- 6 saat önce
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müzik
00:00Sevgili izleyenler yayınımıza hoş geldiniz.
00:15Yeni bir yıl yaklaşıyor.
00:16Biz de bu yılın son yayınlarını yapıyoruz.
00:18Elbette bu yıl en önemli gündemimiz ekonomiydi.
00:21Yılın son ayında da emekçilere adeta bir darbe vuruldu açıklanan asgari ücretle birlikte.
00:26Şimdi 2025 zor geçti diyoruz ya görünen o ki 2026'da zor geçecek.
00:31Elbette emekçiler de boş durmuyorlar.
00:33Buna geliştirilen tepkisellikler var.
00:35Eylemler yapılıyor.
00:36Grevler devam ediyor.
00:37Hepsini bu programda konuşmayı planlıyoruz.
00:40Sizler için aylardır asgari ücreti, asgari ücretin belirlenme şeklini protesto eden
00:44DİSK'in Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu'nu ağırlıyorum.
00:47Hoş geldiniz.
00:48Hoş bulduk.
00:48Teşekkürler.
00:49Şimdi aslında Aralık ayı sizin için yoğun geçti.
00:52Dediğim gibi asgari ücret eylemleri protestoları devam ediyordu.
00:55Geldiğimiz noktada 28.075 lira olarak bir asgari ücret açıklandı.
01:01Zaten en tartışmalı olan nokta asgari ücreti nasıl belirleneceği konusuydu.
01:06Geçtiğimiz yıllara göre bu yıl değişik olan sendikaların bu kez o masaya oturmaması oldu.
01:11Tabi bakan bunu biz sendikalarla görüştük, görüş aldık diyerek meşrulaştırdı ama sizinle de görüşmedi diyebiliyorum.
01:18Dolayısıyla ilk bir asgari ücret değerlendirmesi alacağım size.
01:21Şimdi asgari ücret tabi Türkiye'de çok önemli bir gündem.
01:25Yani dünyanın hiçbir yerinde asgari ücret bu kadar çok konuşulmaz.
01:28Çünkü asgari ücret bir sembolik ücrettir.
01:30Yani çalışanların çok azının yüzde ikisini, üçünü geçmez asgari ücrette çalışanların oranı.
01:35Ama Türkiye'de özellikle son 20 yılda uygulanan politikalarla asgari ücret bir ortalama ücret haline getirildi.
01:41Yani çalışanların yarısından fazlası asgari ücret ve ona çok yakın ücretlerle hayatını sürdürüyor.
01:48Tabi asgari ücret aynı zamanda bir taraftan bir ortalama ücret haline geldi.
01:51Diğer yandan da Türkiye'de emeğiyle geçinen herkesin toplu sözleşmeli işçilerden, kamu çalışanlarına, emeklere kadar herkesin çalışma ve yaşam koşullarını, özlük haklarını belirleyen temel bir ölçü.
02:03O nedenle de Türkiye'de çok önemli bir gündem.
02:05Özellikle de son iki yıldır yüksek enflasyona rağmen yıl ortasında da revize edilmediği için alım gücü olarak çok ciddi bir biçimde gerileyen bir asgari ücret var.
02:15Asgari ücretin belirlenmesi süreciyle başladınız.
02:17Aslında tabi bu kadar önemli bir mesele.
02:19Yani asgari ücret gibi bir ortalama ücretin milyonlarca işçinin ailesiyle birlikte geçineceği ücretin belirlenmesi süreci aslında Türkiye'de devletin toplumla yaptığı en büyük toplu sözleşme sürecidir.
02:31Asgari ücret milyonların meselesidir.
02:33Asgari ücret deyim yerindeyse memleket meselesidir.
02:36Fakat asgari ücretin belirlenmesi süreci başından itibaren son derece antidemokratik bir biçimde.
02:42DİSK olarak yıllardır biz asgari ücret tespit komisyonu masasında olmamamıza rağmen bu kadar önemli bütün işçileri, emekçileri ilgilendiren bir konu olduğu için masada yokuz biz.
02:51Ama iş yerlerinden alanlara, meydanlara kadar açıkladığımız raporlarla asgari ücret sürecine hep müdahil olduk ve insanca yaşayacak bir asgari ücret mücadelesini büyütmeye çalıştık.
03:02Asgari ücret 15 kişilik bir asgari ücret tespit komisyonu tarafından belirleniyor.
03:065 işçi, 5 işveren, 5 de hükümet temsilcisi var ama kararlar oy çokluğuyla alınıyor ve hiçbir itiraz mekanizması yok.
03:13Üstelik 2018 yılından sonra yani Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçirdikten sonra bir numaralı Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle ilk kararnameyle düzenlenen konulardan bir tanesi de asgari ücret tespit komisyonunun yapısı ve işleyişi oldu.
03:29Ve asgari ücret tespit komisyonu doğrudan Cumhurbaşkanlığı'na bağlandı.
03:33Ve ondan sonra da mevcut yapı bile doğru bir biçimde işletilmemeye başladı.
03:39Toplantılar yapılıyor mu yapılmıyor mu belli değil.
03:41Ve Türk İş en çok üyeye sahip konfederasyon Türk İş olduğu için işçi tarafını Türk İş temsil ediyor.
03:4750 yıldır masada Türk İş bu yıl artık yani biz de masaya oturmayacağız demek zorunda kaldı.
03:53Öyle olunca da masada işçiler var mı yok mu filan gibi bir tartışma yapıldı.
03:56Ama burada asıl mesele asgari ücretin nasıl belirlendiği ve neye göre belirlendiğidir.
04:01Birincisi asgari ücret evet yıllardır bizim söylediğimiz disk olarak bütün sendikaların, konfederasyonların, emek örgütlerinin masada olduğu
04:09fakat uyuşmazlık durumunda grev hakkımızın, toplu eylem hakkımızın olduğu gerçek bir toplu pazarlıkta belirlenmelidir diyoruz.
04:17İkincisi de asgari ücret belirlenirken belli kurallar, kriterler konmalı.
04:21Yani asgari ücret neye göre belirlenecek dediğimizde belli kuralları koyarsınız ve ondan sonra asgari ücret zaten o kurallar çerçevesinde ortaya çıkar.
