Küresel ekonomi gerçekten çöktü mü? Tarihte ilk kez yasa dışı para akışları, yasal finans sisteminin önüne mi geçti? Devletleri ve piyasaları artık kayıt dışı sermaye mi yönlendiriyor? Dünyanın karşı karşıya olduğu tablo bir ekonomik krizden öte küresel bir üçkâğıtçılık düzeni olabilir mi? Tüm bu soruların yanıtlarını uzmanlarla konuştuğumuz özel inceleme haberimizde ele aldık.
00:00Kripto spekülasyonları, altının üzerine oynanan oyunlar, kara paralar, yasa dışı bahis ve kumar.
00:20Dünya ekonomik alanda da büyük bir çıkmazın içinde.
00:23Sadece dünya değil, Türkiye'de aynı krizin ortasında.
00:26Burada dünya bir çıkmaz içinde. Neden?
00:29Özellikle kripto paralar, yasa dışı kumar ve bahis ve diğer hızlı bir şekilde para kazanma unsurları bütün devletleri işte bu terörizmi, ekonomik terörizmi finans etmek için kullanılan araçlar.
00:41O yüzden mavi ekran krizleri yaşandı.
00:43Mavi ekran krizleri yaşandı ki bir gün o büyük sıfırlama gerçekleşirse vatandaş burada mağdur olsun diye.
00:50Özellikle son 10 yıllık süreçte ilk defa kayıt dışı ekonomi kayıtlı ekonominin önüne geçiyor.
00:58Sosyolojide ve ekopolitikte çok yaygınca kullanılan buzdağının görünmeyen yüzü modeli bu kez kayıt dışı ve kayıt dışında kalmayı tercih eden bir ekonomik varlık için kullanılmaya başlanıyor.
01:14Küreselleşme ekonomiyi düzeltecek denilmişti ama paranın yönü paranın disipline edilememesi dünyayı yeni bir krize soktu.
01:22Önce parasal sistemle oynandı, dolar basıldı, dolar dünyaya yayıldı, doların bir karşılığı yoktu.
01:29Ülkelerin ekonomileri fazladan basılan parayla yeni bir uçuruma sokuldu.
01:33Öncelikle bir şey düzeltmek için bozmak gerekiyor.
01:36Şu an Trump gelmesiyle birlikte bozulan bir ekonomik sistem görüyoruz.
01:39Geldiği günden beri ekonomik bir kasırga var.
01:42Bütün devletlere tarife savaşları açtı, savaşları destekledi, bazılarına çekildi.
01:47Ama Trump'ın yaptığı şey ya küreselceye karşı çıkmak ya da küreselceyle beraber bu oyuna alet olmak.
01:53Bu yeni hareket kabiliyeti maalesef kendisiyle beraber, bu gelişmeyle beraber çok sıkıntılı bir süreci de gündeme getiriyor.
02:04Yeni dönemde kripto paralar geldi.
02:06Kripto para neydi ne değildi, soğuk cüzdanlar çıktı, insanlar paralarını, varlıklarını bunun içerisine koydu.
02:13Bir anda yükselen, bir anda azalan bir piyasanın içine sokuldu.
02:16Peki kripto para gerçekten yeni dönemin parası mıydı?
02:20Yoksa bir dolandırıcılık aracı mı?
02:22Özellikle kripto paralar ve Metaverse sistemi hayatımıza girdiğinden beri büyük kayıplar yaşanıyor.
02:27Bakın Metaverse girdiğinde bazı yerler gayrimenküler satıldı.
02:30Hatta İstanbul'da Fenerbahçe satını satın alanlar oldu.
02:33Çünkü bu gerçeğe dönüşecek diye.
02:35Ben kripto varlıkları da buna benzetiyorum.
02:38Çünkü bir devletin parası varsa o devletin parası bir şeye endeksidir.
02:42Mesela bizde altın var, altın endeksli, döviz endeksli.
02:45Paranın bir karşılığı var.
