Oynatıcıya atlaAna içeriğe atlaAltbilgiye atla
TVPlaza
  • 21.05.2025

Kategori

🗞
Haberler
Döküm
00:00:00İyi akşamlar saatlerimiz 19.35'e gösteriyor Beyaz TV ekranlarında.
00:00:04Akılda kalsın programına başlıyoruz.
00:00:06Ben Melisa Bağcı.
00:00:07Efendim bugün çok önemli ve çok kıymetli bir ismi ağırlıyoruz.
00:00:10Cumhurbaşkanı yardımcısı Cevdet Yılmaz bizlerle birlikte.
00:00:13Sayın Yılmaz hoş geldiniz.
00:00:14Hoş bulduk.
00:00:15İyi akşamlar size ve izleyicilerimize.
00:00:18Hayırlı akşamlar diliyorum.
00:00:19Çok teşekkürler.
00:00:20Bugün size hayli konu başlığımız var soracağımız.
00:00:23Aslında gündemde öne çıkan bir başlık vardır ki efendim.
00:00:28Terör örgütü PKK'nın kendini feshetme ve silah bırakma kararı aldığı bu süreci aslında konuşalım isterim.
00:00:35Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Delet Bahçeli'nin çağrısıyla başlayan ve
00:00:39Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın güçlü iradesiyle devam eden terörsüz Türkiye sürecini siz nasıl değerlendirirsiniz?
00:00:47Aslında bu süreç bundan sonra nasıl işleyecek efendim merak ederiz.
00:00:52Şimdi öncelikle Merisa'nın bence bu tartışmaya Türkiye 100 yılı vizyonuyla başlamak gerekir.
00:00:59Sayın Cumhurbaşkanımız Türkiye 100 yılı vizyonunu biliyorsunuz toplumla paylaştı.
00:01:05Bu vizyonun en önemli unsurlarından biri şu Türkiye 100 yılı kardeşliğin ve huzurun 100 yılı olacak dedi.
00:01:14Diğer taraftan bölgemizde yaşanan gelişmeler Orta Doğu'da bölgemizde yaşanan gelişmelerle birlikte
00:01:21özellikle bölgemiz üzerindeki bir takım emperyalist oyunlar tuzaklarla birlikte
00:01:27Cumhurbaşkanımızın yine çok önemli bir çağrısı oldu.
00:01:30O da iç cepheyi güçlendirme.
00:01:33Milli Birliğimizi bütünlüğümüzü güçlendirme ihtiyacı.
00:01:37İşte bu çerçeve içinde Sayın Devlet Bahçeli tarihi bir çağrı yaptı dediğiniz gibi
00:01:43ve terörsüz Türkiye süreci büyük bir ivme kazanmış oldu.
00:01:48O tarihten bugüne baktığımızda öncelikle örgütün kurucusu
00:01:53kendi kurduğu örgüte kendinizi feshedin ve bırakın silahları dedi.
00:01:59Daha sonra çok önemli bir aşama olarak terör örgütü toplandı
00:02:05ve kendisini feshetme silahları bırakma kararı aldı.
00:02:09Dolayısıyla çok önemli bir aşamaya gelmiş bulunuyoruz.
00:02:12Ancak bu aşama henüz tabii ki devam eden bir aşama.
00:02:16Burada en önemli unsur sahada bu fesih ve silahları bırakma sürecinin takibi.
00:02:23Bu açıdan devletimizin ilgili kurumları özellikle istihbarat kuruluşumuz,
00:02:29teşkilatımız bu süreci yakından takip edecek.
00:02:33Uygulamayı sahadaki uygulamayı yakından takip edecek
00:02:38ve bu teyit mekanizması içinde devam edecek.
00:02:43Diğer ilgili güvenlik birimlerimiz ilgili birimlerimiz de tabii bu sürecin içinde olacaklar.
00:02:49Benim bu süreçte altını çizmek istediğim noktalardan biri şu
00:02:54bu artık bir devlet politikasına dönüşmüş durumda.
00:02:57Sayın Cumhurbaşkanımızın güçlü iradesiyle kararlılığıyla
00:03:01Terörsüz Türkiye süreci artık bir devlet politikasına dönüşmüş durumda
00:03:06ve kurumlarımız hassasiyetle bütün aşamaları, bütün süreçleri takip ediyorlar.
00:03:12Bu süreçler Melisa Hanım hassas süreçler.
00:03:14Hatta şöyle eklemek isterim muhakkak ki süreci sabote etmek isteyenler olacaktır.
00:03:18Kesinlikle.
00:03:19Yani böyle bir durumda nasıl bir yol izlenecek?
00:03:23Şöyle mutlaka sabote etmek isteyenler çomak sıkmak isteyenler olacaktır.
00:03:28Türkiye'nin terör belasından kurtulmasını istemeyen odaklar, güçler
00:03:32bu süreci sabote etmek için tabii ki bir takım çabalar içinde olacaklardır.
00:03:37Bu süreçte provokasyonlara karşı uyanık olmamız lazım.
00:03:42Çok dikkatli olmamız lazım.
00:03:44Geçmiş tecrübelerimiz var çünkü bizim.
00:03:46Dolayısıyla bu provokatif bir takım eylemlere,
00:03:49bir takım provokatif söylemlere karşı da dikkatli olmamız lazım.
00:03:53Yine bu süreçte bence en büyük tehlikelerden biri dezenformasyon.
00:03:58Sizin de görev alanınızla ilgili medyayla ilgili.
00:04:01Olur olmaz hakikaten hiçbir temeli olmayan
00:04:04birçok iddia, birçok bilgi kirliliği de bu süreçlerde gündeme gelebilir.
00:04:10Hem provokasyonlara karşı hem dezenformasyona karşı
00:04:14gerçekten çok dikkatli olmamız gereken bir süreç.
00:04:18Bunu da en aza indirmenin yolu bu süreci kararlı bir şekilde
00:04:22ve en kısa sürede sonuçlandırmak.
00:04:25Bu tür hassas süreçlerde bence bu çok önemli.
00:04:28Olabilecek tabii ki sürecin bir tabiatı var.
00:04:31Kolay değil bu süreçler.
00:04:33Hassasiyetleri var ama bu süreci en kısa sürede sonucuna erdirmek
00:04:39ve tamamlamak bu provokatif eylemleri ve dezenformasyonu
00:04:45en aza indirmek için çok çok önemli diye düşünüyorum.
00:04:48Burada bir kararlı bir süreçte yürütülüyor.
00:04:51Sonuçlarını dediğim gibi yakın bir şekilde takip ediyoruz
00:04:55ve bunu tabii ki sahada teyit ettikçe,
00:05:01umumlu gelişmeleri gördükçe
00:05:03bunun getireceği yeni bir atmosferi de hep birlikte göreceğiz.
00:05:08Yalnız bu noktada şunun da altını çizmek isterim.
00:05:11Bazen yanlış algılar oluşturulabiliyor.
00:05:14Bu noktaya nasıl gelindi?
00:05:17Bunu da dinlemek isteriz.
00:05:19Çok önemli gerçekten.
00:05:20Kendiliğinden bu noktaya gelinmedi.
00:05:22Türkiye'nin aslında terörle mücadelesinin başarısı bizi bu noktaya getirdi.
00:05:27İki boyutu var bunun bence.
00:05:29Birincisi, geçmişte terörün istismar ettiği zeminleri ortadan kaldırdık.
00:05:34Önce AK Parti olarak, sonra Cumhur İttifakı olarak
00:05:38TRT kurdiden tutun, Kürtçenin seçmeli ders hale getirilmesine
00:05:44yasakların kaldırılmasından vesayetçi demokrasinin tasfiye edilip
00:05:48normal bir demokrasi haline gelmemize varıncaya kadar.
00:05:52Demokraside aldığımız mesafeler, özgürlüklerde aldığımız mesafeler
00:05:57terörün istismar zeminini daralttı.
00:05:59O zaman da aslında terörün meşruiyeti yoktu ama
00:06:02istismar edeceği konular vardı.
00:06:04Bu konuları azaltmış oldukça önemli bir seviye kazandırdık ülkemize.
00:06:10Diğer taraftan yine güvenlik güçlerimiz
00:06:13gerek teknolojik gelişmelerle, gerek daha etkin koordinasyonla
00:06:18ülkemiz içinde ve sınırlarımızın ötesinde
00:06:21çok daha güçlü bir terörle mücadele ortaya koydular.
00:06:24Burada şunun da altını çizmek isterim.
00:06:26Geçmişte FETÖ gibi yapılar maalesef güvenlik güçlerimizin içinde,
00:06:31kurumlarımızın içinde bu süreçleri sabote eden yapılar da daha fazlaydı.
00:06:35Onların da büyük oranda tasfiyesiyle güvenlik güçlerimiz
00:06:40terörle mücadelede çok daha başarılı bir noktaya geldiler.
00:06:43Yani bu geldiğimiz nokta aslında Türkiye'nin hem demokraside
00:06:48hem güvenlik politikalarında aldığı mesafenin de bir neticesi,
00:06:53bir sonucu böyle görülmeli.
00:06:55Bu ortamda şehitlerimizi de anmadan geçemeyeceğim.
00:06:59Bu noktaya geldiksek şehitlerimizin fedakarlığı sayesinde
00:07:03onların bu vatanı, bu ülkenin birliğini, bütünlüğünü korumak için
00:07:07ülkemizin huzurunu korumak için en değerli varlıklarını
00:07:11feda eden şehitlerimiz sayesinde geldik.
00:07:13Onlara bir kez daha rahmet diliyorum.
00:07:16Gazilerimize minnetlerimizi sunuyorum.
00:07:19Onların büyük kahramanlıklarıyla yine bütün güvenlik kuvvetlerimizin
00:07:23işte silahlı kuvvetlerimiz, jandarmamız, polisimiz, korucularımız
00:07:27bütün bu güvenlik unsurlarının fedakarca mücadelesiyle
00:07:31Türkiye bu noktalara geldi.
00:07:33Dolayısıyla artık ne diyoruz?
00:07:35Kalıcı olarak ülkemizin gündeminden bu meseleyi çıkaralım.
00:07:39Ülkemize artık bir yük olmaktan çıksın bu terör.
00:07:42Demokrasimizi, kalkınmamızı çok daha hızlı bir şekilde
00:07:46ileriye taşıyacağımız bir ortam oluşturalım.
00:07:48Milli birliğimizi daha bir pekiştirelim, güçlendirelim.
00:07:52Hem ülkemizde huzuru ve bölgemizde huzuru arttıralım
00:07:56hem de bütün insanlarımız için refahı arttıralım.
00:08:00Kalkınmayı arttıralım, özgürlükleri arttıralım.
00:08:03Bizim geldiğimiz noktada perspektifimiz bu şekilde.
00:08:06Aslında efendim bahsettiğiniz konu o kadar önemli ki
00:08:09çünkü bir kesimde belki şöyle bir algı olabilir
00:08:12biz üç günlük bir süreçten bahsetmiyoruz değil mi?
00:08:15Çok aslında yıllara yayılmış bir süreçten bahsediyoruz.
00:08:19Şimdi tabii siz bölgeden gelen bir siyasetçisiniz.
00:08:22Terörün Türkiye'ye uzun yıllardır hem ekonomik hem de beşeri olarak
00:08:26ciddi aslında maliyetleri oldu. Hatta ağır maliyetleri oldu.
