Gündem – Arzu Yıldırım Şenlik | 25 Haziran 2025

Ülke TV

dün

Ülke TV, Türkiye ve dünyada yaşanan olayların nabzını ‘Gündem’ ile tutmaya devam ediyor. Arzu Yıldırım Şenlik’in sunduğu Gündem, haftanın olaylarını uzman konukların yorumlarıyla derinlemesine analiz ediyor.

Arzu Yıldırım Şenlik’in sunumuyla ekranlara gelen Gündem; siyaset arenasında yaşanan gelişmeleri, Türkiye’nin iç ve dış siyasetini ve dış politikada attığı adımları alanında uzman isimler ve siyasetçilerle enine boyuna masaya yatırıyor. Tüm hafta boyunca yaşanan gelişmeler, gündeme damgasını vuran olaylar ve perde arkasında yaşananlar Gündem ile Ülke TV ekranlarına geliyor.

Kategori

🗞

Haberler

Döküm

Tüm video dökümünü görüntüle

00:00:00İzlediğiniz için teşekkürler.

00:00:30Tüm başlıkları konuşacağız. Bugün önemli açıklamalar vardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamalarda bulundu laheyde.

00:00:36Aynı zamanda NATO Liderler Zirvesi'nde Trump'ın da açıklamaları vardı. Enine boyuna programımızda değerlendireceğiz.

00:00:43Elbette değerli konuklarımla birlikte Türkiye Araştırmaları Vakfı Dış Politika ve Güvenlik Uzmanı Dr. Ayhan Sarı bizlerle birlikte.

00:00:50Hoş geldiniz efendim yayınımıza.

00:00:51Hoş bulduk. İyi geceler, iyi yayınlar.

00:00:53Çok teşekkürler akademisyen. Hocam hoş geldiniz.

00:00:55Hoş bulduk merhabalar.

00:00:56DIPAN Başkanı Dr. Tolga Sakman da bizlerle birlikte. Hoş geldiniz efendim.

00:01:00Hoş bulduk Arzu Hanım. İyi yayınlar.

00:01:02Çok teşekkür ediyorum. Şimdi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın tabi NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'nde geçtiğimiz dakikalarda gerçekleştirdiği açıklamalarla başlamak isterim.

00:01:13Sıcağı sıcağına önemli açıklamalar vardı. Yine ateşkese yönelik de başlıklar.

00:01:17Şöyle bir bakacak olursak komşumuz İran'la sorunların kalıcı çözümü diplomasi ve müzakereyle mümkündür.

00:01:24Bölgemin savaşla hiçbir yere varılamayacağına dair örneklerle doludur.

00:01:29Dostum Trump'ın çağrısına tarafların uymasını bekliyoruz dedi.

00:01:33Tabi hem Trump'ı değerlendireceğiz hem Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı değerlendireceğiz.

00:01:36Ayhan Hocam başlayalım. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Lahey'deki görüntülerini, NATO Liderler Zirvesi'nde özellikle Trump'la sıcak görüntülerini görmüş olduk.

00:01:46Bu açıklamaları da değerlendirelim. Hep ateşkese yönelik de ama zaman zaman hatta en çok da Gazze meselesini öne çıkardı. Neler söylersiniz?

00:01:55Tabi NATO'daki o aile fotoğrafından ve sonrasında gerçekleştirilen yemekten, o görüşmeden başlarsak Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri'nin özellikle Sayın Cumhurbaşkanı ile Amerika'nın başkanı Trump'ın özel bir ilişkisi olduğu görülüyor.

00:02:14Ve bu ilişkinin tabi ki Türkiye'ye de olumlu yansımaları olmasını bekliyoruz.

00:02:22Özellikle de Suriye meselesinde, Türkiye ile aynı pozisyona sahip bir Amerika Birleşik Devletleri,

00:02:29en azından Türkiye'yi PKK-PYD meselesinde daha anlayan, bu konuda Türkiye'nin hangi perspektiften baktığını dinleyen,

00:02:39Türkiye'nin perspektifine göre de kendi stratejisine belli bir ayar çeken Amerika Birleşik Devletleri,

00:02:46bizim de orada elimizi oldukça rahatlatacak bir unsur olarak önümüze çıkıyor.

00:02:51Tabi burada şöyle de bir şey var, Trump yönetimi ile ondan önceki Demokrat Biden yönetimini kıyaslarsak,

00:03:00Orta Doğu'dan başlayarak Türkiye ile Amerika'nın iyi bir 4 sene geçirmediğini bence çok rahat bir şekilde söyleyebiliriz.

00:03:07Biden dönemi, Türk-Amerika ilişkileri olumsuz sonuçlandı.

00:03:13Zaten Biden daha gelmeden, hatırlayalım o 2020'deki seçim kampanyasında,

00:03:18kendi gazetecileri ile buluştuğu bir ortamda,

00:03:21açık açık Türkiye'de muhalefeti destekleyeceğini ve Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan karşılığı bir pozisyon alacağını deklare etmişti.

00:03:29Ve bunun tabi ki biz Türkiye'deki seçimlere, Türkiye'deki muhalefetin kurgulanmasına nasıl açıktan veya gizliden katkıları olduğu net bir şekilde bilmiyoruz.

00:03:43Ama özellikle son davalarla birlikte, buradaki gazetecilerin, bir takım grupların Amerika'dan nasıl fonlandığına dair gelen bilgilerle birlikte,

00:03:53o yönetimin Türkiye'de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti karşıtı bir yönelimi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

00:04:00Şimdi Trump ile birlikte bence bu büyük oranda ortadan kalkmış oldu.

00:04:05Çünkü Amerika'da, burada işte bir takım kirli işlere bulaşan kişileri destekleyen grup,

00:04:13demokratlar ve işte küresel çete, küresel sermaye dediğimiz gruptu.

00:04:18Trump'ın gelmesiyle şöyle bir denklem ortaya çıktı.

00:04:21O küresel çete, küresel sermaye ve demokratların oluşturduğu klik,

00:04:26Trump'la da düşman, Trump'la da savaşıyor.

00:04:29Dolayısıyla Trump'ın düşmanının, düşmanı Trump'ın dostuymuş gibi bir denklem oldu bence.

00:04:38Bu çok önemli.

00:04:39Son olaylarda da Amerika Birleşik Devletleri'nin daha makul bir pozisyonda olması,

00:04:44Türkiye'nin iç işlerine karışmaması bizim açımızdan Trump yönetiminin şu aşamada daha makul olduğunu gösteriyor.

00:04:52NATO meselesinde de Trump'ın Sayın Cumhurbaşkanı'na farklı bir saygısı var.

00:04:57Biz bu saygıyı da Netanyahu'nun Amerika'ya yaptığı gezide görmüştük.

00:05:01Bir buçuk dakika boyunca Netanyahu'nun gözlerinin içine bakarak,

00:05:05arada parmak sallayarak bütün dünyanın göz önünde Türkiye'yi övmüş ve orada övmekle kalmamış.

00:05:11Sonrasında Suriye meselesinde Netanyahu'nun İsrail'in iddialarının aksine,

00:05:18Türkiye'nin iddialarını, argümanlarını benimsediğini şu şekilde göstermişti.

00:05:23Türkiye Büyükelçisi Tom Barak'ı Suriye özel temsilcisi yapmış.

00:05:26Sonrasında da Ahmet Elşeray'la Suudi Arabistan'da el sıkışmıştı.

00:05:31Ve son olarak İran meselesine geldiğimizde de, İran-İsrail meselesinde,

00:05:35ben en başından beri şu iddiadaydım.

00:05:37Trump'ın, Amerika Birleşik Devletleri'nin yoğun, uzun süreli bir savaşı,

00:05:43İsrail'le birlikte İran'a karşı yönetmek istemediğini söylüyordum.

00:05:47Bu da şu anlama geliyordu.

00:05:48Türkiye gibi ülkeler, Katar gibi ülkeler, bölgede savaşın büyümesini istemeyen,

00:05:53istikrar güven ortamı isteyen ülkelerin yanında Trump bence yer aldı.

00:05:58Ve işte son iki gündür mesela Netanyahu ile İsrail'le nasıl çatıştığını,

00:06:02kameralar karşısında nasıl karşı karşıya geldiğini görüyoruz.

00:06:06Bu da bence bizim açımızdan İran-İsrail çatışmasında,

00:06:0912 gün savaşında da Trump'ın daha çok bölgedeki,

00:06:12İsrail'in karşısında olan ülkelerin pozisyona yakın olduğunu gösteriyor.

00:06:17Son olarak da kısa şunu söyleyeyim,

00:06:19NATO ile ilgili,

00:06:20NATO'da da Trump'ın ilk döneminde %2 meselesi vardı biliyorsunuz.

00:06:24Devletler %2, gayri safi milli hasılasının %2'sini harcasın diyordu.

00:06:28Çok böyle karşı çıktılar.

00:06:30Hatırlayalım, ünlü bir poz vardı.

00:06:31Merkel'in diğerlerini böyle elini masaya koyup Trump'ı sıkıştırdı.

00:06:34Şimdi o ülkeler, Avrupalı ülkeler %5'e çıkartma kararı aldı.

00:06:39%5'e çıkartması demek, Türkiye açısından da aslında bir anlamı var.

00:06:44O da şu, Avrupa'da J.D. Vance'ın Münih konferansındaki konuşması,

00:06:49sonrasında Trump'ın vergi tarifleri üzerinden yüklenmesi,

00:06:52Ukrayna-Rusya meselesinde Avrupa'yı yalnız bırakacağı korkusu,

00:06:56Avrupalılara yeni pazar arayışına Avrupalıları itti.

00:07:00Geçenlerde şöyle bir haber vardı Avrupa'dan, Almanya'dan.

00:07:03%60 silah alımları ABD'den yapılıyor.

00:07:07Artık bunun değişmesi gerektiğini ve çeşitlendirilmesi gerektiğini

00:07:11orada da Almanya'sı da, Portekiz'i de, Fransa'sı da iddia etmeye, dillendirmeye başladı.

00:07:17İşte burada bence Sayın Cumhurbaşkanı'nın savunma sanayiyle ilgili sözleri devreye giriyor.

00:07:23Biz şunu diyoruz aslında Avrupalılara, gelin bizden silah alın.

00:07:26Çok iyi bir savunma sanayimiz var.

00:07:29Çok daha uygun, çok daha efektif.

00:07:31Ve şunu da ekleyeyim, mesela 1-1,5 ay önce Alman Genelkurmay Başkanı TUSAŞ'ı ziyaret etti.

00:07:40Geçen hafta Kayakalas Avrupa Birliği'nden, güvenlik ve dış politikasından sorumlu,

00:07:45800 milyar euroluk açıklanan o paketin Avrupa Birliği'nin,

00:07:49Türkiye'nin de bu pakete dahil edileceğini söyledi.

00:07:51Yani burada artık yeni bir ekonomik güvenlik ilişkisi de Avrupa'yla, NATO üyeleriyle geliştirilmek üzere.

00:07:59Bu da tabii ki Türk tarihini, Türk dış politikasını, Avrupa-Amerika-Türkiye ilişkilerini takip eden insanlar için oldukça önemli bir eşlik.

00:08:07Biz yıllarca Kıbrıs'ta sonrasında biliyorsunuz PKK ile mücadele hep bu Avrupalı ülkelerden,

00:08:13Amerika Birleşik Devletleri'nden silah talep eden ülkeydik.

00:08:16Sürekli bize sıkıntı çıkarttılar, sürekli yaptırım uyguladılar, istediğimiz silahları istediğimiz zamanda istediğimiz şekilde vermediler.

00:08:24Şimdi bu devran yavaş yavaş dönüyor gibi bu da bence kendi tarihimiz açısından da çok önemli bir eşik olarak gözükmeli.

00:08:33Peki. Şimdi tabii 12 günü de aslında konuşmamız lazım.

00:08:37Yani 12 gün savaşları ya da 12 gün süren bu savaşta ne yaşandı?

00:08:41Bu savaşın galibi kim oldu?

00:08:43Tamam savaşın galibi yok diyoruz ama iki tarafta bu savaşta galip olduğunu ileri sürüyor.

