- 5 saat önce
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müzik
00:00Sevgili izleyenler, Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz efendim.
00:17Bugün 25 Kasım, kadına yönelik şiddetle mücadele günü.
00:20Elbette yalnızca 25 Kasım'da konuşmuyoruz biz kadına şiddeti.
00:24Bizim ülkemizin çok temel bir gerçeği ve yarısı.
00:26Her gün yeni bir şiddet vakası ile, istismar vakası ile ve kadın cinayeti ile uyanıyoruz.
00:32Nedense bunlar bir türlü önlenemiyor, etkin politikalar geliştirilemiyor.
00:35Tabi bütün bu karamsar tablonun karşısında da aslında umut veren, her geçen gün güçlenen bir kadın mücadelesi var.
00:42Sizler için bugün Türkiye'deki şiddet pratiklerini konuşacağız.
00:45Konuğun kadın cinayetlerini durduracağız platformu temsilcisi Şirin Yalıncakoğlu.
00:50Hoş geldiniz.
00:51Hoş bulduk.
00:52Efendim ayaklarınıza sağlık.
00:52Zaten sürekli olarak konuştuğumuz bir konu bu bizim Türkiye'de.
00:57Maalesef yalnızca 25 Kasım'a sıkıştırmak da çok mümkün değil.
01:00O yüzden bir durum tespiti ile başlayalım istiyorum.
01:03Siz aslında platform olarak yıllardır özellikle kadın cinayetleri verilerini, şüpheli ölüm verilerini tutuyorsunuz ve kamuoyuyla paylaşıyorsunuz.
01:09Son geldiğimiz noktada son bir yılda, son bir ayda ne kadar hangi verilerle karşılaştık, ne kadar kadın ölümü, ne kadar şüpheli ölüm gerçekleşti bir analiz edelim.
01:20Çünkü sanıyorum ilk kez şüpheli ölüm sayısı kadın cinayetlerini geçti.
01:24Bu yıl şüpheli kadın ölümleri, kadın cinayeti verilerinin önüne geçti ne yazık ki.
01:31Bu şu demek, şüpheli bir şekilde ölü bulunmuş yani fail başlığında durmamış gibi veya yüksekten düşmüş veya işte evinde ölü bulunmuş kadınlara şüpheli kadın ölümü diyoruz.
01:47Nasıl öldüğü, kim tarafından öldürüldüğü tespit edilemeyen.
01:51Ama bunun altında şöyle bir gerçeklik var.
01:54Biz yıllardır çok örnek verebileceğimiz Şule Çet, Aslıbaş gibi intihar ettiği denilerek Rojin Kabayış.
02:04Rojin evet en önemli örnekler.
02:05Çok çok önemli.
02:06Çünkü o adli tıp raporunun bir buçuk yıla yakındır açıklanmamış olması, kamuoyu baskısıyla açıklanmış olması gerçekten çok büyük garabet.
02:16Bizim ülkemiz için hiç yakışık almayan, modern, medeni, çağdaş bir Türkiye'de olmaması gereken çok kötü bir durum.
02:28Şüpheli kadın ölümlerinde özellikle ortaya çıkan şey şu, olay yeri inceleme veya failin birilerinin yakını tanıdığı olması nedeniyle delillerin karartılması, yok sayılması ve ölümün şüpheli bırakılması.
02:45Benzer bir dosyalarda da mesela elimizde dört dosya vardı.
02:51Urfa'da Pınar bulunmaz.
02:54Çok sonradan adli tıp raporuyla ve kamera kayıtlarına aileler buluyor.
02:59Evet.
03:00Şimdi bize şeyi anlatamazlar.
03:05Evet kadınlar kendileri hayatlarına son verdi.
03:08Böyle bir şey yok.
03:09Olabilir de insana dairdir kadın erkek fark etmeksizin son yıllarda çocuklar da kendi hayatlarına bir şekilde son vermeye kalkışıyor.
03:18Ama bu korkunç bir sayı.
03:20Bunun tek bir anlamı var.
03:22Yeterince kovuşturma yapılmamış olması, olay yeri incelemenin üstün körü yapılması veya Roji'nin olayında olduğu gibi delillerin karartılmış olması.
03:32Evet.
03:33Peki şimdi bir yandan da elbette hükümet çeşitli politikalar uyguladığını, çeşitli önlemler aldığını söylüyor.
03:40Hatta Ali Yarikaya son bir açıklama yaptı ki çok tepki çekti.
03:43Kadın cinayetlerinde bir azalma olduğunu söylüyor.
03:47Diyor ki bu yılın ilk onayında 217 kadın cinayeti işlendi.
03:51Bu da işte geçtiğimiz yıla göre %25'lik bir azalmanın olduğunu gösteriyor.
03:56Neredeyse 217 cinayetle övünüyormuş gibi bir konuşma.
04:00Burada biraz uygulanan politikaları yani hükümet tarafının bu konuda neler yaptığını konuşalım istiyorum.
04:05Çünkü yalnızca kolluk ya da yargılama süreçleri değil.
04:08Burada çok temelde bir bakış açısı, bir zihniyet de var.
04:11Evet maalesef.
04:13Şimdi 2024 bizim platformun tuttuğu verilerde en yüksek kadın cinayeti sayısıydı.
04:21Bunlar sayı değil her biri bir hayat.
04:24Her biri o kutsal dedikleri 10 yıllık bir vizyon ortaya koydukları ailelerin çocukları bunlar.
04:33Ve bu insanların biricik yaşamları erkek şiddetiyle ve AKP iktidarının politikasıyla yok oldu maalesef.
04:43O yüzden şimdi kalkıp kadın cinayeti sayısını küçük düşürmek, az görmek, düzeliyoruz demek.
04:52Bir kere bir kadın cinayetinin bile olması yani o ataerkinin, patriarkanın hala gündemde olması.
05:01Kadınlar hakkında her gün her türlü kurumdaki kendini yetkili sanan kişilerin konuşması bile kadın cinayetine yol açabiliyor.