00:08:31Şimdi bu konuda yapılmış bir çalışma var mı?
00:08:34Öncelikle buradan başlayalım isterseniz.
00:08:36Çünkü akabinde şunu da merak ederim.
00:08:38Yani terörün bugüne kadarki toplam maliyeti ne kadar?
00:08:43Şimdi Melisa Hanım bu konuda öncelikle şu ayrımı yapmamız lazım.
00:08:48Terörün bir doğrudan maliyetleri var.
00:08:51Zaten kaybettiğimiz canların hesabı olmaz.
00:08:55Onu bir tarafta tutarak söylüyorum.
00:08:58Onun hesabı olmaz.
00:09:00O parayla maddi değerlerle ölçülemez elbette.
00:09:04O en büyük kaybımız.
00:09:06Onu bir tarafa koyarak söylüyorum.
00:09:08Terörün bir doğrudan maliyetleri var bir de dolaylı maliyetleri var.
00:09:13Doğrudan maliyet dediğimiz
00:09:15terör örgütünün diyelim yaktığı yıktığı yerler sabote ettiği projeler
00:09:20terörle mücadele ederken harcadığınız kaynaklar
00:09:24bütün bunlar terörün doğrudan maliyeti.
00:09:27Bir de terörün dolaylı maliyeti var.
00:09:29Buna biz ekonomide alternatif maliyet de diyoruz.
00:09:32Yani terör var diye yapılamayan şeylerin maliyeti
00:09:36terör var diye yapamadığınız tarımın hayvancılığın maliyeti
00:09:41terör var diye zarar gören turizmin potansiyelini harekete geçiremeyen turizmin maliyeti
00:09:47terör var diye çıkaramadığınız madenler değerlendiremediğiniz enerji kaynaklarının maliyeti
00:09:53terör var diye gelişmeyen yatırımlar, sanayi tesisleri, istihdam
00:09:58bütün bunlar terörün dolaylı maliyetleri.
00:10:01Bu dolaylı maliyetler ekonomik olarak çok daha büyük bir rakama tekabül ediyor.
00:10:07Yani doğrudan maliyetlerin çok ötesinde bir ekonomik kayıp oluşturuyor.
00:10:12Dolayısıyla terörün maliyetini hesaplarken
00:10:15bu varsayımlarla belli varsayımlarla hesaplar yapılıyor.
00:10:19İşte bazı hesaplara göre 2 trilyon dolara yakın bir rakamdan bahsediyoruz.
00:10:24Tabii ki yaptığınız varsayıma göre, yaklaşımınıza göre farklı hesaplamalar da çıkarılabilir.
00:10:30Ama büyük bir maliyetle karşı karşıya olduğumuz açık.
00:10:34Hem ülke açısından büyük bir maliyet hem de özellikle Doğu-Güneydoğu.
00:10:39Yani burada en büyük bedeli de bence Doğu-Güneydoğu ödedi.
00:10:43Yani yapılmayan yatırımlarla, oradan kaçıp giden sermayeyle,
00:10:47nitelikli eleman tutamamanızla, turizmle, bütün bu farklı boyutlarıyla
00:10:53terörün en büyük kalkınma maliyetini diyelim Doğu-Güneydoğu bölgemiz ödedi.
00:10:58Tersini de söyleyebiliriz Melisa Hanım.
00:11:01Yani şu anda terörün ortadan kalkması, marjinalleşmesi bütün ülkeye fayda sağlayacak
00:11:07kalkınma açısından. Tersi de geçerli.
00:11:10En büyük faydayı da Doğu ve Güneydoğu bölgemiz görecek.
00:11:14Ancak şöyle bir farkı da ben hep altını çizerek söylüyorum.
00:11:18Terörün yıkıcı etkisi daha kısa sürede gerçekleşiyor.
00:11:22Yapıcı etki biraz daha zamanla gerçekleşiyor.
00:11:27Kolay değil, zamanla gerçekleşiyor.
00:11:29Ama bu süreci zaten görmeye başladık.
00:11:32Son dönemlerde terörle mücadeledeki başarımız,
00:11:35bölgede elde ettiğimiz huzur ortamının birçok sonucunu hep birlikte sizlerde haberleştiriyorsunuz.
00:11:41Şimdi kalıcı bir şekilde terörün gündemimizden çıkması çok farklı bir perspektif oluşturacaktır.
00:11:49Hem ülke açısından, ülkemizin genel kalkınması açısından hem de Doğu-Güneydoğu açısından.
00:11:53Zaten efendim sizin konuk olacağınız belli olduktan sonra,
00:11:57biz tanıtımlara döndük çok fazla da soru geldi.
00:11:59Yani özellikle de oradaki bölgeden gelen sorular var.
00:12:02Derler ki bölgede yeni ekonomik anlamda projeler olacak mı? Merak ederler.
00:12:07Çünkü gerçekten baktığımız zaman aslında çok güzellikleri olan bir bölgeden de bahsediyoruz.
00:12:12Muazzam potansiyeli var.
00:12:13Doğu-Güneydoğu Türkiye'ye yük olacak bir bölge değil,
00:12:17Türkiye'nin kalkınmasına katkıda bulunacak bir bölge.
00:12:20Mezopotamya, işte bereketli hilal yani.
00:12:24Tarihi, medeniyeti, insanlık tarihi kadar eski olan bir bölgeden bahsediyoruz.
00:12:29Muazzam kap gibi büyük ovaları olan bir bölgeden bahsediyoruz.
00:12:34Muazzam kültürel değerleri olan,
00:12:36işte Gaziantep'ten Urfa'ya, Diyarbakır'dan Mardin'e,
00:12:40adeta açık hava müzesi gibi bir bölgeden bahsediyoruz.
00:12:44Dolayısıyla tarım hayvancılık potansiyeli yine,
00:12:47turizm potansiyeli, enerji, maden potansiyeli,
00:12:50genç nüfusuyla ortaya koyduğu potansiyel.
00:12:54Bütün bunlara baktığınız zaman muazzam bir potansiyel var.
00:12:58Bir de bu kullanılmamış bir potansiyel Melisa Hanım.
00:13:01Uzun süredir kullanılmamış bir potansiyel.
00:13:04Dolayısıyla bu terörsüz ortamda hızlı bir şekilde bu potansiyelin harekete geçtiğini göreceğiz.
00:13:10Ben önümüzdeki dönemde Türkiye ortalamasının oldukça üzerinde bir ekonomik performans sergileyeceğine inanıyorum.
00:13:18Doğu Güneydoğu bölgemizin.
00:13:20Dolayısıyla hem bu bölgenin kalkındığını ve diğer bölgelerle arasındaki farkın azaldığını göreceğiz.
00:13:26Hem de bu bölgedeki bu enerji ülkemizin genel kalkınmasına da büyük bir ivme katmış olacak, güç verecek.
00:13:34Bir noktanın daha altını çizeyim bu noktada.
00:13:37Özel yatırımlar.
00:13:38Bakın, kamu yatırımlarını biz teröre rağmen şartlar ne olursa olsun yapmaya çalıştık.
00:13:44Ve muazzam yatırımlar yaptık Doğu'ya, Güneydoğu'ya.
00:13:47Bugün bu noktalara geldiksek bir sebebi de bu.
00:13:50Bölgeye yaptığımız eğitime büyük yatırım yaptık, sağlığa büyük yatırım yaptık.
00:13:54Havalimanları, üniversiteler, duble yollar, organize sanayi bölgeleri, şehir altyapıları, toplu konutlar, kırsal kalkınma.
00:14:02Yani birçok alanda muazzam bir yatırım yaptık.
00:14:07Ama nerede geri kaldı bölge?
00:14:09Özel yatırımlardı.
00:14:11Özel sektör daha naziktir, daha tereddütlüdür, sermaye nazlıdır.
00:14:19Dolayısıyla güvenlik ortamını çok önemli görür.
00:14:22Bazen bir soru işareti bile sermayenin karar vermesini etkileyebilir.
00:14:27Ama bu yeni ortamda özel yatırımların en az kamu yatırımları kadar belki ondan da daha hızlı bir şekilde gelişeceğine inanıyorum.
00:14:36Bölgede çünkü kullanılmamış büyük bir potansiyel var.
00:14:39Özel yatırımların da harekete geçmesiyle, bir yanda kamudaki eksiklerin giderilmesi,
00:14:44diğer yandan özel yatırımlar bölge çok daha hızlı bir şekilde bir gelişim sergileyecek.
00:14:49O zaman şunu söyleyebiliriz değil mi?
00:14:51Doğu ve Güneydoğu ekonomide yeni bir lokomotif görecek diyebiliriz değil mi?
00:14:56Kesinlikle diyebiliriz.
00:14:58Sadece o bölge için refah anlamına gelmiyor bu.
00:15:01Aslında metropoller dahil tüm Türkiye'yi ilgilendiriyor.
00:15:05Ne için ilgilendiriyor?
00:15:06Orada daha çok istihdam olunca insanlar İstanbul'a, Ankara'ya, İzmir'e göç eder mi?
00:15:11Etmezler.
00:15:12Orada istihdam imkanları geliştikçe gençler doğdukları yerde doydukça istihdam imkanları buldukça bir defa göç hareketlerini etkileyecektir.
00:15:21Diğer taraftan oradaki üretim artışı, örneğin gıda üretiminin artması,
00:15:25GAP projesi gibi DAP projesi gibi projelerimizin daha hızlı ilerlemesiyle
00:15:30gıda üretiminin artması tüm ülkemizin aslında gıda güvenliği açısından,
00:15:35gıda fiyatlarının çok daha sağlıklı gelişme açısından katkıda bulunacaktır.
00:15:40Dolayısıyla o bölgemizin hızlı gelişmesi Türkiye'nin genel kalkınma hedeflerine de ciddi anlamda hizmet edecektir.
00:15:48O zaman bölgenin göç vermek yerine göç alacağını söyleyebilir miyiz?
00:15:52Bence söyleyebiliriz.
00:15:53Bunun bir örneği Şırnak.
00:15:55Şırnak'a baktığımız zaman son iki yılda, 2023 ve 2024'te Türkiye'de gayri safi yurt içi hastası en çok artan il Şırnak olmuş.
00:16:05İstihdam üretme kapasitesi oldukça artma eğiliminde.
00:16:11Dolayısıyla bu bütün bölge için geçerli ve bu da dediğim gibi göçü engelleyici bir fonksiyon görüyor.
00:16:17Suriye'deki huzur ortamının gelişmesi, orayla ticaret,
00:16:22kalkınma yolu vasıtasıyla Irak ve Körfez'de ticaret,
00:16:26yine Zengezur Koridoru vesilesiyle Türk Cumhuriyetleri ile Orta Asya ile ticaret
00:16:31Doğu Karadeniz'i, Doğu Anadolu'yu, Güneydoğu'yu çok farklı bir yere taşıyacak.
00:16:37Yani genel perspektif olarak baktığımızda bu da ülkemizin büyüme potansiyelini arttırıcı bir etki yapacak.
00:16:44Peki efendim şimdi tabii size soracağımız hayli başlık var dedik.
00:16:48Şimdi Türkiye bir yandan terörsüz bir dönemi inşa etmeye çalışırken
00:16:53diğer yandan enerji ithalatçısı bir ülke olarak petrol ve doğalgaz arama çalışmalarını da sürdürüyor.