00:08:49Biliyorsunuz İran'da sokakları çıktı, vatandaşlar kutlamalar gerçekleştirdi.

00:08:53İsrail'in söylemleri de bu şekilde.

00:08:56Bir yandan da Trump'ın açıklamalarına da bakmak lazım.

00:08:59Bugün gerçekleştirdiği açıklamalarda özellikle artık İran'ın bir gücünün kalmadığı için bu savaşta ateşkesin yaşandığını,

00:09:07nükleer gücünün tamamen bittiğini ifade eden ve aslında işte ateşkesin de tüm İsrail, İran'ın artık hiçbir şey yapamayacak durumda olmasından kaynaklı gerçekleştiğini işaret eden söylemleri vardı.

00:09:22Ne yaşadık biz bu 12 günde hocam?

00:09:23Size sormak istiyorum.

00:09:24Neler söylersiniz?

00:09:26Tabii savaşı kim kazandı sorusu önemli bir soru.

00:09:30Ama buna cevap vermek için iki türlü yöntemimiz olabilir.

00:09:33Birincisi bir köşeye otururuz ve sayarız.

00:09:37Kim kime kaç bomba atmış, o bombalar ne kadar zayiat oluşturmuş.

00:09:42Bu birinci yol olur.

00:09:43Bu yanlış bir yol ama bunu da söyleyelim.

00:09:46Çünkü bu da genelde savaş sonuçlarında biraz çeteye tutmak gibi.

00:09:50Bu da yapılan bir şey.

00:09:52Bu yanlış yoldan gidersek kim daha çok vurdu, kim daha çok zayiat verdi diye,

00:09:56tabii ki İsrail bu anlamda çok daha yüksek dozda hedef alabilmiş, İran'ı vurabilmiş taraf oldu.

00:10:04Öbür tarafta İran'ın göndermiş olduğu füze akınları,

00:10:07İsrail hava savunma sistemleri tarafından çok büyük oranda imha edildi, etkisiz hale getirildi.

00:10:11Sadece İsrail değil, Ürdün Hava Kuvvetleri'nden tutun da Amerikan Hava Kuvvetleri'ne kadar büyük bir koalisyon tarafından

00:10:18İsrail füze saldırıları çok büyük oranda etkisiz hale getirildi.

00:10:22Ölen kişiler, hayatını kaybedenlere baktığımızda da İran'da sayılar değişebiliyor.

00:10:28Bunu bir ne kadar çıkartanlar var, kaç kişinin hayatını kaybettiği konusunda.

00:10:32İsrail'de çok daha düşük bir oranda bu kalıyor.

00:10:34O anlamda da İsrail daha yıkıcı olabilen taraf oldu.

00:10:37Çünkü günün sonunda gördük ki İran hava sahası neredeyse tümüyle İsrail'in eline geçmiş oldu.

00:10:44İsrail uçakları yukarıda avlanan kuşlar gibi aşağıya serde serde gözüne kestirdikleri bir hedefe,

00:10:51yukarıdan bomba bırakabilmek kudretine özgürlüğüne kavuştular.

00:10:54Ama İran'ın böyle bir imkanı olmadı.

00:10:57İran hava platformları, uçakları mümkün değil.

00:11:02Gidip de İsrail'in üzerine uçabilsinler.

00:11:04Bu sebepten dolayı İran farklı füze çeşitleri denedi.

00:11:08Elinde ne varsa balistik füzeler, seyir füzeleri, hatta hipersonik füzere gönderdiği, söylendiği,

00:11:14videolarda da bunu andıran bazı görüntüler gördük.

00:11:18Daha yıkıcılık açısından baktığımızda İsrail daha yıkıcı olan taraftı.

00:11:22Ama bunu genelde biz taktik galibi, taktik başarı diye okuyoruz.

00:11:27Yani taktik başarı açısından daha çok yıkıcı olabilen İsrail, savaşın kazanını gibi gözüktü.

00:11:33Ama bir de bunun ötesinde savaşı kimin kazandığını anlamamız için atmamız gereken bir adım daha var.

00:11:39Ortada bir soru sormamız lazım.

00:11:42Savaş öncesi hedeflerine kim ne kadar ulaşabildi?

00:11:45Buna bakmak lazım.

00:11:46Çünkü bazı savaşlar vardır.

00:11:48Bir taraf çok, 10 kat, 50 kat, 100 kat kayıp verir.

00:11:53Ama tarihe baktığımızda derler ki hayır, o kayıpları veren taraf kazandı derler.

00:11:58Değil mi? Vietnam Savaşı'nı düşünürüz.

00:12:00Amerika, Vietnam'da çok kayıp vermiştir bu arada.

00:12:0260 bin insan kaybetmiştir.

00:12:04Ama Vietnam belki de 1 milyon insanını kaybetti.

00:12:07Dağ taşı yaktılar, Napan bombalarıyla.

00:12:09Hatta Vietnam'da değil sadece.

00:12:11Kamboçya'sına, Laos'una kadar.

00:12:13Bütün bir Hint Çin'ini dümdüz etti Amerika.

00:12:15Ama bugün tarih Vietnam Savaşı'nı Amerika kaybetti diyor.

00:12:19Daha çok Vietnam'da ölmesine rağmen.

00:12:22En son yakınlarda yaşadığımız Afganistan hadisesi.

00:12:24Hakeza.

00:12:25Afganistan'da da Amerika.

00:12:27Çok sayıda insan öldürdü.

00:12:29Oradaki işgali boyunca.

00:12:31Ama günün sonunda çekildi.

00:12:32Çekilirken o Amerikan uçaklarının kanatları tutulmaya çalışan.

00:12:36O kadar korku bir panik ortamına girmiş.

00:12:39Afganlar da gördük.

00:12:40Daha iş birliği yapmış olan Afganlar.

00:12:42Ama Taliban geldi.

00:12:43Kabil'de yine hükümeti kurdu.

00:12:45Yani daha çok insan kaybeden, daha çok bombayı yiyen taraf değil.

00:12:49Günün sonunda hedefine ulaşan taraf.

00:12:51Bir savaşın kazanını oluyor.

00:12:53Peki İran-İsrail Savaşı'nda çatışma mı demeliyiz?

00:12:5712 gün savaşı mı demeliyiz?

00:12:59Bu noktada da farklı yorumlar var.

00:13:01Savaş diyelim.

00:13:02Bu 12 gün savaşında hangi taraf hedeflerine daha çok yaklaştı?

00:13:07Bunu da cevaplayabilmemiz için öncelikle bir soru daha sormak lazım.

00:13:11Tarafların hedefleri neydi?

00:13:13Bu da saldırıyı başlatan, inisiyatif sahibi olan İsrail'di.

00:13:18O yüzden İsrail'in ulaşmak istediği hedefler vardı.

00:13:21Bunun simetrik karşılığı da İran'ın engellemek istediği hedefler vardı.

00:13:25Onlara bakmak lazım.

00:13:26Neydi o hedefler?

00:13:27Bir, bunu çok böyle yorumlar şekilde belki söyledik.

00:13:32Ama İsrail'i siyasetçiler de bunu dile getirdiler.

00:13:35O yüzden söyleyebiliriz İsrail'in hedefi olarak rejim değişikliği.

00:13:39İran'da dekapitasyon yöntemiyle, İran'ın tepe askeri kadrosunu elimine ederek Kudüs gücünden devrim muhafızlarına gelen kurmay başkanına kadar.

00:13:4930'un üzerinde İran'la generalin öldürüldüğü söyleniyor.

00:13:53Bu 12 gün savaşında.

00:13:54En tepeden başlamak üzere.

00:13:56En etkili isimler.

00:13:58Bu olacaktı ve bunun bazı yansımaları olacaktı İsrail planına göre.

00:14:02O güvenlik bürokrasisi çökecekti.

00:14:05Ordu belki daha önce Saddam'ın ordusunun yaptığı gibi görevini terk edecekti.

00:14:09Üniformasını çıkaracaktı.

00:14:09Doğan imkanından, fırsat imkanından dolayı da muhalif gruplar belki başkente girecekti ve bir devrim, bir rejim değişikliği olacaktı.

00:14:20Böyle bir niyet vardı.

00:14:21Bunun olmadığını biliyoruz bugün itibariyle.

00:14:24Hatta bu yönde ciddi bir tehdit de oluşmadı.

00:14:26Onu da söyleyelim.

00:14:28Çünkü şundan dolayı.

00:14:29Bu çok kolay bir şey değil zaten.

00:14:32Kolay bir şey değil.

00:14:32Kolay örnekler oldu geçmişte.

00:14:34Ama İran için kolay bir şey değil.

00:14:36Libya'da Muammar Gaddafi'yi indirirsiniz.

00:14:39Öldürürsünüz ve ertesi gün rejim değişir.

00:14:42Irak'ta Saddam Hüseyin'i yakalarsınız, asarsınız, rejim değişir.

00:14:48İran böyle bir yer değil.

00:14:50İran'da bir, bizim ismini bildiğimiz cumhurbaşkanları, bakanlar, generaller o kadar etkili değiller.

00:14:58Yani cumhurbaşkanı, farklı siyasetler değişmiş, değişmemiş çok önemli değil.

00:15:02Reisi vardı daha önce.

00:15:04Helikopteri kaza diyorlar.

00:15:06Ben onun da bir İsrail operasyonu olduğunu düşünüyorum.

00:15:08Helikopteri düştü.

00:15:09Yerine başkasını koydular.

00:15:12Yani isimler değişebiliyor İran'da.

00:15:13Çok böyle kişi kültü üzerinden gitmiyor.

00:15:15Burada önemli olan dini lider, öyle değil mi?

00:15:17Dini liderlikte de aslında biraz Vatikan usulü bir sistem var.

00:15:22Vatikan'da da Papa ölüyor.

00:15:23Kardinaller toplanıyorlar.

00:15:25Beyaz dumanı görüyoruz.

00:15:26Başka bir Papa seçiliyor.

00:15:27İran'da da bir Ayetullah var grubu var.

00:15:31Kardinaller gibi diyebileceğimiz.

00:15:33Tabii ki biz daha çok Hamene'yi önde görüyoruz.

00:15:35Uzun yıllardır orada.

00:15:36Hamene'yi de yaşlandı.

00:15:38İsrail ona suikast düzenlemese bile bir gün.

00:15:42Yani takdir ilahi o da vefat edecek.

00:15:44Ama onun sırtında işleyemiyor sistem.

00:15:47Hamene'nin biz yüzünü görüyoruz.

00:15:50Ama bir dini bürokrasi var orada.

00:15:51Bir teokratik bürokrasi var.

00:15:53Onlar bu işi götürüyorlar.

00:15:55Onların da hepsini tek tek bulmak, yok etmek, yerlerine gelecek kişileri engellemek çok kolay bir şey değil.

00:16:01Yani İran bir ideolojik olarak çok iyi işleyen bir devlet.

00:16:05İki kurumsal bir mekanizması var.

00:16:08Kişilerin ötesinde kurumları da var.

00:16:10Tabii ki kurumların konuşan ağızları, gördüğümüz yüzleri vardır.

00:16:15Hamene'yi o kurumların görünen yüzüdür.

00:16:17Ama arkasında bir devlet mekanizması var.

00:16:20Bu sebepten dolayı Irak'ta Saddam'dan sonra gördüğümüzü, Libya'da Kaddafi'den sonra gördüğümüzü

00:16:26Aytullah Hamene'yi öldürselerdi bile büyük ihtimalle İran'da görmeyecektik.

00:16:30Zor bir hedefte, ulaşılması çok zordu ve ulaşılamadı.

00:16:33Hatta emaresi bile gözükmedi.

00:16:35Yani böyle zaman zaman görürüz İran'da sokak protesto olur olur.

00:16:39Böyle bir şey bile görmedik.

00:16:40Tam tersine insanlar daha kenetlenmiş gözüktüler.

00:16:43Hani bir Şah'ın işte oğlu diyelim, Pehlevi, Devrik Şah'ın, o biraz konuştu filan.

