- 6 saat önce
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Haber Global'e konuk olarak, canlı yayında merak edilenleri yanıtladı. Aralık ayı itibarıyla 1 milyon 900 bin kişinin EYT düzenlemesini beklediğini söyleyen Bakan Bilgin, yaş şartı sınırlamasının getirilme ihtimaline ilişkin kritik açıklamalar yaptı.
https://haberglobal.com/gundem/calisma-ve-sosyal-guvenlik-bakani-vedat-bilginden-flas-eyt-aciklamasi-221429
https://haberglobal.com/gundem/calisma-ve-sosyal-guvenlik-bakani-vedat-bilginden-flas-eyt-aciklamasi-221429
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00İzlediğiniz için teşekkürler.
00:30Ve gazeteci Melik Yiğiter'le birlikte soracağız.
00:32Müsaade ederseniz ben başlayayım diyorum.
00:35Asgari ücretle başlamak istiyorum.
00:38Asgari ücret belirlendi 8500 lira olarak.
00:42İşçi kesimi memnun oldu mu?
00:44Çünkü Türk İş'in mutabakatı yoktu.
00:47İmza koymadı Türk İş.
00:48Ve bir takım eleştirileri de oldu.
00:51Bir açıklama yaptı Türk İş Başkanı.
00:53Çalışanların aileleriyle birlikte geçim şartını karşılamadığı için imzalamadık dedi.
00:58TÜİ'ye yönelik eleştirileri de oldu.
01:00Komisyonu bir çalışmayla gelmediklerine dair neler söyleyeceksiniz?
01:04Şimdi ücretleri değerlendirirken asgari ücret de dahil.
01:08Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu şartlar içerisinde bakmak lazım.
01:13Türkiye ekonomisinin yaşadığı olayları doğru bir zeminde analiz etmek lazım.
01:17Bu çerçeveden baktığımız zaman ilk gördüğümüz şey şudur.
01:21Türk ekonomisi pandemiden sonra dünyada büyümeye devam eden birkaç ekonomiden birisi.
01:29Hatta bazen ikincisi bazen üçüncüsü oldu.
01:32Bu senede dünyada büyüyen iki ekonomiden birisi.
01:35Son açıklanan verilerde de sanayiye dayanarak büyüdüğümüzü,
01:40sanayi dünyanın her tarafında sanayi çökmüş vaziyette,
01:43Almanya gibi bir sanayi devrinde bile büyüme sorunları yaşanırken,
01:47Türkiye'nin sanayide büyümeye devam etmesi fevkalade önemli.
01:50Türk ekonomisinin müzmin krizleri vardır.
01:54Bunlar yeni krizler değildir.
01:56Çalışan arkadaşlarımız bu konuda Levent Bey'in de uzmanlık alanı bilirler.
02:01Türk ekonomisi 1958'den bu tarafa hep periyodik, neredeyse 10 yılda bir,
02:08bazen daha zaman kısaldır, biraz uzayabilir ama
02:1110 yılda bir aralıklarla devalüasyona gider.
02:15Devalüasyondan önce ve sonra IMF'le görüşülür.
02:20IMF'in projeleri gelir.
02:21IMF'in projeleri çerçevesinde hem devalüasyon yapılır,
02:26hem de küçülme, sıkılaştırma adı muhtelif şekillerde o döneme hangi rakamlar veya hangi isimler,
02:35moda ise onlarla birlikte anılan uygulamalar başlar.
02:38Türkiye'ye pandemi sonrasında ortaya çıkan ekonomik süreçte ki bunun dünya çapında belirleyicileri yüksek enflasyondur,
02:51ulaştırmanın, lojistiğin çökmesidir,
02:54işte çok moda olduğu tedarik zincirlerinin kopmasıdır ki kopmuştur.
02:58Tedarik dediğimizdedir bütün işte bakır, kalay, demir bütün bunların üretildiği yerden tüketilecekleri yerlere
03:07ya da ham madde alanlarından üretim alanlarına taşınmasındaki sorunlar.
03:12Bütün bunlara bir büyük enerji krizi ilave edilmiştir.
03:18Yetmiyormuş gibi bir de savaş eklenmiştir.
03:20Tabii bütün bu süreçlerde Türkiye'nin büyümesi çok önemli.
03:23Türkiye'ye bu enflasyona rağmen, bu dünyada yaşanan bu bahsettiğim sorunlar Türkiye'ye ağır bir enflasyon olarak yansımıştır.
03:33Bazı çok pratik zekalı bu konuları yorumlamaya çalışan adamlar hemen çıkıyorlar.
03:38Diyorlar ki işte falan yerin falan yerin falan yerin enflasyonlarını toplayalım.
03:42Türkiye'nin enflasyonu ancak o kadar ediyor.
03:45Bu tabii doğru bir değerlendirme değil.
03:46İktisatçı olanlar bilirler, ülkeleri değerlendirirken onların milli gelirlerine, milli servetlerine, bunlar ayrı kavramlardır, milli servetlerine, üretim güçlerine ve üretim güçlerinin gelişmesini gösteren,
03:59başta sanayinin büyümesi, sektörel büyümeler ve toplam ekonomideki büyüme rakamlarına bakmak gerekir.
04:08Bunların içerisinde ücretlerin yeri nedir?
04:11Enflasyon ücretleri düşürür.
04:14Enflasyonun öyle bir tarafı vardır.
04:15Enflasyon ücretleri tahrip eder.
04:18Çünkü çalışanlar kendi gelirlerini düzenleyemezler.
04:21Ama kapitalistler, işletmeler kendi kar oranlarını belli rakamların altına çekmemeye.
04:28Hatta mümkünse baskılayıp ücretlerin toplam maliyetleri içerisindeki gelirlerini aşağıya çekip karlarını arttırmak isterler.
04:38O da karlarını arttıracak yollardan biridir.
04:40Başka yollarda vardır.
04:41Verimliği artırmak, yeni teknolojiler kurmak vs.
04:44Ama bunu da yaparlar.
04:46Biz iki yıldır bu sürecin meydana getireceği sorunları görerek çok açık bir politika izledik.
04:57Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir devlettir.
04:59Ne zamandan beri?
05:00Cumhuriyet kurulduğundan bu taraf.
05:0236'da iş kanunumuzu çıkarmışız.
05:04Bu çok önemli bir şeydir.
05:05Yani kendi şartları içerisinde sosyal devlet uygulamalarını başından itibaren yapan bir devletiz.
05:13Gizem tazminatı 36'da çıkmıştır.
05:16Dolayısıyla emekçileri koruyan, çalışanları gözeten bir yaklaşıma sahiptir Cumhuriyet.
05:21Bu yaklaşımı biz son iki yılda, pandemi sonrasında daha doğrusu kararlılıkla sürdürdük.
05:28Geçen sene biliyorsunuz 2022'nin daha başında asgari ücrete %50 artış yaptık.
05:36Sonra enflasyon artınca yıl son itibariyle o aritmetik olarak %80'in üzerinde kümülatif olarak bir önceki yılla birikimde olarak %94 oranında, 94'den de fazla 6 oranında bir artış yaptık.
05:56Ama enflasyon hız kesmedi.
05:58Ne zaman hız kesti enflasyon?
06:00Geçtiğimiz ay enflasyon hız kesmeye başladı.
06:02Önümüzdeki aylarda da kesecek.
06:04Bizim tahminimiz Mayıs'ta %35 ile %40 arasında Mayıs'a gireceğiz.
06:10Bu genel tablonun içerisinde asgari ücretin belirlenmesi çok önemlidir.