05:10Toplumsal cinsiyet eşitliğinin toplumun tüm kesimlerine yayılması gerekirken,
05:15bunun bir politik süreç olarak yürütülmesi gerekirken İstanbul Sözleşmesi'nin kapsamında
05:21tam tersine sürekli kadınları eve kapamaya çalışan, boşanmaları önlemeye çalışan şiddet gördükleri evlerde
05:30yaşamak zorunda bırakan politikalarla ortaya çıkıp bir de bütün kadın örgütleriyle birlikte
05:38Anıtsayaçta da her gün o göz nuru aktarak toparladığımız, bize ulaşan ailelerin kendi beyanlarıyla
05:47öldürülen kadınların sayısını az göstermek gerçekten acizlikten başka hiçbir şey değil.
05:55Ayrıca hangi kadın ölümünü, şüpheli kadın ölümünün sayısının artışını da biz buna bağlıyoruz.
06:01Hangi kadının ölümünü, kadın cinayeti saymamışlar? Bunu da sormak gerekir.
06:09Bence yaptıkları açıklamadan pişman olmalılar, utanmalılar.
06:13Çünkü hala çok ciddi toplumsal bir problem yaşıyoruz.
06:19Kadın cinayeti verisini düşük göstermek yerine tamamen önlenmesi için
06:2462-84'ün etkin uygulanması gerekiyor.
06:28İsterseniz burada bir İstanbul Sözleşmesi vurgusu da yapalım.
06:31Bir de aile meselesi az önce siz de söylediniz.
06:34Aile yılıydı, şimdi bir aile 10 yılı ilanıyla karşı karşıya kaldık.
06:38İktidarın bu aile takıntısının altında aslında nasıl bir kadın düşmanlığı,
06:42nasıl bir zihniyet yattığını da biraz konuşmak isterim.
06:45Çünkü kadını yekpare bir özgür birey olarak değil de hep ailenin içinde tanımlama,
06:51böyle bir bakış açısı var.
06:52Şimdi son yıllarda kadınların eğitime atılması, iş hayatına atılması,
07:02özellikle de yeni genç nesilin kendi bireysel bağımsızlıklarının özgürlüğünü ilan etmesi
07:10ve kadın hareketinin çok ciddi ön aları biçimde olması.
07:14Bakın size bir hatırlatma yapmak isterim.
07:172017'de müftüler eliyle nikah yapılabilir dendi.
07:25Bu hem layıklık ilkesine aykırıydı hem de medeni kanuna çok büyük bir darbeydi.
07:31Çünkü o zaman çok eşliliği de getirebilirdiniz, kontrol edemezdiniz.
07:35Çocuk yaşta evliliği de.
07:36Çocuk yaşta evliliği de.
07:37Bu kelime bile çok irte edici.
07:402025 yılında bunu konuşuyor olmak bile gerçekten bu ülkenin ayıbı.
07:46Eğitimde olması gereken genç kadınların, öğrencilerin, genç kızların veya genç erkeklerin
07:52onların da hayatını çok ciddi travmatize ediyor bu durum.
07:57Çünkü kendi hayatını idame ettiremeyen bir bireyin, bir evlilik yaşama, birbirine birlikte yaşama,
08:06ekonomik olarak da böyle bir olanak olmadığı gibi, psikolojik olarak da buna hazır olmadıklarını söyleyebiliriz.
08:12Aynı zamanda gerçekten bu aile 10 yılında 20 yıl sonra nüfusumuz yaşlanacak,
08:22askere gide gönderecek bireyi bulamayacağız denmesi gerçekten çok ironik.
08:29Bakın işçilerin, Türkiye'de gerçekten ebeveyn olmak isteyen kadınlar, erkekler, evlenseler birlik bile,
08:40birlikte yaşayabilecekleri bir alana sahip olamayacaklar.
08:44İnsanca yaşayabilecekleri, refah içinde yaşayabilecekleri, emeğinin karşını alamadıkları bir koşullarda
08:51kimi evliliğe zorlayabilirsiniz, kimi bir çocuğa bakamazken, mevcut çocuklar, mesenlerde, yurtlarda,
09:00tarikat yurtlarında, öldürülürken, cinsel saldırıya uğrarken,
09:05her gün sokaklarda suça sürüklenen çocukları görüyorken, bu çocuklar korunamıyorken hangi beş çocuğu istiyorsunuz?
09:16Onu gerçekten algılamak ve anlamak mümkün değil.
09:19Sanki şöyle bir hava yaratılıyor.
09:21Elbette kadın hareketi çok ilerledi ve bir kadın artık tercih olarak ben evlenmeyeceğim ve çocuk yapmayacağım diyebiliyor.
09:27Ama sanki bütün bir Türkiye'deki kadınların hepsi bu bakış açısına sahip olmuş da o yüzden evlenmiyorlarmış,
09:33o yüzden çocuk sahibi olmuyorlarmış gibi.
09:35Halbuki dediğiniz çok belirleyici.
09:37İnsanlar çocuklarını hangi okullara gönderecekler, hangi parayla büyütecekler?
09:41Burayı kimse düşünmüyor gerçekten.
09:43Düşünmek zorundalar.
09:44Ayrıca bir cümleyle mevcut devlet okullarında eğitim gören çocukların hem hijyen sorunu var,
09:51hem güvenlik sorunu var hem de sağlıklı gıdaya erişim sorunu var.
09:56Bir öğün yemek bile verilemiyorken kimse kalkıp beş çocuk doğrayayım o da hayatı rezil olsun demeyecektir.
10:06İyi ki de demiyorlardır.
10:07Ayrıca şöyle bir bakış açısı da var.
10:11Özgür kadından kendi kararlarını almak isteyen, şiddete maruz kaldığında şiddet ortamından uzaklaşan,
10:20şiddet gösteren, erkekten boşanmak isteyen kadınlara yönelik de bir saldırı olduğunu düşünüyoruz.
10:26Onların tariflediği evinde otursun, yemek pişirsin, çocuk doğursun, erkeklere hizmet etsin.
10:35Türkiye'de artık hiçbir kadın yapmak isteyen yapsın.
10:39Bu yadırganabilecek bir şey değil.
10:42O onun da bireysel kararıdır.
10:43Bireysel seçimidir.
10:45Buna sadece saygı duyulur.