00:16:49Ama İranlılar bile onu tiksinerek dinlediler.

00:16:52Yani seküler İranlılar, rejimde sorumlu İranlılar bile tiksindiler bu adamdan.

00:16:56Hani İsrail'li bir araya geldi, işte bizim bombalanmamız üzerinden bir fırsat oluşturmaya çalışıyor diye.

00:17:02Halil rejim değişikliği imkansız bir durumdu.

00:17:04O amacına İsrail ulaşamadı.

00:17:06İkinci bir amacı neydi?

00:17:07İkinci amacı bu son 12 gün savaşı için konuşmak gerekirse İran'ın nükleer kapasitesini ortadan kaldırmak.

00:17:16İşte bu noktada da çok net cevap veremiyoruz.

00:17:18Çünkü bırakın İran'ı, Orta Doğu'yu, Amerika'dan bile farklı sinyaller geliyor.

00:17:24Trump ve yardımcısı Vance diyorlar ki vurduk, elimin ettik.

00:17:28Artık 10 yıllarca İran nükleer bir proje içerisinde, bir silah geliştirme projesi içerisinde yer alamaz.

00:17:343 TL'sizden en önemlisi Ford oluyor tabii ki.

00:17:38Vurduk, işte o meşhur UFO gibi kocaman, 52 metre kanıt açıklığı olan o B2 uçaklarıyla 200 metre derine kadar girebildiği söylenen sığınak delici mühimmatla vurduk.

00:17:50Oraya çökerttik demişlerdi.

00:17:52Ama daha sonra kongreden sızan, Amerikan kongresinden sızan bazı bilgiler bu noktada bazı soru şartları olduğunu ortaya çıkardı.

00:17:59Hatta sonrasında Trump yine açıklama yaparak dedi ki, hayır sadece uydu görüntüsüne bakmadık, işte İsrail'in Mossad ajanları.

00:18:07Mossad ajanı dediğimizde işte İran'da parayla satılmış insanlar.

00:18:10Onlar da bazı kişiler gittiler, araziyi tetkik ettiler ve orada molozyonunu görmüşler.

00:18:16Ama yani birazdan dıdısın dıdısı Amerika, İsrail'e sormuş, İsrail sağdaki ajanlarına emir vermiş, onlar bakmışlar, kulaktan kulağa gelmiş, siz rahat olun bir şey yok burada demişler.

00:18:28Soru işaretleri var.

00:18:29Bir ikincisi soru işareti, acaba İran bu saldırınız gerçekleşmeden önce Ford'u ve diğer tesisleri boşaltmış mıydı?

00:18:39Oradaki uranyumu ve işte teknik ekipmanı başka bir yere taşımış mıydı?

00:18:43Belki gerçekten de o mühimmat Ford'u'yu darmadağın etti.

00:18:50Ama buna rağmen eğer o uranyum, diğer materyaller taşınmışsa hadiseden önce yine İran'ın bu kapasitesi devam ediyor demektir.

00:18:58Bu noktadan emin olmak mümkün değil.

00:19:00Bunu bilemeyeceğiz.

00:19:01Çünkü Amerika bunu bilemeyebilir.

00:19:04Amerika bilse bile bu büyük hadiseden sonra bir başarısızlık sinyali vermemek için söylemeyebilir.

00:19:11Yüzde yüz emin olmak mümkün değil.

00:19:12Bu hedefe ulaşıldı mı bilmiyoruz.

00:19:14Belki zaman gösterecek.

00:19:16Belki ulaşılmadıysa bile, halen daha İran'ın o kapasitesi varsa bile tekrar olmaması için İran vazgeçebilir.

00:19:24Ya da daha bunu daha yerin altından, daha profesyonel bir şekilde, daha gizli üretebilir.

00:19:29Dışarıya ihale edebilir.

00:19:30Rusya'dan, Çin'den, Kuzey Kore'den hazır yapılmışını alabilir.

00:19:35Bu opsiyonları var İran'ın.

00:19:37Dahası İran bu yönde kamçılanmış da oldu şimdi.

00:19:41İran baktı ya Kuzey Kore orada.

00:19:4310 yıllardır nükleer silahı var.

00:19:44Kimse bir şey yapamıyor Kuzey Kore'ye.

00:19:46Gariban satlama yapıyorlar.

00:19:48Kaddafi'ye, gariban demem de yani, üzüldüğüm için değil.

00:19:51Onlar da az zalim değillerdi.

00:19:53Ama nükleer silahı olmadığı için diyorum.

00:19:55Gariban satlama, gariban Kaddafi'ye, gariban İran'a yapıyorlar.

00:19:58Nükleer silahı olan hiçbir ülkeye bunu yapamıyorlar.

00:20:00O zaman neden mantıklı olan şey?

00:20:03Bir an önce nükleer silah sahibi olmalıyım.

00:20:05İran için artık bu çok daha önemli bir öncelik.

00:20:09O yüzden bu cümlede bitireyim.

00:20:12Stratejik anlamda İsrail amacına ulaşamadı.

00:20:16Ama İran'da buradan bir zafer senaryosu, bir zafer tıradı atamaz.

00:20:20Çünkü çok ezildiler.

00:20:2130 general, Entepe isimleri, hava sahasının İsrail'e teslim olması, hiçbir şey yapamamaları.

00:20:27Bu da hani kalkıp da biz savaşı kazandık diyebileceğiniz bir resim değil açıkçası.

00:20:30Hocam ben şöyle diyorum.

00:20:32İsrail kaybetti, İran zayıfladı, Trump kazandı.

00:20:36Trump şovunu yaptı.

00:20:37Trump şovunu her türlü, B2'siyle, sonrasıyla, o sürüyle yaptı.

00:20:40O noktada aslında biraz karışık.

00:20:42Orayı da konuşmak istiyorum Tolga Hocam sizinle.

00:20:44Şimdi kim kazandı, kim kaybetti meselesi.

00:20:47Ama bize de çok şey öğreten aslında 12 günden bahsediyoruz.

00:20:50Bir kere mesela İsrail meselesinde işte demir kubbe, asla geçirmez vesaire dediğimiz yerde

00:20:57gerçekten İran ciddi de zarar verdi İsrail'e.

00:21:01Ve İsrail'in aslında özellikle işte vatandaşlarda gördüğümüz o korkuyla birlikte

00:21:06belki kendilerinde de bir aydınlanma yaşanmıştır.

00:21:09Orayı bilemiyoruz ama.

00:21:10Şimdi Trump'ın burada ne yaptığı, en başından bu yana ne yaptığını da konuşmak lazım.

00:21:16Bir kere en başında dedi ki ben bir taraf değilim.

00:21:19Ardından işte bu savaşın bir an önce bitmesi gerektiğini ifade etti.

00:21:23Bir anda İran'a yönelik bir saldırı gerçekleştirdi.

00:21:27Son günlerde ne konuşuyoruz?

00:21:29Artık barış elçisi olmuş bir Trump'ı konuşuyoruz.

00:21:32Tabii Trump açısından bu süreç nasıl ilerledi onu da konuşmak istiyorum.

00:21:35Neler söylersiniz?

00:21:36Şimdi Trump, İsrail'in daha doğrusu Netanyahu yönetiminin şiddeti bölgeye yayma

00:21:43ve en sonunda da İran'a bu şiddeti ulaştırma hedefini baştan beri biliyor.

00:21:47Ve bunu engellemeye de çalıştığını görüyorduk biz aslında.

00:21:50Yani ta bu Aksa tufağının operasyonunu hızlıca İran'ı suçlamıştı hatırlarsanız o zaman

00:21:59Netanyahu burada İran'ın parmağı var demişti.

00:22:02Amerika o zaman dedi ki hayır İran'ın bu operasyonda hiçbir dahli yok.

00:22:07İran'la ilgili hiçbir şey yok.

00:22:08Sen ne yapıyorsan Gazze'nin içinde yap demişti.

00:22:10Yani büyütmemek için elinden geleni yapıyordu Amerika.

00:22:14Ama en sonunda şimdi askeri doktrinlerde de sıkça söylenen bir şey vardır.

00:22:20Bir savaş ancak erteleyebilirsiniz.

00:22:22O ihtimali yok edemezsiniz bir kere ortaya çıktıktan sonra.

00:22:26Şimdi hedefi bir kere İsrail ile İsrail hedefi İran'la karşı karşıya gelmek olarak

00:22:31bir kere koyduktan sonra bunun er ya da geç olacağını artık herkes tahmin ediyordu zaten.

00:22:36Trump yönetimi de tahmin ediyordu.

00:22:39Ve en sonunda ikna edildiği kanaatindeyim ben.

00:22:44İsrail tarafından ikna edildi.

00:22:46O sırada da ikincil olarak müdahil oldu Amerika.

00:22:50İşte yakıt ikmali, belki üstlerinin kullanılması, hava sahasının denetlenmesi gibi

00:22:54sonra çok bunun resmi olarak kanıtlanamayacak formatlarda bir desteği oldu.

00:23:02Ama bu desteği ne Amerika söyledi ne İran söyledi.

00:23:06Yani İran da Amerika'yı sürecin dışında olabildiğince tutmaya çalıştı.

00:23:09Ardından da işte savaşın seyri gereği önce savaşı bitirme noktasındaydı.

00:23:18Hatta bence Trump'ın en organik cevabı ilk günkü cevaptır.

00:23:22Yani ilk saldırı yapıldıktan sonra Trump'a fikri sorulduğunda

00:23:27umarım bu çatışmalar bir an önce biter ve müzakere masasına döneriz dedi.

00:23:31O en organik, en doğal cevabı oydu.

00:23:34Ondan sonraki her şey işte süreç içerisinde girdilerle etkilendiği cevaplardı.

00:23:39Asıl hedefi oydu aslında Trump'ın.

00:23:43Sonra işte bir barış oluşturmaya çalıştığı mümkün olmadı.

00:23:46O zaman savaşın içine girme yolunu denedi.

00:23:50Ben burada konuşulan iki olasılıktan aslında Trump'ın yine savaşı bitirmek için savaşa girdiği kanaatindeyim.

00:23:59Yani şimdi bu güç yoluyla...

00:24:02Öyle de dedi bugün aslında.

00:24:04Ben yani saldırıyı gerçekleştirdikten sonra savaş bitti dedi.

00:24:08Evet.

00:24:08Yani bunu kendisi de zaten dile getiriyor.

00:24:10Şimdi bu güç yoluyla barış formülü bir süredir Amerika'da çokça dile getiriyor.

00:24:14Netanyahu da buna biraz sıkı sıkıya sahip çıkıyor zaten bu fikre.

00:24:18Trump da aslında bu kendi ideolojisinin içerisinde çok yer almıyordu bu.

00:24:23Ama artık o MAGA ideolojisi yani Amerika'yı tekrar bir yük yap ideolojisi içerisinde artık bunu da göreceğiz bundan sonra belli ki.

00:24:31Çünkü şimdi Amerika İsrail'e ikna edemiyor.

00:24:36Trump Netanyahu'yu ikna edemiyordu.

00:24:37O zaman hedefleri yok etmesi aslında bir şekilde Netanyahu'nun elini zayıflatacaktı.

00:24:43İşte resmi hedef neydi?

00:24:45Buradaki nükleer kapasite.

00:24:46O zaman Amerika hiçbir üstünü de kullanmadan bölgedeki ve hatta Avrupa'daki hiçbir üstünü kullanmadan hiçbir devleti buna eklemeden tek başına Amerika'dan geldi hedefleri bombaladı ve geri döndü.

00:24:59Böylece İran'ın elindeki saldırıların devamlılığını sağlayacak bahaneyi ortadan kaldırmış oldu.

00:25:05Ve sonra dedi ki evet şimdi artık barışabilirsin herhalde ateşkes yapabilirsin.

00:25:11Ama o zaman da karşımıza şu çıktı.

00:25:13İsrail zaten arada hani bazı bakanların bazı askerlerin vesaire söylediği şeyler vardı.

00:25:19İşte rejim değişikliği bu bazen dile geldi sonra vazgeçildi.

00:25:23İsrail orada biraz ikircikli davrandı.