06:16Yüksek belirlenmesi çok daha önemlidir.
06:17Yüksek mi belirledik?
06:18Evet, bu şartlar içerisinde yüksek belirledik.
06:20Biz 8500 lira rakamını açıklarken hem elimizde bilimsel bir çalışma yaptırdık.
06:29Beklentileri ölçen bir çalışma yaptırdık.
06:32Hem de onun dışında in depth interview denilen derinlemesine gözlem teknikleri olan, araştırma teknikleri içinde 3 tane de ayrı araştırma tekniğini ihtiva eden bir araştırma yaptırdık.
06:47Orada kimlere sorduk? Küçük ölçekte, büyük ölçekte ve orta ölçekte çalışan işletme sahiplerine, profesyonel yöneticilere, varsa sendika liderlerine, oradaki sendika temsilcilerine kapsamlı bir araştırma ve işçilere sorduk.
07:01Bir de Türkiye kamuoyuna sorduk. Onlar meslekleri işçilik vesaire olmayan, bu süreçlerde olmayanların, sokaktaki insan, işte kafede oturan insan, restoranda yemek yiyen insan veya işte otobüs durağında duran insan, ortalama kamuoyunu yansıtan insanlara sorduk.
07:17Dolayısıyla bizim bu elde ettiğimiz verileri değerlendirerek belirlediğimiz rakam oldukça önemli bir rakam.
07:27Yani 8500 lira, tarihsel olarak baktığımız zaman da, dolar bazında da baktığımız zaman da çok ciddi bir, ilk defa 460 dolara yakın 458 günlük kurlar değişiyor, 460 dolar, 457 dolar arasında bir dolara tekabül ediyor.
07:47Cumhuriyet tarihinde rekoru bildiğim kadarıyla, doğru mu?
07:49Evet, buna itiraz eden bazıları var. Sağda solda yazıyorlar biliyorsunuz, sosyal medyada bu şeyler çok paylaşılıyor.
07:55Birisi diyor ki, doların da enflasyon hesabını yapıp değer kaybettiğini biliyor musunuz? Gibi şeyler söylüyorlar.
08:01Tabi birisi de, nereden diyeyim, üç dışından birisi yazmış.
08:05Üstelikli profesör ümanı da o adamcağızın, fakat herhalde bu konuları bilmiyor.
08:09Doların Türkiye'deki değer kazanmasını, Türk lirasının değer kaybını dikkate alarak bakmak lazım oradan.
08:16Esas oradan bakmak lazım. Amerika'da gidip harcamıyor, Türkiye'deki adam 460 dolar alıp da.
08:23Bu mantıksızlıkları bir tarafa bırakalım, bunlar her zaman olabilir.
08:27Peşin muhalefet yapmak isteyenler kendilerine gerekçe üretmekte zorlanabilirler.
08:31Bunu anlayabiliriz ama biz yaptığımız işin doğru olduğunu nereden biliyoruz?
08:35Kaç gündür telefonlarımız susmuyor.
08:38Geçen gün bir işçi grubu, bir matbaada çalışan 15-20 kişi kadar bir işçi grubu, derginin editörü arkadaşım aradı.
08:49Tanıdığını beni söyleyince, bir teşekkür etmek istiyoruz bakana açıklandığı gün.
08:53Telefonunu açtı, dedi ki, hocam sizi dinliyorlar.
08:56Bir alkış koptu, kalabalık teşekkür sesleri.
09:00Bunlar Türkiye'nin muhtelif yerlerinden beni arayan, arkadaşlarımızı arayan, sekreteriyemizi arayan çok sayıda benzeri şeylerle karşılaşıyoruz.
09:11Ama biz biliyoruz, bu rakam çok ciddi bir rakamdır.
09:14Bu rakam bazılarında panik yaratmıştır.
09:16Bizim bunu vermeyeceğimizi düşünenler, 7500, 8000 arasında gidip gelen tartışmalarda izlemiştim ben, beklentileri olanlar bundan rahatsızlık duymuşlardır.
09:29Ama bu olacak, biz sosyal devletiz ve sosyal devletin gerekliliklerini yerine getirmek durumundayız.
09:36Sayın Bakan, tabii 2022 Ocak ayına göre, yani bir yıllık zaman dilimine göre yüzde yüzlük bir artıştan bahsediyoruz.
09:44Temmuz'da ara düzenlemeden sonra yüzde 54,66'lık, yıllık ortalaması da yüzde 74,43'e gelen bir asgari ücret artışından bahsediyoruz.
09:52Bir önceki yıla göre de yüzde 200'lük bir artış.
09:54Tabii, bir önceki yıla göre tam yüzde 200'lük oluyor.
09:57Zaten 2022 içinde kümülatif 94,6'lık bir artış vardı.
10:01Merkez Bankası'nın fiyat istikrarı raporunda baktığımızda yıl sonu için yüzde 65'lik bir enflasyon beklentisi var.
10:09Enflasyon raporunda özür diliyorum, yüzde 65'lik.
10:12Yine piyasa katılımcılar anketinde de yüzde 66,67 civarında 2022'nin tamamı için bir enflasyon beklentisi var.
10:18Siz de defaten konuşmalarınızda enflasyonun üzerinde bir düzenleme yapacağız demiştiniz.
10:23Aralık ayı enflasyonu, beklentiler paralelinde geleceğini değerlendirirsek,
10:27işte 66'lar civarında oldukça enflasyonun üzerinde bir düzenleme yapılmış oldu.
10:33Ki 2023 yılı içerisinde de enflasyonun biz baz etkisi kaynaklı da olsa,
10:37diğer alınan tedbirlerle beraber çok daha aşağı ineceğini de değerlendiriyoruz.
10:42Bu tabloya rağmen sendika temsilcilerinin masada olmamasını neye bağlıyorsunuz?
10:47Çünkü çok önemli bir artıştan bahsediyoruz.
10:50Belki bu artışlarda işveren tarafının masadan kalkması gerekirken,
10:53neden sen işçi sendikalarından böyle bir tavır gördün?
10:55Tabii biz sendikalarımızda çalışmaya çok önem veriyoruz.
11:01Çünkü sendikalar emeği temsil eden kuruluşlardır, emekçileri temsil eden kuruluşlardır.
11:06Ve Türkiye'de sendikalaşma oranı maalesef çok düşüktür.
11:10Şimdi %14'e falan çıktı, 14'ün üzerine çıktı.
11:14Ama bu çok Türkiye'deki 17 milyonu açan işçinin %14'ü çok küçük bir orandır.
11:22Özellikle de örgütlenmenin önünde birçok engeller vardır.
11:26Biz biraz önce bahsettiğim araştırma sonuçlarında ona dair de veriler var.
11:31Onu da biraz sonra paylaşacağım.
11:34Ben sendikalaşmanın önünü açacak çalışmalar yapmamız gerektiğini,
11:38o araştırma sonuçlarından da defalarca farklı yerlerde söyledim.
11:43O çalışmalara da hazırlık yapıyoruz.
11:45Sendikalarımızla iş birliği yaparak,
11:46güçlü sendikacılık Türk ekonomisinin sosyal temelini gelişletir.
11:52Büyümenin sosyal tabanını gelişletir.
11:55Onun için ben güçlü sendikacılığın ve örgütlenme özgürlüğünün önünün alabildiğini,
11:59açılması gerektiğini söylüyorum.
12:01Bunu da teşvik edecek başka projelerimiz var.
12:03İşte hem toplu sözleşme düzeninde bir takım problemler var.
12:11Onları aşacak düzenlemeler yapmak istiyoruz.