02:47Ama kripto varlıklarda elektrik sarfiyatıyla üretilen bir yabancı bir para, dijital para artık buna da ne derseniz deyin.
02:54Bu normal bir paranın yerini alamaz.
02:56Dijital imkanlardan, teknolojik imkanlardan yararlananlar özellikle kayıt dışının bir gerçek olması veya bir kuvveden fiile geçerek adeta bir kar topu gibi, bir çığ gibi büyümesinin de önünü açıyorlar.
03:15Saniyeler değil, saliseler değil, daha da az zamanlarda çok büyük miktarda sanal değerler, finansal varlıklar, kripto varlıklar üretilerek, ortaya koyularak, jenere edilerek sisteme sokulmaya başlanıyor.
03:34Bakın tarihi seviyeden geldi, 126 bin dolardan 80 bin doların altına indi.
03:39Bu aradaki buharlaşan para kimin parası?
03:42Bunların tamamı dolar üzerinden yatırım yapılan araçlar.
03:45Dolar aslında buharlaştı.
03:46Zaten Amerika'nın yapmak istediği bu.
03:48Parayı bastı, bastı, bastı Amerika bugüne kadar.
03:51Dünyadaki hem terörizm hem ekonomik olarak hepsini dizayn etti.
03:54Daha sonra bu parayı geri çekmesi lazım.
03:55Neden?
03:56Büyük bir krizin eşiğinde.
03:57Elon Musk göreve geldi Amerika'da Verilmik Bakanlığı'na.
04:00Bunun kısaltması Doge Bakanlığı'ydı.
04:02Peki Elon Musk'ın kendine ait bir kurta varlığı vardı, bu neydi?
04:05O da Doge.
04:06Yani semboller üzerine giden bir ekonomik düzende mutlaka bu yatırımcı zarar uğratacaktır.
04:13Kripto parada özellikle kaldıraçlı eylemler ülkelerdeki sosyolojik yapıya büyük darbe vurdu.
04:19Halk bilmediği piyasaya girdi, oralarda kazandığının çok üstünde paralarla kriptoda kaldıraç işlemlerine girdi.
04:25Kimi battı, kimi çıktı ama ortaya büyük bir sıkıntı çıktı.
04:29Kripto paralar, merkeziyetsiz para ya da dünya hükümetlerinin özellikle çok para, karşılıksız para basarak
04:38enflasyon üzerinden bir taraftan bir sanal zenginlik, bir sanal bolluk ama öte taraftan da paranın değerini düşürerek,
04:48adeta pul ederek bu zenginliği ve borçlarını neredeyse aşağıya doğru çekme, iskonto etme oyunlarına karşı koyulan bir teknik gelişme olarak ortaya çıktı.
05:02Vatandaşlar elinde avucunda son olan parayla birlikte kaldıraç işlem yapıyor.
05:07Kaldıraç işlem ne demek?
05:081 liranız varsa 10 liralık işlem yapıyorsunuz.
05:11Evet yükselirken iyi, bunu kazanıyorsunuz.
05:13Ama 10 liranın altına düştüğü anda kaldıraç işleminiz margin call, yani teminat tamamlama çağrısı veriyor sistem size.
05:19Eğer siz o parayı tamamlayamazsanız ne oluyor?
05:221 liranız da kayboluyor.
05:23Peki o 1 lira neydi vatandaşın?
05:25İhtiyacı olan paraydı.
05:26Bugün cebinde olması gereken paraydı.
05:28Peki bu neye yol açıyor?
05:29Sosyolojik depremlere yol açıyor.
05:31Yani burada ailesiyle kavga eden, yani aslında bu yeni nesil bir kumar bağımlı, yeni nesil bir alkol bağımlı.
05:38Bunu aynı görmemiz gerekiyor.
05:39Ve yasa dışı bahis ve kumar, dünyanın en büyük sorunlarından biri.
05:43Sadece Türkiye'nin son yıllarda 150 milyar dolarlık kaybının olduğu söyleniyor.