00:25:25Çünkü zaten hedefe önce nükleer kapasite kondu.

00:25:29Daha sonra hava savunma ve saldırı sistemleri kondu.

00:25:33Bunlar da yine İsrail'e karşı bir tehdit olduğu için.

00:25:37Ama üçüncüyü resmi olarak koymamışlardı.

00:25:40Ama hep o içeride rejim değişikliği konuşması hep vardı.

00:25:43Bu da aslında eşyanın tabiatında var bölgeye baktığınızda.

00:25:47İran ve İsrail karşı karşıya geldiğinde birbirlerinin yönetimlerini değiştirmek üzerine hep söylemler kuruluyor.

00:25:56İki devletin de birbirini düşman olarak görüp kendi sistemlerinde bu şekilde konsolide ettiğini tekrar hatırlatmış olayım.

00:26:03Ve en sonunda gelinen nokta aslında bu ateşkesi sağlamış olan Trump.

00:26:09Şimdi bu iki tarafı da aslında İsrail tarafını doğrudan kendi konuştu.

00:26:15İran tarafıyla konuşmak için Katar'ı araya soktu.

00:26:21Ve aslında bu ara buluculuğu da gerçekleştirmiş oldu.

00:26:24Şimdi bu ateşkes devamlılığı, ateşkesin gerçekleşmesi bu Amerika için, Trump için daha doğrusu, Trump için çok önemli.

00:26:33Çünkü gelirken söylediği krizleri çözeceğim, savaşları bitireceğim söyleminde var olan, yani başkan olduğunda mevcut olan savaşların hiçbirini çözemedi.

00:26:43Sadece bu başkan olduktan sonra kucağında bulduğu bu savaşı çözdü.

00:26:48Buna sıkı sıkıya tutunması lazım.

00:26:50Yani bu ateşkesin düşmemesi lazım.

00:26:54Bir bu.

00:26:55İkincisi, şimdi bu ateşkes formuyla aslında hem içeriye bir mesaj veriyor.

00:27:02Yani yapmaya çalıştığı şeyi yaptığına dair bir iç politikaya mesaj.

00:27:06Hem İsrail'e bir mesaj veriyor ki, İsrail'e defaatle mesajlar verdi.

00:27:11Yani Amerika'nın gücünü İsrail'e yeniden hatırlatmak için aslında bir süredir çaba sarf ediyorlar.

00:27:18Yani işte elinizdeki mühimmat bitecek, haberiniz olsun ama biz varız, merak etmeyin.

00:27:22Bu bile o işte yerini konumlandırma, İsrail'in yerini konumlandırma çabasıydı.

00:27:28Veya Netanyahu ile Trump arasındaki ilişkilerde Trump'ın söyleminin hep daha didaktik, daha emredici demek istemem.

00:27:38Çünkü öyle bir dil kullanmamaya özen gösteriyor söz konusu İsrail olunca.

00:27:42Ama daha yönlendirici bir tabir vardı.

00:27:44Ama en sonunda şunu gördük, Netanyahu ve Trump anlaşamamaktan kaynaklı artık Trump'ın yıldığı bir dönem başladı.

00:27:56Bu kısa röportaj sırasında küfrederek konuşması, İsrail'e sürekli olarak bu ateşkesi bozma, havadaki uçaklarını indir vs. demesi.

00:28:07Bunların hepsi aslında o yönetilemez hale gelmesi, o ilişkin yönetilemez hale gelmesinin Trump'ın üstüne yaptığı baskıyla ilişkili olduğu kanaatindeyim.

00:28:16O yüzden şimdi bu süreci takip ediyor ister istemez Trump.

00:28:22Tabii burada öğretici olan şeylerden biri de, siz de söylediğiniz, iki tarafında belli noktalarda zayıf yönleri ve güçlü yönleri çıktı ortaya.

00:28:33Özellikle İsrail'in hava savunma sistemindeki bu zayıflıklar biraz dünyaya örnek oldu, dünyaya gösterdi bunu.

00:28:45Ama burada hava savunma sisteminin zayıflığını bir şekilde tolere edecek adımlar atmaya çalışacaktır yakın zamanda Netanyahu.

00:28:54İşte orada Amerika ile olacak yeni ilişkileri iyi kontrol etmek lazım.

00:28:58Çünkü bu geri adımı, bu kötü imajı tazelemek, yenilemek için başka şeyler yapabilir.

00:29:06O da Trump'ın, düzeltiyorum Netanyahu'nun iç politikada yapması gereken...

00:29:11Daha da saldırganlaşan bir halini mi göreceğiz?

00:29:14Yani daha saldırgan, özellikle Gazze ve Lübnan'da bunu görebiliriz.

00:29:18Veya hava savunma sistemiyle ilgili yeni bazı noktalar oluşabilir, yeni bazı adımlar atılabilir.

00:29:23Amerika ile birlikte yeni bir sistem kurulması, sistemine entegre edilmesi vesaire gibi şeyler olabilir.

00:29:30Orada yeni bir şeyler görürüz.

00:29:32Ama İran'da rejim saldırılarla düşmeyecek belli ki.

00:29:38Ama bu saldırılar bittikten, savaş tam anlamıyla sonuçlandıktan sonra bir defter açılacak.

00:29:46Yani bu İran toplumu bu defteri açar.

00:29:48Bu rejimin bize ne faydası oldu, ne zararı oldu noktasında.

00:29:53Ben orada da yine rejim karşıtlarının böyle büyük hareketlenip de rejimi devireceğini zannetmiyorum.

00:29:59Ama dönüşüm için bir niyet oluşacaktır.

00:30:02Rejimde bir dönüşüm için.

00:30:04O dönüşüm de aslında Amerika'nın da, yani Trump'ın da istediği forma gelir mi?

00:30:10İşte o dönüşüm sırasında İran'a Amerika ne kadar müdahale edecek, ne kadar bölgeye nüfuz edecek?

00:30:16Orası da bu konuda orayı belirler.

00:30:19Peki şimdi NATO'yu tabii değerlendirmeye devam edeceğiz.

00:30:23NATO'lu liderler zirvesini.

00:30:24Özellikle hem Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın görüntüleri bir yandan ekrana geliyor.

00:30:28Hem de Cumhurbaşkanı Erdoğan'la Trump'ın aslında görüntülerini görmüş oluyoruz.

00:30:32Özellikle tabii Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye ilişkilerini nasıl etkileyecek bu görüntüler?

00:30:38Şöyle Ayhan Hocam sizinle birlikte değerlendirmek isterim.

00:30:41Şimdi ekrana gelen bu görüntüde görüyorsunuz Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan yan yana selamlaşmaları da yine aynı şekilde sıcak görüntüleri vardı.

00:30:51Şu anda da ekrana gelen bu görüntüde de bir zarf görüyoruz.

00:30:54Bu zarf da çok konuşulanlar arasındaydı biliyorsunuz.

00:30:57İşte ne var bu zarfın içinde?

00:30:59Zarf açılmış bir görüntü de vardı aynı şekilde.

00:31:02Yani görüşmenin sonrasında mı açıldı, öncesinde mi?

00:31:04Ne konuşuldu?

00:31:05Cumhurbaşkanı Erdoğan gitmeden önce hazırlık mı gerçekleştirdi Trump'la konuşacaklarına dair?

00:31:11Gibi birçok başta konuşabildiğimiz ancak net bir şekilde şunu söylediğimiz.

00:31:17Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Trump arasında samimi ilişkilerin devam ettiğini,

00:31:21özellikle tabii belki ilerleyen süreçte ABD ile ilişkilerin de güçlendirileceğine dair görüntüler görüyoruz diyorum ben.

00:31:28Siz ne diyorsunuz?

00:31:29Şimdi Sayın Cumhurbaşkanı'nın bence önemli özelliklerinden, yeteneklerinden bir tanesinde ikna edebilme kabiliyeti.

00:31:39Trump meselesinde Trump'a Türkiye konusunda çok farklı açıklamalar, farklı bilgiler gidiyor olabilir.

00:31:45Bu tarz birebir görüşmelerde bence Sayın Cumhurbaşkanı özellikle kritik meselelerde,

00:31:51mesela F-35 meselesi, katsa yaptırımları, Suriye meselesi, İsrail'in Gazze'deki saldırganlığı gibi konularda,

00:31:59ama özellikle de F-35 katsa yaptırımları ve Suriye meselesinde ben Trump'a bazı konularda belki Trump'ın Amerika'da elde edemeyeceği bilgileri vermiş olabileceğini

00:32:12ve Türkiye ile ortak bir çalışma yürütebilmek için, daha zemini sağlam bir ilişki geliştirmek için bir hamle yaptığını düşünüyorum.

00:32:22Çünkü şöyle bir şey var, bakın İsrail nasıl bir terör devleti olduğunu Gazze üzerinden, Suriye üzerinden, Lübnan üzerinden, İran üzerinden yaptığı saldırılardan, katliamlardan görüyoruz.

00:32:35Şimdi bu İsrail'in katliamlarını sürdürebilmesi için Amerika Birleşik Devletleri'nin desteğine ihtiyacı var.

00:32:43Yani İsrail'i tek başına yalnız düşündüğümüzde bunların hiçbirini yapabilecek güce kapasiteye sahip değil.

00:32:50O güç, para olarak, mühimmat olarak, diplomatik destek olarak, işte Birleşmiş Milletler de orada burada, hep Amerika Birleşik Devletleri'nden geliyor.

00:33:02Dolayısıyla ben şöyle bir şey söylüyorum, 7 Ekim'den bu yana insanlar bize de soruyor, yani Gazze'de İsrail'in zulmü, katliamları nasıl biter diye.

00:33:11Bunun bitmesi için, İsrail'in durdurulabilmesi için öncelikle İsrail'in izole edilmesi gerekiyor.

00:33:18Bir numarada Amerika Birleşik Devletleri'nden, iki numarada da Avrupalılardan.

00:33:24Bir ay, bir buçuk ay önce Trump Orta Doğu'ya geldi.

00:33:28İsrail'i ziyaret etmedi.

00:33:30Yemen'i vurmaya bıraktı.

00:33:32Gazze'de İsrail'in haberi olmadan Hamas'la görüşme gerçekleştirdi.

00:33:36Kendi rehinelerini aldı.

00:33:38Suriye'de de Ahmet Elşeray'la el sıkışıp İsrail'i boşa düşürdü.

00:33:42Bakın bu üçü olduğu andan itibaren biz şunu gördük, Avrupa'da İsrail'e karşı homurdanmalar başladı.

00:33:50Hatta ben onun bir belgesini çıkartmışım.

00:33:537-8 tane ana haber ajanslarının Avrupa'daki, hepsi ilk defa İsrail karşıtı bir dil kullanmaya başladı.

00:34:00Mesela şunu demedi, Gazze'de 17 kişi öldü demedi.

00:34:04İsrail, Gazze'de 17 kişiyi öldürdü demeye başladı.

00:34:07Bu 13 Haziran'dan bir hafta kadar önce İngiltere, Ben Giver ve Sumodrick'e giriş yasağı koydu İngiltere'ye, yaptırım uyguladı.

00:34:16Yani şunu gördük orada, Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri'ne bakıyor.

00:34:20Yani bu ekibin, İsrail'i, Avrupa'sı, Amerika'sı, üçünü bir araya toplayalım.

00:34:24Bu ittifakın büyük abisi Amerika Birleşik Devletleri.

00:34:28Bence bu tartışılmaz bir mesele.

00:34:30Şimdi Sayın Cumhurbaşkanı bence en stratejik, en kritik noktadan meseleye dahil oluyor.

00:34:36Amerika Birleşik Devletleri'ni İsrail'den buradan ayırabilirse belli oranda ayırabilirse.

00:34:41Bence tamamen ayırması şu aşamada pek mümkün değil.

00:34:45Ama belli konularda Suriye'de yaptığı gibi özellikle İsrail'i izole edebilirse bir sonraki aşamada İsrail'in Gazze meselesinde de izole edilmesi

00:34:57veya Lübnan, Irak, İran'a yaptığı saldırılarda da izole edilmesiyle biz karşı karşıya kalabiliriz.

