00:00Et, balık ve tavuk gibi ürünlerin soğuk zincirinin bozulması, özellikle 2 yaş altı pediatrik gruplarda, 65 yaş üstü hastalarda, ziyabet, kalp hastalığı, tansiyon hastalığı gibi ek hastalığı olan kişilerde.
00:21Gıda seyredenmesi, bakteriler, virüsler, parazitler ve toksinlerle kontamini olmuş yiyecekler ve içeceklerin oral yolla alımı sonrası kişide başlayan akut gaz yöntesler bir hastalık aslında.
00:36Oral alımdan sonra 30. dakika ile 72 saate kadar uzayabilen bir süreçte hastanın semptomları başlayabiliyor.
00:42Bu semptomlar çoğu vakada bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal ve bazı vakalar da ateşle gelebiliyor.
00:50Buradaki tedavi hastaya göre değişiyor tabii ki.
00:52Çünkü bazı risk faktörü grubunda olan hastalar var.
00:55Bunlar gebeler, ileri yaş hastalar, 2 yaş altındaki pediatrik vakalar, onkolojik hastalığı olan hastalarımız.
01:02Genel durum iyi.
01:03Genç yaş grubundaki hastalarda aslında çoğunlukla bu hastalık 48 saat içinde kendisini sınırlıyor.
01:09Biz bu gruptaki hastalığı genellikle çoğunlukla sıvı tüketimini arttırması, istat etmesi ve bağırsaklarının rahatlatıcı besinlerle beslenmesi.
01:17Bu patates spüresi olabilir, muz olabilir ve sıvı tüketimini arttıracak.
01:21Çoğunlukla biz bu vakalarda iyileşmeyi gözlüyoruz.
01:24Hastanemizde, acizlerimizde de başvuru sıktığı artıyor.
01:26Hastanın ek hastalıkları nedeniyle de çoklu organ yetmezliği, hastane yatışları, yoğun bakım yatışları, hatta ölüme kadar ilerleyebilen vakalar mevcut.
01:34Yer zahlarında zaten bu tarz besin zehirlenmesi artma sebebi sıcaklıklar.
01:38Çünkü sıcakla birlikte besinlerin üzerinde bulunan bakteriler, virüsler bir şekilde belli bir süreden daha fazla oda sıcaklığına kalınca tabii ki toksinlerini arttırıyor ve kendi sayısını arttırdığı için daha çok enfekte edebiliyor hastaları.
01:50Bu tarzda en sık koktuğumuz besinler ise özellikle tavuk, et ve balık gibi ürünlerin çiğ tüketilmesi veya uyumlusuz koşularda saklanması, açık süt ve süt ürünlerin fazla tüketilmesi.
02:01Bunlarda da kontaminasyon riski yüksek olduğu için vaka sayıları arttığını gözlüyoruz yaz aylarında.
02:06Son dönemde tavuk tüketimi toplumunda arttığını gözlemliyoruz ve ona bağlı olarak toksik iserlerin daha sık aciz arasıyla başvurduğunu gözlemlemekteyiz.
02:14Aynı zamanda açık süt ve süt ürünlerini tüketen gruplarda da bu tarz toksik iserlerin ve zehirlenmelerin aciz arasıyla başvurusunu arttırdığını gözlemlemekteyiz.
02:24Sonunlukla bize sıcak çarpmasına gelen hasta grupları var, güneşlenme sonrası yanıklarla gelen hasta grupları var, terlemeye bağlı özellikle ileri yaş vakalarda dehidatasyonla gelen baş dönmesi, halsizlik, tansiyon düşüklüğe gelen hasta grupları mevcut.
02:37Bunların birçoğu sıvı tüketim ve hastanelerdeki sıvı tedavisi ile toparladığını gözlüyoruz.
02:42Ama tabii ki bazı hasta gruplarında bunlar yeterli olmuyor.
02:45Özellikle gıda anlamında mutlaka aldığınız ürünün iyi bir yerden, güvenilir bir yerden aldığına dikkat etmemiz gerekiyor.
02:52Birincisi bu, soğuk zincirle uyumak çok önemli.
02:55Ne olursa olsun açık alanda satan yiyecekleri çoğunlukla tüketmemeye dikkat etmemiz gerekiyor.
02:58Eve, sebze gibi ürünleri çoğunlukla çok iyi yıkamamız gerekiyor.
