00:16Bu yıl Brezilya'da düzenlenen iklim zirvesi geçtiğimiz hafta sonu sona erdi.
00:20Hangi tartışmalar yapıldı, çıktılar ne oldu sizler için bugün konuşacağız.
00:24Konuğum enerji ve iklim uzmanı aynı zamanda yazar Önder Algedik.
00:27Hoş geldiniz Önder Bey merhaba.
00:30Merhaba yayınlar diliyorum.
00:32Efendim dilerseniz genel olarak bu zirvede başlıklar neydi, hangi tartışmalar yapıldı, hangi sonuçlar çıktı onu konuşalım.
00:41Tabii ki şimdi çok zor bunu açıklamak çünkü on binlerce insanın tartıştı ve yüzlerce toplantının olduğu bir zirve olduğu için
00:47bunu böyle birkaç cümleyle ya da birkaç şeyle anlatmak çok mümkün değil.
00:51Ama sorunuza temelde cevap verecek olursak şimdi buradan nasıl bir zirve olduğunu dair iki tane boyut var.
00:57Bilimsel olarak bir anlama gidiyor, nasıl bir beklenti vardır, bir siyasal olarak.
01:01Bilimsel olarak böyle bir gerçeklik var.
01:04Bütün değişikliği meselesi, bu siyasalın cevap veren bir anlaşma ya da bir politik olmadığı bir gerçek.
01:11Dolayısıyla bütün zirveler bir anlamıyla başlardık da bunu yakınlaştırmaya çalışıyor.
01:16Siyasal ayaklarında dolduğa bakarsak yer, burada birkaç tane önemli nokta var.
01:21Mesela 20 suy günü 59 tane belge kesilmiş, bunlardan 19 tanesi hastalık kararlı.
01:30Bunların içinde zirve'nin dekrasyonu doldu, kararın dolduğu betimini de yıkılıyor.
01:35Bu kararları ilerlediğiniz zaman, ne içeriyor diye baktığınız zaman, sekreterde 9 maddede bir ilişkili tutmuş.
01:41Birinci madde, süresel uygulama hızlandırıcı politikası diye bir şey.
01:46Ortaya çıkarmışlar, yani mevcut bir politikaları hızlandıran şeyler neler, bunu nasıl hızlandırabiliriz, hiçbir şeyden tanımlanıyor.
01:52Bu yeni bir şey, bu güzel.
01:54Yani tam derdik çözmüyor ama diğer maddelerle bu güzel bir şey kalan bir şey.
01:58İkinci maddeye bakıyorsunuz, finansmanın 2035 ülke takılanması eseresi.
02:04Ortaya çıkmış.
02:05Onu 2035 ve yine finansman konusunda, hala işin özüne geldik.
02:10Üçüncü olarak da, acil geçişle ilgili belenmekleri hızlandırıyor ama biz zaten en üst sorunları birbiri oranda azalttınız.
02:17Bundan dolayı, sosyal tüketlerinde geç çıkarttınız, sıkılıyorlar ve sorun yaşıyorlar.
02:23Böyle bir sorun diyorum.
02:24Dokuz tane terem var.
02:26Ve baktığınız zaman, aslında dizi bedenle çiftli konusunda kocaman bir sorun şartacaklar.
02:31Peki, ne çıktı?
02:33Biliyorsunuz, 2009 yılında top 15'te top enakta top enak uzlatması çıktı.
02:382015'te top 15 cilvesinde top 15 anlaşıldı.
02:44Her sene bununla ilgili bir anlaşma, bir ırkızlaşma, bir metin çıkıyor.
02:49Bu seferki çıkma metnin adı global mutmaryo.
02:53Yani şöyle sert ilmeğe geçeceğimiz bir şey.
02:56Bu çok önemli.
02:57Çünkü dizinin bütün özü aslında orada var.
03:00Sonra da cevabı, burada neyi geliyor diye yapalım.
03:03Bu metininde sosyal tüketler kaç defa geçiyor biliyor musunuz?
03:07Sıfır.
03:08Peki, finansdan kaç fark ettiriyor?
03:1114'e fark ettiriyor.
03:12Dolayısıyla baktığımız zaman, genel değerler dediğimizde,
03:15tüm değişikliği meselesinde, derman olmayan bir toplantı olduğunu söylemek mi?
03:19Evet.
03:20Şimdi fosil yakıtlar meselesi aslında en çok tartışma konusu.