12:14Hem iş kolu barajıyla iş yeri barajı, işletme barajı bunlar arasında sorunlar var.
12:23Onları yasal olarak çözülmesi gerekir.
12:25Onları çözeceğiz.
12:26Hem de iş kolu tespitleriyle ilgili yönetmelik var.
12:30O yönetmeliği değiştirdim.
12:32Kanuna uygun bir şekilde örgütlenmenin önünü açacak düzenlemeler yapmak istiyorum.
12:37Buradan şuna gelmek istiyorum.
12:38Elbette asgari ücret komisyonu üç bileşenlidir.
12:43Biliyorsunuz işveren, işçi kesimi eşit sayılarda temsil edilirler.
12:49On beş kişilik bir komisyondur.
12:52Bir de devlet çalışma bakanlığı.
12:53Çalışma bakanlığı orada taraf değildir.
12:55Dengeyi yani sosyal devletin çalışma şartlarını devam ettirecek bir asgari ücret.
13:01İşverenlerin ödeyebileceği işlerini kapatmayacağı bir asgari ücret.
13:06Emekçilerin de ayakta kalmasını, rahat nefes almasını sağlayacak bir asgari ücret.
13:11Temel şeyimiz, amacımız budur.
13:14Bu defa işçi temsilcilerimiz ki orada Türk iş temsil ediyor Türkiye'nin en büyük konfederasyonu olarak katılmadılar.
13:23Çok yüksekten başladıkları bir pazarlığı.
13:27Dokuz bin olmazsa imzalamazız dediler.
13:31Katılmadılar.
13:32O da onların takdiridir.
13:34Biz katılmalarını ve üçlü mutabakat içerisinde bu imzanın atılmasını çok arzu ediyorduk.
13:39Sayın Bakanım bununla ilişkili olarak şimdi geçen katıldığınız bir televizyon programında dediniz ki
13:45işte bazı sendikalar hatta sekiz binin üzerine de çıkmamamızı istedi gibi bir cümlemiz oldu.
13:51Bunun üzerinden çok fazla bir iş spekülü edildi.
13:54Ya işte kastettiği Türk iş mi yok hangi iş sendikalar.
13:57Tam olarak ne demek istediniz?
13:59Onu bir televizyon programının akışı içerisinde bazı ayrıntılara giremiyorum.
14:03Mesela demin işte büyüme ve örgütlenme konularına gittim ama hiçbirinin ayrıntılarını anlatma fırsatı bulamıyorum.
14:07Biraz önce de bahsettiğim gibi o programda da bahsetmiştim.
14:10İki araştırma aynı anda yapıldı.
14:12Bir anket çalışması bir de in depth interview dediğimiz derinlemesine gözlem tekniklerini.
14:18Üç tekniği var onları kullanan bir yaklaşım.
14:21Orada biz birçok iş yerine gittik.
14:23Özel sektörde küçük iş yerlerinde örgütlenmek çok zor.
14:27Örgütlenmiş sendikacılar var, sendikalar var.
14:29Küçük sendikalar bazı yerlerde örgütlenmişler.
14:33Anadolu'nun muhtelif yerlerinde örgütlenmişler.
14:35Bazı büyük şeylerde, Bursa vesaire gibi, İzmir gibi şehirlerde de var.
14:39Oralardaki bu bahsettiğim derinlemesini araştırmalarda sendikacıların bizi aksettir diyor.
14:47Ben konuşma sırası içerisinde konuşmama akarken onu şöyle ifade ettim.
14:54Sendikacılar böyle istedi.
14:56Nereden biliyorum sendikacıların istediğini bana mı geldiler?
14:58Ben görmedim o insanları.
15:00Araştırma kapsamı içerisinde istediler.
15:01Benimle görüşen sendikacıların, 3 konfederasyonu da buradan gerçeğin altını çizeyim.
15:10Ne Türk iş, ne hak iş, ne de disk.
15:14Gerçi bu, daha önce görüştüm onlarla.
15:17Bir ay oldu galiba diğerleriyle görüşe de.
15:19Ama Türk işle son görüştüğümüzde asgari ücret komisyonu üyesi olduğu için
15:25onların hiçbirinden böyle bir talep gelmedi.
15:27Onların bağlı sendikalardan, komisyon üyesi sendikalardan da gelmedi.
15:33Komisyon üyesi, Türk iş üyesi.
15:34Sendikalar zaten Türkiye'nin en büyük sendikaları ve en güçlü toplu sözleşmeleri yapan sendikaları
15:39onlardan böyle bir talep gelmediğinin altını çizmek isterim.
15:43Fakat küçük sendikalar neden bundan endişe ediyorlar?
15:46O araştırmanın verilerini analiz ettiğimiz zaman görüyoruz.
15:48Bir, diyorlar ki biz zaten buralarda zor örgütlendik.
15:52İki, çok yüksek toplu sözleşmeleri yapamadık.
15:55Asgari ücret yükselince onun altında kalıyor.
15:58Yaygın bir şeydi bu talepti veya konuydu.
16:02İkincisi, iş yerinin kapanması ya da işçilerin atılmasından endişe ediyorlar.
16:08Yani örgütlendikleri iş yerinde işçilerin atılması, örgütlü işçilerin atılmasından endişe ediyorlar.
16:15Bunu çok yaygın bir şekilde dile getirdiler, getirmişler araştırma.
16:20Bunu söylüyor.
16:21Fakat bunun, oradan biz şu sonucu çıkardık biraz önce söylediğim gibi.
16:26Örgütlenmenin önündeki engelleri aşıp güçlü sendikacılığa gitmemiz lazım.
16:31Yani güçsüz, zayıf sendikacılık küçük, ilaçsa özel sektörde yaygın işletmelerin olduğu bir ekonomik tablonun içerisinde
16:44sendikalaşma oranını artıramayız.
16:46Artıramadığımız zaman da demokrasinin en güçlü kurumlarından birisi sendikal örgütlülüktür.
16:55Demokrasi içerisinde emeğin payını artırır.
16:58İkincisi, ona bir baz oluşturur, temel oluşturur, asgari ücrettir.
17:03Biz onu yapıyoruz, asgari ücret yapıyoruz ama örgütlülük, sendikal örgütlülük, sendikal pazarlık çok yaygın olmadığı için
17:10o asgari ücretin üzerindeki ücretleri çok yukarıya doğru itemiyor.
17:15Bir diğer sorun da odur.
17:16Çok özür dilerim tam burada çünkü hocam tabii hocam diyorum ben, üniversiteden hocamız ama sayın bakanım hani masanın bu tarafına geçtikten sonra da aynı şeyleri söylemeye devam ettiği için
17:27sendikacılık konusunda bu çok önemli.
17:29Çünkü siz sendikacılığı teşvik etmek üzere uygulamalar da yapıyorsunuz.
17:32Bu beyaz bayrak projesinde olduğu gibi sayın bakanım.
17:35Bir de olayın işveren tarafı var.
17:37Biraz önce de belirttiniz işvereni de işveremez hale getirmeme meselesi var bir taraftan.
17:42Ücretler çok artar ama bu sefer işveren de gelirleri bunu karşılamadığı zaman işçi çıkarmak zorunda kalabilir mevzusu var.
17:50Önümüzdeki yıl içerisinde bir küresel resesyon beklentisi ve bunun da küresel ekonomiye entegre olmuş Türkiye açısından bir bundan etkilenme durumu söz konusu.
17:59Özellikle imalat sanayi siz de belirttiniz.
18:01İhracatımızın %95'i imalat sanayinden geliyor son dönemde.
18:04Özellikle burada ciddi bir gelişme var.