03:01Çünkü bunların üzerinde yaz aylarında sıcakla birlikte kontaminasyon artıyor.
03:05Bu da hastanın enfeksiyonu riskini arttıran bir bulgu.
03:07Yaz aylarındaki vatandaşlarımıza önerileceğimiz tavsiye ise özellikle öğlen sıcaklığında çok fazla sıcakta durmaması gerekiyor.
03:17Çünkü fazla yemek yaptığımız zaman bunları buzdolabında saklayıp yeniden ısıtıp soğutuyoruz.
03:22Ve sıcak dönemlerde tekrardan ısıtma ve soğutma işlemleri bu tarz enfeksiyonları arttırıyor.
03:26Ve özellikle kişisel hijyenimizi arttırmamız çok önemli o.
03:29Çünkü el yıkamayı arttırmak, sıvı tüketimini arttırmak, aynı zamanda evde enfekte bir hasta varsa,
03:34bu besin zehirlenmesiyle zehirlenen bir hasta varsa, özellikle ortak kullanım alanlarını sıklıkla sterilize etmek,
03:43temizlemek diğer aile bireylerinin bulaşığı engelliyor.
03:46Bu konuda dikkatli olmakta fayda var.
03:47Yurt sahardan gelenler taze evlerinde et ve balık ürünlerini, tavuk ürünlerini tüketip buradan zehirlenen vakaların sıklıkla olma sebebi birazcık da bu.
03:55Bekletilmiş yiyeceklerin tekrar tekrar sunulması, tekrar ısıtıp soğutulması ciddi besin zehirlenmelerine sebep olabiliyor.
04:07Son günlerde yaz aylarının da etkisiyle beraber,
04:11güneşli salarının artmasıyla çok fazla hastamızla sıcağa bağlı etkiler görmekteyiz.
04:16Şöyle ki 5 yaş 6 ve 65 yaş üstü ve kronik hastalığı olan hastalarımızda bu etkiler daha fazla görülmekte.
04:24Ancak hastanın durumu çok daha ağırsa, koma durumuna doğru seyretmişse,
04:28hastanın kronik rahatsızlıkları varsa uygulamaktan kaçınılması gerekir.
04:31Soğuk zinciri bozulmuş, özellikle tavuksal gıdaları falan tükettiğiniz zamanlarda,
04:35acil servise bulantı, kusma, ishal şikayetleriyle çok fazla başvurular alıyoruz.
04:39Bu konuda çok dikkatli olmak gerekiyor.
04:40Bilmediğimiz yerlerden ürünleri yemememiz gerekiyor.
04:43Kendimiz saklama koşullarına da çok dikkat etmemiz gerekiyor.
04:47Yani her yaz dönemi karşılaştığımız gibi,
04:49bu yaz döneminde de bulantı, kusma ve ishal ile ilgili çokça başvuru almaktayız.
04:53Kronik hastalığı olanlar, diyabeti olan, hipertansiyon olan ya da kronik kalp yetmezliği olan hastalarda,
04:58beslenmeye çok daha dikkat etmek gerekiyor.
05:00Çünkü vücudun mekanizması bunu artık tülere edemediği zamanlarda,
05:04çok daha yatış gerektiren ya da elektrolit dengesizliklerine yol açan durumlar oluşabilmekte.
05:09Soğuk zinciri bozulan aslında her şeyden zehirlenme yaşayabiliriz.
05:13Özellikle toplu yemek yenilen yerlerde ya da dışarıdan tüketilen ürünlerde,
05:18bu konudaki zincir bozulduysa eğer,
05:20zehirlenmeler ve kusma, ishaller gözlenebilir.
05:25Öncelikle beslenmede bu sıcaklarda en önemlisi sıvı alımını arttırmak.
05:29Eğer ki idrar renginiz koyulaşmaya başladıysa,
05:32o gün siz çok fazla terleme ile,
05:36eğer ki sıvı kaybı yaşadıysanız,
05:38idrar renginiz koyulaşacaktır.
05:40Buradan da sıvı kaybınızın olduğunu ve daha fazla sıvı tüketmeniz gerektiğini anlayabilirsiniz.
05:44Özellikle dışarıda kaldığınız güneşe ve sıcağa maruziyetiniz oldu.
05:48Eve vardığınızda ya da ulaşmak istediğiniz yere vardığınızda
05:51mutlaka sıvı alımınızı arttırmanız gerekecektir.