04:31Bizim burada disk olarak yine söylediğimiz yıllardır işçinin ailesiyle birlikte geçinebileceği bir ücret olmalıdır asgari ücret.
04:38Aile yılındayız.
04:39Aile yılındayız üstelik ama Türkiye'de hala asgari ücret tek bir işçi üzerinden hesaplanıyor.
04:44Oysa herkesin bir ailesi var bakmakla yükümlü olduğu kişiler var.
04:48Dolayısıyla işçinin ailesiyle birlikte geçinebileceği bir ücret olmalısıdır.
04:52İkincisi tabii ki enflasyon karşısında ama gerçek enflasyon karşısındaki kaybın giderilmesi ve bu yetmez büyümeden milli gelir artışından payını alması lazımdır.
05:01Aslında bir ülkede gelir dağılımı adalettini ya da adaletsizliğini gösteren en önemli kriterlerden, ölçülerden bir tanesi kişi başına milli gelirle asgari ücret arasındaki orandır.
05:12Bu oran Türkiye'de 80'lerin başında %80 düzeyindeyken 70'lerin sonu 80'lerin başında şu an %40'lara gerilemiş durumda.
05:20Biz diyoruz ki risk olarak kişi başına milli gelirin en az %60'ı olmalıdır asgari ücret ve bir evde iki kişi çalıştığı zaman o eve bir yoksulluk sınırı kadar en azından gelir girebilmelidir.
05:32Bu kuralların tanımlanması ve kabul edilmesi şarttır ve asgari ücret buna göre belirlenmelidir.
05:38Ama işte yine bu yılın asgari ücret sürecinde de yaşadığımız gibi aslında 2025 yılı asgari ücreti belirlenirken hatırlayalım geçtiğimiz yılın sonunda %30 artış yapılmıştı asgari ücrete.
05:4822.104 lira belirlenirken %30'lık bir oran vardı.
05:52Arkadan enflasyon geldi yıllık enflasyon 44.4 işte yaklaşık %45 yani biz zaten 15 puan alacaklı başladığımız bu yıl içerisinde zaten ciddi değer kaybetti asgari ücret.
06:04Enflasyon karşısında 11 aylık kaybı asgari ücretin yıllık kaybında 5 Ocak'ta Aralık ayı enflasyonu açıklandığında göreceğiz.
06:1211 aylık kaybı 6.574 lira aslında 16.000 liralara gerilemiş bir asgari ücret varken şimdi yine mevcut resmi enflasyonun %31 olduğu bir koşulda %27'lik artışla 28.075 lira olarak belirlendi.
06:28Rakam olarak baktığınızda şu anki mevcut açlık sınırının bile bırakın yoksulluk sınırını açlık sınırının bile çok altında kaldı ki biz bu 28.075 lirayı 1 Şubat'ta alacağız elimize geçecek tarih 1 Şubat.
06:411 Şubat'ta açlık sınırının çok daha fazla yükselecek açık.
06:46Dolayısıyla hem belirlenme yöntemi olarak son derece antidemokratik işçi tarafının olması sorun değil dedi Sayın Bakan.
06:55Gittim ben dedi işte Türk İşle görüştü, Hak İşle görüştü, DİSK'le de görüşmedi.
06:59Biz bu konuda zaten sözümüzü de söyledik fakat gerçekten buradaki asıl mesele şu asgari ücretin gerçek bir toplu pazarlıkta belirlenmesi, uyuşmazlık durumunda itiraz hakkımızın olması, bir yaptırımın olması şartı yoksa işveren ve hükümet yıllardır asgari ücreti işçi tarafı imza atsa da atmasa da kendi istediği gibi belirliyor.
07:21Aslında asgari ücretin neye göre belirlendiğine baktığımızda da hükümetin bütün politika belgeleri, temel ekonomi politikası, temel hedefi, temel tercihlerini belirleyen zihniyet aslında asgari ücreti bu düzeylerde belirlemesine sebep oluyor.
07:38Orta vadeli programa bakalım, Cumhurbaşkanı'nın 2026 programına bakalım hepsinde hedef enflasyon.
07:45Zaten asgari ücretin enflasyona göre belirlenmesi zaten kötüdür. Demin söylediğim gibi büyümeden de payını almalı.
07:51Resmi enflasyona göre yani TÜİK'in o gerçek olmadığını hepimizin bildiği resmi enflasyona göre belirlenmesi daha kötüdür.
07:59En kötüsü de hedeflenen enflasyona göre belirlenmesi.
08:02Ki hedefte tutmadı.
08:03Hiçbir zaman tutmadı. En son 2009'da tutmuştu hükümetin enflasyon hedefi.
08:09Dolayısıyla aslında belirlenen asgari ücret rakamı büyük bir infial de yarattı.
08:15Bekleyenin çok çok altında olması gerekenin çok çok altında.
08:18Fakat hükümetin aslında tercihini gösteriyor.
08:22Çünkü gerçekten Türkiye'de öyle bir düzen kurdular ki düzenin bütün çarkları zengini daha zengin, yoksulu daha yoksulu yapmak üzere dönüyor.
08:30Gelir dağılımında da, servet dağılımında da olağanüstü bir adaletsizlik var Türkiye'de.
08:35Yüzyıllık Cumhuriyet tarihinin en kötü ikinci dönemini yaşıyoruz.
08:39Biri 12 Eylül askeri faşist darbesi dönemiydi.
08:41Emeğin milli gelirden aldığı payın bu kadar düştü.
08:44İkincisi de şu anda 2018 sonrası girilen dönemdir.
08:48Asgari ücret de bu anlamda son derece önemli.
08:51Asgari ücret tabii evrensel bir hak, çok önemli bir ekonomik parametre.
08:56Gelir dağılımı açısından son derece önemli.
08:59Ama hükümet tabii bütün politikalarını ana eksenine sürekli yoksuldan alıp zengine vermek üzere bir ekonomik politika kurduğu için de asgari ücreti bu düzeylerde belirledi.
09:10Biz böyle bir asgari ücreti asla kabul etmiyoruz tabii.
09:12Şimdi mücadeleye de devam edeceğiz.
