Prof. Dr. Hasan Sözbilir ölü fayları işaret edip, 7,2 büyüklüğünde deprem riski için uyardı

Haber3.com

Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir Türkiye genelinde yapıların yaklaşık yüzde 60'ının depreme dayanıklı olmadığını belirterek riskli fay hatlarını saydı.

Transcript

00:00Yük tanımlamaları farklıdır. Her ajans, her laboratuvar, her kurum farklı.

00:06Dolayısıyla biraz önce yine konuşmamışın içinde de geçti. Sözgüler'in konuşmasının içinde o.

00:11Ve arttıkça görüntülerde gelmiyor. Aynı sorular vardı masalında.

00:17Bizim tamamımız da görüyordu. Aynı sorular. Bugün de öyle görüntü olabiliyor.

00:21Depreme göre yapılaşma olayı çok eskilere giden bir mekanizma aslında.

00:25Ve bu anlamda 2023-2020 yıllarında kentsel dönüşümün doğal afet eksenliği olması gerektiği ortaya çıktı.

00:34Şu anda 2013 yılının verisiyle biz depreme hazırlanıyoruz.

00:37Ama 2025 yılındayız. Dolayısıyla geçen o yaklaşık o.

00:43Şimdi de başka yerlerde de çalışıyorum.

00:48İzmir'de deprem master planı başlayacak. Bu çok çok önemli.

00:51Neden? Çünkü İzmir'in ilk deprem master planı 2000 yılında yapılmış.

00:57Yani bundan 25 yıl önce.

00:59Bu ne demek? Yani biz o master planla baktığımızda 25 yıl sonra yapılan yapı stoğu orada yok.

01:06Son 25 yılın yapı stoğu yok.

01:07Dolayısıyla var olan elimizdeki master planı şu anda bilimsel ve teknik anlamda fazla bir işe yaramıyor.

01:14Şimdi ne kadar süremiz kaldı? Bunu yaptık biz İzmir'de.

01:17Mesela Bergama fayı aklıma geldi biraz önce bahsettiğim için.

01:22Son depremini M.S. 253 yılında yapmış.

01:26Ondan sonra yatmış.

01:28Bizim faylar bir de tembel faylar.

01:30Aynı bizim İzmir insanı gibi.

01:32Çalışkan değildir.

01:33Yani böyle kalkayım hemen bir işler yapayım bir işler çözdüğüm değil de.

01:36Çok uzun sürede stres biriktiren ve çok uzun dönemde deprem üreten faylar bizim faylarımız İzmir'de.

01:43Bu bir şans aslında.

01:44Yani Kuzey Anadolu fayı gibi değiliz biz.

01:47Sındırgı'da şöyle bir durum var.

01:4910 Ağustos'ta 6.1 büyük bir deprem oldu.

01:53O depremden sonra arçılar gerçekleşmeye başladığında dağa doğru büyüdü arçılar.

02:00Yani dağın içindeki bazı fayların kırıldığını anladık.

02:03Biz şimdi bir deprem olduğunda işte ilk sorulan soru hocam hangi fay kırıldı?

02:08Hangi fay deprem üretti?

02:09Mesela bu depremde o cevabı veremedi bilim.

02:11İlk 3 gün 5 gün veremedik o cevabı.

02:13Çünkü kırılması gereken fay kırılmadı.

02:16Yani sındırgı fay kırılmadı.

02:18Onun gerisinde ondan uzakta kısımda arçılar olmaya başlayınca oralarda belli bir kırılmalı geliştiğini anladık.

02:26Hemen ben tabii araziye gittim ekiple birlikte.

02:28Biz gittik çalışmamızı yaptık.

02:29Dağda bir baktık her taraf fay dolu.

02:30Yani sizin dağlarınız fay dolu.

02:33Ama nasıl faylar?

02:35Ölü faylar.

02:37Ölü faylar.

02:38Tabii şöyle bir durum var.

02:406.1'den sonraki mekanizma çalıştıktan sonra biz bilim insanları ne yaparız?

02:44Acaba bu deprem ne tarafa doğru gidiyor?

02:46Hemen onun derdine düşeriz.

02:49Yani başka bir depremi tetikleyecek mi?

02:51Başka bir şey olacak mı diye.

02:53Bunu düşünürken ikinci deprem oldu.

02:55İzmir fayını yakın zamanda deprem üretme şansı yok.

02:57En azından yıkıcı deprem üretemez.

02:59Deprem üretebilir ama yıkıcı olmaz.

03:013-4-5 olur ama beklenen deprem büyüklüğü 6.5-6.7 gibi.

03:07Onu üretemez.

03:09Ama işte Tuzla fayı bir sonraki aşamada devreye giriyor.

03:12Tuzla fayın deprem üretme zamanı gelmişti.

03:147.2'ye kadar çıkabiliyor depremi.

03:17Dolayısıyla en tehlikeli fay şu anda Tuzla.

03:19Ama onun da ötesinde Gülbahçe, mesela Seferi Sarfayı 3.000 yıldır deprem üretmeye.

03:24Onu da bulduk.

03:243.000 yıl.

03:27Fayın üretme aralığı da deprem üretme aralığı da yaklaşık o kadar.

03:30Gülbahçe fayı son depremini 1389'da yapmış.

03:34Yani bunu hesapladık.

03:36Sayısal parametre elde edebiliyorsunuz yaşlandırma tekniğiyle.

03:41Dolayısıyla işine kadar 700 yıla yakın bir zaman geçmiş.

03:43Gülbahçe fayının da deprem üretme aralığı böyle 1500-1000 yıl gibi böyle arada kalıyor.

03:49Onu da yaklaşmış oluyor.

03:51Mesela gelecekte, yani gelecek önümüzdeki 100 yıl içinde,

03:55Yüksek Teknoloji Enstitüsü'nün kendine göre daha kampüsü çok geniş bir alan zaten.

04:00Ama o fayın üzerindeki konumunu daha değiştirmesi gerekebilir.

04:03Çünkü etrafında çok daha sağlam yerler var o kampüs alanı içinde.

04:07Oralara taşınma hakkı olabilir.

04:09Ama bizim mesela Tuzlaz Tepe kampüsü için Türkiye'deki bütün üniversiteleri al koy oraya.

04:13Hiçbir şey olmaz.

04:14Öyle bir şansımız var.

04:16Umumundayız Tepe Marşı ve Merkezi olarak.

04:19Bu sene sonunda o sistem ortaya çıktıktan sonra bizim Türkiye...

04:22...konusunda derinlediğimiz çok güzel o dolar.

04:25Fakat kendisaylı dönüşümde...

04:29...veyahut da onları bir katlarlar.

04:31Hem de, hem de ilk başlayan hızlı çözüm yapıp da kamuoyunu aydınlatmak istediği zaman...

Kategori

Döküm

İlk yorumu siz yapın

Önerilen