00:16:59Özellikle de Sayın Cumhurbaşkanı hafta içerisinde bir müjde verdi.
00:17:03Karadeniz'de yeni bir doğalgaz keşfi var dedi.
00:17:06Şimdi aslında buradan başlamak istiyorum çünkü bu müjde aslında bizim için çok çok önemli.
00:17:12Efendim cari açığımızın büyük bir kısmı doğalgaz ve petrol gibi ürünler de veriyoruz.
00:17:19Buna istinaden aslında bu soruyu size yöneltmek isterim.
00:17:23Yani gelecek bakımından nasıl değerlendirirsiniz?
00:17:29Aslında bu cari hesap özelinde soruyorum efendim.
00:17:32Çok önemli bir gelişme.
00:17:34Bir defa emeği geçen herkesi ben tebrik ediyorum.
00:17:37Enerji Bakanlığımız başta olmak üzere kurumlarımız başta olmak üzere
00:17:41tam da az önce konuştuğumuz genel hususların somut bir örneği bu dediğiniz.
00:17:47Geçmişte terörün yoğun olduğu dönemde böyle bir şey konuşabilir miydik?
00:17:51Şırnak'ta neler konuşuyorduk?
00:17:53Ama şimdi bakın insanlar dağlara üretim yapmak için çıkıyorlar.
00:17:58Başka amaçlarla değil.
00:18:00Dolayısıyla bugün çok farklı bir atmosfer oluşmuş durumda.
00:18:03Öncelikle bu atmosfer aramaları hızlandırdı.
00:18:07Yıllar yılı aranamayan sondaj yapılamayan bölgelerde bu çalışmalar başlamış oldu.
00:18:13Ve bugün geldiğimiz noktada işte Gabar'da 81 bin varil günlük petrol üretimi yapıyoruz.
00:18:20Sadece tabii bu bölgemizde değil bir taraftan da Akdeniz'den Karadeniz'e birçok bölgede
00:18:25geniş aramalarımız var.
00:18:27Sakarya gaz sahası var Karadeniz'de Zonguldak açıklarında biliyorsunuz.
00:18:33Ve orada da muazzam bir gelişme sağlandı.
00:18:36Doğal gaz rezervi geçtiğimiz günlerde yeni bir müjde daha aldık.
00:18:40Sadece son açıkladığı müjde Cumhurbaşkanımızın 75 milyar metreküplük bir doğal gaz.
00:18:47Bu da 30 milyar dolar bir karşılığa sahip.
00:18:51Daha önce açıklananlarla birlikte düşündüğümüzde çok daha yüksek rakamlardan bahsediyoruz.
00:18:56Enerji bağımsızlığı bir ülkenin genel bağımsızlığı için ve ekonomisi için çok kıymetlidir.
00:19:02Melisa Hanım.
00:19:03Bakın enerji Türkiye'nin cari açığını enerji hariç baktığınızda cari açık problemimiz yok bizim.
00:19:11Çünkü enerjide ciddi bir giderimiz var.
00:19:13Enerjide çok ciddi bir ithalatımız var.
00:19:15Petrol ithalatımız var.
00:19:17Diğer enerji kaynakları ithalatımız var.
00:19:19Doğal gaz ithalatımız var vesaire.
00:19:21Dolayısıyla çok bir tarihlerde 100 milyar dolarlara yaklaşmıştı.
00:19:25Şimdi fiyatlar biraz düşünce fatura biraz azaldı.
00:19:28Bir taraftan da bu yeni keşiflerle bakın sadece bu doğal gaz ve Gabar petrolü ve Sakarya gazı
00:19:35geldiğimiz üretim bu yıl bize 4-5 milyar dolar cari açıkta düşme sağlayacak.
00:19:42Bunu kendi imkanımızla üretince ithal etmeyeceğiz.
00:19:45Dolayısıyla dışarıya döviz gitmemiş olacak.
00:19:47Cari açığımız düşecek.
00:19:49Bu döviz piyasalarımızdaki istikrardan makro ekonomik istikrarımıza kadar birçok şeyi etkileyen bir husus.
00:19:55Buradaki gelecekte tam kapasiteye ulaştığımızda yeni kaynaklar keşfettiğimizde
00:20:01ve mevcutları da daha fazla üretim yapar hale getirdiğimizde bizi nereye taşıyacağınızı tahmin edebilirsiniz.
00:20:08Cari açığımızın çözümünde makro istikrarımızın oluşmasında
00:20:14bir taraftan da siyasi jeopolitik anlamda da enerji bağımsızlığımızı kazanmış bir ülke olarak
00:20:22çok daha güçlü bir konuma geleceğimizi hiç şüphesiz söyleyebiliriz.
00:20:26Gerçekten çok önemli keşifler.
00:20:29Ama bununla kalmıyor enerji politikamız.
00:20:31Bir taraftan güneş, rüzgar, yenilenebilir enerji, co-termal enerji
00:20:36buralarda da Türkiye dünyada sayılı ülkeler arasına girmiş durumda.
00:20:40Diğer yandan nükleer.
00:20:42Nükleer enerji üretiminin eşiğine gelmiş durumdayız.
00:20:48Önümüzdeki yıllarda nükleer enerjiyle de tanışacak Türkiye.
00:20:52Yeni müjdeler de gelebilir değil mi?
00:20:54Çok boyutlu bir şekilde yeni müjdeler de gelebilir.
00:20:56Daha geçen enerji bakanımız bahsetti işte bu farklı kayalar içinde falan
00:21:03farklı teknolojilerle üretilebilecek enerji kaynakları da söz konusu.
00:21:08Bütün bunlarla baktığınızda enerji bağımsızlığı bir taraftan da enerji verimliliği tabii.
00:21:14Enerjiyi hem konutlarda hem ulaşımda hem sanayide her tarafta daha verimli kullanarak
00:21:20verimli bir enerji kullanımı enerji kaynaklarının milli ve yerli bir şekilde tedariği
00:21:26ve bununla enerjiye olan ihtiyacımızın dış ihtiyacımızın azaltılması
00:21:31genel olarak bizim Türkiye'nin tam bağımsız Türkiye hedefi açısından çok çok kıymetli.
00:21:38Ekonomik olarak da çok kıymetli.
00:21:40İstikrarlı bir ekonomik yapı, cari açığın olmadığı veya çok düşük düzeylerde olduğu bir ekonomi
00:21:48çok çok kıymetli.
00:21:49Ben emeği geçen herkese tekrar şükranlarımı sunuyorum.
00:21:52Başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere.
00:21:54Evet efendim gerçekten çok kıymetli.
00:21:56Şimdi biraz da aslında dış siyasete yönelik size sorularım olacak.
00:22:00Çünkü bölgemizde yani şöyle bakıldığı zaman uzun yıllardır artık devam eden bir Rusya-Ukrayna savaşı var.
00:22:08Yani Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Dışişleri Bakanlığımız barış için ciddi bir çaba sarf ediyor.
00:22:15Geçtiğimiz hafta içerisinde de hatta Rusya ve Ukrayna heyetleri Türkiye'de bir araya geldiler.
00:22:20Şimdi efendim yakın dönemde bir barıştan bahsetmek söz konusu mudur?
00:22:25Çünkü gerçekten buradaki Türkiye'nin aslında konumunu da size sormak isterim.
00:22:29Yani Türkiye'nin rolü daha da artar mı yakın süreçte?
00:22:33Öncelikle Melisa Hanım, Türkiye istikrar ve barıştan yana bir ülke.
00:22:37Bunu bakın sadece bir olaya has görmüyoruz.
00:22:40Ukrayna-Rusya çatışmasından tutun, Etiyopya ile Somali'nin barıştırılması biliyorsunuz.
00:22:47Cumhurbaşkanımız aracılık yaptı.
00:22:49Onu yapmasa belki bugün Afrika'da çok sayıda insanın hayatını kaybettiği sıcak çatışmalar görebilirdik.
00:22:58Diğer taraftan yine Hindistan-Pakistan meselesinde, Gazze meselesinde bütün çatışma alanlarında
00:23:06Türkiye diplomasiden yana, istikrardan yana, barıştan yana bir ülke.
00:23:11Ve bunu da liderlik diplomasisiyle etkin bir şekilde sahaya yansıtan, güven veren bir ülke konumunda.
00:23:18Bugün Zelenski biliyorsunuz, Ukrayna Devlet Başkanı Sayın Zelenski, Rusya Devlet Başkanı Sayın Putin
00:23:25ikisiyle de iyi ilişkileri olan, iyi diyaloğu olan ender liderlerden biri Cumhurbaşkanımız.
00:23:32Ve bugün bütün dünya bunu takdir eder bir konumda.
00:23:36İlk başlarını hatırlayın bu çatışmanın.
00:23:38Bizim iç siyasette de bazı siyasetçiler taraf tutalım, ondan yana olalım, bundan yana olalım,
00:23:44kesin tavır koyalım gibi uç fikirler ortaya koymuşlardı.
00:23:48Türkiye hem uluslararası hukuku burada savundu, hem de çok dengeli bir politika izledi gerçekten.
00:23:55Çok akılcı, güven veren bir politika izledi.
00:23:58Ve bugün geldiğimiz noktada bakın İstanbul'a geliyor heyetler.
00:24:02Geçmişte tahıl anlaşmasını Türkiye sayesinde başardılar.
00:24:07Esir takasından tutun Karadeniz'in güvenliğine kadar birçok adım bu sayede atılabildi.
00:24:12Ve şu anda da barış çabalarında Amerika Birleşik Devletleri ile Türkiye başta olmak üzere birçok ülkeyle
00:24:20diyalog içinde Türkiye bu sürece çok önemli katkılar sunuyor.
00:24:24Dolayısıyla biz barış ve istikrar üreten bir ülkeyiz.
00:24:28Sadece irademiz yok, kapasitemiz de var bu konuda.
00:24:31Çözüm sağlayan bir ülke konumundayız.
00:24:35Antalya Diplomasi Forumu oldu geçtiğimiz aylarda.
00:24:39Biliyorsunuz Antalya Diplomasi Forumu Türkiye'nin artık bir markasına dönüştü.
00:24:44Bunun da özünde şu var, diplomasi olmazsa savaş olur.
00:24:49Tercih yapmak durumunda insanlık.
00:24:51Ya konuşarak adil çözümler üretecekler sorunlara veya çatışarak birbirlerine zarar verecekler.
00:24:58Savaşın kazananı olmaz, adil bir barışın da kaybedeni olmaz.
00:25:03Biz buna inanıyoruz.
00:25:04Cumhurbaşkanımız bunu her coğrafyada yansıtıyor gerçekten.
00:25:10Balkanlardan tutun az önce Kafkaslara, Afrika'dan Ukrayna-Rusya çatışmasına,
00:25:19Hindistan-Pakistan anlaşmazlıklarına kadar her alanda Türkiye diyalogdan yana,
00:25:26diplomasiden yana, çözümden yana bir ülke.
00:25:29Bir taraftan da ama güçlü bir ülke.
00:25:32Savunma sanayini geliştiren, caydırıcılık kapasitesini arttıran bir ülke.
00:25:37İkisini ihmal etmeden, başkalarının merhametine de güvenemeyiz.
00:25:41Biz elbette merhametli bir güç olalım ama güç olalım.
00:25:45Başkalarının gücüne de sırtımızı dayayarak bu politikaları izleyemeyiz.