09:14Şimdi geçen biz de Aziz Hoca ile konuşuyorduk.
09:17O çok güzel bir şey söyledi.
09:18İşverenlerin ne beklediği şeklinde konuşuldu asgari ücret.
09:22Onlar da ne beklediyse ne bekliyorsa öyle bir oranda zam yapıldı zaten.
09:26Aziz Hoca çok güzel bir şey söyledi.
09:27Yani asgari ücreti, yaşam ücretini ödeyemeyecek olan işletme zaten batsın.
09:31En kötü işletmeye göre asgari ücret belirleyemeyiz dedi.
09:34Şimdi aslında mücadeleye devam edeceğiz dediniz ya siz o süreçte zaten sokaktaydınız.
09:38Asgari ücretin belirlendiği günde yine Ankara'da açıklama yapıyordunuz.
09:43İstanbul'dan Ankara'ya bir yürüyüş gerçekleşti.
09:46Geçtiğimiz senede olduğu gibi.
09:47Aslında o yürüyüşün evvelinde de çokça disk sokaklarda eylem yaptı.
09:51Asgari ücret talebini ortaya koymuştu.
09:53Bundan sonra da olacak mı aslında onu soracağım.
09:56Çünkü belli ki evet Şubat'tan Mart'tan sonra çok ciddi bir kriz başlayacak emek, emeğiyle yaşamını sürdürenler açısından en azından.
10:04Bu eylemlilik sürecek mi? Neler planlıyorsunuz?
10:06Bu eylemlilikler sürecek tabii.
10:08Yani biz disk olarak zaten 3 yıldır neredeyse gelir de adalet, vergi de adalet mücadelesi veriyoruz.
10:15Bu aslında diskin ya da bir emek hareketi açısından baktığımızda temel sürecin aslında temel stratejik ekseni diyebiliriz.
10:24Çünkü gerçekten Türkiye'de temel mesele bölüşüm meselesi.
10:28Hepimiz çalışıyoruz, üretiyoruz, hep söylüyoruz.
10:30Hepimizin çalışarak ürettiği toplam değer bu ülkenin 86 milyon insanını, işçisini, emekçisini, emeklisini, kadınları, gençleri, çocuklarımızı insanca yaşatmaya yeter de artar bile.
10:41Yeter ki adil bir şekilde bölüşelim.
10:43O nedenle biz gelir de adalet, vergi de adalet, ülke de adalet mücadelesi yürütüyoruz.
10:48Ve asgari ücret süreçlerinde yürüttüğümüz mücadele de aslında bunun bu temel stratejinin bir parçası olarak da yürüyor.
10:55Çünkü adaletli bir bölüşümün en önemli araçlarından bir tanesidir.
10:59İnsanca yaşayacak olması gereken bir asgari ücretin belirlenmesi ve tüm ücretlerin tabii emekli aylıkları da, kamu çalışanları açısından da.
11:07Ve şu an bu belirlenen asgari ücretle aslında hükümet şunu söylemiş oldu.
11:10Yani ben bu adaletsizlikleri büyüten, sürekli işçiden alıp patrona veren, yoksuldan alıp zengine veren bu politikamı, bu tercihimi tırnak içinde söylüyorum.
11:21Sürdürmekte kararlıyım diyor aslında AKP iksidarı şu anda.
11:25Biz de bu politikaları değiştirecek bir mücadeleyi büyütmekte kararlıyız.
11:30O yüzden bizim için asgari ücret süreci öncesi ve sonrası açısından da gelirde ve vergide adaleti temel hedefine koyan bu mücadele sürecini kuşkusuz büyüteceğiz.
11:42Ve işte iktidar zaten şey belirlerken asgari ücretli bakan bey dedi ki işte işçi tarafının masada olmamasının bir önemi yok.
11:50Biz zaten gidip işte görüşüyoruz falan değil.
11:53İskin olmadığı hiçbir masanın hükmü yoktur.
11:55Bunu çok açık bir biçimde de söylemek isterim.
11:57Biz o nedenle milyonların meselesi olan asgari ücretin insanca yaşayacak düzeye yükseltilmesi için, yıl içerisinde mutlaka revize edilmesi için ve vergide adaletin sağlanması için insanca bir ücret talebiyle bu mücadeleyi büyüteceğiz.
12:13Yılbaşı sonrası yeni bir mücadele takvimini de hep birlikte paylaşacağız ve adım adım hayata geçireceğiz.
12:20Bu süreçte evet iş yerlerinden başladık.
12:23Bütün bölgelerde, diskin örgütte olduğu tüm bölgelerde kitlesel eylemler yaptık.
12:27Ardından İstanbul'dan Ankara'ya 3 günlük bir yürüyüş yaptık.
12:30Ama o yürüyüş boyunca aslında biz şunu gördük.
12:32Çokça durak vardı.
12:33Çokça durak vardı.
12:34İşte Kartal'dan çıktık.
12:36Ardından Gebze'de büyük bir mitingle devam ettik.
12:38Akşam Kocaeli'nde yine kitlesel bir karşılama, uğurlama.
12:42Ertesi gün Bursa, Eskişehir üzerinden Ankara'ya gittik.
12:45Aslında işçileri yok sayan, bu ülkenin tüm değerlerini üretenleri yok sayan, bu zihniyetin karşısında,
12:51masada olsa da olur, olmasa da olur diyen bir zihniyetin karşısında biz masayı meydanlara kurduk.
12:58Ve yürüdüğümüz her adımda, uğradığımız her durakta bu taleplerin,
13:03yani gelirde adalet talebinin, insanca bir ücret talebinin, vergide adalet talebinin,
13:08milyonların talebi olduğunu çok açık bir biçimde gördük.
13:11Her adımda daha da büyüyerek aslında bu talebi, daha da büyüterek Ankara'ya taşıdık.
13:16Ve bu devam edecek bir süreç.
13:18Somut olarak yapacağımız eylemler, etkinlikler bir takvim halinde, yılbaşı sonrası paylaşacağız ama,
13:24şunu çok net bir biçimde söylemek isterim ki,
13:27gerçekten bu ülkede, gelirde, vergide, ülkede adaletin sağlandığı bir süreci mücadelesini disk olarak büyütmeye kararlıyız.