03:24Resmi gündemde yoktu ama elbette tartışıldı.
03:27Hangi tartışmalar yapıldı?
03:29Bir onu konuşalım.
03:30Hem de bu fosil yakıtlardan çıkış konusunda,
03:34Türkiye'de ve dünyada hangi noktadayız?
03:36Şimdi çok önemli ve kritik bir soru soruyorsunuz.
03:39Çünkü meselelerin özgü fosil yakıtları bir an önce bitirmek.
03:42Yani bu bitireyim deseniz,
03:44bu birkaç ay, birkaç yıl sürecek olan bir şey.
03:46Ama başlamak bile çok ciddi bir iş.
03:48Ve biz hala buna başlayamıyoruz.
03:50Şimdi fosil yakıtlar çıkış meselesinde çok acayip tartışmalar oldu.
03:53Birincisi, Suudi Arabistan gibi ülkeler suyun tartışmasını engellediler.
03:57Birinci problem bu, her şey ne oldu?
03:59İkincisi, daha küçük olanı,
04:01Avrupa Birliği topu arkasından bu tür NTK'de taraf oldu.
04:05Zaten tartışma yükselen noktadan bir kişi de duyduk.
04:08Üçüncü olarak sorunuzda yakışık yapıyorsak eğer.
04:11Şimdi şöyle söyleyelim.
04:13Bunu anlamak için bilmemem.
04:14İklim anlaşmaların ve iklimiz izi belirlerin inşaatına baktıklar.
04:19Yani bakın,
04:201980-2000 yılları arasında
04:22İklimiz izi belirleri ya da iklimi koltukları çok zayıf.
04:26Saatlerimizde 5 tane top vardı,
04:281 tane parça ötürü düşmesi, 1'i çıkıp ortaya.
04:30Ve baktığınız zaman ortada bir şey yoktur.
04:33O dönemde,
04:34Bir birim,
04:35Emisyonları ya da füzyı yakıtlıklarını arttırdıysak eğer,
04:392001-2021 arasında,
04:42Bakın,
04:43Yeniden top yaptık,
04:44Taraflar konferans yaptık.
04:45Elimizde
04:46Tarih Sözleşmesi var,
04:47Bir geliş.
04:48Evet.
04:49Koltuk, koltuk, koltuk, koltuk var.
04:50Ve,
04:51Arkadaşlar Sözleşmesi,
04:52Birbirinden az arttırmadı,
04:53Birbirinden daha fazla.
04:55Dolayısıyla baktığınız zaman,
04:57Bu anlaşmalar,
04:58Bu yükselteki zora sürdü.
04:59Dünyanın durumu bu.
05:00Türkiye'nin durumu ne?
05:01Türkiye'nin durumu,
05:02Aynı dönemde,
05:03Yani,
05:041996-2006 ile
05:062002'ye benziyor.
05:08Türkiye'de,
05:09Burada,
05:10Türkiye'nin arttırılmışta,
05:11Daha fazla yükselteki,
05:12Daha fazla doğal dönüşte,
05:13Bir yükselteki,
05:14Daha fazla petrol yaptıklar hale geliyor.
05:16Artık,
05:17Dolayısıyla,
05:20Durum neydi?
05:21Fosyletikler nesnesinde,
05:22Durumu,
05:23Türkiye'nin bu yönündeki,
05:24İlke değil.
05:25Ve,
05:26İlk sorusla,
05:27Bağlantıya,
05:28Bir cevap vermekten,
05:29Ne,
05:30Juan Carlos Mondray,
05:31Panama,
05:32Baş,
05:33Müzaket,
05:34Gök,
05:35Fosyletiklerden,
05:36Bahsettiğinde,
05:37İklim anlaşması,
05:38Fosyletikler,
05:39İklim anlaşması,
05:40Tarsızlığı değil,
05:43TÜK ORTAKLINI,
05:44Yastırmış,
05:45Ve bilimçilere rahatsız ettiği için çoktan çıkarttık. Asıl bütün bir meselesi. İkimiz ile bizim sosyalistiklerden çıkmıyoruz.
05:55Aslında devletler tutuyor. Bir ayağından bilimçilere taktıklıyoruz. Baktığımız zaman sosyalistikler içerisine değinemesi çok çaba sahip edildi.