00:25:50Hem ekonomisiyle, savunma sanayisiyle güçlü bir ülke hem de diplomasiyi önceleyen,
00:25:56ilkesel olarak da istikrardan, barıştan yana bir ülke.
00:26:00Dünyanın da tam buna ihtiyacı var.
00:26:02Ve bugünkü dünyanın her zamankinden fazla buna ihtiyacı var.
00:26:06Bu nedenle Cumhurbaşkanımızın hakikaten dünyada çok farklı bir konumda olduğunu
00:26:11çeşitli vesilelerle hep birlikte görüyoruz.
00:26:14İnşallah bu süreçlerde de olumlu katkımızı sunmaya devam edeceğiz.
00:26:18Peki efendim şimdi tabii Sayın Cumhurbaşkanı da temaslarını sürdürüyor.
00:26:23Özellikle de barışçıl bir politika özelinde.
00:26:26Ama Rusya-Ukrayna savaşı arasında artık son bulur mu?
00:26:32Bir barıştan bahsetmek söz konusu olur mu yakın süreçte efendim?
00:26:37Barış şu anda tabii daha uzak ama ateşkesten bahsediliyor biliyorsunuz.
00:26:41Öncelikle bir ateşkes sağlanması yönünde bir çaba var.
00:26:45Ateşkes sağlandıktan sonra muhtemelen uzun süre müzakerelerin devam ettiğini göreceğiz.
00:26:51Hemen bu sorunun köklü bir şekilde çözülmesini ben doğrusu beklemiyorum.
00:26:56Ama en azından ateşkes sağlanırsa insanlar artık ölmezlerse güven içinde olurlarsa
00:27:02işte göç meselesinden ekonomiye birçok alanı bu etkileyecektir.
00:27:06Zaman içinde de daha köklü, daha diplomatik çözümlere doğru bir uzlaşı zemini oluşacaktır diye ümit ediyorum.
00:27:13Dolayısıyla önemli olan bu aşamada ateşkesin sağlanması.
00:27:19Her gün orada insanlar ölüyor.
00:27:21İşte milyonlarca insan yerini yurdunu terk etmiş durumda.
00:27:25Ekonomik altyapı tamamen tahrip olmuş durumda.
00:27:28Böyle bir ortamdan bahsediyoruz.
00:27:30Dolayısıyla bir an önce ateşkesin sağlanması bu rehabilitasyon sürecinin başlaması
00:27:36bir yandan da diplomasinin tabii devam etmesi ve kalıcı bir çözümün oluşturulması.
00:27:42Böyle bir perspektif söz konusu.
00:27:44Bunun ne zaman gerçekleşeceğini şimdiden kalıcı çözümün, barışın ne zaman olacağını şimdiden söylemek çok kolay değil tabii.
00:27:51Peki efendim şimdi tabii dış siyasetten devam edeceğiz dedik.
00:27:54Şimdi Suriye'de Esad rejiminin devrilmesinden sonra Enşara liderliğinde yeni bir aslında dönem başladı diyebiliriz.
00:28:03Uzun yıllar boyunca tabii yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan devlet kurumlarının yeniden inşası
00:28:10ve aslında Suriyelilerin geleceği açısından büyük bir önem taşıyan bir durumdan bahsediyoruz.
00:28:17Şimdi burada öncelikle Türkiye'nin konumunu da merak ederim.
00:28:22Yani Türkiye bu durumda nasıl bir katkı sunacak?
00:28:26Melisa Hanım Suriye bizim için sıradan bir ülke değil.
00:28:29Bizim kader birliğimiz olan coğrafyamızda komşumuz bir ülke.
00:28:34900 küsur kilometre sınırımız olan tarihsel birlikteliğimiz olan bir ülke.
00:28:40Dolayısıyla Suriye'de olup biten her şey doğrudan bizi ilgilendiriyor.
00:28:45Suriye'de istikrarsızlık varsa o da bize yansıyor.
00:28:48İstikrar ve refah varsa onu da Türkiye olarak yaşıyoruz.
00:28:53Dolayısıyla bizim için Suriye'nin istikrarı, refahı çok temel bir öncelik.
00:28:57Ve bunun sağlanması için elimizden gelen tüm desteği veriyoruz.
00:29:01Yeni yönetim, şara yönetimi uzun yıllar süren bir diktatörlükten sonra
00:29:06büyük bir umut oluşturdu gerçekten Suriye halkı için.
00:29:10Yeni bir Suriye adeta inşa ediliyor.
00:29:13Çünkü altyapısı çökmüş, kurumları çökmüş, uluslararası ilişkileri çökmüş
00:29:17bir toplumdan, coğrafyadan bahsediyoruz.
00:29:21Milyonlarca insanı dünyanın değişik yerlerine ve Türkiye'ye gelmiş.
00:29:26Dolayısıyla öncelikle şunu söylüyoruz biz.
00:29:31Suriye'de tüm kesimleri kapsayan, kapsayıcı bir yönetim olmalı diyoruz.
00:29:36O yönde adım adım gelişmeler oluyor.
00:29:39Yeni anayasa çalışmaları başlamış durumda.
00:29:41Yeni bir hükümet oluşmuş durumda.
00:29:44Alevisiyle, Sunnisiyle, Arabiyle, Türkmeniyle, Kürdüyle,
00:29:48Dürcüsüyle kim varsa bütün bu yaşayanları
00:29:52tarihsel olarak bir arada yaşamış bu insanları
00:29:55bir arada tutan, birinci sınıf vatandaşı olarak, eşit vatandaş olarak
00:29:59kucaklayan bir yönetimden yanayız.
00:30:01Diğer yandan Suriye'nin tabii toprak bütünlüğünden
00:30:05ve egemenliğinden yanayız.
00:30:07Birilerinin Suriye'yi bölmesini, parçalamasını hiçbir şekilde tabii ki
00:30:11kabul edemeyiz.
00:30:13Suriye birliğini korumak, toprak bütünlüğünü korumak durumunda.
00:30:16Bir taraftan da tabii kurumlarını ve altyapısını
00:30:19yeniden inşa etmesi gerekiyor.
00:30:21Yeni bir bürokratik yapı oluşturması,
00:30:24yeni düzenlemeler, fiziki altyapının geliştirilmesi
00:30:27bu kolay bir süreç değil.
00:30:29Ama adım adım oraya doğru gidecek.
00:30:31Türkiye olarak biz de tüm imkanlarımızla,
00:30:34tecrübemizle Suriye'nin ve Suriye halkının yanındayız.
00:30:37Suriye'nin istikrarı için elimizden gelen her şeyi
00:30:40yapıyoruz, yapmaya devam edeceğiz.
00:30:43Bunu bozmaya çalışanlar olduğunu da görüyoruz.
00:30:46Suriye'nin istikrarını istemeyenleri de görüyoruz.
00:30:49Son olarak şunu da söyleyeyim.
00:30:51Bu sağlandıkça, Suriye'de güven ortamı geliştikçe
00:30:54Türkiye'de bulunan Suriyeli kardeşlerimizin de
00:30:58gönüllü ve onurlu bir şekilde
00:31:00ülkelerine geri dönüşü hızlanacaktır.
00:31:03Sadece bakın o güvenli bölge oluşturduğumuz
00:31:06zamanlardan bugüne
00:31:08bir milyona yakın insan
00:31:10geri gitti ülkesine.
00:31:12O güvenli bölgelerden sonra
00:31:14bu devrimden sonra bunun hızlandığını görüyoruz.
00:31:17200.000'in üzerinde, 220.000'in üzerinde
00:31:20en son baktığım rakam
00:31:22bu yaz döneminde okulların kapanmasıyla birlikte
00:31:25Suriye'de daha güvenli bir bölge
00:31:28daha gelişen bir ekonominin ortaya çıkmasıyla birlikte
00:31:31bu dönüşlerin de daha da hızlanacağını bekleyebiliriz.
00:31:34Efendim aylarca Suriye'de ne işimiz var diyenler olmuştu.
00:31:38Şimdi şöyle baktıklarında aslında
00:31:40Suriye'de ne işimizin olduğunu çok net bir şekilde
00:31:42anlamış olmaları gerekiyor diye düşünüyorum.
00:31:44Bir taraftan da yaptırımlar.
00:31:47Dün Avrupa Birliği açıkladı.
00:31:50Yaptırımları kaldıracağız dedi.
00:31:51Sayın Trump açıklamıştı.
00:31:53Cumhurbaşkanımızın tavsiyesine uyarak
00:31:55bu kararı verdiğini de söylemişti.
00:31:57Şimdi Avrupa Birliği de benzer bir adım atıyor.
00:31:59Bu kararlarda çok çok kıymetli gerçekten.
00:32:02Bir an önce bunların hayata geçmesini temenni ediyorum.
00:32:06Bunlar çünkü o eski rejime karşı
00:32:09ortaya konmuş yaptırımlardı.
00:32:11O diktatörlüğü cezalandırmak üzere konmuştu.
00:32:14Şimdi diktatörlüğü yıkan Suriye halkını
00:32:17cezalandıran bir şekilde uygulanıyor.
00:32:20Bunların ortadan kalkmasıyla
00:32:22Suriye'ye olan yatırımlar
00:32:24oradaki altyapının yeniden inşası
00:32:27oradaki finansal sistemin gelişmesi
00:32:30bütün bunlar hızlanacaktır.
00:32:32Ve Suriye çok daha kısa sürede
00:32:34istikrarına kavuşacaktır.
00:32:36Dolayısıyla bu iki karar çok çok önemli
00:32:38ve sevindirici.
00:32:40Hatta geç bile kalmış kararlar diyebiliriz.
00:32:42İnşallah en kısa sürede bunların
00:32:44sahaya yansıdığını da görürüz.
00:32:46Bundan sonraki süreçte bir taraftan da
00:32:48Suriye'nin diplomatik olarak
00:32:50ve ekonomik olarak dünyayla
00:32:52entegrasyonunu güçlendirmesi gerekiyor.
00:32:55Aslında bu yaptırımların kaldırılması da
00:32:57buna işaret diyebiliriz.
00:32:58Tabi ki tabi ki.
00:32:59Oraya artık daha kolay bir şekilde
00:33:01özel sektör gidip yatırım yapabilecektir.
00:33:03Altyapı daha rahat bir şekilde
00:33:05rehabilite edilecektir.
00:33:07Uçak uçuşlardan tutun
00:33:09işte finansal işlemlere kadar
00:33:11birçok işlem daha kolay bir şekilde
00:33:13gerçekleşecektir.
00:33:15Bu süreçle bu Suriye'nin ekonomisini
00:33:17son derece olumlu etkileyecektir elbette.
00:33:19Şimdi efendim
00:33:21tabi dış siyaseti konuştuk
00:33:23biraz da aslında enflasyon
00:33:25özelinde konuşmak isterim.
00:33:27Çünkü şimdi son iki yıldır
00:33:29ekonomi yönetimi tarafından uygulanan
00:33:31programın en kritik başlıklarından
00:33:33birisi şüphesiz ki enflasyon.
00:33:35Şimdi enflasyonla ilgili
00:33:37bir hedefte
00:33:39sapma oldu mu?
00:33:41Öncelikle dilerseniz buradan başlayalım.
00:33:43Süreç programı uygun bir şekilde işliyor mu?
00:33:45Onu da merak ederim.