00:35:05İşte ancak o zaman Arzu Hanım İsrail belasından bu bölge Türkiye'nin de girişimleriyle kurtulabilir.

00:35:12Buradaki derin stratejiyi, orta uzun vadeli stratejiyi bence görmek gerekiyor.

00:35:19Ben hep şunu söylüyorum yani çok böyle büyük bir devlet de olsanız her zaman bu denge siyasetini kurmanız gerekiyor.

00:35:26Şimdi biz denge siyaseti deyince bizim Türkiye'de insanların aklına hep Osmanlı'nın çöküş yılları, Abdülhamit dönemi geliyor.

00:35:33Hep zayıfız.

00:35:34Zayıf olduğumuz için bir denge kuruyoruz zannediyorlar.

00:35:36Halbuki biz en güçlü olduğumuz zamanlarda Fatih Sultan Mehmetler, Yavuz Selimler kanun dönemlerinde de denge kuruyoruz.

00:35:43Mesela Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u fethederken ne yapıyor?

00:35:47Cenevizlileri diğer İtalyan devletlerini Bizans'tan ayırıyor.

00:35:51Onlara bir takım ticari bir şeyler veriyor.

00:35:53Onlara 2-3 tane orada burada güzellik yapıyor.

00:35:58Bizans'ı izole ediyor.

00:35:59Şimdi Bizans belasından kurtuluyor.

00:36:00İstanbul'u fethediyor.

00:36:02Bu sefer Cenevizlileri teke tek de yakalamaya çalışıyor.

00:36:05Veya işte Yavuz Sultan Selim Doğu Seferi'ne başladığı zaman Macaristan'la anlaşıyor.

00:36:09Kanun Sultan Süleyman ilk Viyana fethini Haçlılar toplanır diye bozuyor, bırakıyor.

00:36:15Güçlü olduğumuz zaman da denge kuruyoruz.

00:36:17Şimdi Türkiye'de güçlenmeye başlıyor.

00:36:20Küresel bir güç olma yolunda gidiyor.

00:36:23Bunu yapması için bunu uzun vadeye yaydırabilmesi, ileride inşallah süper güç pozisyona ulaşabilmesi için denge kurmak zorunda.

00:36:31Ve şu an Orta Oda'da denge kurmak istiyorsanız Amerika Birleşik Devletleri'ni kendi pozisyonunuza yaklaştırmak ve en büyük beladan bu işe başlamanız gerekiyor.

00:36:41En büyük bela kim?

00:36:43İsrail.

00:36:43Bence şu an bizim hedefimiz İsrail ve İsrail olabildiğince izole etmeye ve zayıflatmaya çalışıyoruz.

00:36:51Hatta ben şunu söyledim.

00:36:52İran, İsrail Savaşı devam ederken Sayın Cumhurbaşkanı'nın mesela 24 saat içerisinde 3 göre Trump'la görüşmesi var.

00:36:59Hatta bunun çeşitli yerlerde yayınlanmıştı.

00:37:03Kaç tane liderle görüştü, hangi meseleler konuşuldu vs. diye.

00:37:07O zaman da şunu söyledim.

00:37:08Bizim bu 12 günlük savaştaki Türkiye açısından en büyük mesele şuydu.

00:37:13Hüseyin Hocamızın biraz önce bahsettiği rejim değişikliğinin yaşanmaması.

00:37:18Çünkü eğer rejim değişikliği 2-3 gün içerisinde gelseydi İsrail kesin bir zafer elde edecekti.

00:37:23İsrail'in kesin bir zafer elde etmesi demek bir sonraki aşamada İran'ın yerine Türkiye'nin İsrail tarafından konulmak istenmesiyle sonuçlanabilirdi.

00:37:32Biz bence şunu yaptık.

00:37:34Düşmanımız İsrail'in kazanmaması için aynı zamanda diplomatik bir takım girişimlerde bulunduk.

00:37:39Şimdi de o İsrail'in bölgede daha da zayıflaması, bu tarz saldırganlıkların azalması, durması için bence bir takım diplomatik hamlelerde bulunuyoruz.

00:37:49Buna ek olarak sonunda şunu söyleyeyim.

00:37:51İşte o Katsa yaptırımları, F-35 meselesi de bu çerçevede düşünülebilir.

00:37:56Aynı şekilde Batı ile Avrupa ile savunma sanayi üzerine iş birlikleri de bu çerçevede düşünülebilir.

00:38:01Hem düşmanınızı zayıflatmak istiyorsunuz, düşmanınızı engellemek istiyorsunuz.

00:38:06Aynı zamanda da daha güçlenmek için hem asker hem ekonomik anlamda bu tarz diplomatik hamleleri yapıyorsunuz.

00:38:12Bakın bunları anlatırken ben bile yoruldum şu an.

00:38:15Ama stratejisini, siyasetini yürütmek, orta ve uzun vadeli düşünmek kolay şeyler değil.

00:38:21Sabır istiyor.

00:38:22Çok şükür bizim şu an dünyada, Avrupa'da pek bulunmayan bir özelliğimiz var.

00:38:26Güçlü, sağlam bir lider var.

00:38:29Bu politikaları, bu siyaseti yürütüyor.

00:38:31Ama hep söylüyorum bunlar sabır isteyen şeyler.

00:38:34İşte terörsüz Türkiye meselesini konuşuyoruz.

00:38:36Yani terörsüz Türkiye meselesini işte 12 gün İsrail'i İran'a nasıl saldırdığı perspektifinden de

00:38:42İsrail'in nasıl Mossad ajanlarını, içerideki iş birliklerini, teröristleri nasıl kullandığını da düşünerek

00:38:49bizim burada ne yapmaya çalıştığımızı insanlarımız bu stratejik aklı bence anlaması gerekiyor.

00:38:56Peki şimdi bu noktada tabii ateşkesi konuşuyoruz artık.

00:38:59İşte Trump'ın kendisinin gerçekleştirdiğini söylediği ateşkes meselesinde tabii herkes şöyle derin bir nefes alamadı.

00:39:07Çünkü İsrail'in ne yapacağı bilinmiyor.

00:39:09Biz daha önce de Gazze'de ateşkesi defalarca konuştuk ama maalesef defalarca da ihlal edildiğini gördük.

00:39:16Şimdi bundan sonra aynı zamanda İran meselesinde de bunu görecek miyiz?

00:39:20Akıllarda bu soru işareti var.

00:39:22Yani İsrail yeniden belki bir saldırı gerçekleştirip bu ateşkesi sonlandırabilir mi meselesinde konuşmak isterim.

00:39:29Hüseyin Hocam neler söylersiniz?

00:39:32Tabii İsrail durdan anlayan bir ülke değil.

00:39:35Çünkü bugüne kadar hep ısırdığı, saldırdığı yanına kaldı İsrail'in.

00:39:40Yani İsrail daha kurulmadan önce, henüz bir Britanya kontrolünden, İngiltere kontrolünden çıkmadan önce bunu yapmaya başladı.

00:39:49Önce terör örgütleri kurdular.

00:39:50Değil mi işte Hagan'a gibi, Irgun gibi örgütler, hem Arap köylerini, Filistinli köyleri katliamlara tabi tuttular.

00:39:58Yeri geldi, oradaki İngiliz idarecilere, askerlere saldırdılar.

00:40:02Böyle başladı.

00:40:03Ve bu saldırılardan sonra bir kazanım elde ettiler.

00:40:07Bağırsız bir ülke oldular.

00:40:09İyi güzel İsrail adına durmadılar.

00:40:12Sonra Nakba dediğimiz, yüz binlerce Filistinli evlerinden, yurtlarından göç et sürdükleri o sürece girdiler.

00:40:19Oradan da kazançlı çıktılar.

00:40:21Yetmedi, 67'de bir anda bütün komşularına saldırdılar.

00:40:26Uçaklarını karada vurdular.

00:40:28Hatta onun öncesinde süveç krizinde de yaptılar bunu.

00:40:31Ve o günden bugüne kadar İsrail sürekli etrafa saldıran bir kulus köpek gibi.

00:40:36Tutamıyorsunuz.

00:40:36Çünkü arkasında, az önce Ayhan Hoca da bahsetti, arkasında dünyanın en büyük ekonomik, en büyük askeri gücü var.

00:40:45Bu hep böyle miydi?

00:40:46Değildi.

00:40:48Ama işte Kennedy'den sonra, 60'lardan sonra Amerika koşulsuz, şartsız İsrail'in arkasında duruyor.

00:40:54Her şeyine göz yumuyor.

00:40:56Ve sadece göz yummak değil.

00:40:58Mermisi bittiği zaman mermi veriyor.

00:41:00İşte karanlıkta kaldığı zaman uydusuna çoğu istihbaratını veriyor.

00:41:04Bu son 12 Yunan Savaşı'nda da böyle oldu.

00:41:07Yani İsrail böyle çıkacak 90 milyonluk, 100 milyonluk bir İran'ı, ki kocaman bir ülke İran.

00:41:14Tabii.

00:41:15Yani İspanya'yı, Fransa'yı, Almanya'yı bir araya koyun bir İran yapmıyor.

00:41:18Coğrafi büyüklüğü açısından.

00:41:191 milyon 600 bin kilometre kare.

00:41:20Böyle bir yeri, bırakın savaşta yenmeyi, ezmeyi, savaş ilan edebilecek ya da ilan etmese bile saldırabilecek kudreti olamaz.

00:41:319 milyon bir nüfusu var, 9-10 milyon.

00:41:33Zaten Araplar ikinci sınıf vatandaş, Yahudiler 7 milyon filan.

00:41:39Bütün hepsini askeri alsanız yetmez.

00:41:41Peki nereden buluyor bu gücü, cesareti, imkanı?

00:41:45İşte Amerika.

00:41:46Hep diyoruz ya işte arkasında Amerika var.

00:41:48Öyle ama gerçekten de Amerika var bu işin arkasında.

00:41:52Ama bu sefer sanki biraz İsrail, Amerika'yı da çekmeye çalıştı bir yere doğru.

00:41:58Normalde daha koordine olurlar, daha eşgüdümlü olurlardı.

00:42:01Peki bu savaşın sonuçlarını konuşurken aslında, ben savaş diyorum buna artık nasıl söylüyorsanız sizler.

00:42:09Şimdi Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail arasında bir kopma yaşandı mı meselesini de sormak isterim.

00:42:14Çünkü biliyorsunuz işte özellikle Trump'ın Netanyahu'ya bağırdığı söylemleri var.

00:42:21Yine her iki devletten de memnun değilim sözleri vardı Trump'ın gerçekleştirdiği.

00:42:25O iki devlet arasında neler yaşandı?

00:42:28Trump'ın uçlarda bir isim.

00:42:31Yani şimdi diyoruz bugün bakıp ne diyoruz?

00:42:33İşte son birkaç gün bu söylemleri önümüzde.

00:42:36Diyoruz ki işte küfretti.

00:42:37Gerçekten de hani diplomatik üsluba uymaz.

00:42:41Bugün basına yönelik de çok sertti bu arada.

00:42:44Çok sertti, söylenmeleri çok sertti.

00:42:45İsrail, Amerika'yı savaşa tam tümü de çekmek istiyordu.

00:42:49Hani rejimde eşitliği nasıl yapacak?

00:42:51Amerika kara ordusu bir yerden girsin.

00:42:53İşte deniz gücüyle füzeleri atsınlar, kara ordusu bir uçtan girsin.

00:42:58Amerikan askerini sürecekti.

00:42:59Irak'ta yaptığı gibi.

00:43:01O oraya da gitmedi Trump.

00:43:02Bunu yapmadı.

00:43:03Yani temizleyeceğim tırnak içerisinde.

00:43:06Temiz bir operasyonla işte oradaki üç tane noktayı vurarak bir anda savaşı sonlandırdı.

00:43:13Şimdi o da İsrail'in istediğine gelmedi.

00:43:15Bu anlamda şunu görüyoruz.

00:43:16Trump uzun bir süredir İsrail'den rahatsızlığını dile getiriyor zaten.

00:43:20Bazen küfre direkt dile getiriyor.