05:54Taze sebze meyve tüketimi yapabilirsiniz.
05:57Beslenmeye dikkat ederken çok fazla yağlı ve ağır gıdalar tüketmemek çok önemli.
06:01En çok tavuk, et ürünleri, balık,
06:04iyi yıla saklanmamış koşulların dikkat edilmemiş ve meyveler yıkanmamış meyvelerden.
06:08Bir de buzdolabında saklanmalı, dış ortamda hiç bekletilmemeli ve iki gün içinde.
06:12Buzdolabında da öyle uzun süre değil, iki gün içinde tüketilmesi gerekiyor.
06:15Polikliniklerimizde hastalar genelde hem güneş çarpması, sıcaklığının etkisiyle,
06:19karın ağrısı, bulantı, kusma ve bazen ishal şikayetleriyle geliyorlar.
06:23Bu şikayetlerinde de özellikle sıcakta, dışarıda beklemiş yiyeceklerden
06:27ya da farklı mekanlarda yedikleri yiyeceklerden sonra olduğunu özellikle dile getiriyorlar.
06:33Kramp şeklinde böyle geçmeyen bir bulantı, özellikle kusma çok olmasa da bulantı ve ishal.
06:38Çok sık başvuru nedenimiz oluyor.
06:40Genelde tavuk tabii bir numarada.
06:42Özellikle nasıl piştiğini bilmeden, hangi ortamda hijyen koşulları bilmeden pişirilen tavuklar da bu.
06:47Çok ortaya çıkıyor.
06:48Bir hasta tavuk yediğini söylemişti.
06:50Mangal için hani buz küplerine koyduk falan dedim ama çözülmüş dışarıda.
06:55Hani çözülmüş, ne kadar çözüldüğünde çok emin değiller.
06:57Ve ondan sonra bulantı, kusma ve ishal şikayetleri ve 38'i bulan ateş şikayeti olmuş.
07:01Özellikle pikniğe giderken o soğuk dondurulmuş yiyeceklerin nerede beklediği o dondurucu dolaplarına dikkat etmek gerekiyor.
07:08Hani güvenilen yerlerden balık alınmasını tavsiye ederim.
07:11Dış temizliğine dikkat edilmemiş ya da kesimin nasıl yapılığını bilinmeyen meyvelerden sonra bu şikayetlerle hastalar gelebiliyor polikliniklerimize.
07:18Karpuz tabii kendisi zehirli bir meyve değil.
07:21Hep tükettiğimiz bir meyve.
07:23Ama hastalar özellikle yani genel olarak nasıl temizlendiğini, hijyenin bilmediği ve özellikle hani yeni popülasyon dilimlenmiş karpuz ya da kesilmiş karpuz dilimleri şekle satın alma.
07:34Bu karpuzlar ne zaman kesildi, kaç saattir oda havasında kaldı.
07:39Çünkü genelde karpuzun denir ki taze tüketilmesi gereken ve kesildiği anda havayla temas etsin mutlaka buzdolabında saklanması ve en geç iki gün içinde tüketilmesi gerekiyor.
07:48Ve yine karpuz toprakta yetişen bir meyve.
07:51Doğal olarak gübrelerle, zirai ilaçlarla çok temas halinde oluyor.
07:55Dışının iyi yıkanmadığı, iyi temizlenmediği bir karpuzda bir keserken bıçakla karpuzun içerisine aslında o dışındaki maddeleri içeriye enjekte etmiş oluyoruz.
08:03O yüzden iyi yıkanmadan kesilen bıçak, el hijyeni, ortamını görmeden kesilen karpuzlar tabii ki zehirlenmeye bir gıda zehirlenmesi neden olabiliyor.
08:11Yani bazı yerlerde mesela şarküteri bölümleri de var meyve, madem hepsi yan yana.
08:15Atıyorum çiğ balık ya da tavuk kesiyor, o bıçakla gelip aynı karpuz kesiliyorsa salmonella, şigela gibi bakterilerin bu sefer karpuza kontamin olması ve bu sefer gastroenterit ya da ishal dediğimiz tabloya yol açmasına neden oluyor.
08:28Özellikle çocuklarda, yaşlı bireylerde ve bağışıklık sistemi işte kanser hastaları gibi hastalar bu ishal ve sıvı dediğimiz sıvı bozukluğuyla, elektrolit bozukluğuyla karşımıza geliyor ve ölümcül seyredebiliyor tabii ki.
