Milyonlarca kişinin gözü asgari ücret için cuma gününe çevrildi. Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını yapacak. Beklentiler ne, ekonominin seyri ne anlatıyor? Beykent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Ferman değerlendirdi.
00:00Aslında müsaade ederseniz şunu söyleyelim son dönemlerde özellikle orta vadeli program hedefleri de göz önüne alındığında herhalde yüzde otuz civarında veya onun bir tık altında veya onun üzerinde gerçekleşmeyen bir ihtimal bir oran ağırlık kazanıyor.
00:18Ama müsaade ederseniz şunu vurgulamakta fayda var çok güzel bir ifadeyle açtınız milyonların gözünün üzerinde olduğu milyonların kitlendiği dedik.
00:28Aslında bakılırsa belki çözülmesi gereken veya geliştirilmesi gereken mesele de bu Burçak Hanım.
00:36Çünkü asgari ücret esasen 27 Avrupa ülkesinin 22'sinde halen uygulanan ve orijinal olarak Türkiye mahrepçili değil fakat dünyada değişik ekonomilerde uygulana gelen bir yaklaşım.
00:52Ama asgari ücret maalesef bizde orijinal kapsam ve mahiyetinden bir parça uzaklaşmış durumda.
01:00Çünkü bir başparmak kuralı ekonomide genelde asgari ücret ücretliler kesiminin yüzde dördünü beşini en geniş bir ihtimalle de yüzde onunun altında bir kesimi ilgilendirmeli veya onlar yani ücretli kesimin milyonların ufak bir kesimi asgari ücrete tabi olmalı.
01:26Deyim yerindeyse.
01:27Fakat bizde maalesef en son projeksiyonlar kayıtlı çalışanların yüzde 60'ının asgari ücret, geri kalan önemli bir geri kalan yüzde 40'ın yarısından fazlasının asgari ücretin yüzde 15 civarında,
01:44en fazla yüzde 20 civarında ve diğerlerinin de ücret belirlemesinde asgari ücret zam oranı çıpa veya kertiriz alınarak ücret düzenlemesi yapıldığını gösteriyor.
01:58Aslında asgari ücret stajyerlerin, işe yeni girenlerin, katma değer üretme bakımından henüz gereken bilgi, birikim ve tecrübeyi elde edemeyenlerin istihdama giriş ücreti olmak gerekir.
02:12Fakat Türkiye'deki haliyle 20 sene, 25 sene asgari ücretten çalışıp emekli olan birçok fabrika işçisi örneği biliyoruz.
02:21Dolayısıyla esasen çözülmesi gereken mesele bu. Asgari ücret şöyle anlaşılmak gerekir.
02:27Maalesef bizde anlamından ve kapsamından taşırıldığı ve dışına çıktığı için sizin de buyurduğunuz gibi aslında beklentiler milyonlar bakımından ve optimal bir noktada maalesef buluşulması çok zor bir mecraya girmiş gözüküyor.
02:43O yüzden evet bir uyuşmada zorluk yaşanacak mı aslında diye de.
02:48İkinci sorum buydu yani işçi tarafıyla işveren arasında bir uçurum görecek miyiz mesela ya da işte geçtiğimiz yıl hatırlayalım ilk toplantıda değil birkaç toplantı görmüştük kararı duyana kadar.
03:01Bu yılda aynısı olur mu? Karar için sizce kaç toplantı gerekir mesela?
03:05Evet şimdi efendim biliyorsunuz bu bir yönetmelik çerçevesinde gerçekleştiriliyor ve bu görüşmelere üç kesimden, üç farklı toplum kesiminden katılım sağlanıyor.
03:19Tahmin edilebileceği gibi elbette iş gören ve işveren ve kamu kesimi.
03:25Bugüne kadar bunlar beşer kişilik takımlar veya gruplar tarafından temsil ediliyordu.
03:30Özellikle işçi sendikaları son dönemlerde biliyorsunuz son dakikaya kadar bu konudaki muhalefetlerini sürdürüyorlar ve imza koymaktan yani sürecin kanuni bir parçası olmaktan imtina ediyorlar.
03:46Bu senede hemen daha süreç başlamadan bu cuma başlayacak biliyorsunuz bu konudaki çekince ve kaygılarını belirttiler.
03:54Bunun üzerine Sosyal Güvenlik ve Çalışma Bakanımız kendileriyle bir görüşme yaptı.
04:01Eğer yönetmelikte bir değişiklik vuku'a gelirse belki beşer kişi işveren ve işgören kesiminden, bir kişi de kamu kesiminden olmak üzere yeni bir yapıyla devam edilebilir.
04:14Ancak Burçak Hanım elbette özellikle enflasyon denilen o her türlü şartı bozan düzensiz gidişatta ki bu sadece Türkiye'ye özgü bir durum değildir.
04:26Kronik enflasyon, yüksek enflasyon dünyanın her ekonomisinde maalesef bu girdaba kapılmış nüfusu, ekonomiyi hakikaten bizar eder.
04:36Şunu vurgulamakta fayda var, her ne kadar değerli meslektaşımız Sayın Bakan optimal bir çözümden bahsediyorsa da maalesef enflasyonun bulunduğu bir ekonomi adeta zemini sağlam olmayan bir coğrafyaya benzer.
04:50O sağlam zemin yoksa üzerine sağlam ve herkesi memnun edecek, herkesin güvenlik içinde yaşayacağı bir bina inşa edemezsiniz.
04:59Enflasyon ortamında da durum böyledir.
05:01Emin olunuz ne iş gören ne iş veren bu ortaya çıkacak olan rakamdan memnuniyet duymayacaktır.
05:10Çünkü netice itibariyle beklentiler çok farklıdır.
05:14Başta şunu söyleyeyim bu asgari ücret mana ve kapsamının dışına taşınmıştır.
05:20Bugün Türkiye'de maalesef genel müdür ünvanı taşıyanların bile ücret artışlarında bu asgari ücret oranının esas alındığı görülüyor.
05:28Doğrudur. Bütün üretim faktörleri gibi asgari ücreti yapılacak artış enflasyon ateşine odun taşıyacaktır.
05:36Ancak unutmayalım sadece enflasyonun artışına katkı sağlayacak olan asgari ücret artışı değildir.
05:43Bizatihi karlar, vergiler, harcamalar da bunun içindedir.
05:47Bir de bir senkronizasyon bozukluğu var onu da hemen belirteyim.
05:50Kısa bir cümleyle süremi tamamladım Sayın Ferman.
05:53Biliyorsunuz biliyorsunuz işveren kesimi bunu geçmişteki kayıpları da telafi edecek şekilde yapılmasını istiyor.
06:00Fakat işveren ise önümüzdeki seneye ve hedeflerin enflasyona göre yapılmasını istiyor.
06:08Buradaki büyük uyumsuzluk ve senkronizasyon yokluğu zaten beklentilerin ortak ve makul bir seviyede buluşulmasını engelliyor.
06:16Bu tür yapısal problemlerin giderilmesi lazım.
06:20Aksi takdirde maalesef toplum kesimlerinin beklentileri enflasyonun bunaltıcı ortamında çatışmaya, çelişmeye veya ortak bir noktada buluşmak bakımından zorlanmaya devam ediyor.
İlk yorumu siz yapın