10:46Ama özgür kadınlardan hoşlanmadıklarını biliyoruz.
10:51Biliyorsunuz geçtiğimiz yıllarda şu anda ağzımı alamayacağım bir sıfat,
10:57çok gezen kadın anlamına gelen bir cümle kurmuştu Cumhurbaşkanı.
11:05Bunun geri dönüşü yoktur.
11:08Kadınların özgürlük, eşit yaşam hakkını talep etmesinin geri dönüşü olamaz.
11:14Çünkü artık atayirki toplumda yaşamıyoruz.
11:19Çünkü kadınlar eşit olarak yaşamayı talep ettiğinde bunu elde edebileceklerini,
11:26İstanbul Sözleşmesi'nin imzalanmasını hazırlayan kadınlardan öğrendiler.
11:3262-84'ün yasalaşmasında mücadele veren bütün kadın örgütlerinde,
11:39siyasi partilerde farklı kurum ve kuruluşlardaki eğitimli kadınlardan öğrendiler.
11:46Dolayısıyla buradan hiç kimse de geri adım atmayacak.
11:48Eğer sağlıklı bir toplum isteniyorsa, toplumun tüm katmanlarına eşitlikçe,
11:57hayata tutunabilecekleri ve refah içinde yaşayabilecekleri,
12:02emeklerinin karşılığını alabilecekleri bir ekonomik ortam yaratmak zorundalar.
12:06Evet, peki şimdi bu aslında politikalar uygulanırken ne kadar akademi ya da çeşitli bilimsel çalışmalar dikkate alınıyor?
12:14Biraz bunu konuşmak istiyorum.
12:15Çünkü bütün dünyada bir kadına şiddet sorunu var.
12:18Belki ülkemizde çok ağır bir biçimde yaşanıyor ama,
12:21tabii böyle bir sorun olunca tüm dünyada akademi, çeşitli akademisyenler bunu çalışıyorlar.
12:26Ve aslında tam sizin bahsettiğiniz noktaya geliyorlar.
12:29O, biraz o kabukların kırılmış olması meselesi.
12:33Ata erkeği ve ata erkeği düzenine alışmış aslında erkekler bundan rahatsız oluyorlar.
12:37Evet, erkeklikten zorlanıyor.
12:39Evet, bir erkeklik krizi meselesi var aslında.
12:42Ve aslında bu söylediğiniz şiddeti de biraz bu ortaya çıkarıyor.
12:47Kadınların tercih etmiyor olması, sanki ödevleriymişçesine evin içerisinde,
12:53işte erkeğin çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak ve çocuk bakmak,
12:56bunu tercih etmediklerinde bir şiddetle karşılaşıyorlar.
13:00Biraz bu motivasyonu konuşalım isterim ve şurayla bağlayalım.
13:03Kadınların, katillerinin çok çok ciddi bir oranı tanıdıkları erkekler.
13:08Kesinlikle.
13:10%59'du son verilere göre, yanlış hatırlıyor olabilirim ama 2024 %79'a yakın, birinci derecede yakını.
13:20Evli olduğu erkek, baba, kardeş, boşanmak üzere olduğu erkek veya bir süre birlikte olduğu erkek,
13:27ayrılmak istediği için, boşanmak istediği için ve şiddete katlanmak istemediği için.
13:33Şimdi burada bu cümlede bir şeyin dikkatini herkesin bilmesini isterim.
13:40Kadının davranışından kaynaklı bir şiddet ve kadın cinayeti ortaya çıkmış gibi.
13:46Şimdi tüm kadın cinayeti haberlerinde şunu görürüz.
13:51Bilinmeyen bir nedenle çıkan tartışma sonucu.
13:57Orada değildiniz.
14:00Failin beyanına itibar ediyorsunuz ama öldürülmüş kadına da alenen suç atıyorsunuz.
14:06Çünkü o kendini ifade edecek durumda değil.
14:09Çünkü hayatta değil.
14:10Başka bir erkek şiddeti nedeniyle hayatını kaybetmiş kadınların arkasından.
14:16Hem basın dili hem erkek egemen dili.
14:20Kadınları yaşadıkları hayat kaybı şiddet karşısında bile suçlayıcı bir pozisyona düşürüyor.
14:27Suçlanan pozisyona düşürüyor.
14:29Çok bilinen bir gazetecinin, şimdi burada ismini vermeyeceğim, konuşmada şöyle bir cümle kurmuştu.
14:38Kadınlar çok bağırıyor.
14:40Gerçekten.
14:42Kim acaba?
14:43Ben bu aylanım size sonra söyleyebilirim.
14:45Sonra söyleyebilirim.
14:47Şimdi burada rencide etmek istemiyorum.
14:50Şöyle sadece şey demiştim.
14:52Evet.
14:53Haklarımızı sonuna kadar isteyeceğiz demiştim.
14:56Çünkü yaşamamız tehlikede.
14:57Peki bunu anlamlandıramıyorlar.
14:59Çünkü biz özgür bireyleriz.
15:04Biz bireyiz.
15:05Biz birilerinin ardılı değiliz.
15:09Biz erkekleri doğuran kadınlarız.
15:11Hani bir de şu şekilde de suçlanır ya, o erkekleri de kadınlar öğretiyor.
15:18Hayır, hegemonya öğretiyor.
15:20Evet.
15:20Ata Erkin'in sistematik yürümesini, tüm kuşaklara aktarılmasını öngören en büyük devlet yaptırımıdır.
15:32Eğer mesela işte tüm çalışmalar sonrası İstanbul Sözleşmesi yürürlüğe girdiğinde 2011 yılında en düşük kadın cinayeti, en düşük kadına yönelik cinsel saldırı olayı gerçekleşmişti.
15:48Bakın ondan sonra peyderpe yükselmeye başladı.
15:53Ama bu veriler daha öncesinde tutulmuyordu.
15:56Belki hatırlarsınız namus cinneti, işte töre cinayeti yok.
16:02Aldatan karısını öldürdü.
16:03Ve buradan da şey alınıyordu, indirim alınıyordu.
16:09Şimdi gerçekten hani bir nebze yasalarda, cezalarda bir oran yükseldi.