06:05Ama bu tepkide tabii. Şöyle ki, Kolombiya ve Hollanda önümüzdeki yıl sosyalistiklerle ilgili konferans düzenliği ve bu tepkide bir sosyalistiklerden duyurdu.
06:17Bu da aslında badalelerin bütün yüzü olarak söyleyebiliriz.
06:21Peki Önder Bey, aslında bu COP anlaşmalarında yanına meselelerden biri de tüm tarafların konsensüsü gerekiyor.
06:27Dediğiniz gibi çeşitli maddeler çıkarılıyor ya da tartışılamıyor.
06:30Bu bütün 200'e yakın ülke var sanıyorum. Bütün herkesin onayını gerektiren bir metin de elbette sadeleşe sadeleşe bir şeye dönüşüyor ve çok da faydalı olmuyor.
06:42Buradaki sorunsan nedir? Çünkü bazı ülkeler gelişmişlik oranlarında sahip oldukları güce nazaran çeşitli ilerlemeler kaydedebiliyor ama bazı ülkeler de bunları yapamıyor.
06:53Şimdi konsensüs bu tür süreçlerde ilerlemek için önemli bir şey ama burada sorun konsensüs mu ya da başka bir yerde mi diye bakmak lazım.
07:04Şimdi burada asıl mesele bakın eskiden çerçeve sözleşmesi ve Kyoto protokolünün motivasyon tepeden aşağıydı.
07:12Tepede bir hedef vardı. Aşağıda herkes görevlerini alıp pazarlığını yapıyordu ve bunun başarılı olmadığı söylenerek Paris'te herkes ne kadar torbaya katkıda bulunacak, olaya katkıda bulunacak o tepesi ona göre yükselt edilir.
07:27O yüzden düzenlenmiş raporlarla bunun düzenliği elindir. Yani tepeden aşağıya da aşağıdan yukarıya bir tane yaklaşmışlar. İkisi de başarılı olmadığı.
07:36Burada sorun ne biliyor musunuz? Modern değil aslında. Burada aslında devletlerin bir konsensüsü var. O da iki meselesini çözdüm.
07:44Bakın, Amerika'nın bütün müzarlıkları tutulmaması, yetkilerin elini rahatlıdır. Suudi Arabistan'ın su koymak için elini rahatlıdır.
07:51Yani şu an bizim sosyal iktidardan çaynak milyarlarca duvarlık halaatımızı durdurmak için Amerika'nın liderden bahsettiğimiz yok ki.
08:00Biz bunu tutu altı yapabiliriz ve bizim tutu altı bir sebebimiz var. Bir iklim meselesi var ki ekonomi meselesi var.
08:07Çok iyi bir yoksulluk da oldu. Dolayısıyla bu yüzden burada konsensizlik bir şey yok ki. Bu da asıl mesele ne?
08:13Tabii ki sosyal iktidar politik söylenmeyen bir konsensizlik.
08:16Niye kimse oyun bozmuyor? Oyun bozan var mı?
08:19Bu oyun bozan ülkeye ihtiyacımız var. Olmayayım da 3-4-5-10 ülke.
08:23Bu konu ilerleme kaydetse, dünyayı ikiye ayrılacak. Bizi taraflarınızı belirleyeceğiz.
08:27Ama diğer önemlisi var. Biz bir oyun bozma meselesi var.
08:31Altı olarak yer almıyoruz. Bu hizmet sütlüğünde ortaya çıkıyor.
08:34Evet. Sizinle en son Türkiye'de çıkan iklim yasasından sonra bir yayın yapmıştık. Çok eleştirmiştiniz.
08:41İklim değiştirme yasası demiştiniz hatta.
08:43Şimdi COP31'in de Türkiye'de önümüzdeki sene düzenleneceği gibi bir gündemimiz var. Elbette takip edeceğiz.
08:49Biz hangi noktadayız? Yani iklim değişikliğiyle mücadelede, sürdürülebilir yaşamda?
08:54Ne gibi girişimler yapılıyor ya da yapılmıyor? Biraz bu vesileyle bizi de tartışmış olalım.
08:59Yeniden sizin eleştirilerinizi bir dinleyelim.
09:02Tabii ki. Şimdi çok güzel söylediniz. Ben aslında iklim kanunu demiyordum. İklim değiştirme kanunu diyordum.
09:07Bu önemli bir nokta. Şimdi şöyle bir şey söyleyeyim.
