İstanbul, Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın gölgesinde büyük bir deprem riskiyle karşı karşıya. Özellikle Marmara Denizi kıyısındaki Avcılar, Büyükçekmece, Bakırköy ve Beylikdüzü gibi ilçeler, zayıf alüvyon zeminleri ve eski yapı stoğu nedeniyle en riskli bölgeler arasında yer alıyor. Uzmanlara göre zeminin kalitesi ve mühendislik hizmeti almamış binalar, yıkımın boyutunu belirliyor. İstanbul’un depreme karşı daha fazla zaman kaybetmeden hazırlıklı hale getirilmesi gerekiyor. Doç. Dr. Sinan Cansız detayları anlattı.
06:41Şimdi İstanbul'un özellikle yapı stoğuna baktığımızda Esenler'de, Bağcılar'da, Güngören'de yapı stoğunun çok zayıf olduğunu biliyoruz.
06:50Yani bunlar büyük bir çoğunluğu kaçak yapılaşma ile inşa edilmiş, depremden önce yani 17 Ağustos 1999 Gölcük depremini görmüş, hazır beton kullanılmamış, mühendislik hizmeti almamış yapılar.
07:03Bu yapıların depremde sahip oldukları zeminin de büyütme faktörü ile büyük bir risk teşkil ettiğini zaten Çevreşecilik Bakanlığı da ilgili belediyelerde birçok platformda bunları dile getiriyorlar.
07:18Yani bu sebepten dolayı İstanbul'da yarısı bizden kampanyası adı altında kentsel dönüşüm faaliyetleri yürütülüyor.
07:24Yani İstanbul'un birçok ilçesinde zaten gezip görülüğünde görülür.
07:29Her sokakta mutlaka birkaç tane şantiye mevcut.
07:32Yani bu binalar yıkılıp yenileniyor.
07:34Çünkü kendiliğinden yıkılabilecek binalarımız mevcut ki bunların örneğini Küçükçekmece'de, Bahçeli Evler'de yaşadık.
07:42Yani hiçbir deprem olmadı.
07:43Yoldan geçen belki bir otobüsün etkisiyle veya tamamen kendiliğinden yıkılarak olabiliyor.
07:48Şu da çok ilginç.
07:49Mesela evet böyle binalar çok fazla var.
07:52Hani bu üfleseler sönecek dediğimiz binalar.
07:54Ama 23 Nisan'daki depremde de hiç yıkımın olmaması bu da beni çok şaşırttı.
07:59Çünkü çok hissedilen bir depremdi ve belki saniyesi kısa diyeydi ama şiddeti büyüktü.
08:06Büyüklük olarak 23 Nisan depremi 6.2'lik bir deprem.
08:09Aslında bir hasar verebilecek bir deprem.
08:12Ama her depremin ayak izi birbirinden farklıdır.
08:15Yani şöyle düşünün.
08:17Her 6.2'lik deprem aynı etkiyi yaratmaz.
08:20Bunların bir de periyotları, ivmeleri vardır.
08:22Mesela Silivri 5.9'luk deprem yanılmıyorsam 2019 yılında bazı camilerin minaresi yıkılmıştı.
08:29Bazı binalar ciddi hasar almıştı ama 6.2'lik 23 Nisan depreminde hiçbir yapımız yıkılmadı.
08:36Çünkü olan depremin ivmesi yapıların periyoduna yakın bir ivme oluşturmadığı için hasar bırakmadı.
08:44Yani her 7'lik depremle benzer etkiyi yaratmaz.
08:47Bir de şunu da sormak istiyorum.
08:49Çok da az zamanım kaldı ama şimdi bu konuda uzmanlar da ikiye bölündü ya.
08:54Bir Marmara depremini bekleyenler bir de beklemeyenler.
08:57Bir yıkıcı olacağını düşünenler bir düşünmeyenler.
08:59Biz Marmara'da bekliyor muyuz bir deprem?
09:02Bekliyorsak da bu o büyük İstanbul depremi mi yani?
09:05Şimdi Marmara Denizi'nin içerisinde Kuzey Anadolu fay hattının bir kolu devam ediyor.
09:10Bu denizin en sığ yeri 1500 metre.
09:13Fayı da yaklaşık 100 metreye yakın bir çamur tabakası tarafından örtülmüş bir fayımız var.
09:20Yani hiç kimse bu faya inip bir çalışma yapmadı.
09:24Yani burada bir depremin olup olabileceğine dair bilimsel çalışmadan ziyade tarihsel kayıtlara dayanaraktan fikir üretebiliyoruz.
09:32Tarihsel kayıtlara baktığımızda da 1766 yılında işte İstanbul'da çok büyük bir deprem meydana geliyor.
09:40Sonrasında 1912 ve 1894 depremleri de var.
09:44Ara ara yine büyük depremler de oluyor.
09:46Yani bu 1894 deprem ya da 1912 depremi İstanbul'un büyük depremi olarak değerlendirilirse İstanbul'da belki 150 yıl deprem olmaz.
09:54Ama tam tersi 1766'dan sonra İstanbul'da bir deprem eğer onlar kabul edilmezse o zaman İstanbul'da her an büyük bir deprem olabilir.
10:03Aslında biz bununla ilgilenmememiz gerekiyor.
10:06Dün Bursa'da deprem oldu.
10:074.3 büyük dün deprem.
10:09Sonuçta Marmara Denizi'nin içerisinde Kuzey Anadolu fay hattının bir de güney kolu ilerliyor.
10:13Güney kolunda 7-7,5'luk bir deprem meydana gelirse İstanbul'da da benzer yıkımı görebiliriz.
