine, Pilipinas.
00:22Good morning Sir Audrey and good morning Ma'am Dayan and good morning sa lahat ng nanonood sa atin ngayong umaga.
00:27Well, Attorney Nat, thank you for joining us today.
00:29Well, tungkol dito sa vape o vaping, ano bang buha rin dito? At medyo ito po ay talaga umuusbo ngayon at ipinapalit po ng karamihan sa paninigarilyo.
00:39Well, ang perception po kasi ng public ngayon is healthier than cigarettes.
00:45Healthier? Or lesser English.
00:50Well, unfortunately, studies have been showing na hindi siya ganon.
00:54Because vaporized siya, meron siyang mineral content. So, nagkakaroon ng other minerals sa lungs natin.
01:01And we realized na napakalaki ang prevalence ng gamit ng vape, especially sa minors dito sa Philippines.
01:07In fact, we're alarmed at the numbers na nasa 1.2 million na youth ang gumagamit ng vape.
01:15Tapos, ang funny thing, Sir Audrey and Ma'am Dayan is, ang violations sa public use of vape, 23% ay minors.
01:26Oh wow, okay.
01:27So, we're scared that how the youth is using vape and how the current law is addressing the issue.
01:35Okay, pakilino lang, Sir. So, sinabi mo, based on studies, misconception na hindi delikado itong vape.
01:45Tama ba? Ito'y delikado, lalo na sa kabataan, at kulang na batas na nagbabawal para dito.
01:52Yes po. And we have a law po, RA 11900.
01:55But ang effects ng vape, like I said po, is actually mas delikado than what is projected.
02:02We've had one death na last year, isang 22-year-old, walang virtual health issue.
02:09Pero nung nakita yung lungs niya, sabi nung doktor na nag-examine, parang pang 50 or 60-year-old na chain smoker ang lungs niya because of using vape for two years.
02:20So, the acceleration ng bad effects sa lungs ng vape ay grabe compared to cigarettes.
02:26And marami pang unreported cases ng vape health issues.
02:30In fact, I have a few friends na nag-stop na rin ng vape because sabi nila mas naging nahihirapan sila huminga.
02:37And ilang beses sila na hospital because of using vape.
02:41Okay, attorney, can you educate us more sa pagkakaiba ng vaporized nicotine, non-nicotine at ng cigarette?
02:47Well, ang vaporized nicotine or yung vape, ginagamit niya ang vapor para gumawa ng smoke.
02:56So, akala natin na hindi siya, katulad ng sigarilyo, na ang nicotine ini-inhale mo.
03:01But unfortunately, meron pa rin siyang nicotine and other minerals.
03:04So, that's the main difference nila.
03:07Masama pa rin.
03:08Masama pa rin.
03:08At ang ano dito, kasi ang sigarilyo, limited yung oras mo manigarilyo, 5 minutes.
03:14Okay na yun.
03:15Pero may mga nakikita ko minsan kapag red light at heavy traffic, nakikita ko sa loob ng kotse, nagbe-vape mismo sila eh.
03:21So, walang pahingay yung lungs.
03:23Totoo, totoo.
03:24And ang amoy kasi ng sigarilyo, normally nakaka-turn off sa atin.
03:28Pero ang vape, may flavors pa.
03:30Oo, magmabango pa nga.
03:31May sense pa.
03:32So, nakaka-addict siya.
03:34And may nicotine content pa rin siya.
03:36Kaya, grabe ang addiction levels niya.
03:39Okay, let's talk about itong may panukalang batas po kayo para rito.
03:46Ano po ito?
03:46Well, currently po, we filed a resolution.
03:49The reason why we filed a resolution is because there is an existing law on it.
03:53But we've seen maraming problema sa batas na yun.
03:56Number one, enforcement side.
03:57Ang nag-i-enforce po ay DTI.
03:59Okay.
03:59Not the FDA.
04:00And based sa DTI data, sa online sellers, 0.73% lang ang compliant.
04:08Tapos sa physical stores naman, sa 600 na registered, around 200 lang ang compliant.
04:13So, it's really bad.
04:15Tapos, maliban po doon, ang pagkakaiba sa sigarilyo, 21 years old na gumagamit.
04:20Under our law, 18 years old pa lang, pwede ka na mag-vape.
04:23So, gusto nyo po nga i-amenda po ang mga ito?
04:26Yes po.
04:27And gusto ko makita ang complete study.
04:29Kasi, while we understand na $160 million industry siya per year sa Philippines,
04:36ang effect niya sa kabataan and sa ating society, hindi masyadong napag-uusapan, especially sa enforcement.
04:42Well, lalo na patungkol sa health.