09:11Bu zirveden çıkması gereken şey,
09:142035 kılıklar kadar
09:16%50 olasılıklar, yani %50 acab
09:21biztasyonları 2019'da göre %
09:25yüksek daha da
09:27Yani 2019'da 100 atıyorsak
09:292035 de ..
09:3050 periy Fachul
09:32fakat %86 senaryosuna göre
09:36Bu ne demek?
09:50Bu daha önemli bir şey.
09:52Buna göre azaltılması gereken oran iltiği geçmiştir.
09:54Şimdi bu konuda tutalım.
09:56Çünkü o ilmisi gereken bir gün söylediğimiz noktada bu.
09:58Yani bu zileye buna yaklaştık olsaydı Türk yaklaştık olsaydı.
10:01Biz başka bir şey koyduk.
10:03Şimdi Türkiye'nin ikimiz iletişi yaptığı zaman.
10:06Biraz evvel reklamı verdim.
10:07Olması gereken %5'e artmak.
10:11Daha düşük kenaryoya göre ve evde azaltmak.
10:15Türkiye'nin %5'e arttırıyor.
10:23Yani azaltılması gereken yeri %5'e arttırıyor.
10:26Tabi ki Türkiye bu noktadan 5'e arttırıyor.
10:28Daha da önemlisi.
10:30Bizim değişiklik projesimiz.
10:32Bizi belirle de azaltmak.
10:33Zeray rakamlarını verdim ya.
10:34Yani 2090'dan 25 arası.
10:35Şimdi yaşındaki bir başlık.
10:36Çöştürülsek.
10:372006-37 arası bir işlem daha fazla.
10:38Dedik ya burada duruyoruz.
10:392035'e ne kadar?
10:40Bizde 25 arası arttırmayı bir parçaya geçiyoruz.
10:41Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:42Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:43Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:44Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:45Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:46Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:47Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:48Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:49Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:50Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:51Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:52Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:53Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:54Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:55Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:56Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:57Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:58Bunda 2.000'e arttırıyor.
10:59Bunda 2.000'e arttırıyor.
11:00Bunda 2.000'e arttırıyor.
11:01Bunda 2.000'e arttırıyor.
11:02Bunda 2.000'e arttırıyor.
11:03Bunda 2.000'e arttırıyor.
11:04Bunda 2.000'e arttırıyor.
11:05Bunda 2.000'e arttırıyor.
11:06Türkiye'nin sonuna zorlayan pozisyonlar, elektrik göçü, ulaşım, aslı yollar ve binalar.
11:22Bunlar bir üç tane dolojik boyutu.
11:25Ve bu üç dolojik boyutu da aslında bakarsanız, Türkiye'nin sonuna da gelecek olursak,
11:32Türkiye'nin sonuna zorlayan pozisyonlar, elektrik göçü.
11:36Binalar, ötümün yüzünden öteye giden bir ülke.
11:40Bunlar haraket etmek istemiyor.
11:42Haraket etmek istemediğim için de bu projikaları, ben daha çok aktör ettim.
11:47Daha az aktör ettim, daha az aktör ettim diyerek var.
11:50Tüm dünyaya görebilecek.
11:52Burada bir şeyin ne olduğunu tutuyoruz?
11:54Ve bu çok önemli harika.
11:56Evet. Önder Bey, çok teşekkür ederim.
11:59Eklemek istedikleriniz var mı kapatmadan?
12:01Var. Aslında burada biraz çözümü konuşmak istiyorum birkaç cümle.
12:05Çünkü hani insanlara böyle devletler çok kötü,
12:07herkes çok kötü, biz mi katlanacağız gibi bir hissiyat vermenin çok doğru olduğunu düşünmüyorum.
12:12Bakın size üç tane zorlayıcı sektör söyledim değil mi?
12:15Elektrik, ulaşım, binalar.
12:17Yapılması gereken bir şey yok.
12:18Bir, bu ülkede özgür bir şekilde asfalt ve betonu yasaklanmak.
12:21Çünkü asfalt ve betonu yaratıcı bir değişiklik bırakır.
12:25Tücerdeki piyaset bir değişiklik bırakır.
12:27Bu halde bir iklim değişikliği aracı olduğu, ülkenin iklim değişikliği olduğu olan.
12:31İkincisi, özgür bir şekilde bütün Windows hızına geçmemiz lazım.
12:36Yani bunun için Amerika'ya beklememiz gerekiyor.
İlk yorumu siz yapın