18:08Büyümeye de katkısı son derece fazla imalat sanayinin son dönemde.
18:11Sayın Bakanım işverenlerle ilgili ara dönemde eğer olumsuz küresel koşullar kaynaklı sıkıntılar olursa ilave destekler, teşvikler, primler gelebilir mi?
18:24Tıpkı 2022'de asgari ücrete araya yapılan zam gibi 2023'te de işverene arada bir yerlerde ilave destek gerekirse buna ilişkin çalışma olur mu?
18:32Şimdi Lennet Bey tabi çok bir iktisatçı olarak meseleyi çok iyi takip ediyorsunuz.
18:40Bir defa Avrupa'daki belirtiler, resesyon belirtileri gün yüzüne çıkmış vaziyette.
18:47Özellikle enerji krizi, Ukrayna savaşından dolayı yükselen enerji krizi Avrupa'yı çok güçlü bir şekilde vuruyor.
18:55Sayın Cumhurbaşkanımızın Ukrayna meselesiyle ilgili oluşan tahıl krizini çözmeseydi sadece enerji krizi değil tahıl krizi de Avrupa'ya yansıyacaktı.
19:06Çünkü tahıl krizinin çözülmesiyle biliyorsunuz Cumhurbaşkanımızın öncülüğünde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri dahil bütün dünya Türkiye'nin bu liderliğine teşekkür etti.
19:19Onun çözülmesi en çok Avrupa'ya yaramıştır.
19:24Çünkü tahılın yüzde 57 soruya gitmiştir.
19:27Bu açıdan baktığımız zaman Avrupa'daki bu resesyonun ekkilerini Avrupa'yla ihracat açısından bilhassa bizim en büyük pazarımız olan Avrupa'yla oluşan ilişkilerimizi zedeleyebilir.
19:41İhracatımıza bir miktar fren koyabilir.
19:44Ama Türkiye yeni pazarlar arama konusunda çok ekkin.
19:49Avrupa'yı hemen ikame edemeyebilir ama zaman içerisinde bunu ikame edecektir.
19:56Fakat Türk ekonomisinin rekabet edebilir şartlarda üretim yapması bu rekabet edebilir şartlarda üretim yapmasının çok önemli bir sebebi var.
20:07Birisi şudur, Türkiye'deki demokratik istikrar.
20:12Türkiye demokratik bir ülke ve demokratik kurumlar işliyor.
20:16İşte seçim 2023'te olacak.
20:18Bu da en önemli demokratik müesseselerden birisidir.
20:21Diğeri, Türkiye'nin özellikle genç sanayi, Türkiye yeni sanayi kurulu sanayileşmeye başladığı için en ileri teknolojilerle sanayileşiyor.
20:29Gittiğimiz zaman Bursa'da ben sanayi tesislerini her gittiğim şehirde geziyorum.
20:35Ne bileyim güneş enerjisi üreten tesisler dünyanın en modern tesisleri.
20:39Yani dünyada bir veya iki numara diyebileceğimiz rekabet edebilir teknolojiler.
20:44Üçüncüsü Türkiye.
20:46Bilhassa savunma sanayinde yaptığı yatırımlar o sadece o savunma sanayinde değil başka sanayilere de girdi üretiyor.
20:54Bilhassa iletişim teknolojileri ve üretim teknolojilerinin entegre olduğu alanlarda dijital endüstrileşmenin eklisiyle bu genç sanayide verimlilik artıyor.
21:09Türkiye dolayısıyla diğer girdilerin de ucuz olduğunu düşünelim.
21:13Biz emeği yükseltmeye çalışıyoruz.
21:15Bu diğer girdilerin maliyetini düşürüyor.
21:17Dolayısıyla Türkiye bundan eklenmez demiyorum.
21:21Eklenebilir.
21:22Ama sınırlı kalacağını ümit ediyorum.
21:23Son sanayi rakamları da bunu ortaya koymuştur diye düşünüyorum.
21:28Şimdi yarın asgari ücretle ilgili sorunuz var mı başka?
21:31Ya bir tek düşünün netleştirip şimdi hale yazıyorlar da bu sekiz binin üzerinde olmasın diyenler konfeynerasyon ve sendikalar değil araştırma katı da iş yeri temsil ediyor.
21:41Tabii.
21:42Değil mi?
21:42Çünkü CHP'de taşıyacağım dediği için iş büyüdü.
21:46Tabii Melih Bey biliyorsunuz Anadolu'da çok sayıda Türkiye'nin her yerinde çok sayıda sendikacı var.
21:52Bu sendika genel başkanları, konfederasyonlar oluşturan sendika başkanları falan değil.
21:58Zaten onlar kapsama almadı araştırmamız.
22:01Dolayısıyla yok.
22:02Zaten Türk işin tavrını da biliyoruz 10 binden başladılar, 9 binden nokta koydular.
22:07Zaten onların öyle bir şey demeyi ihtimali...
22:11Zaten ortada yok, onların kuruları açık ortada.
22:14Ama diğer konfederasyonları da, DİSK'i de, HAKİŞ'i de, burada altını çizeyim, onlardan da böyle bir talep gelmemiştir.
22:22Bahsettiğim kapsam içerisinde iş yeri temsilcileri, Anadolu'daki muhtelif sendikacılar, çok sayıda sendikacı var.
22:29Bunların hepsi sendikacı deniyor biliyorsun bu faaliyetin içinde olanlara.
22:32Ama onların söyledikleri de sendikacılık karşıtı bir söylem değil.
22:37Bahsettiğim sorunlardan.
22:39Yani küçük işletmelerde, özel sektörde örgütlenmenin zorluğuyla, pazarlık yapmanın, toplu sözleşmenin, emek açısından kazanımlarını ortaya koymanın zorluğuyla söyledikleri tedirginliklerdir.
22:53Tedirginlikleri ifade etmişlerdir.
22:55Endişeleri, işçilerin işsiz kalma korkularını ifade etmişlerdir.
22:59Onun altını tekrar çizmiş oldum.
23:01Teşekkür ediyorum.
23:02Şimdi yarın kabine toplanacak.
23:04Biliyoruz ki galiba bir sunumuz olacak orada EYT ile ilgili.
23:08Nedir son durum?
23:10Yaş şartı gelecek mi EYT'ye?
23:12Yarın sizin sunumunuzdan sonra bir nihai karara varılıp da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bunu açıklaması söz konusu olur mu?
23:19Şunu söyleyeyim, kabinede benim sunumum yok.
23:21Ama ben bu konuları kabinede, kabine sürecinde, çalışmalar sürecinde Sayın Cumhurbaşkanımıza arz ediyorum.
23:29Ben bu toplantıda da geldiğimiz son aşamayı neler yapabileceğimizi, önerilerimizi Sayın Cumhurbaşkanımıza paylaşacağım, ileteceğim.
23:44Sayın Cumhurbaşkanımız değerlendirecek kabinede bu süreçle ilgili bir karar çıkar mı?
23:50Ondan, onu kesinlikle söyleyemem ama değerlendirileceğini söyleyebilirim.
23:57Peki yaş şartı olmalı mı sizce EYT'de?
24:00Ya da şöyle, evet ya bir buna ilave olarak da, hocam, hocam diyorum, evet ben de alıştım, benim de hocam.
24:07Bizim hocalık değişmeye mesleğimiz.
24:10Evet, evet, benim de hocam olduğu için.
24:13Şimdi Sayın Bakanım, burada şeyim, bu hazırlık.
24:18Şimdi ben, hem siz anlatıyorsunuz, hem de bu tartışmalara baktığımda, biraz böyle seçenekli mi hazırlandı?