16:15Bir de kamuoyu çok çabuk oluşuyor.
16:16Kamuoyu da oluşuyor ve kamuoyu baskısıyla da ortaya çıkıyor.
16:20Ama bunun yanı sıra tüm bunun ortadan kalkması için kesinlikle İstanbul Sözleşmesi'nin o ilkokuldan başlayarak toplumsal cinsiyet eşitliğini,
16:33toplumun her kesimini anlatmak ve bu yönde politikalar uygulamak ancak bu şekilde şiddetin önüne geçebiliriz.
16:43Ve çocukların özellikle şunu da son yıllarda görüyoruz.
16:49Çocuk istismar dosyalarında nitelikli, eğer birinci derece yakını ise, nitelikli bir adli tıp raporu yoksa,
16:56maalesef o dosyalarda kapatılıyor ve çocuğun psikolojik durumu asla öncelenmiyor.
17:03Ben bizzat böyle bir haber yapmıştım.
17:05Sonrasında Aile Bakanlığı da devreye girdi ama hala dosya açılmadı.
17:08Çocuğa yönelik istismar dosyaları dediğiniz gibi artık kör göze parmak değilse kapatılıyor.
17:15Şimdi aslında en kritik noktayı işaret etmek istiyorum.
17:18Kadın cinayetleri meselesinde, dünyada da biraz böyle.
17:21Kadınlar kendi hayatlarına dair karar aldıkları için öldürülüyorlar.
17:25Aslında sebepler hep aynı.
17:27Boşanmak istediği için, bir ilişkiyi reddettiği için, bir ilişkiyi önce kabul edip sonra artık istemediği için
17:33ya da belki kendi hayatına dair bir karar aldığında o karar ebeveynine, babasına, kardeşine uygun gelmediği için
17:41Dediğiniz gibi bu eğitimler belki de bu şiddeti önlemenin en temel meselesi.
17:46Çünkü toplumda şunu hala demek ki yerleştirememişiz biz.
17:50Kadınların kendi hayatlarına dair karar alabilen bireyler olduğuna hala inandıramıyoruz.
17:55Evet, biraz önce dediğimiz gibi erkeklik sendromu, erkeklik krizi.
18:02Erkekler eğer kadınların, yani o hani çok klasik bir şey söyleyeceğim.
18:08Benim anam kutsaldır diyen bir erkeğin tüm kadınları aynı gözle ilişkisinin olduğu kadın dışında,
18:17aynı gözle beden dokunulmazlığı, psikolojik saldırısını, şiddetini uygulanmayacağı ki annesini öldüren erkek de var maalesef.
18:29Bu da başka bir travma aslında.
18:32Ama eşitlikçilik fikri, eşit birey olduğunu düşünmesi gerekirken,
18:39işte aile 10 yılı, aile yılı kapsamında kadınlar tekrar özgür kadınlar, kendi hayatı hakkında karar vermek isteyen kadınlar maruz kalmıyor aslında sadece buna.
18:51Evet, bir makul kadın tanımı var belki.
18:53Makul kadın tanımı var, tanımlanmaya çalışılıyor.
18:56Ben geçen yıl ki özellikle bu yıl daha Diyanet İşleri Başkanı'nın değişmesinden sonra rastlamadım.
19:05Miras hakkımıza dil uzatıldı, çok eşliliğin dini vecibelerden olduğu söylendi.
19:13İtaatkar kadının cennet ekideceği vadedildi.
19:16Tamam herkes bir şey vadediyor ama biricik hayatlarımız yok olurken yapılması gerekenler,
19:22uygulanması gereken yasalar ve eğitim süreci, topluma eşitliği yayacak politikalar uygulanmazken,
19:31sonrasında da işte 15 kadın daha az öldürülmüş diye övünmek gerçekten AKP iktidarına mal oldu.
19:40Ne yazık ki onlara nasip oldu diyeceğim.
19:43Öncesinde evet daha ağırdı.
19:46Belki kadınlar boşanmak istediği için bile değil.
19:49Başka bir haber hatırlıyorum çocukluğumda.
19:54Radyodan istek istediği için öldürülen, adını söylediği için öldürülen bir kadın vardı maddi.
20:00Sofraya toz koymayı unuttuğu için.
20:02Tuz koydu, işte yemeğe tuzu az koydu.
20:04Hala var.
20:06Hala bahane bunlar.
20:08Ama lütfen yani sizin de eliniz ve ayağınız tutuyor erkekler yani.
20:11Siz de terk edilmez varlıklar değilsiniz.
20:15İsteyen erkek kadını çocuklarıyla birlikte terk edip gidebiliyor, yok olabiliyor.
20:19Nafaka vermek istemeyebiliyor.
20:21Çalıştırmak istemeyebiliyor.
20:23O halde siz bunu yapmayı özgürlük olarak kendi özgürlüğünüz olarak görüyorsanız, karşınızdaki de bir birey anayasal hakları sahip ve bir kadın olmasından kaynaklı bunu yapabileceğini düşünüyorsanız,
20:38bütün kadınlar bunun karşısında olacağız.
20:41Hem politik yapıya, hem ata erkeğe, hem erkek egemen sisteme boyun eğmeyeceğimizi çok rahatlıkla söyleyebiliriz.
20:49Evet, zaten bence bu güçlü mücadele o erkeklik krizini daha da fazla tetikleyen bir şey haline geliyor.
20:55Ama bunun, bu mücadele devam ettikçe ve güçlenerek devam ettikçe de şiddeti bir şekilde azaltacak bir noktaya evrileceğini düşünüyorum ben kendi adıma.
21:05Şimdi şiddet deyince tabii ki çok ağır şiddet altında olan ve çok ağır şiddet yaşayan kadınları bildiğimiz için biz genel örneklerde.
21:15Şiddetin başka biçimlerini konuşmuyoruz ama belki Türkiye'de en önemli şiddet biçimlerinden biri de ekonomik şiddet.
21:20Az önce bahsettiniz, mesela kadının çalışmasına izin vermiyor ama sonra boşandığında da nafaka vermek istemiyor.
21:27Çocuktan, evin bakımından, bütün bakım yüklerinden kadın sorumlu oluyor ama bunun karşılığında tabii ki bir ekonomik değer elde edemiyor.