00:33:47Şunu söyleyelim öncelikle
00:33:49bizim güçlü bir programımız var
00:33:51bu programın da
00:33:53ana bir çerçevesi var
00:33:55ve bir istikameti var.
00:33:57Bu ana çerçeve kararlı bir şekilde
00:33:59hayata geçiriliyor ve
00:34:01belirlediğimiz istikamette de
00:34:03mesafe almaya devam ediyoruz.
00:34:05Bazen şu veya bu sebeple
00:34:07dışsal bir sebeple
00:34:09dünyadan kaynaklanan
00:34:12Türkiye içinden kaynaklanan bir sebeple
00:34:14bir miktar kısa vadeli etkiler
00:34:16olabilir bu tür programlara
00:34:18ama önemli olan programın
00:34:20ana gidişatıdır
00:34:22ana istikametidir orada kesinlikle
00:34:24bir sapma söz konusu değil.
00:34:26Nedir programımızın temeli?
00:34:28Birincisi enflasyonu düşürmek.
00:34:30Halkımızın da birinci önceliği bu
00:34:32biz de AK Parti olarak Cumhur İttifakı
00:34:34olarak halk ne diyorsa
00:34:36halkın önceliği neyse bizim önceliğimiz de o
00:34:38dolayısıyla bizim temel
00:34:40önceliğimiz programda enflasyonu
00:34:42düşürmek. İkincisi
00:34:44büyümeyi dengeli bir şekilde sürdürmek
00:34:46üçüncüsü sosyal
00:34:48refahı
00:34:50kalıcı bir şekilde geçici
00:34:52aldatıcı bir şekilde değil kalıcı
00:34:54bir şekilde iyileştirmek arttırmak
00:34:56dördüncüsü de tarihimizin en büyük
00:34:58deprem afetini yaşadık
00:35:00onun yaralarını bu arada
00:35:02bütün bu mücadeleyi yaparken onu da
00:35:04sarmak. Bu dört temel
00:35:06hedef üzerinde sütün üzerinde
00:35:08kararlı bir şekilde sürdürüyoruz
00:35:10ve bugün geldiğimiz noktada
00:35:12enflasyon boyutunu açacak olursak
00:35:14bakın geçen yıl Mayıs'ta
00:35:16yetmiş beş buçukmuş enflasyon
00:35:18bu geçtiğimiz ay
00:35:20enflasyon otuz yedi virgül
00:35:22dokuza düştü. Neredeyse yarı
00:35:24yarıya enflasyon oranı düştü.
00:35:26Şimdi bazen
00:35:28karıştırılıyor yani bu fiyatların
00:35:30geriye gitmesi değil elbette
00:35:32artış oranının azalması
00:35:34dolayısıyla fiyatlardaki artış
00:35:36oranı da çok ciddi anlamda
00:35:38yarı yarıya geçen yılla son on bir
00:35:40aya baktığınızda
00:35:42her ay bir düşüş gerçekleşti
00:35:44on bir ay kesintisiz bir şekilde
00:35:46yıllık bazı da düşüşler
00:35:48oldu ve bugün geldiğimiz noktada
00:35:50otuz yedi nokta dokuz
00:35:52üfe dediğimiz üretici
00:35:54fiyatlarındaki düşüş daha çarpıcı
00:35:56geçen yıl Mayıs'ta elli yedi
00:35:58virgül yediymiş son
00:36:00açıklanan yirmi iki buçuk yani
00:36:02üretici enflasyonu dediğimiz
00:36:04haliyet enflasyonu dediğimiz enflasyon
00:36:06daha da hızlı düşmüş
00:36:08dolayısıyla önümüzdeki dönemde biz bu
00:36:10trendin devam edeceğini
00:36:12öngörüyoruz yıl sonunda
00:36:14artık yirmili rakamları
00:36:16konuşmaya başlayacağız bu yılın
00:36:18sonuna doğru gelecek yılla
00:36:20geldiğimizde artık çok daha
00:36:22düşük rakamlara
00:36:24doğru gideceğiz ve tek haneli
00:36:26rakamlara yeniden ulaşana
00:36:28kadar kararlı bir şekilde bu
00:36:30mücadelemizi sürdüreceğiz
00:36:33yalnız sadece para portakalarıyla değil
00:36:35bir taraftan da
00:36:37gıda arzını arttırıcı işte sulamalara
00:36:39öncelik vererek
00:36:41bölgesel programlara
00:36:43öncelik vererek gıda meselesini
00:36:45önceliklendirerek diğer taraftan
00:36:47sosyal konut
00:36:49en önemli meselelerden biri kira
00:36:51meselesi konuta erişim
00:36:53meselesi dolayısıyla bu deprem
00:36:55yükümüz hafifledikçe muazzam bir
00:36:57deprem yükümüz var yılda
00:36:59otuz beş milyar dolar
00:37:01bu ülke para harcıyor deprem
00:37:03rehabilitasyonla konutuyla
00:37:05altyapısıyla vesaire bu
00:37:07yükümüz bu yılın sonunda büyük
00:37:09oranda bitmiş olacak
00:37:11yüz milyar doları aşan bir harcamayı
00:37:13bitirmiş olacağız dolayısıyla
00:37:15gelecek yılla fazla bir şey kalmayacak inşallah
00:37:17ve daha çok
00:37:19bu sosyal konuta yoğunlaşacağız
00:37:21Sayın Çevre Şehircilik
00:37:23Bakanımız da hazırlıklar yapıyor
00:37:25TOKİ Başkanlığımızla birlikte
00:37:27dolayısıyla bir seferberlik şeklinde
00:37:29ama geçmişe göre ölçeklerini biraz daha
00:37:31bugünkü hani
00:37:33nüfus yapımızla da orantılı hale
00:37:35getirerek büyük bir seferberlik
00:37:37başlatacağız ve bu da yine
00:37:39enflasyonla mücadelemize katkı sunacak
00:37:41enerjiyi az önce konuştuk
00:37:43enerji alanında alacağımız
00:37:45mesafeler yine cari açımızı
00:37:47düşürerek yine enerji
00:37:49arzında imkanlarımızı arttırarak
00:37:51dezenflasyon programımıza katkı sunacak
00:37:53diğer taraftan da
00:37:55demir yollarını önceliklendiriyoruz
00:37:57üretim alanlarıyla limanları
00:37:59bağlayan demir yolları
00:38:01yani bir yandan para politikaları
00:38:03bir yandan bu daha sektörel diyelim
00:38:05politikalarla arz yönlü
00:38:07politikalarla bütünleştirerek
00:38:09programımızı devam ettireceğiz
00:38:11ve bir süre sonra göreceksiniz
00:38:13bugünkü kadar enflasyondan
00:38:15bahsetmeyeceğiz. Enflasyon her zaman
00:38:17belli oranda bir gündem olur
00:38:19ve bunu başardığımızda da
00:38:21muhalefetin
00:38:23popülist politikaları artık
00:38:25bulmayacak. Geçtiğimiz
00:38:27yıllarda biraz muhalefet bu konuyu
00:38:29çok istismar etti gerçekten
00:38:31bakın hiçbir vizyon ortaya
00:38:33koymadı. Duydunuz mu? Duyduysanız
00:38:35söyleyin gerçekten ben duymadım
00:38:3710 yıl sonra Türkiye'yi
00:38:395 yıl sonra şuraya götüreceğiz
00:38:41teknolojide şöyle işler yapacağız
00:38:43uluslararası ilişkilerde böyle
00:38:45inisiyatifler alacağız
00:38:47bu tür bir vizyon ortaya koyamıyor
00:38:49muhalefet. Ne yapıyor? Daha ziyade
00:38:51işte bu fiyat artışları üzerinden
00:38:54bir takım popülist söylemlerle
00:38:56halkımızı hükümetten
00:38:58uzaklaştırma gayreti içinde
00:39:00ama halkımız giderek
00:39:02şunu daha iyi görüyor ki bu
00:39:04problemlerin çözümü yine
00:39:06AK Parti'de Recep Tayyip Erdoğan'da
00:39:08tecrübeli
00:39:10kadrolarda. Dolayısıyla hükümetimiz
00:39:12istikrarlı bir şekilde Cumhur
00:39:14İttifakı olarak meclisimizde
00:39:16Cumhurbaşkanımızın başkanlığında hükümetimiz
00:39:18bu konuları önceliklendirmiş durumda
00:39:20disiplinli bir şekilde
00:39:22kararlı bir şekilde programımızı
00:39:24hayata geçirmeye devam edeceğiz ve
00:39:26sonuçta inşallah Türkiye'yi
00:39:28farklı bir noktaya taşıyacağız.
00:39:30Geçen yıl ekonomik büyüklüğümüz
00:39:321.3 trilyon doları
00:39:34aştı. AK Parti ilk geldiğinde
00:39:36bu 230 milyar dolardı.
00:39:381.3 trilyon doları
00:39:40aşmış bir büyüklükten bahsediyoruz.
00:39:42Türkiye artık eski Türkiye değil
00:39:44gerçekten. Ha sorunlar var mı?
00:39:46Var bölgemizde az önce konuştuk.
00:39:48Savaşlar, depremler
00:39:50dünyadaki ekonomik
00:39:52çatışmalar, krizler
00:39:54bütün bu ortam içinde Türkiye
00:39:56yoluna devam ediyor, devam edecek
00:39:58ve inşallah Türkiye'nin 100 yılı
00:40:00aynı zamanda refahın ve kalkınmanın
00:40:02100 yılı olacak. Bu programı
00:40:04dediğim gibi koordineli bir şekilde
00:40:06kararlı bir şekilde
00:40:08hayata geçirmeye devam edeceğiz.
00:40:10Bu yıl içerisinde yani
00:40:12bu yılın sonunda artık 20 lira rakamları
00:40:14görürüz dediniz ama
00:40:16enflasyon gündemimizden tam olarak
00:40:18çıkar diye size bir soru yöneltsem
00:40:20çünkü gerçekten böyle bir takvim
00:40:22vermek mümkün müdür?
00:40:24İşte bu düştükçe oran
00:40:26mesela 20 lira rakamlara düştüğünde
00:40:28bugünkü kadar konuşmayacağız. 10 lira rakamlara
00:40:30düştüğünde muhtemelen çok daha
00:40:32az gündemimizi oluşturacak.
00:40:34Tekhaneli rakamlara indiğimizde ise
00:40:36artık enflasyon
00:40:38bir gündem olmaktan
00:40:40çıkmış olacak inşallah. Peki
00:40:42efendim şimdi tabii aslında birazdan
00:40:44orta vadeli programı da konuşalım
00:40:46isterim. Onunla ilgili de bir sorum olacak
00:40:48size ama öncesinde şimdi yolsuzluk
00:40:50ve mücadele operasyonları
00:40:52ABD Çin tarafından
00:40:54ticari savaşa dair
00:40:56sert açıklamaların ardından şimdi
00:40:58kredi risk primi
00:41:00efendim hızlı bir artış gösterdi.
00:41:02Merkez Bankası
00:41:04rezervlerinde ise bir düşüş yaşanmıştı
00:41:06ki ancak son dönemde
00:41:08her iki göstergede bakıldığında
00:41:10toparlanmaya başlandı. Şimdi
00:41:12bu iyileşmenin
00:41:14kalıcılığı hakkında ne düşünüyorsunuz?
