Türk Atlantik Konseyi Genel Sekreteri Emir Abbas Gürbüz, Lahey’de CNN TÜRK Spikeri Büşra Arslantaş’ın sorularını yanıtladı ve zirve gündemini değerlendirdi. Gürbüz, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin Türk savunma sanayiine yönelik mesajlarının da önemine dikkat çekti.
00:07Çünkü bir yandan da şimdi Ortodok'daki gelişmelerde dünyanın gözü kulağı bir yandan Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş artık 3 yıl geride kaldı.
00:15Böyle bir ortamda gerçekleşiyor ama sizce önemi nedir?
00:18Açıkçası NATO'nun ve Avrupalı müttefiklerin genel olarak gündemi hala Rusya.
00:24Bazı müttefik ülkeler özellikle Güney ülkeleri daha çok Akdeniz'in ve Akdeniz'e ve Ortadoğu'ya odaklanmamız gerektiği konusunda ısrarcı olsa da
00:33Sayın Genel Sekreter'in açıklamalarına da bakarsanız Rusya hala tehdit şeklinde beyanda bulundu.
00:40Dolayısıyla NATO'nun kurumsal olarak gündemi Rusya ve Çin olarak kalmaya devam edecek gibi görünüyor.
00:45Genel Sekreter sanki şöyle bir izlenim vermedi mi size de günlerdir yaptığı açıklamada işte İspanya merak etmeyin kabul edecek bu harcamayı.
00:53Ukrayna geri dönülemez yolda hala merak etmeyin diye sanki hani aman Trump kızmasın buradanca ayıp gitmesin G7'dekiler tekrarlamasın gibi
01:02Her şey yolundaymış gibi bir izlenim mi vermeye çalışıyor yoksa her şey yolunda mı yani ittifak içinde tam birbirlikten söz edilebilir mi?
01:10Savunma harcamaları konusunda bence birbirlikten söz edilemez.
01:14Genel Sekreter biraz pembe bir tablo çizmeye çalışıyor.
01:19Trump'ın sürekli bir beyanı var.
01:21Ben çok iyi müzakereciyim çok iyi pazarlık yaparım diye.
01:26Bir eski Amerikalı yetkili şöyle bir beyanda bulundu sohbet arasında.
01:31%5'ten açar kapıyı %3.5-4 ile anlaşırsınız.
01:35Trump böyle bir adam dedi.
01:37Yani ben çok böyle koyun pazarlığı usulü bir savunma harcamaları konusunda pazarlık yapılacağını düşünüyorum.
01:46%5 tabii ki çok fazla %2'yi bile sağlamayan bir sürü ülke var bu savaş ortamında dahi.
01:52Önümüzdeki günlerde genel olarak gündem bu olacak.
01:56Özellikle dünya çapında enflasyonun da zirve yaptığı bu dönemde savunma harcamalarını %5'e çıkarmak ciddi bir mali yük getirecektir topluma.
02:05Yani sonuç bildirisi çıkar mı ve çıktığında orada %5 ifadesini görmeyebilir miyiz? Ne dersiniz?
02:12Ben %5 ifadesinin olacağını ama buna kimsenin uymayacağını düşünüyorum.
02:17Yıl ne zikredilir? 2030 mu? 32 mu? 35 mi? Bu anlamda da farklı farklı ifadeler çünkü günlerdir konuşuluyor.
02:23NATO genel olarak bir 2030 vizyonu belirlediği için 2030 vizyonu kapsamında bunu değerlendirip de 2030'a kadar %5'e çıkarmayı bir hedef olarak koyabilir.
02:35Zaten yine NATO etkilileri stratejik hedeflerin bir anda planlamasının yapılamayacağını,
02:41bunun en az 10 senelik uzun vadede planlanması gerektiğini ısrarla söyledi.
02:46Bu sadece zirve kapsamında değil bundan önceki toplantılarda da bunun daha uzun süreye yayılması gerektiğini söyledi.
02:53Ama bir taraftan Trump'ın bir an önce Ukrayna savaşını bitirmek istemesi ancak başarılı olamaması da.
02:59Bir taraftan savunma harcamalarını, özellikle Ukrayna'ya yapılacak yardımları da zaruri kılıyor.
03:05Dolayısıyla kesinlikle Amerika tarafından bir baskı yapılacaktır.
03:10Bu sadece diplomatik bir baskı değil.
03:12Avrupa'dan ordusunu çekmek şeklinde, ordularını çekmek şeklinde gerekirse bazı ülkelerin F-35 programından çıkarılması dahi gündemde.
03:20Trump'ın Danimarka'ya F-35 satmayacağız demesi bile açıkçası akıl alır gibi bir şey değildi.
03:26Bunu geçen sene kimse düşünemezdi ama.
03:28Kronlent zaten bir şey değil mi? Orada bir tehdide devam ediyor.