21:35Aslında kadınlar birer görünmez emek, bedava emek gibi hala çok yaygın bir biçimde, neredeyse bir hizmetkar gibi kendini çocuklarına ve eşine adayan kişiler oluyorlar.
21:47Bununla biraz konuşmak lazım belki, ev içi emeğin görünmezliği hakkında.
21:52Ya şöyle işte kadınlara atanmış, yüzyıllar boyu kadınlara atanmış bir sıfat var.
21:59Aslında hani bu işi en iyi kadınlar yapar gibi bir veri yok elimizde.
22:05Yani bu ortaya böyle çıkmıyor.
22:06Bu eve kadın eli değmemiş cümlesi o erkeğin serdiği anlamına geliyor.
22:11Yoksa yapabiliyorlar, bunu yapabilen erkekler var.
22:14Yalnız yaşay çocuklarını büyüten, aynı zamanda çalışan erkekler var.
22:18Onlar başarıyorsa diğer kalan erkekler de bunu başarabilir.
22:23Bu bir göndermedir.
22:25Aynı zamanda da yapabilirsiniz.
22:27Fiziksel bir engeli yoksa?
22:29Tabii ki ama kadının da fiziksel engeli olabilir.
22:34Bunu yapmak istemiyor da olabilir.
22:37Atanmış görevleri yapmak zorunda olduğunu iddia edemezsiniz.
22:41Bu ev içi görünmez emeğin, kadının doğal yaşamının bir parçası olduğunu iddia edemezsiniz.
22:50Yani burada şimdi birçok şeye girebiliriz.
22:53İşte ekonomik gücü olan o emeğe başka bir çalışanla onun hak ettiği ücreti verebiliyorken,
23:02daha az ekonomik koşulları olan kadınların hem kendisi çalışamıyor,
23:10hem ev içinde yarattığı değerin karşılığını alamıyor.
23:13Bunun karşısında bir de psikolojik şiddete maruz kalabiliyor.
23:17Yemek kokuyorsun diyen erkekleri biliyorum.
23:19İyi de o kadın o yemeği pişirdi.
23:21Sen pişansaydın, sen kokardın.
23:23Yani şimdi bu kadar herkesin anlayabilecek bir dili.
23:29Bir de bütün bunların yanında bakımlı, sürekli erkeklerin beğeneceği kadınlar da isteniyor.
23:32Böyle bir baskı da var kadınlar üzerinde.
23:34Diyorum ya psikolojik baskı aynı zamanda.
23:36Hem ekonomik hem fiziksel hem psikolojik hem de bedensel bir saldırıya maruz kalıyor kadınlar.
23:43Eşindir, her istediğini yapacaksın diye, kadını zorla istemediği bir cinsel ilişkiye maruz bırakan bir geleneksel, bir patriyarkal bir yapı da var.
23:56Yani bunu da görmezden gelemeyiz.
23:58Ki hala bence Türkiye'de şunu da anlatamıyoruz.
24:02Evlilik içinde de tecavüz olabilecek.
24:04Elbette.
24:04Bu da çok önemli.
24:05Elbette bu da çok önemli.
24:07Özellikle de bu gibi durumlarda rızası vardır.
24:11Siz zaten evlisiniz, zaten erkeği memnun etmek zorundasın.
24:14Böyle bir dünya yoktur, böyle bir hayat yoktur.
24:19Yaratılışımızda eğer eşit yaratılmışsak, ki buna inanılanlardan biriyi, ama sonra bir diğer cinsi, kadın cinsini erkekten daha aşağı görüyorsanız, yaratılışa inanmıyorsunuz demektir.
24:35Eşitlik ilkesine inanmıyorsunuz demektir.
24:37Kadınları ucuz hem evde, hem sokakta, hem iş yerlerinde ucuz emek işçisi olarak görüp, bazen de ücret, bazen değil çoğunlukla ücretlendirmeden köle modunda çalıştırıyorsunuz demektir.
24:52Bir de üstüne üstlük, hani beş çocuk da bekliyorsunuz demektir.
24:57Ama öyle ya, ama yok.
24:58Peki şimdi bu koruma mekanizmalarından biraz bahsedelim.
25:01Yine Yerlikaya'nın skandallarından biriydi, geçtiğimiz aylarda KADES uygulamasından bahsediyor.
25:08İşte kadınlar, uzaklaştırma verilmiş erkekler kapılarına geldiğinde kapıları açıyorlar dedi.
25:14Yani neredeyse öldürülmek de artık kadınların suçu olacak, oraya kadar varıyor iş.
25:19Şimdi o süreçler nasıl işliyor?
25:21Mesela o kadınlar eğer kapıları açıyorlarsa da, neden açıyorlar?
25:24Uzaklaştırma alan erkeklerin uzaklaştırma kararlarına rağmen biz kadınları öldürdüğünü görüyoruz.
25:29İşte hapishaneden izinle çıkıp o izin sırasında öldürdüğünü görüyoruz.
25:33Bütün bu mekanizmalar niye işlemiyor?
25:36Niye işlemiyor?
25:37Çünkü biz hep son bir yıl, bir buçuk yılı aşkın süredir 6.284 kadını şiddetten koruma yasasının etkin uygulanmasını söylüyoruz.
25:47Şimdi uzaklaştırma kararı var.
25:50Adam işte erkek, şiddet gösteren erkek eve, okula, iş yerine yaklaşamaz, telefonla arayamaz veya internet yoluyla ulaşamaz.
26:02Şimdi ulaştı, geldi, ihbar etti kadın.
26:07Ne oluyor o erkeğe?
26:10Hiçbir şey olmuyor.
26:12Bir yaptırım uygulanmıyor.
26:14Yani siz kadını işte belli kalıplar içinde sıkıştırmaya çalışırken şiddet gösteren erkeği çok rahat başıboş kavramını kullanacağım.
26:25Hiç kimse kusura bakmasın.
26:27O rahatlıkla dolaşabiliyor.
26:29Ceza infaz kurulundan izinli çıkıp, birlikte olduğu kadınları öldüren erkekler var.
26:40Üniversitede pompalı tüfekle giren erkekler var.