24:25Ve yayınızda dikkatli izledim.
24:26Yani Cumhurbaşkanı da bakacak, karar verecek derken sanki böyle, işte bir yaş aralığı varken ne kadar, yoksa ne kadar ya da şu kadar.
24:35Hangi yaş aralıklarında ne kadar, yaş aralığı olmasa ne kadar, tabii tabii böyle.
24:40O zaman, biz yaklaşık önümüzde böyle bir tablo var, ben bu tabloyu arz edeceğim, değerlendirecek olan odur.
24:48O zaman, şu sevgili Şunsun'un sorduğu, yani bir yaş aralığı olabilirdi.
24:55İhtimal dahilindedir, o değerlendirecek.
24:58Şimdi olacak demiyorum, dikkat ederseniz.
25:01İhtimal dahilindedir.
25:02Altı seçenekler tartışılıyor.
25:04O zaman, EYT'de yaş meselesi şu an itibariyle netleşmedi mi diyebiliriz, özetlersek.
25:10Tabii tabii, tabii.
25:11Kamuoyunda muhtelif yaşlar tartışıldı biliyorsunuz, sizler de şahit olmuşsunuzdur.
25:17Bizim önümüzde de bir muhtelif yaş aralıklarının toplam kapsayacağı, hangi yıllarda ne kadar maliyet yansıtacağı Türkiye'ye, çünkü bu bir hesap meselesidir.
25:28Türkiye'nin ekonomisi içerisinde, şeyden bahsedeyim mesela, bizim Yusufeli Barajı'ndan, bizim diliyorum benim, bizim Çoruner'in üzerinde kurulmuş bir barajdır.
25:42Yusufeli Barajı çok kıymetli bir enerji kaynağıdır.
25:45Toplam maliyeti, barajın 10 milyardır.
25:51Onun için bu büyüklükleri harcarken, canım ne olacak, 5 milyar mı, 10 milyar mı hesabı niye yapıyorsunuz diyemeyiz.
25:58Yaparız ama en kapsayıcısını yapacağımızı, onu söyleyebilirim.
26:03En kapsayıcısını yapacağım.
26:04En kapsayıcı.
26:05Peki, kapsayım beynimi, Sayın Bakanım.
26:07En kapsayıcı, şeyimin sözümün içerisinde, imkanlar nispetinde en kapsayıcısını.
26:15Olacak, olmayacak demiyorum ama.
26:17Takvim belli mi Sayın Bakanım?
26:20Biz, ocağa varmadan biz masamızdan kaldırırız.
26:25Yani önümdeki hafta, meclise gitmiş olur.
26:27Sayın Bakanım, bu EYT ile ilgili en çok merak edilen konular, ben böyle işveren tarafı gibi oldum bugün ama,
26:33işverenin tabii kıdem tazminatı meselesi var.
26:36Burada siz geçtiğimiz haftalarda işçi ile işveren kendi aralarında taksitlendirebilirler gibi bir açıklama yapmıştınız.
26:45Buna ilişkin ilave bir düzenleme gündemde mi?
26:48Çünkü bütün işçiler ağırlıklı olarak peşin almak isteyebilirler gibi bir görüş var.
26:54Buna ilişkin bir düzenleme, gündemleme.
26:57Bir de bu kredi garanti fonu kefaletiyle, hazine destekli kredi garanti fonu kefaletiyle işverenlere bir kıdem tazminatına destek, ödeme desteği sunulacaktı.
27:07Burada da tabii acaba bu kıdem tazminatı kapsamında kullanacakları, kıdem tazminatını ödemek üzere kullanacakları kısım,
27:17banka limitlerinden mi düşecek işverenlerin yoksa ayrıca mı değerlendirecek?
27:21Bu önemli çünkü zaten biliyorsunuz bankalar son dönemde işverenler, yani şirketlere, firmalara ilişkin bir kredi daraltıcı politika uyguluyorlar.
27:30Bir de buradan acaba kıdem tazminatı kısmı da mevcut limitlerinden düşerse problem olur mu?
27:35Buna ilişkin bir düzenleme gündemde mi?
27:37Öncelikle şeyi söyleyeyim, bir defa bu son sorunuzla cevaplandırayım, işverenlerin kredi limitleriyle ilgili değil bu.
27:47Bu doğrudan doğruya bizim çıkaracağımız EET emeklilikte yaşa takılanların emekli olması durumunda özel sektörde biliyorsunuz ki dem tazminatını alacaklar.
27:59Çünkü kamu görevlileri, kamuda da var ama çok az şey, ağırlıklı olarak özel sektörde çalışıyorlar.
28:08Onlar işverenlerden dem tazminatlarını alacaklar, işverenler onlar adına bir kredi alacaklar ama ödemeyi biz işverene değil doğrudan doğruya iş yapmayı düşünüyoruz.
28:20Sayın Maliye Bakanımız bu konuda hemen bir hazırlık yaptı, çok hızlı davrandı.
28:24Bu sorunun çözülmesine dönük hemen bir çözüm üretti. Bizim de kendilerinden istediğimiz hesap olarak işverenin borcu onun, dem tazminat onun borcudur.
28:37Onun borcu ama doğrudan doğruya alıp başka yerde kullanılmasın diye doğrudan doğruya işçinin hesabına yapılması.
28:43Yani firma limitlerinden düşmeyecek bir çalışma.
28:45Onu da söyleyeyim, firma limitlerinden düşmeyecek.
28:49Diğer bir mesele, yani kidem tazminatını parçalayabilir mi? Benim öyle bir açıklamam olmadı ama işverenlerle işçiler arasında yapılan, zaten bireysel olarak yapılan bu tür şey var.
29:03Bu var. Yani işveren ayrılar işçisine diyor ki, senin kidem tazminatın şu kadar tutuyor, ben senin kidem tazminatının yarısını şimdi vereyim, yarısını da seneye vereyim ama sen çalışmana devam et.
29:17Seneye vereceğimi de senenin rakamları üzerinden vereyim, bir kaybın olmasın.
29:20Ya şeylere bağlı ya, ücretlere bağlı olduğu için.
29:24Böyle bir çalışma zaten işverenle işe arasında olabiliyor ama bunu kidem tazminatının biz işçinin ayrıldığı günkü hakkı olarak görüyoruz.
29:32Onunla ilgili bir yasal düzenleme, onun sınırlayıcı bir yasal düzenleme yapılmasına karşıyım.
29:37Zaten yaptırmam.
29:39Bir de emekli olup çalışmaya devam edeceklerle ilgili prim konusunda bir açıklamanız vardı.
29:43Orada da aynı noktadayız değil mi?
29:45Tabii aynı noktadayız.
29:46Yani emekli olanlar çalışmaya devam ederlerse, aynı işçiler işlerinde çalışmaya devam ederlerse, biliyorsunuz sosyal güvenlik destek primi ödeniyor.
29:55O destek primi şimdi yüksek, emekli olup çalışanları çalıştırmasınlar diye yüksek.
30:00Onu biz emekli olmadan çalışanlarla aynı seviyeye getirmeyi düşünüyoruz.
30:04Sevim Bakanım şu anda mesela bu EYT'de masanıza gelen çalışmada, bunların sayısı nedir?
30:11Bu bir, iki, mesela diyelim ki yani farz, mal çok tartışıldığı için söylüyorum.
30:15Mesela yaş şartı elli olursa ne kadar faydalanacak?
30:20Yani böyle bir şeyiniz var mı?
30:23Bak yaklaşık rakamlar söyleyeyim.