00:43:22Bazen artık çok olduğunu söylüyor.

00:43:24O çizgisini çiziyor.

00:43:26Ama aynı Trump yarın çıkıp bambaşka bir şekilde İsrail'in arkasında da kimsenin durmadığı kadar da durabilir.

00:43:32Çok uçlarda bir isim.

00:43:34İlk dönemini hatırlayalım.

00:43:36İlk döneminde Trump yani 2017 Ocak'tan 2021'e kadarki o dönemde Golan Tepelerini İsrail toprağı olarak kabul ettiğini açıkladı.

00:43:46Amerikan Büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıdı.

00:43:50Abraham Anlaşmaları inisiyatifiyle orada güya iki devletli bir çözüm için o Arap ülkeleri de o kürenin etrafında topladı.

00:43:58Ve Filistin'in de devlet falan verdiği yoktu.

00:44:01Orada gerçekten de böyle bir kabilelerin yaşayabileceği kadar bölük bölük toprak parçası veriyordu.

00:44:07Kimsenin yapmadığı kadar İsrail'e destek veren de Trump oldu.

00:44:11Kimsenin yapmadığı kadar İsrail'e haddini bildirmeye çalışan da Trump oldu.

00:44:15Sözleriyle, söylemleriyle.

00:44:16Ya da bu son savaşta Netanyahu'nun istediği yere gelmeyerek.

00:44:20Ama şunu bir görelim.

00:44:23Amerika isterse başkan, cumhuriyetçi olsun, isterse demokrat olsun.

00:44:27İsterse Trump gibi, nobran birisi olsun.

00:44:29İsterse Biden gibi, Obama gibi daha o diplomatik çizgiye uygun birisi olsun.

00:44:34Amerika, İsrail'in yanında.

00:44:36Bunu biliyoruz.

00:44:38Ve dahası Amerika olmadan, İsrail hiçbir şey yapamayacak bir ülke.

00:44:45Bazen biz gözümüzde büyütüyoruz İsrail'i.

00:44:47Ne kadar eğitimli nüfusluyoruz, bak katma değer üretiyorlar, teknolojileri var, demir kubbe yapmışlar.

00:44:53İsrail aslında DAEŞ'ten hallice psikopat bir devlet ve öyle bir toplum.

00:44:58Çünkü bu toplumu da o devlet okulda yitiyor.

00:45:00Bu toplum da o devleti seçiyor.

00:45:03İsrail normal, rasyonel, bilime açık bir ülke değil.

00:45:07Bana sorarsınız dünyadaki tek teokratik devlet.

00:45:10Yani İsrail'den daha doğrudan böyle inandığı dini uygulayan başka bir devlet de yok.

00:45:15Şimdi Amerika olmasaydı buraya kadar gelemeyecekti.

00:45:19Amerika bugün yanında mı İsrail'in?

00:45:21Yanında.

00:45:22Trump kızıyor, söyleniyor ama Trump'ın kabinesi, yani Savunma Bakanı'ndan tutun,

00:45:28Pete Hexet'ten tutun da diğer tüm isimlerine kadar.

00:45:31Bazen ara ara Tuls Ligabert'tan aykırı bir şey duyabiliyoruz.

00:45:34Marco Rubio bir iki kere bazen es verebiliyor.

00:45:37Ama yardımcısı J.D. Vance'e kadar hepsi yani Siyonistlerden daha Siyonist şeyler söyleyen bir profil.

00:45:45Savunma Bakanı'nın kitapları var.

00:45:48Tekrar Haçlı Seferi'ne ihtiyacımız var diyor.

00:45:51Normal bir kabine de değil.

00:45:52Savunma Bakanı'ndan Marco Rubio'ya kadar Türkiye'de çok böyle karşı cevap alabilecek isimler bunlar.

00:45:57Tüm bu karmaşa içerisinde, Türkiye açısından bakacak olursak bir tane şansımız var.

00:46:05Trump, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a saygı duyuyor.

00:46:08Ve Türkiye'nin hakkını teslim ediyor.

00:46:12Baktığı zaman diyor ki, ya Türkiye güçlü bir devlet, güçlü bir millet, tarihi bir misyonu var, bir rolü var.

00:46:19O yüzden de Suriye konusunda mesela Netanyahu'ya dur bakalım diyor.

00:46:23Yani o kadar değil.

00:46:24Orayı Erdoğan halletti, bu hale getirdi.

00:46:27Ve makul taleplerin olursa konuşuruz.

00:46:29Ama benden işte orada Suriye'de Türkiye'yle karşı karşıya gelmem beklemi.

00:46:34Bunu da söyleyebiliyor.

00:46:35Şimdi tüm bu verili denklem içerisinde,

00:46:39İsrail, sorunuza tekrar dönecek olursak, duracak mı durmayacak tabii ki.

00:46:44İsrail, İran'ı ilk defa vurmadı ki.

00:46:46Daha önce de vurdu İran'ı.

00:46:47Yakın bir zamanda mı bekliyorsunuz yoksa uzun vadede mi bir saldırı daha geldi?

00:46:50Yakın bir zamanda beklemiyorum.

00:46:51Çünkü Trump çok net.

00:46:53Yani küfrediyor artık.

00:46:54Bir daha bunu yaparlarsa ne yapacak bilmiyorum.

00:46:56Trump çok net.

00:46:57Yakın bir zamanda beklemiyorum.

00:46:59Ama ilk fırsatta bunu İsrail yapacaktır.

00:47:01Kaldı ki, tamam bu 12 gün içerisinde belki hedeflerine ulaşamadı.

00:47:06Ama bunu daha gerisine götürürsek,

00:47:08o 7 Ekim'i bahane ederek başlattığı o yayılmacı siyasetle İsrail,

00:47:12stratejik anlamda önemli kazanımlar elde etti.

00:47:15Hizbullah'a pasifize etti mesela.

00:47:17Hizbullah'ı pasifize ettiği için İran'a saldırabildi.

00:47:21Ve o sebepten dolayı Hizbullah'tan da bir karşılık görmedi.

00:47:25Veremedi Hizbullah.

00:47:26İran da ciddi bir karşılık veremedi.

00:47:28Tamam şimdi bakıyoruz, ya diyoruz, bak sonunda İsrail ettiğini buldu.

00:47:32İşte Haifa'ya, Televive, 3-5 füze düştü.

00:47:35Bununla biraz o içindeki adalet duygusu biraz böyle yerine gelen insanlar var.

00:47:41Çünkü artık yetti.

00:47:42Yani bu insanlar tüm dünyaya ölüm kusturuyorlar.

00:47:45Hak ettiler bir bela gelmesini başlarına.

00:47:47Bak buldular belasını deyip,

00:47:49belki biraz kendimizce bunu daha makul bir düzeye çekmeye çalışıyoruz ama değil.

00:47:5312 günde İsrail çok daha ağır bir tahribat verdi.

00:47:573-5 füze düşmüş, bu çok mühim bir şey değil.

00:48:00Bakın Hamas, yani çok uzun bir süredir,

00:48:04aylardır, yıllardır dümdüz edildi.

00:48:07Bırakın silah sahibi olmayı,

00:48:09taş üstünde taş kalmadı.

00:48:10Yemek bulamıyorlar, açlıktan ölüyorlar.

00:48:12O Hamas, 2 gün önce pusuda 6 İsrail askerini öldürdü.

00:48:187 diyor bizim medya ama 7.si ayrı bir hadise.

00:48:206 İsrail askerini öldürdü.

00:48:22Yaralı olanlar var.

00:48:24Bunu Hamas yapabildi.

00:48:25Yani İran'ın o kadar füzesi 6 tane İsrail askerini öldüremedi.

00:48:30O yüzden bu savaşta taktik anlamda İsrail başarılı çıktı.

00:48:35Stratejik hedeflerine ulaşamadı 12 gün içerisinde.

00:48:38Ama önceki süreçte stratejik anlamda da kazanımlar elde etti.

00:48:42İran'ı oldukça geriye püskürtmüş oldu.

00:48:45Bundan sonra olacak şey, çok büyük oranda bir Trump'a bağlı, iki Türkiye'ye bağlı.

00:48:51Peki bu noktada şeyi de sormak istiyorum Hüseyin Hocam size.

00:48:55Kısa da bir vaktimiz kaldı.

00:48:56Onunla bitirmiş olalım hem de bu dilimi.

00:48:59Şimdi burada tam ve eksiksiz ateşkes ifadesini konuşmak istiyorum.

00:49:04Trump'ın gerçekleştirdiği nasıl olacak?

00:49:06Yani tam ve eksiksiz ateşkes ne anlama geliyor?

00:49:09Şu anlama geliyor.

00:49:10İran'dan İsrail'e füze kalkmayacak.

00:49:12İsrail'den İran'a da savaş uçağı kalkmayacak.

00:49:17Hatta 12 saat bir zaman dilimi vermişti Trump müddet olarak.

00:49:22İlk saatinde İsrail ağır bir bombardıman yaptı.

00:49:25Hemen basın mensuplarında çok sert.

00:49:27İşte küfür o zaman etti.

00:49:27Ne yapıyor bu adamlar diye.

00:49:29Bunu istemiyor Trump.

00:49:30Ben bu savaşı bitirdim.

00:49:33Ateşkes ilan edildi.

00:49:34Burada kalacak diyor.

00:49:36Ateşkes bir barış değil.

00:49:37Yani İran'la İsrail'in anlaşması kolay bir şey değil.

00:49:40İran anlatsa bile bunu hiç kamuoyuna anlatamaz.

00:49:42Belki o zaman hatta rejimini kaybeder.

00:49:44İran rejiminin meşruiyeti çok büyük oranda zaten.

00:49:47Bu İsrail karşıtı diskurdan geliyor.

00:49:50Bir barış, bir iş birliği tabii ki bekleyemeyiz.

00:49:53Ama ateşkes demek karşı tarafa ateş açmayacaksın anlamına geliyor.

00:49:57Ama İsrail'in başka yöntemleri var.

00:49:59Hibrit yöntemleri var.

00:50:01Yerine öbür gün bir İranlı yetkinin helikopterinin kaza sonucu düşmeyeceğinin garantisi yok.

00:50:06Kaza olur, başka bir şey olur.

00:50:08İçeride terör saldırısı olur.

00:50:10Biri birine suikast yapar.

00:50:11İsrail'in bu enstrümanları da kullanmakta çok rahat olduğunu biliyoruz.

00:50:15Peki.

00:50:16Efendim bu başlıklarla birlikte araya gidelim.

00:50:18Saat başında konuşmaya devam edeceğiz.

00:50:20Gündem programında İran ve İsrail arasında yaşananları kısa bir ara diyoruz.

00:50:24İranlarına hoş geldiniz efendim.

00:50:29Aranın ardından yeniden karşınızdayız.

00:50:31Saatlerimiz 22'yi gösteriyor.

00:50:33Gündem programında öne çıkan başlıkları konuşmaya devam ediyoruz.

00:50:37Tabii bugünün en önemli gündem başlıklarından biriydi.

00:50:40NATO liderler zirvesi.

00:50:42Trump sonrasında açıklamalarda bulundu.

00:50:44O açıklamaları değerlendirmeye devam edeceğiz.

00:50:46Tolga Sakman ile birlikte.

00:50:47Tabii bu noktada aslında Trump'ın biraz o basın açıklamasında özellikle basına yönelik agresif tutumunu da konuşmak lazım.

00:50:56CNN International'a yönelik işte yalan haberler yaptıklarına dair açıklamaları vardı.

00:51:02Biraz oradaki havayı da yani Trump'ın aslında psikolojisini de sizinle değerlendirmek istiyorum.

00:51:07Hem de NATO hakkında yani NATO liderler zirvesi hakkında neler söylemek istersiniz?

00:51:11Trump'ın medyayla ilişkisinin baştan beri çok iyi olmadığını biliyoruz.

00:51:14Hatta geçen gün bu İran'a yaptığı saldırıdan sonra kendisi aleyhinde haber yapan siteleri, haber kanallarını veya gazeteleri tek tek ismini yazarak,

00:51:28buradaki muhabirlerin ismini yazarak bir paylaşımda bulunmuştu.