26:43Ben yeğenimin kaldığı yurdun bahçesine bile giremezken,
26:50üniversitedeki yurduna, bahçesine bile giremezken, pompalı tüfekle üniversitenin içine girildi ve bir çocuk öldürüldü.
27:03Şimdi bu bize neyi gösteriyor?
27:05Kolluğunda, savcılığında, aile mahkemesinde, İçişleri Bakanlığında ve Adalet Bakanlığının da yapması gerekenleri yapmadığı anlamına geliyor.
27:18Koruma tedbirlerinin uygulanmadığı anlamına geliyor.
27:22Elektronik kelepçe, yani birçok kez şiddet göstermiş, uzaklaştırmayı ihlal etmiş, şiddet gösteren erkeğe,
27:29kadını en azından sığınma evine gitmemişse, ki o ayrı bir travmadır, kadını cezalandırmaktır bu da.
27:38Çünkü orada hiçbir sosyal hayatı olmayacaktır.
27:41Kendi hayatını yaşayamayacaktır.
27:45Elektronik kelepçe uygulaması yapılması gerekirdi.
27:50Suzan Elif boşanmak istediği erkek tarafından çocuğuna mont aldığım bahanesiyle evinin önünde öldürüldü.
27:57Ve biz orada açıklama yaptık.
27:59Biz o açıklamaya giderken şunu öğrendik.
28:04Aysel Karakoç, Beykoz'da öldürülmüştü.
28:09İzmir'de Gülben Duru, yanlış hatırlamıyorsam soyadı, karakola gitmiş.
28:14Eşim hastaneden, hapishaneden izinli çıkmış.
28:18Beni öldürecek.
28:19Beni korumaya alın dediğinde karakoldan onu koruma altına alınmamca yok bir şey yapmaz, yok öyle bir şey deyip gönderilmişti.
28:29Ve iki sokak ötede öldürülmüştü.
28:32Şimdi bütün bunları sorgulamak bizim hakkımız.
28:36Biz kadın örgütleri, kadın cinayetlerini durduracağız platformu olarak da bütün bu soruları bıkmadan, usanmadan sormak zorundayız.
28:44Çünkü o kadınların biricik yaşamı var.
28:47O kadınların hayatı sizin, bunu biz de ortaya çıkarıyoruz ki vehametini görsünler diye.
28:54Kaç kadın erkek şiddetiyle öldürüldü.
28:58Bunun önlemini alınsın diye.
29:01Çünkü önlemlerini de söylüyoruz.
29:04Ayrıca uzaklaştırma koruma tedbirinin yeterli olmadığı hallerde gizli kararları var.
29:11O kadınların farklı illere, meslekleri varsa orada farklı illere taşıyıp, gizli adres gizliliği koydurup,
29:23mesleği üzerinden istihdam edip, tekrar o şiddet gösteren erkeğe muhtaç etmeden yaşatılabilecekken,
29:32bütün bunları yapmayıp, sayemizde KADES sayesinde, KADES kadın cinayeti düştü demek gerçekten gerçekçi değil.
29:42Ayrıca KADES'te de şöyle bir handikap olduğunu gözlemledik bize ulaşan kadınlardan da.
29:50Gerçekten mi aradın, şiddet altında mısın deyip geri arandığına da şahit olduk.
29:58Evet bazen şey de olabilir, ben hatırlıyorum.
30:01Yangın ihbar hattını sürekli arayan insanlar vardı ve her seferinde gidiliyordu.
30:07Bu doğru bir yöntem.
30:08Evet.
30:08Bu bütçemizi yok etmez.
30:11Bu çalışanlarımızı, orada çalışan insanlarımızı yoruyordur ama birçok hayatı da kurtarıyordur.
30:19Bunu söylemek isterim.
30:21Valla şiddete dair konuşacak çok şey var Türkiye'de.
30:24Sadece verdiğiniz birkaç örnek bile çok çarpıcı.
30:27Süremize el verdiğince tabii bütün konulara değinmeye çalıştım ama,
30:31sizin eklemek istediğiniz, vermek istediğiniz bir mesaj.
30:34Çok özür diliyorum.
30:35Çünkü en genelde şöyle de bir durum var, açılışta da bunu vurgulamaya çalıştım.
30:40Bir yandan da çok güçlü bir mücadele var.
30:42Yani bir dava açılıyor, o dosyaya kapatılacak.
30:45İşte kadın sivil toplum örgütleri, demokratik kitle örgütleri bir anda işin içine dahil oluyor.
30:51Gönüllü avukatlar, kadın avukatlar dahil oluyorlar.
30:54Ciddi bir mücadele yürütüyorlar.
30:55Hem sokakta hem adliyelerde bir mücadele devam ediyor ve bambaşka belki sonuçlanacak bir davaya bir etki yapabiliyorlar.
31:03Kesinlikle öyle bir dosyadan örnek vermek istiyorum.
31:06Sedef Güler iki gün boyunca annesinin, kızım asla benden habersiz bir yere gitmez dediği ve kayıp ihbarında bulunduğu zaman,
31:20polisler işte reşit belli bir saati beklemek zorundayız aramak için.
31:25İki gün sonra ancak Sedef aranmaya başladığında ve üçüncü gün ne yazık ki Sedef Güler bir halıya sarılmış halde Büyükçekmece Gölü'nde balıkçılar tarafından bulundu.
31:39Bakın polisler tarafından değil, balıkçılar tarafından bulundu.
31:44Ve kamera kaydında çok kısa bir kesit, şu an hayatını sonlandıran kişiyle kısa bir yürüme yolu birlikte yürüdüler.
31:53Sedef'in duruşmasında dört, üç duruşma boyunca Sedef'in ne kötü kadın olması, ne madde bağımlısı oldu.
32:05Yani aklınıza gelebilecek her türlü, her türlü iftira diyeceğim, iftirayı attılar.
32:12Sonraki duruşmalarda bizim platformun iki kadın avukatı dahil oldu.
32:17Sanın çok rahat böyle, ben zaten işte küçük miktarlarda torbacı falan değilim gibi bir cümlesi oldu,
32:25ben tırlarla falan satış yapıyorum gibi bir cümlesi oldu ve bu tutanağa girdi.