30:26Şu anda yani aralığın başındaki rakam bir milyon dokuz yüz bindi.
30:32Daha önce aydan aya artıyor bunlar.
30:36Her ay artıyor sayılar.
30:37Onun için aralığın başındaki rakamı söylüyorum.
30:40Ocak başında iki milyonu geçebilir ama bildiğim rakamı söylüyorum.
30:44Bir milyon dokuz yüz bin kişi.
30:46Bir milyon dokuz yüz bin kişi yaz şartı olmasaydı, hiç konmasaydı, olmazmış olsaydı.
30:51Diğer iki şartı yerine getirdiyse, yani prim gün sayısını ve süresini yerine getirdiyse,
30:59yirmi yıl, yirmi beş yıl, hanımlar da yirmi yıl, toplam bir milyon dokuz yüz bin kişiydi.
31:05Aynı anda emekli oluyor.
31:07Emekli olabilecek olanlar.
31:08Bunların yaklaşık dört yüz binlik memur, yine yaklaşık dört yüz seksen bin diye hatırlıyorum.
31:18Onlar şeyler, bağ kururlar.
31:21Diğerleri de, yani çoğunluğu da bir milyona yakın olanı da dört al dediğimiz bizim sigortalılar.
31:28Yani özel sektörde ağırlıklı olarak çalışan insanlar.
31:32Hiç işi olmayan, bir yerde çalışmayan ama yaşı bekleyenlerin sayısı da iki yüz yetmiş dört bin kişi.
31:38İki yüz yetmiş dört bin kişi toplam.
31:42Dolayısıyla hani çalışamayacak kadar yaşlıyız, iş bulamayacak kadar şuyuz diye bir kampanya var.
31:49O yüzden zaten o rakamı bir daha tekrarladım.
31:52İki yüz yetmiş dört bin kişi.
31:55İki yüz de biri falan.
31:56Onlar da bu şeyin içinde prim gün sayılarını doldurduysalar, emeklilikte sigorta sürelerini doldurduysalar,
32:08yirmi yıl, yirmi beş yıllık süreleri de doldurduysalar, hemen emekli olacakların toplam kapsamı bu.
32:13Siz şey sordunuz, eğer yaş olursa bunlar ne kadar?
32:17Evet yani kategori.
32:18Aşağı yukarı yarısı.
32:19Yarısı.
32:19Yarısı bu yıl, yarısı seneye oluyor.
32:22Ha aslında iki yıla yayınlıyor.
32:24Tabii tabii.
32:25Bir de senin bakan.
32:26Ortalama bir de yaş sürederini söyleyeyim.
32:28Yani doksan dokuzda bu reform adı altında yapılan düzenlemeyle aslında bizim emeklilik sigorta sisteminin kendisini sürdürmesini sağlayacak bir düzenleme yapmış devlet.
32:42Bu düzenleme de belli bir aşamaya gelinmiş.
32:46Bizde çok düşüktü.
32:47Biliyorsunuz aktüeryal denge denilen bir şey vardır.
32:51En azı üç çalışanın bir emekliliğinin sigortasını, sigortalı primleriyle emeklilik maaşlarını finanse etmez.
33:00Üç çalışanın.
33:01O bizde bir nokta yediye kadar düşmüştü.
33:05Şimdi iki nokta birinin üstünde.
33:08Biz bu düzenlemeyi yaparsak muhtemelen iki ya da yeniden bir nokta dokusa düşer.
33:12Ama bundan sonra kademel olarak yaş şükredileceği için orada Türkiye'de hala genç nüfus iş gücüne katılım oranı genç nüfusa da yüksek olduğu için onu belli bir noktaya iki buçuğa üçe doğru inşallah çıkarabiliriz diye düşünüyorum.
33:28Ben memur ve emeklilerin durumunu da sormak istiyorum.
33:32Şimdi Ocak ayında aralık enflasyonu belli olunca alacakları zam oranı da belli olacak ama asgari ücretle böyle yüksek bir artış olunca orada da beklentiler biraz yükseldi.
33:41Bir refah payı verecek misiniz memurlara ya da diğer emekliler için böyle bir şey söz konusu olabilir mi?
33:46Biraz önce söyledim Türkiye Cumhuriyeti'nin sosyal devlet kimliğini biz asgari ücretle de işte toplu sözleşme sistemini güçlendirmek için biraz önce bazılarından bahsettiğim sendikalaşma oranını artırmak için bazılarından örnekler verdiğim birçok uygulamamız var.
34:05Bunları yaygınlaştıracağız.
34:07Teşvikler vereceğiz.
34:08Mesela bazı teşvikleri sendikalaşma oranını artırmak için bazı teşvikleri işverenler diyelim ki destek oluyorlar.
34:16Biraz önce Levent Bey sormuştu onu ihmal ettim onun da altını çizeyim işverenlere destek olunacak mı diye işverenlere çok güçlü destekler var.
34:28Koskep'in yaptığı destekler var yeni istihdam yaratıyorsa bizim yaptığımız destekler var ve Sanayi Bakanlığımızın destekleri var çok güçlü destekler var.
34:37Yeter ki yeni yatırım yapılsın ya da yatırım artırılsın ya da yatırım da üretim devam etsin.
34:44Bunların üç farklı kategoriyi kapsayan hedefleyen desteklerimiz var.
34:49Önemli olan üretimin devam etmesidir büyümenin devam etmesidir.
34:53Bunları şunun için söylüyorum.
34:57Türkiye sanayisinde sanayide çalışan emekçilerin de gösterdiği sosyal devlet yaklaşımını kamu çalışanlar içinde gösteriyor.
35:07Geçtiğimiz sene bunu çok açık bir şekilde büyük de bir memnuniyet yaratacak bir şekilde gerçekleştirdik.
35:15Kamu çalışanlarımıza memurlarımıza enflasyonun üzerinde bir artış yaptık.
35:22Bu sene de çalışmalarımız devam ediyor.
35:25Bunu tahmin ediyorum bunu da çok kısa bir süre içerisinde bu yılbaşıdan önce veya hemen sonra kamuoyuyla paylaşırız.
35:36Ondan kimsenin tereddütü olmasını...
35:38Yani Sayın Bakan toplu sözleşme artı enflasyon farkı artı bir şeyler.
35:42Evet artı bir şeyler.
35:44Onu ekonominin enflasyonun değerlerini de ortaya koyarak onları analiz ederek belirliyoruz.
35:53Bir de burada şunu belirteyim.
35:55Kamu çalışanlarımız için yaptığımız çok önemli bir şey var.
35:59O çok kamuoyunda daha önce talep edilirken çok konuşuluyordu ama şimdi çözülünce ama yasa meclise bu hafta gidecek.
36:09Pek konuşulmuyor.
36:10Pazartesi yarın gönderebiliriz onu meclise.
36:13O da biliyorsunuz sözleşmeli personeli kadroya geçirdik.
36:16Yaklaşık 550 bin ne bulacağını tahmin ettiğimiz yarın tam sayı belli olacak.
36:22Yarın meclise gidiyor dediniz değil mi?
36:24Yarın meclise inşallah göndereceğiz.
36:25Sayın Bakanım siz bunu deyince şimdi sıklıkla şeyi ben konuyla hakim değilim.
36:31Şimdi doğrusu da kitlerde taşeron işçiler ne olduğunu bilmiyorum ama bunlara da ilişkin bir Sayın Bakan'ın bir müjdesi olacak mı diyorlar.
36:42Ama ben hani şey birkaç yıl önce taşeron düzenlemesinde o düzenlemenin dışında kalan küçük bir grup çalışan vardı.