05:48Dünya aslında yasa dışı bir cennete mi dönüştü?
05:51Ekonomik olarak bir batıkta mı?
05:53Küresel bir üçkağıtçılıkla karşı karşıya mıyız?
05:55Ne oluyor?
05:56Günümüzün hedonist ve ben merkezci emperyal yaklaşımları hiç şüphesiz sadece ülkeler arasında değil ve fakat vatandaşlar arasında da yayılıyor.
06:08Yasa dışı kumarından, diğer kolaycı kazanç yollarına kadar genel bir eğilim, adeta salgın bir hastalık gibi her bünyeye sirayet ediyor.
06:21Bazı ülkeler vardı yasa dışı, bu bahis, kumar ve offshore olarak adlandırılmış kıyı bankacılığı yapan yerler.
06:27Şu anda ülkeler bundan nemalanmak için kendilerini o sisteme adapt etmeye çalışıyor.
06:32Bizim bildiğimiz önce İsviçre vardı.
06:33İsviçre ne oldu?
06:34Kişilerin, dünyadaki büyük zenginlerin ikinci, üçüncü hesapları, gizli hesapların olduğu yerdi.
06:39İsviçre bankaları eğer başka bir devlet bu hesabı istediğinde bunu vermiyordu banka hesaplı.
06:45Ne kadar para olduğunu söylemiyordu.
06:47Ve bugüne kadar bunu idare ettiler ve bir kara para cenneti oldu İsviçre.
06:50Peki sonunda ne oldu?
06:51Bu sistem çöktü.
06:52İsviçre'nin en büyük bankası batınca İsviçre devleti burayı kurtarmak zorunda kaldı.
06:57Çünkü tırnak içinde gizli zenginlerin paraları vardı.
06:59Şimdi İsviçre'ye benzer dünyada Malta, Karadağ ve diğer ülkeler bunu konumlandırmaya çalışıyor.
07:06Ama bu ekonomik sistem bazı kişilerin parasını atlama sistemiyle beraber dönemez ülkeler üzerinden.
07:12Bunun yerine ne yapıldı?
07:13Artık dediler ki şimdi baktığınızda Malta'ya gittiğinizde yasadışı Kumar ve Bayis'in en fazla oynanıldığı yer.
07:20Ve Türkiye'den bağlanan sunucular da oraya gider.
07:23İşte bu yasadışı Bayis ve Kumar aslında para atlamanın bir aracı oldu.
07:27Neoliberal politikalar dünyada sosyolojiyi ve ekonomiyi dengelenmesi beklendi.
07:32Fakat sonrasında gelinen süreçte kazanma arzusuyla vahşi kapitalizm bütün kuralları yıktı geçti.
07:38Şu anda dünyada yasadışı para normal parayı geçmiş durumda.
07:42Yasadışı parayı elinde tutanlar da ülkelere müdahale etmeye çalışıyor.
07:47Ne yapmalı?
07:47Sadece gelişmekte olan ülkeler değil ve fakat gelişmiş ülkeler en çok borçlu duruma geçiyorlar.
07:54Bugün Amerika Birleşik Devletleri'nin birinci sırada yer aldığı bu Dünya Borçluluk Ligi'nde
08:01Çin ve diğer gelişmiş ülkeler hemen ikinci, üçüncü ve diğer sıraları işgal ediyor.
08:07Hani böyle olunca özellikle Amerika rezerv para, fiziki altın ve kripto varlıklar üzerinden bu üçleme temelinde dış borçlarını, dış borç yükünü azaltma ve her kurgu ve gelişmede daima karlı çıkma andacını, kıskacını adeta bütün dünyaya diretiyor.
08:32Şimdi Rusya petrolünü satamıyor dünyaya. Hindistan'a ve bazı ülkelere iskont oluyor. İndirimli bir şekilde verip petrolünü öyle satabiliyor.