13:35Ve bu noktada herkesi de yan yana, omuz omuza olmaya çağırıyoruz.
13:40Yani sadece masada olmak, olmamak, asgari ücret açısından veya başka süreçlerin içerisinde olup olmamak değil mesele.
13:48Gerçekten bu mücadeleyi birlikte büyütmek, alanda olmak, iş yerinde olmak, meydanda olmak, sokakta olmak ve bu mücadeleyi de birlikte büyütmek son derece önemli.
13:57Çünkü gerçekten milyonların bugün açlıkla, yoksullukla karşı karşıya kaldı.
14:04Ve sizin biraz önce söylediğiniz gibi, hakikaten Ocak'tan sonra, Şubat'ta, Mart'ta alım gücü olarak çok daha gerileyecek bütün ücretler.
14:13Emekli aylıkları, 16 bin lirayla yaşamaya mahkum edilen, asgari ücrete bile hasret kaldı.
14:19Milyonlarca emekli, kamu çalışanları açısından böyle sendikasızlığa mahkum edilen, beyaz yakalısından, hatta toplu iş sözleşmeli iş yerlerinde bile asgari ücret başta olmak üzere oranlar önümüze konuyor.
14:32Yani her anlamda emekçiler açısından zor bir süreç bu.
14:36Hayatta kalmak, evdeki tencereyi kaynatmanın giderek zorlaştığı ve her gün de ücretimizin, alım gücümüzün giderek daha fazla eridiği bir dönemin içerisindeyiz.
14:47O nedenle de mücadeleye devam.
14:49Şimdi mücadeleye devam derken aslında şu anda devam eden grevler, eylemler var.
14:55Onlardan bir bahsedelim istiyorum.
14:56Öncelikle diske bağlı Birleşik Metal İşin üyesi, binlerce işçinin devam ettirdiği MES grevi var.
15:02Bunun yanında Smart Solar grevi de devam ediyor.
15:04Çok uzun zamandır.
15:06Oralardaki son durumu soracağım.
15:07Bir de böyle bir genel 2025 değerlendirmesi de yapalım istiyorum.
15:12Emek açısından bakalım.
15:13Çünkü genelde grevlerin ve eylemlerin biz bir şekilde işçiler bir arada durduğunda aslında kazanıma ulaştığını görüyoruz ama
15:19bir yandan da grev yasakları var.
15:22Bir yandan yine iktidar eliyle grevlerin engellenmesi var.
15:25Sendikal örgütlenmenin ve sendikal mücadelenin önünde de çok ciddi engeller var.
15:29Zaman zaman hatta bu asgari ücret gibi tartışmalar yapıldığında sendikalara da çokça eleştiri yöneltiyor.
15:35Ergün Bey'in en çok serzenişte bulunduğu bu yıl buydu.
15:38Yani senelerdir o masaya oturuyoruz ama zaten yapabileceğimiz hiçbir şey yok o masada oturduğumuzda diyordu.
15:43O yönden de sendikalar eleştiriliyor ama bugün sendikalarda örgütlenmek,
15:47sendikal mücadeleyi arttırmanın önünde de nasıl engeller var onu da dinlemeyi isterim.
15:52Şimdi aslında tabii bugün gerçekten temel mesele hem sendikalaşmanın hem de grev hakkı,
15:58toplu iş sözleşmesi hakkı başta olmak üzere sendikal hakların kullanımının önünde çok büyük engeller var.
16:03Zaten gelirdeki bu adaletsizliği, gelir dağılımı adaletsizliğini büyüten,
16:08Türkiye'yi bir asgari ücret ülkesi haline getiren de bu durum.
16:11Çünkü bir ülkede asgari ücretle çalışanların oranı eğer yüksekse orada mutlaka sendikalaşma ve toplu iş sözleşmesi kapsamı son derece sınırlıdır ve çok fazla engeller vardır.
16:23Örneğin hani Avrupa ile kıyaslıyorlar işte Almanya bizi kıskanıyor falan diye ifade ediliyor.
16:29Avrupa'da asgari ücretle çalışanların oranı Avrupa Birliyat'ta ortalaması %3'ü 5'i geçmez.
16:35Çünkü bu ülkelerin hepsinde toplu sözleşme ve sendikalaşma oranı son derece yüksek.
16:41Ve çeşitli biçimde toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilerin oranı %70-80-90 hatta %100'lere varıyor.
16:48Sendikanın olduğu yerde asgari ücret olmaz.
16:50O nedenle Türkiye'yi bir asgari ücret ülkesi olmaktan kurtarmak için sendikalaşmanın, sendikal haklarının önündeki engellerin kaldırılması şart.
16:58Ama Türkiye'de her şey ama her şey işçilerin sendikalaşmasının önünde engel.
17:03Sendikal haklarımızı kullanmak, toplu iş sözleşmesi masasını kurabilmek,
17:07orada bir uyuşmazlık olduğunda, grev kararı aldığımızda grev yapabilmek,
17:10bütün bunların önünde sayısız engeller var.
17:14Bir kere yasalar, mevzuat, işveren tutumu, devletin tutumu tümüyle en temel yasal ve anayasal hakkımız olan sendikalaşmanın önünde engel.
17:22Bütün bu zorlukları aşıp sendikalı olup bir iş yerinde toplu iş sözleşmesi yapabilecek çoğunluğa eriştiğimiz zaman da
17:29işverenlerin hemen itirazıyla, yetki itirazıyla karşı karşıya kalıyoruz.
17:33Davalar yıllarca sürüyor.
17:35Hepsini kazanıyoruz ama döndüğümüzde bazen iş yeri kalmıyor, işçi kalmıyor.
17:39Dolayısıyla çok basit bir takım düzenlemelerle bile örneğin yetki itirazlarının bekletici sebep olmaktan çıkartılması tamam itiraz edilebilir ama toplu sözleşme masası kurulsun.
17:51Veya grev yasakları noktasında anayasa mahkemesinin sayısız kararı olmasına rağmen hala tümüyle hukuksuz bir biçimde grev kararı aldığımızda yasaklanabiliyor.