03:31Yani doğrudan NATO üyelerine tehdit bir NATO üyesinden hatta en güçlü ordudan geliyor.
03:39Evet yani çok öngörülemez şekilde hareket ettiği için Trump bunu hangi enstrümanları kullanabileceğini bilemiyoruz.
03:48Yani ben Yunan bir diplomat arkadaşımıza şöyle söyledim.
03:51Biz 5 sene falan Kıbrıs konusunu pek konuşmayalım.
03:54Trump Kıbrıs diye bir adı olduğunu ve burada bir uyuşmazlık olduğunu öğrenirse burayı da almaya çalışır.
04:00Biz hiçbir şey, ikimize de yar olmaz bu Kıbrıs dedim.
04:03Adam o kadar öngörülemez ki.
04:05Kronlent, Panama ve Gazze derken ne yapacağını hiç öngöremiyoruz maalesef.
04:13Zeynep Yataş, şunu da sormak istiyorum.
04:14Dakikalar önce bir forum vardı hatta günün ilk programıydı bu zirvenin ve NATO kamu forumu.
04:19NATO genel sekreteri orada da Türkiye savunma sanayinin, Türk savunma sanayinin öneminden söz etti.
04:24Hangi mesajları verdi siz de takip ettiğiniz o forumu?
04:27Özellikle Türkiye'nin katkıları anlamında nedenli, önemli, nasıl bir yeri var bu ittifak içinde?
04:32Genel sekreter ilk oturumda Türkiye'nin doğrudan adını zikrederek savunma sanayi iş birliğine vurgu yaptı.
04:40Çünkü Avrupa'nın yeniden silahlanması konulu yapılacak bütün siyasette iş bir yerde savunma sanayi altyapısına, üretim altyapısına geliyor.
04:51Ancak Avrupa uzun süredir bu konuda kötü bir performans gösteriyor.
04:56Buna karşın Türkiye yıllardır terörle mücadele ile başlayan aktif çatışma tecrübesiyle sürekli savunma altyapısını millileştirme, ekipmanlarını millileştirme yönde ciddi adımlar atmış bir ülke.
05:10Özellikle drone teknolojisi konusunda lider konumda bütün dünyada.
05:15Bu teknolojinin daha ilerlemesi için çok ciddi yatırımlar da yapılıyor özel sektör tarafından.
05:20Dolayısıyla Türkiye'ye bir savunma sanayi iş birliği konusunda ciddi bir ihtiyaç var.
05:27Bunu da özellikle vurguladı genel sekreter.
05:30Türkiye özellikle şunu da sormak istiyorum.
05:33İsrail'in bölgede adım adım yaydığı şiddete karşı olduğunu bunu eleştiriyor.
05:37Cumhurbaşkanı Erdoğan Netanyahu'nun oyununa gelmeyin diye defalarca uyardı.
05:41Söylemeye devam ediyor ki aslında yaşananlar sadece İsrail'in yaydığı şiddet değil işte Rusya'nın devam ettirdiği bu savaşta bir yandan
05:48ittifakın savunduğu değerleri de hiç görülmediği ölçüde tehdit altına almış durumda.
05:53Dolayısıyla bununla ilgili yani bu zirvede hiç duymayacak mıyız biz İsrail şiddetine kınayan bir mesaj çıkmayacak mıdır bugün?
06:00Açıkçası geçen zirvede bu konuda en güçlü tepkiyi İspanya vermişti.
06:05Ancak İspanya'dan başka kimse de bir de Türkiye tabii ki bu konuyu kulaklarına tıkıyor.
06:12Yani kurallara dayalı uluslararası düzen ve transatlantik değerleri deyince bunlar soyut kavramlar değil aslında.
06:19Gayet net kavramlar ve İsrail'in açıkçası çevresindeki bütün egemen ülkelere terörle mücadele adı altında saldırı yapması
06:28ne transatlantik değerleriyle ne de kurallara dayalı uluslararası düzenli açıklanabilecek şeyler değil.
06:35Burada daha çok kendi ülkelerinin iç politikaları, bu ülkelerin dış politikalarına yansıyor.
06:41İşte özellikle Almanya'nın İsrail konusunda fazla yanlı bir tutum sergilemesi geçmişten gelen bir düşünce tarzından dolayı.
06:50İngiltere biraz daha bu konuda ılımlı davranmaya çalışıyor.
06:55İtalya ilk başta İsrail'in yanındayken sonradan Gazze'ye kara harekatı başladıktan sonra tavır değiştirdi.
07:01Ama onlar da hani bunu fazlaca dillendirmiyorlar.
07:04Hani bizim meselemiz değil gibi bakıyorlar.
07:07Anekdot laf arasında öyle bir kınayıp geçiyorlar.
07:10Ama bunu gerçekten gündem edinen fazla ülke yok burada maalesef.
İlk yorumu siz yapın