32:32Anlatabiliyor muyum yani o pervasızlığı?
32:34Ve bizim platformun avukatlarından bir şey söyledi.
32:41Siz bir kadın, öldürdüğünüz kadın hakkında böyle konuşamazsınız.
32:46Siz öldürdüğünüz kadının üzerinden kadınlık hakkında bu beyanlarda bulunamazsınız.
32:52Artık yeter erkek şiddetinin ortaya çıkardığı bir ölüm, cinsel saldırı ve hayatı sonlandırdıktan sonraki o yasada tahrik indirimi,
33:10işte iyi hal indirimi, bilmem neler, eskiden kravattı takım elbiseydi ama şimdi değil.
33:16İyi ki o kaldırıldı, bunu yapamazsınız diye avaz avaz bağırdı.
33:24Mahkeme heyetini gözlemliyordum.
33:26Bir gözüm bizim avukatta, bir gözüm mahkeme heyetinde.
33:30Böyle gerçekten şaşırdılar.
33:33Ama kadınlar çok bağırıyor, Şirin Hanım sizde.
33:36Kadınlar bağırmazsa duyulmuyor.
33:38Biz o sessiz, her şeye boyun eğen varlıklar olmaktan çoktan vazgeçtik.
33:47Kadın örgütlerinin sayesinde, bizim mücadelemiz sayesinde,
33:54biz bu şiddetin boyutunu o duruşma salonlarında faillerin kendi beyanlarıyla öğrendik.
33:5987 kere çizmiş ne olmuş ki falan diyen failler biliyorum.
34:07Kesici aletle.
34:09Pardon.
34:11Yani bir arkadaşlar, şiddetim de bir...
34:17Hiç izan kalmadı.
34:18Bir şeyi, bir sınırı, bir haber de canice denmişti.
34:24Peki, on ele ateş eden, sonra da tekmeleyen faile canicenin canicesi veya vahşicesi mi diyeceğiz?
34:35Bütün bunu tanımlamaları yapmadan önce,
34:39bunun nasıl önlenebileceğine, nasıl durdurulabileceğine dair politikalar üretmek
34:44ve o yönde söylemler yapmak gerekiyor.
34:47Artık ölmüş, öldürülmüş kadınların, hayatları elinden alınmış kadınların,
34:53özellikle de ölümü şüpheli bırakılan kadınların,
34:57o kadınların hayatına son verme olasılığı olan erkeklerin toplumun içinde serbestçe gezmemesi için
35:04bir politika üretmek ve bu yönde konuşmak ve motive etmek gerektiğini söyleyebiliriz.
35:11Çünkü bu artık halk sağlığı haline geldi.
35:17Çocuklar yaşam hakkı problemi haline geldi.
35:20Tek başına kadınlar da değil.
35:22Yediğimiz gıdalardan aileler yok oluyor.
35:25Evet.
35:26O kadar bir kadını ve çocukları mülkiyet olarak görme hali var ki,
35:30şuna da çok fazla şahit oluyoruz.
35:33Çocuklarını ve eşini öldürüp intihar ediyor adamlar.
35:36Kendisi intihar edecek, borç yapmış.
35:38Ama bakın şimdi şu cümleyi bir kez ağzımdan kaçırmıştım.
35:43Ya be adam yani gidecektin, kendin gitseydin, ne istedin çocuklardan.
35:49Birçok kişi de böyle söylüyor.
35:50Ben bu tür haberlerin altındaki yorumları okuyorum.
35:53Toplumun genel bakış açısını, ruh halini anlamak için.
35:58%90 böyle şeyler söylüyor.
36:00Ama o ekonomik nedenlerle de olsa, sistematik şiddet sonucunda da olsa,
36:10o duyguya gelmeden, onun o öldürme haline gelmeden önce bunun önlenebileceğini biliyoruz.
36:21Evet.
36:23Erkeklerin de bu kriz hallerinde başvurabileceği bir mekanizma olmalı bence.
36:27Elbette, kesinlikle.
36:28Belki böyle bir toplumsal dönüşümün olması için, çünkü erkeklik o kadar kırılgan bir şey ki,
36:33işte belki bir borç yapmış, batmış, belki yüz kızartıcı bir suç işlemiş,
36:36öldükten sonrasının utancına bile tahammül edemeyip ailesini de katlediyor.
36:40Evet, ama aynı zamanda da terk edilme sendromu yaşıyorlar.
36:44Arkadaşlar, yani sayın erkekler, siz terk ettiğinizde problem olmuyor.
36:49Evet.
36:50Zortan kırılgan olan kadınlardır ama...
36:52Kaç kusura bakmasınlar yani, bu bu kadarı fazla gerçekten doğru değil.
36:57Evet.
36:57Toplum sağlığına zararlı.
36:59Biz de böyle tabii çokça konuştuk.
37:01Bir yandan da artık gerçekten o kadar trajikomik bir hale geldi ki,
37:06bu kadar ağır şeyleri konuşurken böyle gülüyoruz da.
37:09Şimdi ben sizden bir mesaj isteyeceğim kapatmadan.
37:11Çünkü az önce de onu vurgulamak istedim.
37:13Bir yandan, işte sizin burada, evet bağırmaya devam edeceğiz derken gördüğümüz,
37:19bir yanda sokakta yan yana geldiğimizde gördüğümüz,
37:22çok ciddi de bir direnç var.
37:24Her geçen gün daha fazla yükseliyor.
37:25Ve yan yana geldikçe o mücadele azmide artıyor.
37:29Ben böyle kapatmadan ufak bir paylaşım yapmış olayım.
37:31Yine kadın cinayetlerini durduracağız platformun düzenlediği bir eylemde.
37:35Şimdi isimlerini hatırlamıyorum.
37:39O kadar fazla oluyor ki, lütfen affediniz.
37:41Başı kesilerek öldürülen bir kadın vardı.
37:45Surlardan başı daha sonra atılmıştı.
37:48İkbal.
37:48İkbal Uzu nerede?
37:49İkbal Uzu.
