Diyarbakır'da yaklaşık 5 asır önce ticaretin merkezi konumunda olan Sülüklü Hanı, Hasan Paşa Hanı ve Deliller Hanı, yapay zeka teknolojisi kullanılarak yeniden canlandırıldı.
02:59taş duvarlarının arasında binlerce dilin konuşulduğu mekanlardı.
03:04Hasan Paşa Hanı, 16. yüzyılın mimari şaheseri.
03:09Osmanlı'nın gücünü yansıtan bu han, 1572 ile 1575 yılları arasında Diyarbakır Valisi Vezirzade Hasan Paşa tarafından inşa ettirildi.
03:25İki katlı, avlulu, 72 odası ve geniş depolarıyla dönemin en büyük ticaret merkezlerinden biriydi.
03:35Taş işçiliğinin zarafeti, kemerli kapıları ve avlusundaki şadırvanıyla adeta bir saray ihtişamı taşır.
03:45Burada, ipek yolundan gelen baharatlar, Halep'in ipekleri, Hindistan'ın değerli taşları alınıp satılır,
03:52tüccarlar, avluda çaylarını yudumlarken dünyanın dört bir yanından haberler getirirdi.
03:58Günümüzde restore edilerek otel ve kültür merkezine dönüşen han, hala Diyarbakır'ın tarihine ışık tutan bir mücevher gibi parıldıyor.
04:10Deliller Hanı, adını hac yolculuğuna çıkan hacı adaylarını rehberlik eden delillerden alır.
04:1716. yüzyılda inşa edilen bu han, sadece ticaretin değil, maneviyatın da buluşma noktasıydı.
04:24Hac kervanları burada toplanır, dualarla yola çıkılır, kutsal yolculuğun hazırlıkları yapılırdı.
04:31İki katlı yapısı, geniş avlusu ve sütunlu revaklarıyla dikkat çeker.
04:37Taş duvarlarında, yüzyıllar öncesinden kalan Arapça kitabeler, bu hanın sadece bir konaklama yeri değil,
04:44aynı zamanda bir bilgi ve inanç merkezi olduğunu gösterir.
04:48Deliller Hanı, bugün restore edilmiş haliyle ziyaretçilerini geçmişin mistik atmosferine davet ediyor.
05:02Sülüklü Han, adını bir dönem burada tedavi amaçlı kullanılan sülüklerden alan bu han, 1683 yılında inşa edildi.
05:11Diyarbakır'ın en eski hanlarından biri olarak bilinir.
05:15İki katlı yapısı, dar ve gizemli koridorlarıyla dikkat çeker.
05:19Tarihte hem bir ticaret hanı hem de bir şifahane olarak hizmet verdi.
05:25Avlusundaki kuyunun şifalı olduğuna inanılırdı.
05:28Ancak asıl ilgi çeken, üst katında bulunan ve kan alma tedavilerinde kullanılan sülük havuzlarıydı.
05:35Bugün, restore edilerek sanat galerisi ve kafe olarak hizmet veren Sülüklü Han,
05:41geçmişin izlerini modern bir ruhla birleştiriyor.
05:45Duvarlarında sergilenen fotoğraflar ve belgeler, ziyaretçilere Diyarbakır'ın unutulmaz hikayelerini fısıldıyor.
05:56Bugün Diyarbakır, sadece eski bir medeniyetin kalıntısı değil,
06:00aynı zamanda dinamik bir ekonomik potansiyele sahip, kültürel açıdan zengin ve cazip bir modern kenttir.
06:08Sulama barajları, modern tarım teknikleri ve sanayide yapılan yatırımlarla bölgenin üretim kapasitesi artarken,
06:16tarihi mekanların keşfi ve korunması, şehre olan ilgi ve turizmi de yükseltti.
06:22İnsanlar, geçmişin efsanevi öykülerine tanıklık etmek,
06:26medeniyetler arası bu büyüleyici geçidi yerinde deneyimlemek için Diyarbakır'a gittiler.
06:32Ben Adem Ulusoy, videomu beğendiyseniz kanalıma abone olmayı ve beğen butonuna basarak kanalıma destek olmayı unutmayın.
06:39Sizlerin desteği sayesinde içerikler üretebiliyorum, onun için beğenmeniz çok önemli.
06:44Bir sonraki belgeselime kadar görüşmek üzere!
07:03Ancak bu miras yeterince görselleştirilmemişti.
07:06İşte bu noktada yapay zeka teknolojisi kullanarak 500 yüzyıl öncesinin Hasanpaşağı'nın,
07:11Sürüklihan ve Delilerhan'ın nasıl bir ticaret merkezi olduğunu anlatmak istedim.
07:15Öncelikle yapay zeka ile dönemin ticaret hayatını anlatan metinler oluşturdum.
07:19Yani 1500'lü yıllarda bir tüccarın handa nasıl alışveriş yaptığını, hangi ürünleri kullandığını detaylı bir şekilde bir senaryo yazdım.
07:29Daha sonra yapay zeka destekli görselleştirme araçlarıyla dönemin atmosferini yansıtan görüntüler oluşturdum.
07:36Bu hareketlendirmelerle izleyicileri 500 yıl öncesinin Diyarbakır'ın bir gezintiye çıkmasını sağladım.
07:42Diyarbakır tarih boyunca İpek yolu güzergahında önemli bir durak olmuş.
07:49Hanları ve çarşılarıyla ticaretin kalbinin attığı bir şehir haline gelmişti.
07:54Hasanpaşa Hanı, Sülüklü Han ve Deliler Hanı gibi yapılar sadece konaklama değil aynı zamanda bir ticaret merkeziydi.
08:01Bu belgeselle dönemin esnaf ve tüccarlarını, kervanlarını ve ticareti nasıl yapıldığını göstererek bu mirası yeniden canlandırmak istedim.
08:09Yapay zeka hakkında yine ileride çalışmalarımı yapmak istiyorum.
08:14Bu belgesel benim için bir başlangıçtı.
08:17Gelecekte Diyarbakır'ın diğer tarih alanlarını da yapay zeka ile canlandırmak istiyorum.
08:22Özellikle Sur içindeki yaşamı ve eski pazar kültürünü gösterleştirerek izleyicilere interaktif bir şekilde deneyim sunmayı planlıyorum.
08:29Teknoloji ve tarih birleştiğinde geçmişi çok daha etkileyici bir şekilde anlatabileceğimi düşünüyorum.
08:35Bulunduğumuz mekan şu an Deliler Hanı olarak tabir edilen bundan yaklaşık 500 sene önce Hüsrevpaşa zamanında yapılmış bir handı.
08:46Bu handa özelliğe dikkat ettiğim araştırmalarda hacca giden kafilelerin burada bir urhak noktası olarak burayı kullanmaları ve burada deliler diye tabir edilen rehberlerin buraya gelen hacı adaylarına bir yol göstermek,
09:03buradaki konaklamaları ve gidilecek olan güzergahları göstererek hacı adaylarına bir tür kılavuzluk yapmaktalardı.