18:00Erteleme adı altında yasaklanabiliyor.
18:03İşçiler açısından şu anda en yaygın işten çıkartılma sebebi hala sendikalı olmak.
18:08Yani sendikalaştığımız herhangi bir iş yerinde baskı görmediğimiz, mobbing yaşamadığımız, işten çıkartmanın olmadığı hemen hemen hiçbir örgütlenme yok.
18:17Yani bir örgütlenmeyi, sendikal örgütlenmeyi tamamlayıp onu toplu iş sözleşmesi düzenini o iş yerinde kurabilmek yıllar alıyor çoğu zaman.
18:25Şimdi dolayısıyla sendikal mevzuatın demokratikleştirilmesinden fiili olarak işverenler işçilerin en temel yasal ve anayasal hakkı olan sendikal haklarına saldırdığında onu koruyacak bir kamu otoritesinin kurulmasına kadar bu alanda çok ciddi adımların atılması lazım.
18:44Zaman zaman işte bakanlık bizi toplantılara çağırıyor bu konuda ama hiçbir somut adım maalesef atılmıyor.
18:51O nedenle de Türkiye bir asgari ücret ülkesi, o nedenle hala Türkiye'de sendikalaşma oranı %12-13'leri zar zor buluyor.
19:00Kayıt dışı ile birlikte düşündüğümüzde toplu iş sözleşmesi kapsamı %8, özel sektörde %5'e kadar düşüyor.
19:07Düşünün ki Türkiye'de özel sektörde 100 işçinin 95'i sendikal haklarını kullanamıyor bugün.
19:12Sendikal haklarını kullanabilen, toplu sözleşme hakkını kullanabilen işçiler açısından da işte o toplu sözleşme masasında uyuşmazlık durumu olduğunda grev hakkını kullanmak istediğimizde de bunun önüne binbir türlü engel çıkartılıyor.
19:28Şu an mesela Smart Solar grevinin sorduğunuz 60 günü geride bıraktı 70 güne doğru gidiyor.
19:33Orada yasal bir grev süreci yürüyor.
19:37Fakat şu an işveren tümüyle hukuksuz ve yasa dışı bir biçimde o grevi kırmaya dönük adımlar atıyor.
19:43Ve bu ülkenin çalışma bakanlığı o işçilerin en temel yasal hakkı olan grev hakkını kullanmaları karşısında işverenin bütün bu hukuksuzlukları karşısında en hafif deyimiyle sessiz kalarak ortak oluyor.
19:55Şu an Türkiye'de özel sektördeki en büyük toplu sözleşme süreçlerinden bir tanesi grup toplu sözleşmesi olan metal iş kolunda toplu sözleşme süreci devam ediyor.
20:05Uyuşmazlıklar tutuldu.
20:06Arkasından yılbaşından sonra yine büyük toplu sözleşmelerden biri olan lastiklerde toplu sözleşme süreci başlayacak.
20:13Bütün bunlar Türkiye'deki bu ekonomik yıkım ve sendikasızlaştırmanın yarattığı ücretleri sürekli olarak aşağıya doğru iten, sürekli baskılayan, herkesin ücretini asgari ücrete doğru baskılayan bu politika ve bu atmosfer içerisinde gerçekleşiyor.
20:29O nedenle gerçekten işimiz kolay değil fakat sendikalı iş yerlerinde iyi toplu sözleşmeler imzalamak, örnek sözleşmeler imzalamak bunları uygulayabilmek bile bu şu anda son derece güç.
20:42Ama gerçekten temel mesele sizin de sorunuzda söylediğiniz gibi sendikalaşmanın ve sendikal aktarının önündeki engellerin kaldırılması.
20:50Çünkü bir ülkede tekrar söylüyorum sendikalı işçi sayısı ne kadar azsa, toplu iş sözleşmesi kapsamı ne kadar sınırlıysa o ülkede asgari ücretle çalışanların oranı o kadar artar.
21:01O yüzden bugün Türkiye'de asgari ücret artık bir ortalama ücret haline geldi.
21:06İşte açlık sınırı 30 bin liraya dayandı bu ülkede.
21:09Yoksulluk sınırı 90 bin lirayı çoktan geçti.
21:12Asgari ücret önümüzdeki yıl içinde 1 Şubat'tan itibaren alacağımız asgari ücrette o açlık sınırının bile altında 28 bin lira olarak belirleniyor.
21:19Belirleniyor ve milyonlar bu ücretle yaşamaya mahkum ediliyor.
21:23Bunu değiştirmenin tek yolu var.
21:25Bütün dünyada Türkiye'de bir tane yol var.
21:26İkinci bir yol yok o da sendikalaşmaktır.
21:29Ve ücretleri toplu pazarlıkta belirlemektir.
21:31Evet ama çok sert tabii tepkilerle karşılaşıyorlar.
21:34Sizin de bahsettiğiniz gibi özellikle işçilerin greve çıktığı ya da protesto ettiği durumlarda biz şunu görüyoruz.
21:40İşçiyi işinden çıkarmakla da kalmıyor.
21:42Adeta cezalandırıyor.
21:43Kodla işten çıkarıyor vesaire gibi.
21:45Tabii aslında bütün bunlar sadece ücretlerin baskılanmasına sebep olmuyor.
21:50Türkiye bir ebek cehennemi haline geliyor.
21:53Yani yalnızca düşük ücretlere mahkum edilmediğimiz bir yandan da güvencesiz çalışmaya mahkum edildiğimiz bir durumun içindeyiz.
22:00İş cinayetlerine geleceğim.
22:02Orada da vurguladığınız nokta çok önemli.
22:04Bu yıl 2000 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.
22:08Son ayda Kasım ayında 216 işçi öldü.
22:12Bunlardan 13'ü çocuk.
22:14Bir yılda 92 çocuğu kaybettik.
22:1517'si mesen bizzat devletin eliyle başlatılmış bir projede çocuk işçiler öldü.
22:21Şimdi burada çok kritik bir veri var.
22:23Bu iş cinayetlerinde hayatını kaybeden işçilerin %98'i sendikası.
22:27Sendikalı'nın olmadığı yerde sadece düşük ücret olmuyor.