08:41Şimdi peki yasadışı olarak sattığı o kısmı, gayri resmi olarak sattığı o kısmı hangi para birimiyle alabilecek?
08:48Kendi parası alamaz, dolarla alamaz. Swap sistemi zaten kullanamaz.
08:51Çünkü swap sistemi Amerika'nın elinde. O yüzden kripto varlılık gibi izi sürülemeyen unsurlar üzerinden bu ticaret yapıyorlar.
08:59Peki bu ticaret yapanlar, bu ticarete aracılık yapanlar gün gelip sahibini ısırmayacak mı? Mutlaka.
09:06Kapitalizm şu anda her yerde farklı uygulanıyor.
09:09Kimi sosyolojik olarak sosyal yapıya uygun bir şekilde ilerletmeye çalışırken,
09:13diğer taraftan vahşi olarak uygulanması ve dünyanın tamamında aslında vahşi olarak ortaya konulması ülkeler açısından büyük bir sıkıntıya ulaştı.
09:22Toplumlar zayıfladı, ekonomik değerler azaldı, adalet duygusu sona erdi gibi görünüyor.
09:27Ve bu durum dünyada sadece siyasete değil, sosyolojik yapının her türlü sorununu ortaya çıkardı.
09:33Özellikle rezerv paranın, kayıtlı paranın, fiyat paranın herhangi bir karşılıkla yoluna devam etmemesi,
09:42dijital ve fiziki basma yoluyla bilhassa pandemi etkisiyle çığırından çıkan bol para, çok para,
09:52esasen kayıt dışında ve kayıt dışı ile beraber gelen bütün ahlak dışı davranışlarında yolunu açıyor.
09:59Dünyada görülen enflasyonist eğilim esasen iktisat tarihçisi Werner Zonbart'ın işaret ettiği gibi
10:07ahlaki çöküntüyü, ahlaki dejenerasyonu da birlikte getiriyor.
10:14Peki ne yapmalı? Bundan sonraki ekonomik süreçte ne olacak, nasıl düzeltilecek?
10:18Hakim kanat, emperyal güçler diyorlar ki,
10:22eğer böyle bir merkezi otorite dışı veya kayıt dışı gelişme ve dinamikler olacaksa,
10:29bunlarda da bizim söz sahibi olmamız ve kontrol inisiyatifine sahip olmamız gerekecektir.
10:37İşte kripto varlıklar ve dijital para konusunda,
10:40başta Amerika Birleşik Devletleri'nin son dönemde atmış olduğu adımlar da bu cümleden değerlendirilmek gerekir.
10:47Kara paranın aklanması ve diğer o yasa dışı ticareti uygulamak ve oradan para kazanmak için de uygulanan bir sistem.
10:54Yani yasa dışı bir ticaretiniz var, bunun dünya ülkelerin duyması ya da o ülkenin legal sistemini duymamasını istiyorsunuz.
11:00E para hareketi olursa ne olacak? Bu kayda girecek, ize girecek.
11:04Ama kripto varlıklardan alırsanız bunu ve satarsanız herhangi bir ize uğramıyorsunuz
11:08ve yasa dışı olarak bu ticareti sürdürmeye devam ediyorsunuz.
11:11Burada hem yasa dışı bahis ve kumar hem de kripto varlıklar üzerinden çok para kazanılmasıyla birlikte
11:17maalesef bunlar suç örgütlerinin eline düşüyor.
11:19Ve suç örgütleri de burada toplum üzerine çok ciddi baskılarda bulunuyor.
11:23Devletimiz hem polis gücüyle hem asker gücüyle hem de bağımlılık açısından buna olaya müdahil olması lazım.
11:30Bu da bir bağımlılık.
11:31Yeşilay tarafından ortaya konmuş bir bağımlılık.
11:33O yüzden devletin hem yasa dışı bahise hem de kara para aklanması yönünde kripto varlık kullanmasına mutlak surette önem olması gerekiyor.
İlk yorumu siz yapın