00:41:16Şimdi öncelikle
00:41:18bu yaşadıklarımızı bir yeniden
00:41:20anlatmaya ihtiyacı hissediyorum
00:41:22Elisa Hanım. Çünkü başka yerlere çekenler
00:41:24var. Bütün bu ekonomik gelişmeleri
00:41:26sadece iç siyasetteki
00:41:28hadiselerle izah etmeye çalışanlar
00:41:30var. O doğru değil.
00:41:32Dünyadan gelen etki var. İçerideki
00:41:34hadiseyi de şöyle
00:41:36yorumlamamız lazım. Bir
00:41:38belediye başkanına dönük yolsuzluk operasyonu
00:41:40oldu biliyorsunuz. Ardından
00:41:42sokakları karıştırmaya dönük
00:41:44bir çaba içine giren marjinal
00:41:46gruplar oldu. Buna da zemin hazırlayan maalesef
00:41:48söylemler gördük.
00:41:50Kutuplaştırıcı söylemler gördük.
00:41:52Yabancı sermaye Türkiye'de acaba
00:41:54gezi benzeri bir uzun süreli
00:41:56kargaşa mı olacak
00:41:58kaygısıyla hareket etti.
00:42:00Bu da finansal piyasalarda
00:42:02bir miktar risk algısını yükseltti.
00:42:04İşin özü bu. Bakın
00:42:0618 Mart'ta
00:42:08256 imiş
00:42:10CDS dediğimiz oran
00:42:1221 Mart'ta 327'ye
00:42:14çıkmış. Bu güvenlik algısının bozulmasıyla.
00:42:16Ama ardından
00:42:18yapılan sokaklardaki
00:42:20hadiselerin öyle gezi gibi
00:42:22bir şey olmadığı anlaşıldıkça
00:42:24Türkiye'de
00:42:26bu anlamda sükunet
00:42:28sağlandıkça
00:42:30piyasalarda da bir yatışma oldu ve
00:42:322 Nisan'da 309'a düştü
00:42:34bu CDS. Ama ardından
00:42:36bir şey daha oldu. Trump etkisi.
00:42:38Dünyada yeni ticaret savaşları
00:42:40Trump'ın açıkladığı tarifeler
00:42:429 Nisan'da bakın bu
00:42:44Trump etkisi 379'a
00:42:46kadar çıktı CDS'ten.
00:42:48Tüm gelişmekte olan ülkelerde
00:42:50risk primlerinin arttığını gördük.
00:42:52Bu Türkiye'yi de etkiledi. Bu iç gelişmelerle
00:42:54alakası yok bunun.
00:42:56Trump etkisi diyebileceğimiz bir etki
00:42:58veya ticaret savaşları etkisi.
00:43:00Ardından hem Türkiye'nin
00:43:02pozisyonu bu süreçten
00:43:04fırsatlar da
00:43:06sağlayan bir ülke olarak bu sürece
00:43:08girmesi hem de giderek biraz
00:43:10daha o tartışmaların yatışmasıyla
00:43:1220 Mayıs'a geldiğimizde
00:43:14CDS 294'e
00:43:16kadar geriledi.
00:43:18Artık bir normalleşme sürecine
00:43:20girmiş durumdayız. Rezervlerde de
00:43:22aynı trendi görüyoruz.
00:43:242 Mayıs'ta 138.5
00:43:26milyar dolar oldu rezervlerimiz.
00:43:28Geriledi bir miktar ama son
00:43:301-2 haftadır
00:43:32rezervlerde de tekrar bir toparlanma
00:43:34süreci görüyoruz. 9 Mayıs'ta
00:43:36144.3 milyar dolar
00:43:38oldu.
00:43:40Artış eğilimine girdi tekrar.
00:43:42Bir süre bir düşüş eğilimi
00:43:44sokakları karıştırmaları
00:43:46Trump etkisi bunun getirdiği
00:43:48bir rezerv azalması oldu. Ama çok
00:43:50şükür Merkez Bankamız bu süreci
00:43:52gayet iyi yönetti ve
00:43:54döviz kuru piyasalarında
00:43:56büyük oynaklıklar yaşamadan Türkiye
00:43:58bu süreci atlatmış oldu.
00:44:00Şimdi normalleşme ve geri dönüş
00:44:02süreci başlamış durumda.
00:44:04Bu hafta henüz rakamlara yansımış değil.
00:44:06Son hafta ama son haftada
00:44:08da yine rezervlerin arttığını
00:44:10piyasalardan, rakamlardan biliyoruz.
00:44:12Dolayısıyla Türkiye tekrar
00:44:14rezervlerini geliştiren
00:44:16bir ülke konumunda CDS
00:44:18oranları da aşağı doğru
00:44:20iniş trendinde. Bu biraz
00:44:22hani bir süre
00:44:24daha alacaktır elbette birkaç hafta
00:44:26bir ay neyse. Bir normalleşme
00:44:28süreci yaşadığımızı
00:44:30ifade edebilirim. Bu anlamda
00:44:32olumlu yönde son dönemde
00:44:34gelişmeler olduğunu özellikle vurgulamak
00:44:36isterim. Bunlar olur. Finansal
00:44:38piyasalarda dünyada her zaman
00:44:40olumlu veya olumsuz gelişmeler
00:44:42olabilir. Yani bu arada bir taraftan da
00:44:44petrol fiyatları düştü biliyorsunuz.
00:44:46Bu Trump'tan, bu söylemlerden
00:44:48sonra dünyayı fazla
00:44:50büyümeyecek diye petrol
00:44:52fiyatları, emtia fiyatları düştü.
00:44:54İthalatçı bir ülke olarak bu bize
00:44:56yaradı. Enflasyonla
00:44:58mücadelemize de, ithalatımıza da,
00:45:00cari açığımıza da. Cari açığı
00:45:02bu sene örneğin
00:45:04programımızdan daha düşük bekliyoruz
00:45:06bu etkilerle. Dolayısıyla
00:45:08dışsal etkiler olumlu
00:45:10olumsuz. Kısa süreli
00:45:12bir takım değişimlere yol
00:45:14açabilirler. Ama ben hep altını
00:45:16çiziyorum. Önemli olan
00:45:18programınızdır. Programınızın
00:45:20ana çerçevesidir ve istikametidir.
00:45:22Türkiye güçlü
00:45:24bir programa sahip, istikameti
00:45:26belli. Geçici
00:45:28etkiler her zaman olabilir ama
00:45:30adı üzerinde geçici kalır bu etkiler.
00:45:32Bir süre sonra tekrar programın
00:45:34istikameti üzerinde gitmeye
00:45:36başlarsınız. Türkiye'de emin
00:45:38adımlarla programını hayata geçirmeye
00:45:40devam edeceğiz. Efendim aslında verdiğiniz
00:45:42rakamlarda mesela
00:45:44orada bir tarih dikkatimi çekti. 2 Nisan
00:45:46dediğimiz. 2 Nisan'da
00:45:48bir boykot çağrısında bulunmuştu
00:45:50muhalif kesim. Ben aslında
00:45:52şunu merak ederim. Yani
00:45:54aslında bunlar Türkiye'nin
00:45:56ekonomisine düşmanlık göstermek amacıyla
00:45:58yapılan bir şeydi. Kesinlikle bunun bir altını
00:46:00çizmek gerekir. Yani muhalefetin yaptığı
00:46:02şey. Bir zarar
00:46:04ya da oldu mu o
00:46:06süreçte verdiğiniz rakam ve tarihe baktığımızda?
00:46:08Bu süreci benim bildiğim kadarıyla çok
00:46:10etkili olmadı. Ama
00:46:12bunun yapılmış olması gerçekten kabul edilemez.
00:46:14Milli yerli firmalarımıza
00:46:16üstelik, Türkiye'de
00:46:18istihdam üreten firmalara
00:46:20ve bunların AK Partilisi, CHP
00:46:22yok aslında. Şimdi bir
00:46:24firma bu AK Partili diyebilirsiniz.
00:46:26Tedarik yaptığı firma
00:46:28başka bir partiden olabilir veya
00:46:30işte bir zincirden bahsediyoruz.
00:46:32Bir milli ekonomiden bahsediyoruz.
00:46:34İktidara muhalefet edeceğim
00:46:36diye ülkemizin
00:46:38ekonomisini hedef tahtasına
00:46:40koymak akıl karı bir
00:46:42iş değil. Vatandaşımız da buna
00:46:44iltifat etmedi. Dolayısıyla marjinal
00:46:46bir takım
00:46:48uygulamalar olabilir ama
00:46:50genel itibariyle baktığınızda
00:46:52bu söylemin halkta
00:46:54bir karşılık görmediğini, hatta
00:46:56tepki gördüğünü, iş dünyamız özellikle
00:46:58biliyorsunuz, çok ciddi tepki de
00:47:00gösterdi buna. Dolayısıyla son dönemlerde
00:47:02pek duymamamızın sebebi de herhalde
00:47:04bu olsa gerek.
00:47:06Bu çok çok yanlış bir şeydi.
00:47:08Bir taraftan da 28 Şubat'ı
00:47:10hatırlatan bir eylemdi
00:47:12biliyorsunuz. Yani sermayeyi
00:47:14rengine, ideolojisine
00:47:16kimliğine göre ayrıştırma
00:47:18çabası bu Türkiye'yi kutuplaştıran
00:47:20sadece siyasi
00:47:22olarak kalmaz bu sosyolojik düzeyde
00:47:24inme potansiyeli olan
00:47:26son derece kutuplaştırıcı
00:47:28gerilim üretici bir yaklaşım.
00:47:30Bunlardan Türkiye'ye bir fayda yok
00:47:32Melisa Hanım. Bakın
00:47:34ana muhalefetin
00:47:36buradan ben de seslenmek
00:47:38isterim.
00:47:40Ülkemizin gerilime ihtiyacı
00:47:42yok. Ülkemizin kavgaya ihtiyacı
00:47:44yok. Ülkemizin
00:47:46itelikli siyasete ihtiyacı var.
00:47:48Bir rekabet yapmak
00:47:50istiyorsanız alternatif politikalar
00:47:52koyun ortaya. Türkiye için
00:47:54yeni bir vizyon koyun ortaya.
00:47:56Teknoloji politikanızı koyun. Kurumsal
00:47:58politikalarınızı getirin.
00:48:00Uluslararası ilişkilerde farklı fikirlerinizi
00:48:02getirin. Bunları yapmak yerine
00:48:04iktidara muhalefet edeceğim
00:48:06diye Türkiye'nin ekonomisine
00:48:08Türkiye'nin istikrarına, huzuruna
00:48:10yönelik farklı bir tavır içine
00:48:12girmenin, gerilim oluşturmanın
00:48:14kutuplaştırma oluşturmanın
00:48:16hiç kimseye faydası yok.
00:48:18Bizim yapmamız gereken ülkemiz
00:48:20içinde elbette demokrasilerde
00:48:22şunu da anlıyorum. Siyasette
00:48:24polemikler olacak. Yani bu işin tabiatında
00:48:26var. Zaman zaman sıcak tartışmalarda
00:48:28olabilir. Heyecanlı
00:48:30tartışmalardır. Bunları da anlıyorum.
00:48:32Ama bunların bir dozajı olmalı
00:48:34hakikaten. Sonuçta
00:48:36hepimiz bu ülkenin vatandaşlarıyız.