00:51:32Hepsini işte yalancılıkla vs. suçlamıştı.

00:51:35Medyayla arası çok iyi değil zaten Trump'ın.

00:51:36Ama şimdi NATO özelinde Trump çok güçlü, istediği kadar güçlü gidemedi NATO toplantısına.

00:51:45Yani işte savaşları bitirmiş hatta belli bir gücü dünyaya göstermiş bir halde gitmek istiyordu.

00:51:53Ama şimdi NATO toplantısına baktığınızda Rusya özellikle NATO'nun hani önemli olan başlıklarından biri olan Rusya savaşında, Rus-Ukrayna savaşında hiçbir şey yapamamış göründü.

00:52:05Orada çünkü çatışma orada öyle duruyor.

00:52:08Veya küresel anlamda yeni bir güvenlik vizyonu ortaya koymaya çalışırken orada da bir varlık gösteremedi.

00:52:17Yani NATO'nun dönüşmeye çalıştığı, NATO'yu dönüştürmeye çalıştığı noktadan aslında çok ileri gidemedi.

00:52:25O yüzden şimdi çok eli güçlü bir şekilde de gidemedi o toplantıya.

00:52:29Sadece elinde bir İsrail-İran ateşkesi var.

00:52:34Onun da yarını belli değil.

00:52:36O yüzden yani bunun üzerinde de çok fazla tabiri caizse şov yapamadı.

00:52:40O yüzden biraz istediği gibi gitmiyor aslında.

00:52:43Hatta bu yüzden zannediyorum yeni genel sekreter Rutte, Amerikan başkanına oldukça onun keyfine göre hazırlanmış bir program da sundu NATO toplantısı özelinde.

00:52:54Yani iki günlük toplantıyı bir güne indirdiği burada sırf söylenen bu Trump toplantıları terk etmesin diye ona uygun şekilde başlıklar planlandı vs.

00:53:08Yani çok NATO'nun kurumsal kimliğine uyuşmayan bazı şeyler de yaptı.

00:53:13Buna rağmen Amerikan başkanı çok memnun değil bu toplantıda.

00:53:17Ama şimdi şunu söylemek lazım, Trump aslında NATO'da geçen sefer yani ilk başkanlığında vurguladığı şeyleri bu sefer zannediyorum biraz daha alıyor gibi NATO'dan.

00:53:31Yani işte %5 faktör mesela Ayhan Hoca az önce söyledi.

00:53:36Mesela %5 dediğinizde bu Trump'ın özellikle çok istediği, bütün NATO üyelerinin buna ulaşmasını istediği bir şeydi.

00:53:43Ki bir önceki yani mevcut olan %2 sınırını bile kaç ülke geçti o bile muamma ama %5'i istiyor.

00:53:51Burada şunu göz ardı etmemek lazım.

00:53:53Şimdi %5 dediğiniz oran ülkeden ülkeye etkisi farklı olan bir oran.

00:53:58Yani Almanya'nın gayri safi yurt içi hasılasının %5'ini silaha yatırması demek bir Nazi ordusunun tekrar kurulması anlamına gelir.

00:54:06Ama Kuzey Makedonya'nın %5'ini, milli hastalığının %5'ini bu silahlara yatırması, o da kalkınmasından pay kesip oraya yatırması anlamına gelir.

00:54:19Herkes için farklı bir anlamı var ve kimseyi de aslında çok memnun eden bir şey değil.

00:54:23Ama yine de tüm şartlara rağmen Trump'ın, Amerika'nın daha sistemin içerisinde kalması için uğraşı gösterildiğini gösteriyor bize.

00:54:32Peki bu Orta Doğu'ya nasıl yansıyacak?

00:54:37Bu durum NATO'daki perspektif nasıl yansıyacak?

00:54:43Aslında burada Orta Doğu'nun çok Orta Doğu konusunun çok NATO'nun gündemine gelmediğini görüyorum ben aslında.

00:54:49Yani evet maddeler içerisinde, o konuşulan maddeler içerisinde mutlaka buradaki o derin çatışma ve bu çatışmanın büyüme ihtimali var.

00:54:58Ama zannediyorum NATO kurumsu olarak çok bu İran-İsrail çatışması özelinde düşünmüyor.

00:55:07Çünkü buranın zaten kendi iç dinamikleriyle çözüleceğini ve daha da önemlisi NATO düzeltiyorum, Amerika'nın bunu düzelteceğini düşünüyor.

00:55:15Şimdi Rutte'nin açıklaması çok yine burada ilginç.

00:55:18Çünkü Trump, İran-İsrail çatışması için okul bahçesindeki çocuklar kavga eder, sonra barışır, arkadaş olurlar vesaire gibi bir benzetme yapmıştı.

00:55:30Rutte de hemen üstüne onların barışması için de bir babaya ihtiyaç var gibi bir şey söyledi.

00:55:36Orada da aslında o baba figürünü Trump'a yakıştırdı.

00:55:38Yani şimdi Rutte'nin durumunu bir yeniden gözden geçirmek lazım.

00:55:44Bundan sonraki süreçte iyi bir genel sekreter olacak mı?

00:55:48Bu benim için artık bir soru işareti haline geldi bu kadar çetrefilli bir dönemde.

00:55:53Orta Doğu gibi başka bölgelerde de NATO'nun vizyonu, politikası kendisi mi organize olacak, kendisi mi planlayacak bu vizyonu?

00:56:04Yoksa Amerikan vizyonuna dahil mi olmaya çalışacak?

00:56:08Bu da bir soru işareti.

00:56:10Ama genel olarak baktığımda şunu söyleyeyim.

00:56:14Trump'ın beklentilerine daha uygun bir NATO görüyoruz.

00:56:19Ve bunun da çok hayırlı olmadığı kanaatindeyim.

00:56:22Çünkü NATO bu kadar, şimdi Amerika'nın etkin olduğunu biliyoruz NATO'da.

00:56:26Birinci aktör zaten NATO içerisinde.

00:56:28Ama Trump'lı bir Amerika'nın bu kadar etkin olması, NATO'yu da aslında o istenilen gücü gösterme, istenilen kapasiteyi oluşturma noktasında geriye düşürür diye düşünüyorum.

00:56:42Peki devam edelim.

00:56:43Şimdi bu noktada aslına bakarsanız Trump'ın açıklamalarını da bir kez daha şöyle bir dönecek olursak.

00:56:49Özellikle İran'ın nükleer programına ilişkin açıklamaları vardı, yok edildi dedi.

00:56:55Peki bu gerçeği yansıtıyor mu?

00:56:56O meseleyi de konuşmak isterim.

00:56:58ABD ve İsrail'in açıklamalarında işte oradaki nükleer tesislerin tamamen yok olduğunu.

00:57:04Daha doğrusu Amerika Birleşik Devletleri bu şekilde söylüyor ama

00:57:07İsrail biraz daha işte birkaç sene geriye gittiği söylemleri vardı.

00:57:11İsrail'in İran'a yönelik nükleer kapsamında birkaç yıl geriye gittiğini iddia etti İran'ın.

00:57:18Siz nasıl değerlendirirsiniz Ayhan Hocam?

00:57:20Arzu Hanım bugün ben Amerika'daki tartışmaları gördüğümde özellikle CNN'den, New York Times'dan gelen haberleri gördüğümde

00:57:28biliyorsunuz bu iki gazete özellikle son bir gündür ısrarla çeşitli belgelere, bilgilere dayandırarak

00:57:37ABD'nin saldırısının Fordo tesisine yaptığı saldırının özellikle başarısız olduğunu iddia ediyor.

00:57:45Şimdi bunu ben dün Trump'ın o bütün kameraların önünde sarf ettiği sözler İsrail'den memnun değilim, İran'dan da memnun değilim ama İsrail'den hiç memnun değilim tarzında.

00:57:58Sonrasında bir sinkafla bir küfür ediyor biliyorsunuz.

00:58:01Onlarla bugünkü haberleri birleştirdiğinde şöyle dedim, dün Trump İsrail'e Siyonistlere kameraların önünde bir hareket çekti tırnak içerisinde ki bugün Yerusalem posta mesela bir haber vardı.

00:58:15Çok rahatsız olmuş İsrailler kameraların önünde bu tarz bir muamele görmekten.

00:58:21Bugünkü CNN, New York Times'in haberleri de bence Siyonistlerin karşı saldırısı olarak okunabilir.

00:58:28Yani Trump'a dün söylediği sözlerin kameraların önünde İsrail'i eleştirmenin bedelini ödetmeye çalışıyorlar.

00:58:36Bu açıdan baktığımızda bir adım geriye gittiğimizde şunu bence görüyoruz.

00:58:41Amerika Birleşik Devletleri'nde İsrail'e Siyonist dobiye karşı durmak gerçekten zor.

00:58:49Biraz önce Hüseyin Hocamız mesela Kennedy'den başlattı.

00:58:52Neden Kennedy? Çünkü Kennedy'nin mesela İsrail'e Siyonistlere karşı bir takım girişimleri var.

00:58:58Sonrasının ne olduğunu bütün dünyayı biliyor adamı ortadan kaldırdılar.

00:59:01Şimdi böyle bir siyaset sahnesinde Amerika Birleşik Devletleri'nde bir insan, Trump böyle midir bilmiyorum.

00:59:09Bir önceki dönemi çok sıkıntılı Filistin meselesinden.

00:59:13Ama gerçekten halis bir şekilde Siyonist karşıtta olsan şu anki Amerikan siyasetinde onları karşına almak pek mümkün değil.

00:59:23Tamamen karşına almak pek mümkün değil.

00:59:25Bakın hemen bugün bence Trump'a karşı saldırılarını çok yoğun bir şekilde yaptılar.

00:59:30Sizin de bahsettiğiniz gibi oradaki röportaj veren gazetecilere vs. çok ağır sözler sarf etti.

00:59:36Dolayısıyla orada bir iç çekişmenin, Siyonistlerle Trump'ın, Trump'la küreselcilerin arasında da bir iç çekişme var.

00:59:45Yani en başından beri ben hep şunu söylüyorum.

00:59:47Biz Amerika Birleşik Devletleri'nin Filistin siyasetini, Suriye siyasetini, Orta Doğu siyasetini değerlendirirken

00:59:54buralara bence olması gerekenden daha fazla önem sarf ediyoruz.

01:00:00Amerika Birleşik Devletleri açısından.

01:00:02Bence Amerika açısından, Trump açısından bir numaralı öncelik iç politika.

01:00:07İçeride giriştiği bir takım iktidar mücadeleri.

01:00:10Orada kendi müesses nizamıyla, vesayet rejimiyle giriştiği iktidar mücadelesi

01:00:17bence Trump açısından buradaki meseleleri oranla daha önemli.

01:00:22Yani burada bir barış oluyorsa bu barışın içeride ona katkısı ne olur?

01:00:27Burada bir savaş oluyorsa içeride o savaş onu nasıl etkiler diye.

01:00:30Sürekli bence Trump yönetimi zihninin bir tarafından bunları düşünüyor, bunları hesaplıyor.

01:00:35Şimdi bu perspektiften baktığımızda biz Trump'ı işte belli rasyonel parametreler çerçevesinde anlamaya çalışıyoruz.

01:00:44Ama belki de adam burada diyor ki ticaret yapacağım, körfezden 3 trilyon dolar alacağım,

01:00:50burada savaşı, krizleri bitireceğim, ben Asya Pasifiye, Çin'e odaklanacağım,

01:00:56Çin'i dengelemeye çalışacağım, zayıflatmaya çalışacağım, transatlantik ilişkilerimi farklı bir konsepte evireceğim

01:01:04diye planlar kuruyor olabilir.

01:01:06Ama Siyonistler de başka bir plan kuruyor.

01:01:09Buradaki mesele bu karşılıklı güç mücadelesinde kimin kazanacağı,

01:01:16kimin daha önde olacağı, kimin daha fazla taviz vermesi gerektiği.

01:01:20Dolayısıyla biz bunlarda yorumlarken önümüzdeki günlerde mesela İsrail-İran savaşı tekrar çıkacak mı?

