Trong cõi người, không phải ai sinh ra cũng giống nhau. Mỗi người bước vào đời đều mang theo dấu vết của một cõi tái sinh nào đó—địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh, người, atula hay cõi trời. Những dấu vết vô hình ấy—tập khí—âm thầm chi phối tâm tính, lối sống và số phận mỗi người mà chính họ cũng không hề hay biết.
Có người dù mang thân người nhưng tâm chất chứa oán hận, như lửa địa ngục còn vương. Có người lòng tham không đáy, luôn bất an như ngạ quỷ. Có người ngu si mê muội, chỉ biết sống theo bản năng thấp kém như súc sinh. Nhưng cũng có những người mang theo ánh sáng của cõi trời: hiền hòa, từ ái, trí tuệ và dễ phát tâm lành.
Mỗi thân người là một cơ hội quý báu—dù dấu vết xấu hay tốt, nếu biết nhận ra, buông bỏ và chuyển hóa, ai cũng có thể bước đi trên con đường tỉnh thức, thoát khỏi những gông cùm vô hình trói buộc mình qua vô lượng kiếp.
00:00Ngày xưa, dưới tán một cây bồ đề già, vị thiền sư chậm rãi kể chuyện cho nhóm đệ tử trẻ.
00:06Có bốn người cùng lúc sinh vào cõi người, nhưng không giống nhau.
00:10Vì mỗi người đến từ một nơi khác, mang theo dấu vết của những cõi xưa cũ.
00:14Một đệ tử ngạc nhiên hỏi, bạch thầy, làm người thì ai cũng như ai, có khác chi đâu.
00:18Vị thầy mỉm cười, khác đấy, khác ở tận cùng gốc rễ, khác ở cái tâm và tập khí mà họ mang theo.
00:24Để ta kể rõ cho các con nghe, người thứ nhất sinh từ địa ngục lên làm người.
00:29Tâm người ấy nặng nề như đá tảng, bên trong họ là một biển lửa âm mỉ, nội oán hận, giận dữ, nghi kỳ, đấu tranh.
00:35Họ dễ nóng giận vô cớ, dễ bùng nổ chỉ vì một điều nhỏ nhặt.
00:39Cuộc đời họ là những chuỗi ngày đấu đá, bị hiểu lầm, bị tổn thương hoặc tự gây tổn thương cho người khác.
00:45Không phải họ muốn thế, mà vì sâu trong tâm họ, lửa sân chưa tắt.
00:49Phước mỏng, trí mờ, duyên lành khó đến, nên dù ai nói điều thiện, họ cũng khó tiếp nhận, khó phát tâm lành.
00:55Người thứ hai sinh từ ngạ quỷ lên làm người.
00:58Dù khoác thân người nhưng lòng tham khát không cùng, họ lúc nào cũng thấy thiếu, luôn sợ mất, luôn bất an, có tiền lại muốn quyền, có quyền lại muốn danh.
01:06Được cả danh, lại vẫn thấy đời mình trống rỗng, tâm họ giống như chiếc giếng không đáy, càng đổ vào càng khô cạn.
01:12Cả đời họ bị rục vọng, lòng tham, sự đố kỷ và sợ hãi dẫn dắt, không có phút nào biết an chú, chẳng lúc nào thấy đủ đầy.
01:20Người thứ ba sinh từ xúc sinh lên làm người, mang theo vô minh và bản năng sâu dày.
01:26Họ sống theo thói quen, theo đám đông, không suy sách, họ không có khả năng tư duy sâu xa, ít biết hổ thẹn, không mấy khi mở lòng học hỏi.
01:33Dù là thân người, nhưng trong tâm họ vẫn là bóng dáng kiếp thú, ăn, uống, hưởng thụ, tranh giành, họ dễ bị lợi dụng, dễ bị dẫn dắt vào con đường sai trái mà không hay biết.
01:44Đời họ cứ trôi qua làm lũ, mờ mịt, làm việc cực nhọc mà không tìm được ý nghĩa sâu xa của đời người.
01:50Người thứ tư sinh từ cõi trời hạ sinh, họ mang theo sự hiền lành, lòng bao dung, ánh sáng trí tuệ.
01:56Họ dễ cảm nhận cái đẹp, dễ thương yêu người khác, tự nhiên hay giúp đỡ mà không cần lý do.
02:01Dù sinh vào nghèo hay giàu, họ vẫn giữ được phẩm chất cao quý, lòng rộng mở, họ là người dễ nghe điều lành, dễ phát tâm thiện, dễ tu tập.
02:10Nhưng nếu không tỉnh thức, họ dễ ra vào hưởng thụ, lạc thú, phung phí phước báo mà không hay.
02:16Vị thiền sư nhặt một chiếc lá rơi dưới chân, chậm dãi nói, nhìn bên ngoài ai cũng giống ai,
02:21nhưng nhìn sâu vào tâm, con sẽ thấy có người luôn nổi giận như lửa địa ngục, có người lúc nào cũng đói khát như ngạ quỷ,
02:27có người mê mở, quẩn quanh như xúc sinh và có người thong rong nhẹ nhàng như chư thiên.
02:33Ông buông tay, chiếc lá vàng nhẹ nhàng rơi xuống, nhưng mọi chiếc lá, dù từ cành cao hay cành thấp, cuối cùng cũng rơi xuống đất.
02:40Và từ đất, nếu có duyên, sẽ nảy mầm trở lại, con người cũng vậy.
02:44Dù đến từ cõi nào, thì thân người này là cơ hội vô cùng quý báu.
02:48Nếu biết dừng lại, biết soi sáng tâm mình, biết tu tập thì ai cũng có thể đi lên.
02:52Anh nắng dọi qua tàn lá, gió thổi nhẹ, các đệ tử cuối đầu im lặng, có lẽ ai cũng nhận ra,
02:58trong lòng mình đang mang theo dấu vết của một cõi nào đó, và cũng đang nắm trong tay cơ hội để bước đi một con đường khác.
Hãy là người đầu tiên nhận xét