22:32İş güvenliği de olmuyor.
22:35Koşullarda hiçbir şekilde iyileştirilmiyor.
22:37İş barışı da olmuyor aslında.
22:39Dedim ya bir emek cehennemi diye.
22:40Biraz bir 2025 yılı değerlendirmesi de olsun isterim.
22:43İş cinayetlerine ayrı bir başlık açmak.
22:45Hatta bugün artık sürekli iş cinayetlerini konuşmak belki önemli.
22:49Neler söylersiniz?
22:50Şimdi tabii sermayenin bütün zihniyeti tümüyle ucuz iş gücü ve her şeyi ama her şeyi bir maliyet unsuru olarak gören bir sermaye zihniyeti var.
23:03Yani işte madende yerin 7 kat dibine giren işçinin hayatıyla oradaki bir kazma sapı arasında veya işte inşaatın 18. katına çıkan bir işçinin yaşamıyla bir asansör vidası arasında hiçbir fark görmeyen bir sermaye zihniyeti var.
23:16Bugün Türkiye'de ve bu tabii her şeyi maliyet unsuru olarak gören bu zihniyet işçi sağlığı iş güvenliği önlemlerini almak bu konuda yükümlülüklerini yerine getirmek bir tarafa daha ucuz daha güvencesiz nasıl çalıştırabilirim bunun arayışı içerisindeler.
23:32Oysa Türkiye'de zaten iş gücü maliyetleri de son derece düşük.
23:38Yani bilinenin ya da sürekli söylenenin tersine.
23:41Yani işte asgari ücret artarsa ya da ücretler artarsa işte işverenler bunu ödeyemez işte bacalar tütmez o zaman işten çıkarma böyle bir şey yok.
23:51Yani asgari ücreti sürekli tehdit olarak kullanılır.
23:55Bu doğru bir şey değil.
23:56Yani asgari ücretin arttığı görece oran olarak daha yüksek arttığı yıllarda örneğin işsizlikte bir artış falan olmadı Türkiye'de.
24:03Dolayısıyla işverenler açısından temel mesele maliyettir.
24:08Sürekli maliyeti düşürmek üzerine kurarlar ve daha güvencesiz ucuza işçi çalıştırmanın yollarını arar işveren zihniyeti.
24:16Ve Türkiye'de maalesef çalışma yaşamı bunun üzerine kurulu ve sermaye ile birlikte sermaye iktidarları da bu düzeni devam ettirmekte bir sorun görmüyorlar.
24:27Yani asıl olarak temel mesele bu.
24:29Şimdi o nedenle biz iş cinayetler açısından baktığımızda çok büyük bir kara tabloyu yaşıyoruz.
24:36Ve tabii ki iş cinayetlerinde hayatını kaybeden işçilerin çok büyük bir kısmı tamamına yakını sendikasız işyerleridir.
24:42Çünkü sendikanın olduğu yerde mutlaka ama mutlaka bir çalışma düzeni vardır.
24:47Sendikanın olduğu yerde belli adımlar önüne işçi sağlığı, iş güvenliği anlamında atılmak zorundadır.
24:52Çünkü sendika bir öz denetim mekanizmasıdır aynı zamanda işçiler açısından.
24:57Yani biz hep şunu söylüyoruz.
24:59İş cinayetlerindeki bu kara tabloyu ortadan kaldırmak için üç tane şey yapılması lazım esas olarak.
25:04Birincisi gerçekten her şeyi maliyet unsuru olarak gören bu zihniyetin değişmesi ve bütün güvencesiz çalıştırma biçimlerinin ortadan kalkması lazımdır.
25:13İkincisi işçi sağlığı, iş güvenliği alanının kendisini piyasaya açan 6331 sayılı yasayla başlayan sürecin tümüyle değişmesi lazımdır.
25:24Yani işçi sağlığı, iş güvenliği alanı piyasanın konusu olamaz.
25:28Ama 6331 ile beraber bu alanın kendisi piyasaya açıldı.
25:32İşyer hekimliğinden iş güvenliği uzmanlarının işe çalıştırma biçimlerine kadar.
25:37Bu zihniyetin tümüyle değişmesi.
25:38Bu yasal düzenleme de dahil olmak üzere.
25:42Üçüncü de siz en iyi yasayı da çıkarsanız, en iyi önlemleri de alsanız işçinin öz denetiminin de olması lazımdır.
25:50Bunun da tek yolu sendikadır. İşçi sınıfın örgütlü olmasıdır.
25:54O nedenle bunlar birbirinden ayrılmaz.
25:56Üç tane temel adımdır işçi sağlığı, iş güvenliği alanındaki bu kara tabloyu ortadan kaldırmak açısından.
26:05Bu zihniyetin değişmesi lazım.
26:06Yani daha çok yakın zamanda yaşadığımız Dil Ovası'nda,
26:10yani hakikaten çok hani dehşetti tablo.
26:13O anda ilk anda da gittik, sonra cenazelere gittik, sonra cenazelerden bir hafta sonra.
26:17Bütün ailelerin evlerini tek tek ziyaret ettik biz risk olarak.
26:21Tüm ailelerle oturduk, konuştuk.
26:23Hem taziye hem durumu biraz daha anlamaya çalıştık.
26:27Yani iş kur binasını düşünün ki yanında bir iş yeri ve her şey çok göz göre göre.
26:32Ve bu sadece bir yer değil o parfüm fabrikası.
26:34Yani Dil Ovası'nda ve Türkiye'nin her yerinde yüzlerce, binlerce böyle iş yeri var.
26:39Bunu ülkeyi yöneten iktidar bilmiyor mu?
26:42Çalışma Bakanlığı bunu bilmiyor mu?
26:43Burnunun dibinde yani iş kur'un yanındaki binada ve bütün böyle yörede herkesin bildiği bir,
26:49o fabrikanın, o atölyenin her an böyle bir şey yaşayacağını herkes biliyor.
26:54Hani bir çeşit kırmızı pazartesi gibi gelmiş bir süreç.
26:57Şimdi yılbaşından sonra mesela 6 Ocak'ta İliç davasının muhtemelen karar duruşmasına gideceğiz Erzincan'a.