01:01:27Bir önceki dilimde sormuştunuz.

01:01:28Veya Amerika Birleşik Devletleri Suriye'den askerlerini çekip PKK, PYD'ye destek vermeyi bırakacak mı?

01:01:36Veya Türkiye ile bölgede daha geniş perspektifte bir arada çalışacak mı?

01:01:41Sorulanı cevap verirken hep şunu düşünmemiz gerekiyor.

01:01:44Karşı taraf ne yapacak?

01:01:46Mesela karşı taraf Trump'u çok sıkıştırırsa, biraz önce Hüseyin Hoca'nın dediği gibi,

01:01:51birden Trump 180 derecede dönebilir.

01:01:54Kendi zihninde kurduğu al-ver hesaplarında Türkiye'ye karşı bir pozisyona geçmek,

01:02:00birden onun çıkarını olabilir.

01:02:02Brunson meselesinde birden gördük, Türkiye'nin karşılığı bir pozisyonu aldı.

01:02:06Katsa yaptırımları vs. oldu.

01:02:08Dolayısıyla ince bir çizgi var.

01:02:10Türkiye elinden geldiğince bütün araçlarını, diplomatik, siyasi, asker araçlarını kullanarak

01:02:17kendisine uygun bir siyaset şekillendirmeye çalışıyor.

01:02:22Ama bizim dışımızda, bizim kontrolümüzün dışında da çok farklı değişken var.

01:02:27Ve bu değişkenlerin de sürekli kendi içerisinde bir oraya bir buraya gidip geldiğini de biliyoruz.

01:02:32Ve bundan hepsini düşününce gerçekten de zor bir dönemde, zor bir ortamda siyaset yapıyoruz.

01:02:39Ama inşallah, tekrar ediyorum, biraz önce de söylemiştim.

01:02:43Bizim açımızdan en güzeli, en makulü İsrail ile Amerika arasındaki ayrışmanın derinleşmesi.

01:02:50Ben mesela son olarak şunu söyleyeyim.

01:02:51Dün işte İsrail vuracak vs. şeyleri vardı ya, Trump araya girdi.

01:02:55Ben içimden dedim ki, keşke dedim İsrail Trump'a rağmen İran'ı vursa.

01:03:01Yani İran'a bir zarar gelsin diye değil.

01:03:03Amerika'nın sözünü dinlemeyip bir hamle yapsa ki,

01:03:06aralarındaki ayrışma derinleşse, çatlak büyüse, büyük bir fitne fesat aralarına girse dedim.

01:03:14Ancak böyle bir ayrılıktan sonra bir işte bölgedeki İsrail'in saldırganlıkları durabilir.

01:03:20O yüzden ben hep bir yönden de içeride, Amerika'nın içerisinde bu Siyonistlerle,

01:03:23Siyonistlerle, Amerika'nın mevcut yönetiminin, MAGA'cıların, işte McAmerica Great Egencilerin

01:03:28veya diğer daha böyle uluslararası ilişkiler tabiriyle ulus devletçilerin,

01:03:33bu küresel sermaye ile Siyonistlerle giriştiği mücadeleyi de bölge politikalarını takip ettiğimiz kadar takip etmemiz gerekiyor.

01:03:40Çünkü o mücadelenin sonucu bu ülkelerin bölge politikalarını da çok büyük oranda etkileyecek.

01:03:45Peki, şimdi tabii biz bu 12 günlük savaşın getirilerini, götürülerini ya da işte kim kazandı, kim kaybetti meselesini konuşurken

01:03:54aslında şöyle bir Rusya'ya da bakmak istiyorum.

01:03:56Biliyorsunuz yani hep böyle konuştuk İran'ın en büyük müttefiklerinden biri Rusya diye.

01:04:02Ama Rusya biraz daha geride durdu.

01:04:04Çok uzun bir zaman zaten açıklama yapmadı.

01:04:06Ardından daha çok ateşkes söylemlerini gördük.

01:04:10Şimdi tabii NATO'da elbette bu mesele de, yani Rusya-Ukrayna Savaşı da gündemdeydi.

01:04:14Tabii Rusya'nın destek vermeme sebeplerinden biri, belki de şu anda gerçekleşen, hali hazırda 3,5 senedir de devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı'ydı.

01:04:22Bu da gündemdeydi.

01:04:23Cumhurbaşkanı Erdoğan da açıklamalarda bulunurken, adil bir barışın kaybedeni olmaz dedi ve Ukrayna'da ateşkes için fırsat penceresi aralandı ifadelerini kullandı.

01:04:33Rusya açısından da tüm bu yaşananları değerlendirmek isterim aynı zamanda Ukrayna tabii.

01:04:38Neler söylersiniz Hüseyin Hoca?

01:04:39Rusya, kağıt üzerinde İran'ın en önemli müttefiki.

01:04:46Hep bu söyleniyor.

01:04:47İşte bir aks ortaya konuluyor.

01:04:49Bir yanda Kuzey Kore, bir yanda Çin, bir yanda Rusya, bir yanda İran.

01:04:54Böyle bir dört ülkenin öne çıktığı bir aks ortaya konuluyor.

01:04:57Ama aslında bu ülkeler arasındaki ilişkiler bizim sandığımız kadar kuvvetli, güçlü değil ve bizim düşündüğümüz kadar da somut çıktı, üretemiyor.

01:05:06Hepsini bir yana bırakalım.

01:05:07Çin ile Rusya bile acaba birbirlerine ne kadar güvenebiliyorlar?

01:05:11O bile problem.

01:05:13Zaten Kuzey Kore dünyanın bir ucunda, bir köşesinde kalmış, dışarıya bir etkisi olamayacak bir ülke.

01:05:18Ama işte Rusya'ya asker gönderdi ya da İran, Rusya'ya dronelar gönderdi diye biraz o ilişkileri olduğundan daha böyle komplike, daha girift görme eğiliminde olabiliyoruz.

01:05:31Ama bu son 12 gün savaşı gösterdi ki aslında çok sıkı bir blok yok Batı'nın karşısında.

01:05:38NATO karşısında bir blok bulabilmiş değil halen de.

01:05:42NATO kurulduğu zaman 49 yılında çok net bir Sovyet blokuna karşı kurulmuştu.

01:05:47Yani Sovyetler Birliği oradaydı, Avrupa'nın karşısında devasa bir canavar gibi Doğu Avrupa'yı uydu devletler haline getirmişti.

01:05:55Ve Rusya'yı Avrupa'nın dışında tutabilecek, Amerika'yı içeride tutabilecek, Almanları aşağıda tutabilecek bir çözümdü NATO.

01:06:03Bugün karşısında öyle güçlü bir blok yok eğer şayet kastımız Rusya ise.

01:06:08İran'da bana sorarsanız bu gerçeği yeni fark etti.

01:06:12Aslında daha erken bunun işaretleri vardı.

01:06:14Suriye'de Rusya, İran'la her ne kadar birlikte Esed'in arkasında ona destek veriyor olsa da çok fazla İran'la yakın bir görüntü vermemek istedi.

01:06:25Suriye'deki Hizbullah militanlarının yanında çok fazla görüntü vermek istemedi.

01:06:29Esed'i İran'la beraber ama ayrı kulmanlarda desteklemeyi tercih etmişti.

01:06:33Ve günün sonunda işte muhalifler başkente yürüdüğünde Esed'i oradan indirdiklerinde Rusya'dan o çok beklenen bir hava saldırısı, bir püskürtme hamlesi de gelmedi.

01:06:46Karabağ'da da benzeri bir şey oldu.

01:06:48Karabağ'da da hep şu söyleniyordu.

01:06:49Ya orada Karabağ'ı Azerbaycan'a bırakmazlar.

01:06:52İşte Rusya var, Rusya buna izin vermez.

01:06:54Çünkü akıllarda hep o 89'a başlayan ilk Karabağ Savaşı vardı.

01:06:58O zaman Rusların Ermenilere işte alanı açması, destek vermesi, Azerbaycan'ın ise eli kulu bağlı bir şekilde o katliamlara, soykırımlara maruz kalması.

01:07:08Orada da Rusya, Ermenistan'ı yalnız bıraktı.

01:07:11Suriye, Ermenistan, arada İran var.

01:07:14İran da yalnız kaldı.

01:07:16Bir yanda diyoruz ki İsrail'in İran'a bunu yapacak cesareti olmazdı.

01:07:19Amerika'nın mühimmatını kullandı, istihbaratını kullandı, uçaklarını kullandı.

01:07:26Dünyada F-35'leri operasyon olarak ilk defa kullanan ülke İsrail.

01:07:31Bütün bu imkanları kullanırken, Amerika bu imkanları sarf ederken İsrail için Rusya kılını bile kıpırdatmadı.

01:07:39Ve bakın sadece bu 12 günü özelinde söylemiyorum bunu.

01:07:43Rusya bize S-400 sattı, İran'a vermedi mesela.

01:07:46Hindistan'a verdi, Hindistan'a verdi, Türkiye'ye verdi.

01:07:49Arada İran'a vermedi.

01:07:51İran'ın halen daha savaş uçakları filosu çok eski.

01:07:55Ne Rusya ne Çin, İran'la stratejik silahlar paylaşmış değiller bugüne kadar.

01:08:00Çin de daha geride kaldı.

01:08:03Halbuki biliyoruz ki mesela Pakistan-Hindistan savaşında Çin'in Pakistan'a ciddi bir teknoloji desteği olmuş.

01:08:09Pakistan tabii ki kendi imkanlarıyla, kendi hazırlığıyla, bana sorarsanız Hindistan'ı alt etti.

01:08:15Ama Çin'in de desteği vardı.

01:08:17O destek İran'a gelmedi.

01:08:18Yani İran biraz aslında önemli, biraz değil çok önemli.

01:08:23Petrolü var, Hürmüz Boğazı'na hakim çok önemli.

01:08:27Ama Çin ve Rusya, İsrail ve Amerika'yı doğrudan karşılarına almamak açısından İran'a pek destek vermediler.

01:08:34Söylemsel bazda, işte İran haklı dediler, kendisini savunuyor dediler, İsrail saldırmasın dediler, onu herkes söylüyor.

01:08:41Bunu söylemeniz için Çin olmanıza gerek yok, Rusya olmanıza gerek yok.

01:08:44Çin ve Rusya gibi büyük, iddialı bir devlet iseniz insanlar sizden boş laf beklemiyorlar.

01:08:51Orada müttefikiniz olan ülkeye somut bir destek vermenizi bekliyorlar.

01:08:55Bunu yapmadılar.

01:08:57Ve açık konuşalım.

01:08:57Bu çatışmada İran yalnız kaldı, tepe komutasını kaybetti, stratejik tüm bölgeler vuruldu ve karşı tarafa bolca füze gönderdi.

01:09:11Ama geriye kaç füzesi kalmıştı, kaç bataryası kalmıştı bunlar da soru işareti.

01:09:16Benim düşüncem İran, Trump'ın bu testleri vurmasından çok memnun.

01:09:20Çünkü Trump bu çatışmayı durdurabilecek bir imkan oluşturmuş oldu.

01:09:26Nitekim buna karşı misilleme de yapmadı İran.

01:09:29Trump daha bugün tweet attı değil mi?

01:09:30Diyor ki, İran'a çok teşekkür ediyorum, saat birde üstünüzü vuracağız, uygun musunuz diye sordular.

01:09:36Bir maniniz yoksa akşam sizin üstünüzü vuracağız diye.

01:09:39O da bir manimiz yok, vurun dedim.

01:09:41Kimsinin burada bile kanamadı dedi.

01:09:43İran mutlu, yani şu anki aşamada durması İran açısından bence çok kötü bir durum değil, çok daha kötüsü mümkün.

01:09:49Peki, efendim çok teşekkür ediyorum her birinize.

01:09:52Bu başlıklarla birlikte gündem programını noktalıyoruz.

01:09:55Biraz sonra dijital mahalle programı sizlerle birlikte olacak.

01:09:58Bizleri iyi akşamlar diliyoruz.

Önerilen