04:44Yes.
04:44Well, gayon pa man, ang ating pamahalaan ay patuloy po na sinasawata itong mga illegal vape products na pumapasok sa Pilipinas.
04:53Ano pong masasabi nyo doon?
04:54Well, that's a good thing about this administration.
04:56Pag tinutukan nila ang isang bagay, talagang napapastop natin ang mga illegal entry.
05:02And grabe sila sa enforcement.
05:04In fact, last year, if I remember, pinastop yung mga vape fest na by the BIR.
05:09So, ako po, I'm very happy with the direction that this administration is listening.
05:15And I hope they take this issue seriously na rin kasi dumadami ang gumagamit na pabata na pabata.
05:21Okay.
05:21Napanggit nyo kanina yung compliance ano?
05:23Ano yung particular ka lang nilalabag?
05:26Yung mga non-compliant?
05:27May ano po kasi may regulation sa advertising, may regulation na dapat magbenta ka lang sa 18 years old.
05:33E pagdating mo po doon sa store, hindi naman siya na-check yung ID.
05:36Okay.
05:37So, nabibentahan yung mga bata.
05:38Correct.
05:39In fact po, may study international, sinasabi nila na around 1 million na ang gumagamit na Filipinos na age 10 to 14 years old.
05:48That's too young for our population.
05:50Well, let's say na napagpapanda itong batas na mahigpit na pagbabawal sa mga 18 below sa paggamit ng vape.
05:57Pero paano mammonitor ng ating pamahalaan na alimbawa na nga yung mga nagtitinda ng vape na hindi talaga sila nagbabenta sa mga kabataan?
06:05We add provisions sa batas po.
06:07Like for instance, mandatory na magbigay ng ID.
06:10Mandatory may tracking yung pag binibentahan nila.
06:13Tapos yung advertisements po, dapat hindi yung mga may cartoons pa, hindi yung enticing sa bata ang pagsigarilyo.
06:21Very crucial po kasi ang advertisements.
06:24That's why dapat ang advertisements natin is show din natin na vape is also dangerous.
06:27Katulad na ginagawa natin si Sigarilyo.
06:29Oo, na nakatakalagay mismo dun yung mga nakapaskil, yung tinatakot ka kung ano yung pwedeng mangyari sa kalustugan mo.
06:35So, ganun din sa vape.
06:37Ano-ano kaya yung mga particular agencies na pa pwedeng magtulong-tulungan to solve this issue?
06:42Well, number one will be FDA and DTI. At the same time, DOH po.
06:48Dapat magtulungan sila, magbigay ng public information drive.
06:52And at the same time, mag-coordinate sila in terms of selling and monitoring kung anong nangyayari sa vape industry.
06:59Well, Congressman, how about Department of Education?
07:01Kung sa eskwela pa lang, maipaalam na sa mga estudyante yung masamang epekto nitong vape?
07:06That will be better. Pero our study showed na 99% of our children ngayon knows about vape.
07:15So, still?
07:15Yeah.
07:16Nandun yung curiosity nila, no?
07:19Tapos parang baka they seem to like to see it as a cool thing.
07:23Oo, uso, uso.
07:24Oo, sumasambay dun sa trend, ganyan.
07:27Don't you have any message dun sa ating mga manonood na, well, into this and probably other sectors pa siguro
07:35na pupaari kung makatulong din, ano, dito sa advocacy po ninyo nito?
07:39Well, I hope they study vape more.
07:42And at the same time po, dapat maintindihan nila na hindi healthy ang paggamit ng vape.
07:47May nicotine content pa rin yun.
07:49At ang naapektuhan po nila, hindi lang sarili nila, kundi pati yung mga ibang katabi nila.
07:54So, sana tuunan ng pansin nila, especially yung mga magulang na ang mga kabataan nila,
07:59ma-educate sila na delikado ang paggamit ng vape.
08:02Ayan.
08:04Wag na lang subukan.
08:05Wag na lang subukan kasi niya addictive e, no?
08:07Sa una masarap, and then eventually may mangyayaring hindi maganda sa baga mo, sa katawan mo,
08:12na mapapansin mo, pero wala na, naku ka na or addicted ka na.
08:15Oo, in fact, may mga gumamit ng vape na sila na mismo yung nag-a-advocate ngayon na
08:19wag nyo nang subukan because I thought wala siyang masamang epekto,
08:22but then eventually, dun ka na dadalihin yung kalusugan mo.
08:25Well, good luck po sa inyong advocacy at sana nga mangyayari ito
08:28para na rin sa kalitasan ng kalusugan ng ating mga kabataan.
08:31Maraming salamat po sa pakipanayam dito sa ating programa.