27:05Oradaki yaşanan süreçte aynı şekilde.
27:07Hep daha fazla kar, daha fazla kar, daha fazla kar.
27:11Şimdi sermaye zihniyeti budur.
27:13Ama işçileri evine ekmek götürürken hayatını kaybetmemesini sağlayacak bir çalışma düzeninin inşa edilmesi de
27:21ülkeyi yöneten iktidarın kamunun temel görevidir.
27:25Ama bu noktada hiçbir adım atılmadığı gibi bu zihniyeti devam ettiren,
27:29bu zihniyeti hani deyim yerindeyse sessiz kalan diyeyim hadi bir kamu yaklaşımı söz konusu.
27:37Oysa iş cinayetlerinde yaşadığımız bu olumsuz tablo karşısında gerçekten denetimler, yaptırımlar hayata geçirilse,
27:48iş cinayetlerinde cezasızlık yerine gerçek sorumluların yargılandığı ve cezasını aldığı bir yargılama süreci olabilse
27:55caydırıcı nitelikte birçok adım atılabilir ve bu tablo tümüyle değişebilir.
28:00Dünyanın her yerinde işçiler çalışıyor.
28:03İnşaatta da çalışıyor, madende de çalışıyor.
28:05Fabrikada da en ağır ve tehlikeli işlerde dünyanın her yerinde işçiler çalışıyor.
28:10Sadece Türkiye'de maden çıkarılmıyor, sadece Türkiye'de inşaat yapılmıyor.
28:14Ama neden biz her gün 4-5 arkadaşımızı kaybediyoruz?
28:18Bunu değiştirmek demek ki mümkün.
28:20Ama bunu istemek lazım, bu zihniyeti değiştirmek lazım.
28:24O nedenle şu an hakikaten Türkiye'de çalışma hayatı açısından en temel meselemizdir.
28:29Ama bu gerçekten yapısal bir takım adımların atılmasıyla ancak çözülebilir.
28:33Sendikalaşma da bunun en önemli adımlarından bir tanesidir mutlaka.
28:38Arzu Hanım, bitirmeden ben meseme bir vurgu yapmak istiyorum.
28:41Çünkü biliyorsunuz adeta bakanın bu konuda söylemiş olduğu her şey
28:45daha fazla buna karşı çıkan kamuoyunu kışkırtmak ister gibi.
28:49En son 10'a kadar çalışabilir çocuklar dedi mesela.
28:51Çocuklar ölürken, güvencesiz çalışırken ve patronun cebinden de bir kuruş para çıkmazken, böyle bir sistem kurulmuşken
28:58bütün bu tepkilere verilen yanıt, bunu protesto eden öğrencilerin tutuklanması oluyor.
29:04Son olarak tipli öğrenciler serbest bırakılmıştı.
29:06Dün Cumhuriyet Halk Partisi'nden, gençlik kollarından bir kişi daha tutuklandı.
29:10Dolayısıyla buraya da bir, çünkü her programda bu konuları konuştuğumda mutlaka konuklarıma soruyorum.
29:15Bununla ilgili bir kampanya da devam ediyor tabii meseme karşı.
29:18O yüzden sizin de görüşlerinizi alayım kapatmadan.
29:20Şimdi mesem, aslında çocuk işçilik tabii çalışma hayatının en karanlık ve hakikaten konuşurken bile zorlandığımız gerçeklerinden bir tanesi.
29:30Mesem de bunun doğrudan bir devlet politikası olarak, bir hükümet politikası olarak hayata geçirilmesi
29:36ve sermaye çocukları çok açık bir biçimde ucuz iş gücü bile değil.
29:40Tamamen dediğiniz gibi patronun cebinden bir lira çıkmadan istediği kadar, istediği şekilde çalıştırabildiği
29:47ve bunun çok ağır bedellerinin olduğu çocuklar açısından bir süreç.
29:52Dolayısıyla hakikaten burada verilecek mücadele yürütülecek kampanya son derece önemli.
29:57Çünkü Türkiye'de biraz önce de ifade ettiğim gibi temel zihniyet zaten tümüyle ucuz ve güvencesiz işçilik üzerine kurulu.
30:06Ve sermaye bu anlamda bu politikaları çok acımasız bir biçimde hayata geçirme konusunda adımlar atıyor.
30:12Yani istiyorlar ki biz işçileri çalıştıralım, hatta ücretini bile vermeyelim.
30:17Yani onu bile devlet versin.
30:18İşte zaten Türkiye bir taraftan bir teşvik cenneti vs.
30:22O nedenle Mesem bu açıdan bakıldığında çok kritik ve Türkiye'de ülkeyi yöneten siyasi iktidar zihniyetini göstermesi açısından çok önemli.
30:32Aslında toplam tabloya baktığımızda şunu söyleyebiliriz.
30:35Türkiye'yi bir asgari ücretler ülkesi haline getirdiler.
30:38Türkiye'yi çalışmak zorunda olan emekliler ülkesi haline getirdiler.
30:41Düşünün ki emekli olduğumuzda normalde emekli aylığımızda son nefesimize kadar insanca yaşayabilmeliyiz.
30:48Ama emekli aylıklar o kadar düşük ki insanlar 60 yaşına 70 yaşında çalışmak zorunda kalıyor.
30:54Emeklilerin yarısı ya çalışıyor ya iş arıyor şu an Türkiye'de.
30:57Yani bir yandan Türkiye'yi bir asgari ücretler ülkesi haline getirdiler.
31:01Türkiye'yi çalışan emekliler ülkesi haline getirdiler.
31:04Türkiye'yi hani vergiyi çok konuşamadık.
31:06Patronundan çok vergi ödeyen işçilerin ülkesi haline getirdiler.
31:10Türkiye'yi işte okula aç giden ve sermaye ucuz iş gücü olarak mesemlerle sermaye sunulan çocukların ülkesi haline getirdiler.
31:20Türkiye'yi işte asgari ücretle çalışma hayatında başlamayı bile şans olarak gören,
31:26geleceğini başka ülkelerde aramak zorunda kalan gençlerin ülkesi haline getirdiler.