00:48:38Çoluk çocuğumuza
00:48:40daha güçlü, daha müreffeh,
00:48:42daha huzurlu, daha özgür bir
00:48:44ülke miras bırakmak durumundayız.
00:48:46Ve burada da nitelikli siyaset
00:48:48çok çok kıymetli diye
00:48:50düşünüyorum. Milli
00:48:52kaygıları olan siyaset,
00:48:54bu ülkenin milli ekonomisini
00:48:56uluslararası alanda milli duruşunu
00:48:58takdir eden
00:49:00bu hassasiyeti olan bir
00:49:02siyaset çok çok önemli diye
00:49:04düşünüyorum. Peki. Efendim iş dünyası
00:49:06demişken aslında
00:49:08iş dünyasında finansal erişim
00:49:10konusunda hayli merak
00:49:12ediyorlar. Onların adına yöneltelim
00:49:14sonuyu. Sanırım bu hafta Cuma günü de
00:49:16bir şuraya katılacaksınız.
00:49:18Bu yönde de iş dünyasından
00:49:20tabii şimdi talepler var. Yani
00:49:22finansal erişimin daha kolay bir hale
00:49:24gelecek mi diye merak ederler, sorarlar.
00:49:26Böyle. Bizim uyguladığımız
00:49:28program, enflasyonu
00:49:30düşürme programı. Bunun özünde
00:49:32de elbette
00:49:34tüketimi biraz daha
00:49:36makul seviyelerde sürdürme.
00:49:38Ama bir yandan da yatırımı,
00:49:40üretimi, ihracatı
00:49:42devam ettirme, dengeli bir büyüme
00:49:44yaklaşımıyla
00:49:46bunu sürdürme stratejisi var. Dolayısıyla
00:49:48biz her zaman
00:49:50üreticilerden yanayız.
00:49:52Real ekonomiyi çok önemli görüyoruz.
00:49:54Sanayimizi, tarımımızı
00:49:56çok önemli görüyoruz. İhracatı
00:49:58yine çok önemli görüyoruz. Cari
00:50:00açığımızı düşüren bir perspektifle
00:50:02turizmimizi. Bunlar gerçekten
00:50:04çok çok kıymetli. Dolayısıyla
00:50:06hem programı hazırlarken,
00:50:08planlarken, hem de uygularken
00:50:10merkezde ve yerelde
00:50:12istişareye büyük önem veriyoruz
00:50:14Melisa Hanım. Ben de bunu
00:50:16yapıyorum, bakanlarımız da yapıyor.
00:50:18Her fırsatta gittiğimiz yerlerde
00:50:20iş dünyasıyla buluşuyoruz. Yarın
00:50:22da, pardon yarın değil,
00:50:24Cuma günü de
00:50:26neredeyse tam gün
00:50:28tüm Türkiye'den gelen
00:50:30real sektör temsilcilerini
00:50:32oturacağız, dinleyeceğiz, istişareler
00:50:34yapacağız, önerilerini alacağız.
00:50:36Elbette bu öneriler arasında
00:50:38yapılabilir olan olacaktır,
00:50:40yapılamaz olan olacaktır. İmkanlar
00:50:42çerçevesinde. Ama şunu
00:50:44ifade etmek isterim. Her zaman
00:50:46real sektörün yanındayız. Az önce
00:50:48de söyledim. Biz sadece
00:50:50para politikasından ibaret değil
00:50:52programımız. Arz yönünü yine
00:50:54stratejik hamleler yapmak
00:50:56durumunda olan bir ülkeyiz.
00:50:58Savunma sanayinden işte HİT 30
00:51:00diye bir program ilan ettik örneğin.
00:51:02Teknolojide bir atılım yapmak istiyoruz.
00:51:04Yitak diye bir programımız var.
00:51:06Bir taraftan da finansal
00:51:08koşulları sıkılaştırırken
00:51:10Merkez Bankamız, finansal kuruluşlarımız
00:51:12çiftçiyi
00:51:14gözetiyoruz, esnafı
00:51:16gözetiyoruz ve yatırımcıları
00:51:18gözetiyoruz. Bakın ben size
00:51:20rakamsal bir takım verilerle de bu
00:51:22finansal durumu açıklamak isterim.
00:51:24Örneğin,
00:51:26ihracatçılarımıza
00:51:28kredileri veriyoruz. Bunun günlük
00:51:30limitini 4 milyar TL'ye
00:51:32çıkarmış durumdayız ve
00:51:34faizi de bunun %29'larda.
00:51:36Bakın politika faizi,
00:51:38piyasa faiziyle mukayese
00:51:40ettiğinizde bunu ne kadar önemli
00:51:42bir destek olduğunu herhalde ifade
00:51:44etmeme gerek yok. Geçen yıl
00:51:46ihracatçılarımıza
00:51:4824,6 milyar
00:51:50dolar rız sigorta ve garanti
00:51:52olmak üzere toplam 49
00:51:54milyar dolarlık destek sağladık.
00:51:56Bu yıl bunun 52
00:51:58milyar dolara çıkmasını öngörüyoruz.
00:52:00Yine kredi
00:52:02katılım finans
00:52:04kefaletle, ihracatı
00:52:06geliştirme aşıyla
00:52:08kredi garanti anlamında
00:52:10mekanizmaları devreye
00:52:12sokuyoruz ve 2025
00:52:14yılında ihracat kredi
00:52:16hacminin
00:52:18160 kefaletle sağlanan
00:52:20ihracat kredi hacminin
00:52:22160 milyar TL'ye ulaşmasını
00:52:24öngörüyoruz. Yine
00:52:26kredi büyüme sınırları var biliyorsunuz
00:52:28bankalarda. COBİ'ler için
00:52:30örneğin bunu 2'den 2,5'a
00:52:32çıkardık. Yatırımlar
00:52:34deprem bölgesi,
00:52:36yurt içi bankalar, kamu kurum ve
00:52:38kuruluşları, savunma sanayi gibi
00:52:40hususları istisna
00:52:42tutuyoruz bu limitlerde. Yani
00:52:44bu limitler tüketim
00:52:46için var, başka bir takım
00:52:48alan cari
00:52:50harcamalar için var ama yatırımlarda
00:52:52bu limitlere yatırımlar
00:52:54tabi değildir diyoruz. Bu tür
00:52:56ayrıcalıklar sağlıyoruz. Yine
00:52:58baktığınızda nitelikli
00:53:00yatırımlarımıza YİTAK gibi
00:53:02HİT30 gibi aktif programlarla
00:53:04önemli teşvikler
00:53:06sağlıyoruz. Faiz destekleri dahil
00:53:08olmak üzere. Çiftçimize bakın
00:53:10son Nisan ayı itibariyle
00:53:121 milyon 182 bin
00:53:14çiftçiye ulaşmışız.
00:53:16675
00:53:18milyar TL
00:53:20kredi sağlamışız. Ve sağlanan
00:53:22bu kredinin faizinin
00:53:24%70'ini devletimiz karşılıyor.
00:53:26Hazinemiz karşılıyor.
00:53:28Piyasa faiziyle vermiyoruz bu kredileri.
00:53:30Çok daha düşük
00:53:32faizlerle veriyoruz. Sadece
00:53:34bu faizlere verdiğimiz subvansiyon
00:53:36geçen yıl 87.5
00:53:38milyar liraymış. Çiftçilerin
00:53:40kredi faizlerine verdiğimiz
00:53:42subvansiyon. 2025 yılında
00:53:44160 milyar lirayı bulacak
00:53:46bu. Hazineden
00:53:48daha düşük faizle çiftçilerimiz
00:53:50kredi alabilsin diye verdiğimiz
00:53:52subvansiyonlar. Esnaf için de benzer
00:53:54bir tablo var. Bakın
00:53:56Nisan ayı itibariyle
00:53:58800 bin kişiye ulaşmış
00:54:00kredi verilen esnaf sayısı.
00:54:02Ve burada da
00:54:04252 milyar
00:54:06liralık bir hacimden bahsediyoruz.
00:54:08Bunun da faiz yükünün
00:54:10%50'sini devlet karşılıyor.
00:54:12Piyasa faiziyle borçlandırmıyoruz
00:54:14esnafımızı. %50'sini
00:54:16subvansiye ediyoruz. Hazineden veriyoruz.
00:54:18Bunun geçen yılki
00:54:20yükü 37,7 milyar.
00:54:22Bu yılki hazineye yükü
00:54:2460 milyar lira. Dolayısıyla
00:54:26şunu söylemeye çalışıyorum.
00:54:28Tabii ki finansal koşullar
00:54:30enflasyonla mücadele edilen bir
00:54:32ortamda belli sıkılıklar
00:54:34içeriyor. Ama biz bunu
00:54:36mümkün mertebe çiftçimiz için
00:54:38esnafımız için ve sanayicimiz için
00:54:40ihracatçımız için kolaylaştırıcı
00:54:42tedbirler zaten uyguluyoruz.
00:54:44Yapacağımız istişarelerle
00:54:46yeni adımlar da
00:54:48atmaya her zaman hazırız.
00:54:50Yeter ki istikrar içinde
00:54:52büyümeyi sağlayalım. Bir taraftan
00:54:54enflasyonu düşürelim.
00:54:56Bir taraftan da üretimimizi, ihracatımızı
00:54:58yatırımımızı arttıralım.
00:55:00Muhalefet de Yozgat'ta
00:55:02bir miting yapmıştı. Çiftçilere
00:55:04destek olunmuyor diye bir miting
00:55:06yapmışlardı. Şimdi verdiğiniz rakamlara
00:55:08bakınca... Halep oradaysa Arşın burada.
00:55:10Şimdi aslında tam da
00:55:12yaptıkların mitingin ne kadar
00:55:14çalış bilgiler içerdiğini anlatan
00:55:16bir veriyi paylaştınız az önce.
00:55:18Rakamlar yani yorum yapmadım
00:55:20dikkat ederseniz. Size rakamları söyledim.
00:55:22Tabii ki gönül ister ki
00:55:24çok daha elverişli
00:55:26koşullar olsun. Bu deprem yükü
00:55:28sırtımızdan kalktıkça
00:55:30bütçemiz bu anlamda bir miktar
00:55:32rahatladıkça, istikrarımız
00:55:34daha da güçlendikçe
00:55:36elbette bütün bu kesimlere dönük
00:55:38hem real ekonomiye dönük
00:55:40hem sosyal kesimlere dönük
00:55:42çabalarımızı maksimum düzeyde
00:55:44sürdüreceğiz. Peki efendim şimdi
00:55:46enflasyon konusunu daha önce
00:55:48konuştuk ama şimdi bu
00:55:50orta vadeli programın hedefleri
00:55:52sadece enflasyonla sınırlı
00:55:54değil. Şimdi bu konuyla ilgili size sorularım
00:55:56olacak ama çok kısa bir araya gidelim.
00:55:58Aranın ardından devam edeceğiz efendim.
00:56:00Çok kısa bir ara vermiştik
00:56:02Akıda Kalsın programına. Devam ediyoruz.
00:56:04Çok özel bir yayın gerçekleştiriyoruz diyebiliriz.
00:56:06Cumhurbaşkanı yardımcısı Sayın Cevdet
00:56:08Yılmaz stüdyoda konuğumuz. Efendim araya gitmeden
00:56:10önce orta vadeli program özelinde
00:56:12bir soru yöneltmiştim size. Çünkü
00:56:14orta vadeli programda bir
00:56:16güncelleme planlanıyor mu?