36:50Onlarla ilgili bir düzenleme var mı Sayın Mehmet?
36:54Evet şunu bir defa hemen söyleyeyim.
36:57Türkiye 1 milyona yakın taşeron işçisini kamuya kadrolu işçi olarak aldı.
37:05O düzenlemeden geriye kalan yaklaşık 90 bin kişi var.
37:0890 bin kişi gelmiş öyle.
37:1090 bin kişi var.
37:11O 90 bin kişiyle onun çalışmasını teknik olarak hazırladık.
37:15Ama bu çalışmaların 3 tarafı var.
37:18Teknik çalışma, ekonomik çalışma ve siyasal çalışma.
37:22Teknik olarak çalışmadık, ekonomik çalışmasını tamamladık.
37:25Ekonomik çalışmasını yapıyoruz, değerlendirmelerini yapıyoruz.
37:29Ve onun siyasi karar aşamasına getireceğiz inşallah.
37:33Ama şu anda bitmiş dosyalardan bahsediyorum.
37:36Biraz önce bahsettiğim sözleşmelinin bu 3 aşamalı çalışmasına tamamlanmış.
37:40Bitti.
37:42Geçici işçilerin 2 aşaması tamamlandı.
37:45Siyasi karar aşamasında.
37:48Arkasından da inşallah bu dediğim çalışma aşamalarını tamamladıktan sonra
37:52kitlerde özellikle kalan, geride kalan.
37:56Kitlerde var.
37:59Hastanelerde, hastane bilgi sistemlerinde bir grup var.
38:03Onlardan çok mesaj alıyorsunuzdur.
38:05Onlar var.
38:06Onlar da bu kapsamın içerisinde.
38:07Sayın Bakanım, akademisyen olarak sormasam olmaz.
38:1050 deliller meselesi var.
38:11Çünkü bizde araştırma görevlisiyken en çok korktuğumuz konulardan bir tanesiydi.
38:1650 diye konusu var.
38:17Bir de bu tabii sözleşmeli öğretmenlerimiz.
38:21Sözleşmeli öğretmenler bitti.
38:23Onlar kadro verildi.
38:24Yani mecliste itikal eden yasal hazırlığında arkadaşlarımız çalışıyorlar onu.
38:31Meclisten milletvekillerimizle hazırlık yapıyorlar.
38:35Biz teknik çalışmaları yaptık.
38:38Onların meselesi bitti.
38:4050 denin de bitmiş olması lazım.
38:43Orada kanun hazırlarken tabii yükü ilgilendiren bir taraf olduğu için her kurumdan alıyoruz.
38:50Yökün de orada bir hazırlığı var.
38:52Aynı şeyin içerisinde onun da tamamlanacağını düşünüyorum.
38:5650'de gerçekten Levent Bey bahsetti.
38:59Asistanlık döneminde bizim asistanlığımız dönemimizde yoktu.
39:02Ama sizlerin asistanlık döneminde vardı.
39:05Bir anlamda üniversite öğretim üyelerinin üzerinde rektörlerin keyfi kullanabileceği bir baskı aracıdır.
39:11Çok da kullanıldı geçmişte.
39:12Çok da geçmişte kullanıldı.
39:13Hele 28 Şubat sürecinde korkunç kullanıldı.
39:16Üniversitedeki genç asistan arkadaşlarımızın üzerindeki bu baskı aletini kaldırıp parçalayacağız inşallah.
39:24İnşallah.
39:24O zaman sözleşmeliler geliyor.
39:27Taşeron ve diğer mevsimlik işçiler de meclis kapanmadan herhalde gündeme gelecek değil mi?
39:33Meclisin kapanması ile ilgili bir şey söyleyeyim.
39:35Meclisin kapanması söz ediliyor ama meclisin kapanması öyle meclis bir ay falan kapanmıyor.
39:393 gün sonra 3 Ocak'ta tekrar açılacak.
39:43Yok yok hani seçim olmadan gelecek mi?
39:46Tabii tabii tabii.
39:46Seçimden önce gelecek.
39:48Onu söyle.
39:50Onu Işınsu Hanım iyi belirttiniz.
39:52Çünkü meclis kapanması derken şimdi iki şeyden bahsediliyor.
39:56Biri bu 3 Ocak'ta tekrar açılmasından bir de seçim öncesi kapanmasını siz katılıyor musunuz?
40:00Sevgili motoratörüm.
40:01Açıkı kazandırdınız bana.
40:02Sevgili müsaadenizle ben bir soru sevgili motoratörüm.
40:06Sayın Bakanım müthiş izleniyor onu evvela söyleyeyim.
40:08Teşekkür ediyorum.
40:09Bu telefon birazdan herhalde 2 dakika sonra kilitlenince.
40:12Şimdi özellikle en çok sorulan bu EYT'de 8 Eylül 1999 ya sen bakın.
40:19O tarih askerlik ya da doğumlu revize oluyor mu diyorlar.
40:23Ben anlamadım.
40:24Siz demişsiniz ki bir önce katıldığınız programda askerlik o tarihte bir değişiklik yaratabilir mi diye biz anlayamadık dediler.
40:32Nedir o?
40:338 Eylül 99 tarihinde revize olması söz konusu mu?
40:37Şöyle onu söyleyeyim biz o kanunlarda hiçbir değişiklik yapmıyoruz.
40:44Mevcut meri kanunlarda var olan hükümler bu yasa çıktıktan sonra da devam ediyor.
40:51Onlarda değişiklik yapmıyor.
40:51Yani o tarihte askerde ise zaten meri kanun geçerli.
40:54Geçerli.
40:55Yani şöyle bir düzenleme var orada Melih Bey onu söyleyip hatırlatayım.
40:598 Eylül 99'dan önce askerliğin yapmışsa ondan sonra da gelip işe girmişse onu borçlanma yaptırıp işte prim gün sayısı bilmem nesini doldurmak için neyi eksikse doldurmak için kullanabiliyor.
41:14Öbür türlü bu 8 Eylül 99 tarihi değişmiyor değil mi?
41:17O değişmiyor.
41:18Ama o baya kafa karıştırmış.
41:20Adam 8 Eylül'de değil de 10 Eylül'de işe girmiş.
41:24Sonra da gitmiş askere.
41:25O askerliğini saydırıp öne alamıyor.
41:28O sayı yani 8 Eylül tarihi o tarihi değiştiremiyor.
41:33Tamam.
41:34Çünkü çok fazla soru var.
41:36Hanımlar da doğumu soruyor.
41:38Onlar da aynı şey geçerli.
41:40Aynı şey.
41:40Aynı mantıkçı.
41:41Yani 8 Eylül 99 tarihini revize olmuyor.
41:44Olmuyor.
41:45Mutlak tarih.
41:46Bir de meşhur staj konusu var sayın bakalım.
41:47Yani şey doldu.
41:49Twitter doldu staj konusu.
41:51Şimdi staj kendilerinin staj mağduru diye ifade edilen arkadaşlar.
41:55O da çok var valla onu size bıraktım.
41:57Ben şunu söylüyorum.
41:58Staj bir mağduriyet konusu değil.
42:01Staj bir eğitim.
42:02Evet.
42:02Staj bir eğitim.
42:05Staj
42:06Stajda iş veren yok.
42:11İş akdi gerçekleşmemiş.
42:12Yani çalışma hayatına başlamış olarak değerlendiriyor.
42:14İş akdiyle başlanır.
42:15Bizim hukumumuzla göre.
42:18İş akdiyle bir sözleşmeyle başlanır.
42:21Orada patron yok.
42:22Patron olmadığı için primle yatırılmamış.