31:31Yani bütün bunlar tesadüf değil, bütün bunlar ülkeyi yöneten siyasi iktidarın, AKP'nin sınıfsal ve siyasal tercihlerinin bir sonucu.
31:40Biz aslında sonuçları konuşuyoruz.
31:42Bütün bunlar doğrudan bu tercihlerin sonucudur.
31:45Bunun tam tersi mümkündür.
31:47Tam tersi mümkündür.
31:48Yani asgari ücretin işte çalışanların %1'inin ücreti haline geldiği bir ülke mümkündür.
31:53Emeklilerin insanca yaşayacak bir düzeyde ücret aldığı, sağlık hakkını başta olmak üzere sosyal haklarına sahip olduğu,
32:00son nefesine kadar insanca yaşayabileceği bir ülke mümkündür.
32:04Gençlerin belli bir eğitim aldıktan sonra kendi mesleğine, eğitimine, donanımla uygun çalışabildiği, çalışma hakkına ulaşabildiği bir ülke mümkündür.
32:15Ürettiğimiz değeri hakça paylaştığımız bir ülke mümkündür.
32:18Kadınların şiddet görmediği bir ülke mümkündür.
32:21Bütün yani şu yaşadığımız bu kara tablonun tam tersi mümkün ve bu ülkede bu toprakların bütün birikimleri, değerleri üzerinden düşündüğümüzde de
32:31hepimizin çalışarak ürettiği toplam değerle bütün bunları yapmak mümkün.
32:35Yeter ki adaletli bölüşelim.
32:37Neyi üreteceğimize, nasıl üreteceğimize, ürettiğimizi nasıl bölüşeceğimize hep birlikte karar verdiğimiz gerçek bir demokrasi olsun yeter ki.
32:46Yeter ki gelirde adalet olsun, vergide adalet olsun, ülkede adalet olsun, yeter ki sendikalaşmanın, sendikal haklarının önündeki engelleri kaldıralım.
32:55Bütün bunları bu tabloyu yani bazen umutsuzluğa kapıldığımız oluyor.
33:00Hani şunu çok duyduğum için bunu söylüyorum.
33:02Ya öyle kötü şeyler yaşandı ki öyle bir tahribat yaptılar ki yani 20 yıl 50 yılda düzelmez bu ülke.
33:08Hayır, biz ana tercihimizi, politikalarımızı değiştirdiğimizde inanın ki şu yaşadığımız bu kara tablonun iş cinayetlerinden işte gelir dağılımındaki adaletsizliğe kadar
33:20bütün bu yaşadığımız kara tablonun tam tersi mümkün ve çok hızla düzelebilir ve bunun böyle olduğunu da hep birlikte göreceğiz.
33:28Yeter ki gerçek bir demokrasi olsun bu ülkede.
33:31İşçiler sendikalı olsun, örgütlü olsun, üretime dayalı, kalıcı, güvenceli istihdam yaratacak üretime dayalı bir ekonomik politika olsun.
33:40Hepimiz çalışalım, üretelim ve ürettiğimizi hakça bölüşelim.
33:44Demokrasi olsun, adalet olsun, özgürlük olsun ve gerçekten emeğin Türkiye'si diye bizim hep tarif ettiğimiz böyle bir ülkeyi hep birlikte kuracağız.
33:532025 o açıdan evet zorlu bir yıl oldu.
33:562026'ya çok umutla bakmakta da zorlanıyoruz, doğru.
34:00Çünkü iktidarın politikaları bütün bunları, bütün adaletsizlikleri büyüten, baskıyı artıran, evet demokrasinin son kırıntılarını ortadan kaldırmaya çalışan bir zihniyet yönetiyor Türkiye'yi.
34:12Ama bütün bunların karşısında bu ülkenin 86 milyon insanı, bu ülkenin bütün değerleri, birikimleri, bütün güzelliklerini her gün üreten işçiler, emekçiler, kadınlar, gençler
34:22bu ülkenin gerçek sahipleri olarak bizler varız.
34:25Birlikte yan yana, omuz omuza bu ülkeyi aydınlık bir sürece taşıyacağız ve bu mücadeleyi de hep birlikte büyüteceğiz.
34:322026'ya da böyle bakmak lazım.
34:35Hep beraber mücadelemizin büyüdüğü, örgütlülüğümüzün büyüdüğü ve hep birlikte adalet, eşitlik, özgürlük için, barış için, kardeşlik için
34:43birlikte ülkemizin aydınlık geleceğini kurmak yolunda büyük adımlar attığımız bir yıl olmasını diliyoruz biz de ve onun için de disk olarak mücadeleye devam diyoruz.
34:54Evet, ben de bir yeni yıl mesajı isteyecektim sizden ama zaten öyle bir bitiriş konuşması yaptınız.
35:00Çok teşekkür ediyorum.
35:01Aslında bu kadar baskı, bu kadar fazla üzerimize gelinmesinin sebebinin de ben çok ciddi bir direnç ve mücadele olduğunu ve çok ciddi bir potansiyel olduğunu bu yüzden yapıldığını düşünüyorum.
35:11O yüzden umutlu bitirmek benim de planım bu yöndeydi.
35:14Çok teşekkür ederim.
35:15Ben de teşekkür ederim.
35:15Harika bir mesaj oldu.
35:16İyi ki geldiniz.
35:17Teşekkürler.
35:19Sevgili izleyenler, sizler için DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu'nu ağırladım efendim.
35:232025 yılının bir Z raporunu yapmaya çalıştık.
35:26Sizler için Türkiye bir emek cehennemi haline geldi dedik.
35:29Ücretler bir yandan baskılanırken bir yandan iş cinayetleri arttı.
35:33Güvencesizlik arttı.
35:34Önümüzdeki yıl da bu açıdan çok iyi geçecek gibi gözükmüyor.
35:37Ancak biz umut ve mücadele mesajı vererek bitirmeyi tercih ettik.
35:41Mücadele sürdükçe umut da vardır efendim.
35:43Çok mutlu yıllar olsun.
35:44Daha güzel bir yıl olsun diyelim.
35:45Öyle kapatalım.
35:46Hoşçakalın.
İlk yorumu siz yapın