00:56:18Merak ederim. Şöyle
00:56:20orta vadeli program
00:56:22dediğimiz farklı boyutlar
00:56:24içeren bir program adı üzerinde.
00:56:26İşte büyümeden, ihracata,
00:56:28turizm gelirinden, bütçe
00:56:30rakamlarına, yapısal
00:56:32bir takım meselelere
00:56:34kadar bir dizi
00:56:36içeriği olan bir program.
00:56:38Burada olağan dışı bir
00:56:40güncelleme ihtiyacı yok. Olağan güncelleme
00:56:42yapılacak. Her
00:56:44yılın Eylül ayında
00:56:46muhtat olarak, olağan olarak bir
00:56:48güncelleme yapıyoruz. Onu bu yılda
00:56:50Eylül ayı geldiğinde yapacağız.
00:56:52Dünyadaki, Türkiye'deki gelişmeler
00:56:54ışığında temel
00:56:56makro göstergelerimizi
00:56:58son gelinen duruma göre
00:57:00yeniden şekillendireceğiz.
00:57:02Tahminlerimizi. Diğer taraftan
00:57:04bütçe rakamları tabi
00:57:06çıkacak. Çünkü orta vadeli program
00:57:08aynı zamanda bütçenin temelini
00:57:10oluşturuyor. Bütçenin ana
00:57:12büyüklüklerini gelecek yıla ilişkin
00:57:14bu yıl sonu tahminleri ve gelecek
00:57:16yıllara ilişkin bütçe rakamları
00:57:18çıkmış olacak. Yine yatırım
00:57:20affedersiniz
00:57:22yapısal reform gündemimizi de
00:57:24tekrar önceliklendirmiş olacağız.
00:57:26Genel olarak baktığımda
00:57:28şunu söyleyebilirim makro rakamları
00:57:30özetlersek. Mesela turizm.
00:57:32Turizm geçen yıl çok iyi gitti
00:57:34gerçekten. 61 milyar
00:57:36doları aştık turizm geliri
00:57:38olarak. Turist sayısı olarak
00:57:4062 milyonu geçti Türkiye.
00:57:42Dünyada 4. ülke
00:57:44olduk bu değerlerle. Dolayısıyla
00:57:46Türkiye turizmde çok
00:57:48iyi gidiyor. Bunun cari açığa
00:57:50istihdama filan birçok şeye
00:57:52yansımaları söz konusu.
00:57:54Bu senede rakamların
00:57:56tahminlerimiz çerçevesinde
00:57:58tahminlerimizle uyumlu
00:58:00gelişeceğini düşünüyoruz. İlk şehrek
00:58:02verilerine ilk yer verilerine
00:58:04baktığınızda gayet iyi gidiyor.
00:58:06Turizmde bir sıkıntı görmüyoruz.
00:58:08Doğu ve Güney Doğu Anadolu bölgesinde
00:58:10turizm kazandırırsak o güzelliklerle
00:58:12birlikte. Bunu başlı başına belki tartışmak
00:58:14lazım. Çok geniş bir alan.
00:58:16Cari açık
00:58:18rakamına baktığımızda ne
00:58:20durumdayız diye. Cari açık birçok
00:58:22şey sadece mal ticareti değil
00:58:24hizmet ticareti de etkiliyor.
00:58:26Cari açıkta da gayet iyi gidiyoruz.
00:58:28Geçen yılın ortalarında
00:58:30işte
00:58:32baktığınızda geçen yıla göre
00:58:34önemli bir gelişme var ve bugün
00:58:36geçen yılı affedersiniz
00:58:3810 milyar dolar civarında bitirmiştik.
00:58:40Bir önceki yıl 60 milyar
00:58:42dolarlar civarındaydı.
00:58:44Geçen yıl 10 milyar dolarlara kadar
00:58:46düştü. Bugün geldiğimiz noktada
00:58:4812.6 milyar dolar.
00:58:50Orta vadeli programda bu yıl
00:58:52%2 milli geliri olarak
00:58:54%2 civarına çıkacak diye
00:58:56tahmin etmiştik. Geçen yıla göre bir miktar
00:58:58artacak diye tahmin etmiştik
00:59:00ama son rakamlara
00:59:02baktığımızda cari açık
00:59:04tahminlerimizin altında gerçekleşecek
00:59:06gibi görünüyor. Bu iyi bir haber.
00:59:08İşte petrol
00:59:10emtia fiyatları diğer bir takım
00:59:12faktörlerle cari açık
00:59:14tahminlerimizden daha iyi
00:59:16gerçekleşecekmiş gibi görünüyor.
00:59:18Şu an itibariyle söylüyorum.
00:59:20Dolayısıyla bu iyi bir haber.
00:59:22Dünyada biraz
00:59:24büyüme ve ticaret konusunda maalesef
00:59:26olumlu bir ortam yok.
00:59:28Uluslararası kuruluşlar
00:59:30dünya büyümesini ve ihracatını
00:59:32ticaretini aşağı yolunu
00:59:34revize ediyorlar. Dünyadaki
00:59:36beklenen büyüme 2.8'e kadar
00:59:38düştü. Hatta daha da aşağıya
00:59:40inecek dönüyor. Dünya ticareti
00:59:42sadece 1.7 artacak
00:59:44dönüyor. Avrupa'da bu daha kötü
00:59:46büyüme ve ticaret perspektifi.
00:59:48Bu da bizim mal ticaretimize
00:59:50ve bir miktar
00:59:52büyüme perspektifimize
00:59:54aşağıya yönlü bir etki
00:59:56yapacaktır ama diğer etkilerle
00:59:58çok ciddi bir sapma
01:00:00beklemiyoruz buralarda.
01:00:02İstihdamımız yine gayet iyi gidiyor.
01:00:04İstihdam verilerimize
01:00:06baktığınızda
01:00:082025 Mart ayında
01:00:1032,6 milyona
01:00:12çıkmış toplam istihdam sayımız.
01:00:14İşsizlik oranımız 7,9
01:00:16gibi tarihi düşük
01:00:18seviyelerde. Yani burada da
01:00:20hakikaten bir taraftan
01:00:22istikrar programı uyguluyoruz. Bir taraftan da
01:00:24ekonomimiz istihdam üretmeye
01:00:26devam ediyor. Bu çok kıymetli.
01:00:28Sosyal açıdan da çok kıymetli.
01:00:30Daha fazla insanın iş sahibi
01:00:32olması. Bu da yine programımızla
01:00:34uyumlu. Hatta programımızın
01:00:38tahminlerinden daha iyi
01:00:40gelişme gösteren bir rakam
01:00:42diyebilirim. Mali açıdan
01:00:44en önemli boyut deprem
01:00:46harcamaları. Deprem
01:00:48harcamaları hızlanmış durumda.
01:00:50Bu yıl sonu itibariyle
01:00:52inşallah 450 bin konutu
01:00:54sadece konut değil Melisa Hanım
01:00:56orada. Yolundan
01:00:58hastanesine, okulundan, şehir
01:01:00altyapısına işte birçok
01:01:02boyutuyla doğal gazından elektriğine
01:01:04bütün bir bölgeyi yeniden
01:01:06inşa ediyoruz. Dolayısıyla bu çok
01:01:08hafif bir yük değil.
01:01:10Az önce de bahsettim. Yıllık
01:01:12ortalama aşağı yukarı 35 milyar
01:01:14dolar civarında bir harcamayla
01:01:16gidiyoruz. Bu sene sonu
01:01:18itibariyle 100 milyar doları
01:01:20aşan bir harcamamız olacak ve
01:01:22burada da hakikaten buna rağmen
01:01:24mali disiplinimizi
01:01:26koruyoruz. Olabildiğince
01:01:28bu dengelerimizi sağlıyoruz ve
01:01:30gelecek yıl daha olumlu bir
01:01:32perspektife sahip olacağız diye
01:01:34inanıyorum. Yani ana hatlarıyla
01:01:36programımız
01:01:38hedeflerimizle uyumlu.
01:01:40Ama şunun da altını tekrar çizmek
01:01:42isterim. Dünyada hiçbir program
01:01:44zaten yüzde yüz
01:01:46nokta atış olmaz.
01:01:48Önemli olan az önce söylediğim gibi
01:01:50ana istikamettir.
01:01:52Programdaki ana istikamet doğrultusunda
01:01:54mı gidiyorsunuz? Tersine mi
01:01:56bir gelişme var?
01:01:58Önemli olan budur. Dolayısıyla
01:02:00biz ana istikametimiz doğrultusunda
01:02:02yol almaya devam ediyoruz.
01:02:04Bazı değerler tahminlerimizden daha iyi.
01:02:06Bazıları biraz tahminlerimizin
01:02:08belki üstünde altında
01:02:10olabilir. Ama ana istikametimiz
01:02:12doğru yönde
01:02:14istikrar içinde büyüyen bir Türkiye
01:02:16yönünde. Ve inşallah
01:02:18bu programımız devam ettikçe
01:02:20ülkemizi
01:02:22uluslararası alanında çok daha güçlü bir konuma
01:02:24taşıyacağız. Bir yandan
01:02:26Suriye barışı, istikrarı,
01:02:28Ukrayna'da barış, bölgesel
01:02:30dinamikler de inşallah bize yardımcı
01:02:32olacak. Terörsüz Türkiye
01:02:34ekonomik programımız açısından da bence
01:02:36güçlü bir dışsal, pozitif
01:02:38bir etkide bulunacak.
01:02:40Uluslararası ticaret savaşlarındaki
01:02:42stratejik konumuz
01:02:44yeni fırsatlar doğuruyor Türkiye için.
01:02:46Onları iyi değerlendireceğiz inşallah.
01:02:48Bütün bunlarla birlikte
01:02:50Türkiye ekonomisini bugün
01:02:52olduğundan çok daha farklı bir noktaya
01:02:54taşıyacağız. Bundan
01:02:56kimsenin bir şüphesi olmasın.
01:02:58Türkiye
01:03:00Cumhurbaşkanımızın liderliğinde
01:03:02emin bir şekilde programı
01:03:04kararlı bir şekilde hayata
01:03:06geçirmeye devam edecek. Ve bunun da
01:03:08sağladığı imkanları
01:03:10mutluluğumuzun geniş kesimleriyle
01:03:12paylaşmaya kalıcı
01:03:14refah artışı, aldatıcı değil,
01:03:16kısa vadeli değil, göz
01:03:18boyayıcı değil, kalıcı
01:03:20refah artışını sağlamaya dönük
01:03:22çabamızı kararlılıkla
01:03:24sürdüreceğiz inşallah. Efendim çok teşekkür
01:03:26ediyoruz. Tabi programımızın
01:03:28sonuna geldik. Aslında çok önemli
01:03:30bilgiler verdiniz. Tam da akılda
01:03:32kalacak bir program oldu diyebiliriz.
01:03:34Tekrardan çok sağ olun. Size de
01:03:36başarılar diliyoruz. İzleyenlere
01:03:38de hayırlı geceler diliyoruz.
01:03:40Çok teşekkürler. Efendim siz değerli izleyicilerimize
01:03:42de çok teşekkür ediyoruz. Akılda
01:03:44kalsın'ın bugünlük sonuna geldik.
01:03:46Şimdilik efendim huzurlu bir gece
01:03:48geçirmenizi ümit ederek programı kapatıyorum.
01:03:50Hoşçakalın.