37:51Bu cinayet herkesi, yani benim tanıdığım ve muhtemelen tanımadığım bütün kadınları o kadar etkiledi ki,
37:57çok ciddi bir duygu yoğunluğuyla katılmışlardı o eyleme.
38:01O eylemde birbirine sarılıp ağlayan, o kadar fazla kadın gördüm ki ama
38:06birbirine sarılıp ağladıktan bir dakika sonra da bütün öfkeleriyle birlikte aynı sloganları atan,
38:12biz bunu kabul etmeyeceğiz ve direneceğiz diyen kadınlardı, aynı kadınlardı.
38:16Dolayısıyla bu, bütün bu umutsuz ve karamsar tablonun içinde bana umut veren tek şey ve tutunduğum tek şey.
38:22O yüzden sizden de böyle bir mesaj alarak bitirmek istiyorum.
38:26Mücadeleye çağıran, çünkü biz mücadele etmedikçe yaşamlarımızı belli ki korumuyorlar.
38:31Kesinlikle, hani hep şu söylenir ya, seçme seçilme hakkımızı cumhuriyetle kazandık.
38:39Ama onun öncesinde de çok ciddi bir kadın hareketi vardı.
38:43Kadınların erişebildiğimiz tüm tarihlerde geriye giderek,
38:48her zaman kendi hakları, emekleri üzerinde bir mücadelesi vardı.
38:55Mirabel kardeşlerden de gelebiliriz, günümüze gelebiliriz.
38:59Bacayan Rumlar, Osmanlı.
39:01Bacayan Rumlar, Osmanlı. Çok yaşayın, onu da söylemek isterim.
39:05Yani kadın örgütlenmesi her zaman vardı.
39:07Ama tabii ki gelişen dünyada, ülkelerde bir takım haklar, yani kağıt üzerindeki haklar.
39:16Çünkü Ata Erki onun tamamına sahip olmana da izin vermiyor.
39:21Asıl problem burada.
39:23Mevcut yasalar da var, bunu her türlü uygulayabilirsin.
39:26Ama toplumun her kesimine yayamadığın, eşitlikçi olamadığın, Ata Erki'yi yok etmediğin süreçte
39:35kadın hareketinin yükselmesini engelleyemezsin.
39:40Çünkü kadınlar hakları, yaşamları, özgürlükleri üzerinde eşitlikçi bir mücadeleyi sonuna kadar sürdürecekler.
39:48İkbal'in olayından, yani Edirne Kapı Surları'ndaki bizim çağrımızla, oraya gelen kadınların çok çeşitliliği,
39:59farklı kesimlerden, farklı siyasi partilerden, farklı kadın örgütlerinde gelen kadınların tek bir şeyi vardı.
40:08Kendi biricik yaşamımızı, kendi mücadelemizle koruyacağız.
40:13Ve ancak bu şekilde ilerleyebileceğiz.
40:15Biz hep söylüyoruz, korkmayın kadınlar.
40:18Evet, birer ikişer öldürülüyoruz.
40:21Ama korkmayın.
40:22Tarihin geçmişten gelen, günümüze gelen gelişmelere bakarsak,
40:29o kaybettiğimiz kadınların direnişleri sayesinde biz bugün bu sesimizi yükseltebiliyoruz.
40:36Çığlık çığlık bağıracağız.
40:37Sokak sokak.
40:38Örgütleneceğiz.
40:40Umarım önüne düşer bu program.
40:42Örgütleneceğiz.
40:44Çoğalacağız.
40:45Her gün her yerde haklarımızı arayacağız.
40:49Taksim'de akşam, bir güzel yine bağıracağız.
40:53Akşam buluşacağız diyorsunuz.
40:55İsterse, tabii ki buluşacağız.
40:58Engelleseler de, gözaltına alsalar da, hakkımızla dava açsalar da.
41:02Bu inat hali de bana çok keyif veriyor.
41:05Her sene çünkü aynı engelleme, her senede bir şekilde kadınlar bir arada buluşuyorlar.
41:09Çünkü biz kadınlar hayatı var edenleriz.
41:13Biz kadınlar artık hiçbir baskıya, sömürüye, sömürünün her türüne boyun eğmeyecek kadar bilgilendik, bilinçlendik ve bu bilgilere erişebilme, birbirimize sahip çıkmanın özgürlüğünü tatmış kadınlarız.
41:33Hiç kimse buradan geri dönmeyecektir.
41:36Bütün kadınları akşamki, uluslararası şiddetle mücadele günü için bir araya gelmeye, dayanışmaya davet ediyorum.
41:47Evet, çok teşekkür ederim.
41:48Çok sağ olun.
41:49Ben teşekkür ederim.
41:50Evet, sevgili izleyenler, sizler için kadın cinayetlerini durduracağız platformu temsilcisi.
41:55Şirin Yalıncakoğlu'nu ağırladım.
41:57Hemen programı kapatmadan ben de hatırlatmış olayım.
42:00Şirin Hanım iyi ki vurguladı.
42:0125 Kasım öyle kapitalizmin dayattığı birilerini kadınlara hediye ettiği bir gün değil.
42:06Mirabel kardeşlerin diktatöre karşı verdikleri mücadele sonucunda işkence görerek öldürülmesinden sonra kadınların vermiş olduğu bir mücadeleyle dünyaya kazandırılan bir gün.
42:17Ve bütün dünyada da bugün kadına yönelik şiddetle, şiddetle mücadelenin bir simgesi olarak bu tartışmaların yapıldığı, bir araya gelindiği bir gün oluyor efendim.
42:26Hemen Şirin Hanım'ı yine bir başka çağrısını yineleyim, öyle kapatayım.
42:29İstanbul'da bulunan kadınlar için bugün her sene olduğu gibi yine Taksim'de büyük buluşma, feminist gece yürüyüşü var.
42:35Herkesi davet etti, bizler de orada olacağız.
42:38Yeniden görüşmek üzere efendim.
42:39Şiddetin, ayrımcılığın, eşitsizliğin olmadığı bir dünyaya gözlerimizi açmak üzere.
42:47İzlediğiniz için teşekkür ederim.
Önerilen
23:09
|
Sıradaki
2:07
2:00
0:30
2:03
İlk yorumu siz yapın