42:24Dolayısıyla staj ayrı bir şey için.
42:27Ona hastalık sigortası için devlet bir destek vermiş.
42:30Staj yapanlar hasta olurlar vesaire diye.
42:32Onların da bir sigorta sistemi var.
42:34Ona kaydolmuşlar.
42:35Onlar onu gerekçe gösteriyorlar.
42:37O başka bir şey.
42:38Yoksa kimse staja öğrenci almaz.
42:40Hiçbir fabrika staja eleman almaz.
42:42İş akdi sayılır diye.
42:44İş akdi başlayınca iş akdinin zaruri sonuçlarının hepsi içine girer.
42:50Hiç kimseyi staj yaptıramayız.
42:51Böyle bir düzenleme söz konusu değil.
42:56EYT onu kapsamıyor.
42:57EYT onunla ilgili bir konu değil zaten.
43:00En düşük emekli maaşı 3500 lira.
43:04Ama tabii enflasyon oranında bile zam görse geleceği aşama belli.
43:08Ona ilişkin nasıl bir tasarruf olur hükümetin?
43:10Başkanım biz en düşük emekli maaşlarında tekrar vurgu yapayım.
43:16Sosyal devlet kimliğimizle sosyal politikalarla yaklaşıyoruz.
43:22Yani o en düşük emekli maaşı dediğiniz grubun içerisinde yaklaşık 500 bin kişi vardır.
43:28O 500 bin kişi ağırlıklı olarak bağ kurulu kesimden oluşturmaktadır.
43:40Bazıları da prim gün sayılarını dolduramamış, belli bir yaşa gelmiş, onlara tanınmış bir şey vardır.
43:473600 prim gün sayısı ve belli bir yaşta olanların faydalandığı bir şeydir.
43:54Yani çok sınırlı prim yatıran insanların oluşturduğu bir gruptur.
44:00Onların primleriyle maaş almaya kalksaydılar çok düşük maaşları vardı.
44:05Sosyal devlet kimliğiyle biz sosyal politikalar uyguluyoruz.
44:07Sosyal politika şu demektir.
44:09Devletin ekonomideki gelişmeleri dikkate alarak toplumu, toplumdaki eşitsizlikleri düzenleyecek, destek sağlayacak politikalar vermesi.
44:21Maaş düzenlemeleri de onlardan birisi.
44:23Sosyal devlet sorumluluğuyla biz onu önce 2500'e düşük maaşları olmalarına rağmen prim ödedikleri, hak ettikleri maaşın üstünde sosyal devlet maaşı vermek üzere yapılan bir düzenlemedir.
44:38Sonra da 3500'e çıkardık.
44:40Bu sene de benzer bir düzenlemeyi yapacağız.
44:42Yani orada seyyaren bir zam yapıyoruz.
44:44Yoksa onlara yüzdelik yaptığımız şeyler olsaydı çok düşük kalacaktı.
44:49Ondan bahsetmeyecekti.
44:50Esasen o düzenlemede yani o 500 bin kişiye yapılan başlangıçta daha önce yapılmış olan düzenlemede siz de emekli olun, sizin de bir geliriniz olun uygulaması da bir sosyal devlet uygulamasıdır.
45:02Gelirsiz hiçbir yurttaşı bırakmayalım anlayışıyla yapılan bir düzenlemedir.
45:06Onu da küçümsemek için söylemedim.
45:08Önemlidir.
45:09Ama prim günün ödedikleri prim miktarı çok düşük olduğu için maaşları düşüktür.
45:13Biz ona seyyar enzam yaparak onu belli bir seviyeye çıkardık.
45:18Benzeri bir yaklaşımı sürdüreceğimizi ifade etmek isterim.
45:22Sayın Bakanım tabii teknik yerlerden gittik.
45:25En çok merak edilenlerden ama bir de tabii konunun iç siyaset tarafı var ve dönem dönemde siz de bu konuda eleştiriliyorsunuz.
45:32Özellikle ana muhalefet partisi tarafından.
45:33Şimdi pandemi dönemi, pandemi döneminde verilen teşvikler doğrudan işte işverenlere kısa çalışma ödeneği gibi teşvikler var.
45:41Toplamda pandemi döneminde doğrudan aktarılan miktar nedir?
45:45Bir de OECD ve G20 ülkeleri içerisinde Türkiye'nin sosyal güvenlik sistemini değerlendirirseniz neredeyiz?
45:50Çünkü özellikle pandeminin başlarında işte Avrupa'da, Fransa'da, İtalya'da, Almanya'da gördük bunu.
45:57Hastanelerde inanılmaz faturalar, hastanelerin kabul etmediği hastalar.
46:01Burada yani muhalefetin eleştirdiği gibi mi durum yoksa teknik olarak gerçek manada baktığımızda sosyal güvenlik tarafında özellikle sağlık harcamaları tarafında bizim durumumuz kişi başına düşen durumumuz nedir?
46:16Toplam gayri safi milli hastalarımıza oranla bu konunun önemli olduğunu değerlendiriyorum.
46:21Bir de tabii siz hep sosyal devlet diyorsunuz.
46:24Sosyal devlet anlayışıyla yaklaşıyoruz diyorsunuz.
46:26Ama son dönemde ana muhalefet partisinin ağırlıklı olarak neoliberal ekonomi politikalarını ön plana çıkartan açıklamaları var.
46:33Hatta vizyon belgesi içerisinde de bu neoliberal ekonomi politikaları kapsamında bir yol haritası belirlenmeye çalışıldı.
46:40Ki ABD'ye giderken Sayın Kılıçdaroğlu biz neoliberal politika karşıtlarıyla bir araya geleceğiz diyerek gitmişti.
46:48Orada bir kavram kargaşası var mı?
46:50Siz bu baktığınız yerden sosyal devlet anlayışında muhalefetin eleştirilerini nereye koyuyorsunuz?
46:54Şimdi Levent Bey, Türkiye'nin gerçekten pandemi döneminde uyguladığı sosyal politikalar tarihsel bir devrim niteliğindedir.
47:06Neden tarihsel bir devrim niteliğindedir onu söyleyeyim.
47:09Şimdi ABD gibi 21 trilyon doların üzerindeki bir ekonomi.
47:14Almanya, İngiltere, Fransa gibi her birisi 4 trilyon dolar, 3 trilyon dolarlık ekonomiler.
47:20Avrupa'nın bütün ülkeleri de benzer işte.
47:23En zengin olan ülkeleri de dahil olmak üzere.
47:26Şefah ülkeleri denilen ülkeleri de dahil olmak üzere.
47:29Bunlar da insanlar hastanelerin önlerinde öldürür.
47:32Hastane koridorlarında üst üste yığıldılar, istif edildiler.
47:39Mezarların nasıl açıldığını gösteren sahneler bir korku filminden bir kabus sahnesi gibi, kabus filminden alınmış gibiydiler.
47:47Türkiye ne yaptı?
47:49Türkiye bir ayda hastane yaptı.
47:53Şamşakura.
47:53Yani öyle pandemi hastaneleri yaptı.
47:56Şimdi o hastaneler şehir hastaneleri yaptı.
47:59Altyapısı, sağlık altyapısı çok güçlüydü ve Türkiye çok şükür en iyi tedaviyi verdi.
48:06Ve kimseden para almadı.
48:08Hiç kimseden para almadı.
48:10Sayın Cumhurbaşkanımız bir televizyon programında, daha doğrusu bir kabine sonrası, bütün televizyonların yayınladığı bir programda dedi ki,
48:19özel hastanelerde dahil kimse para almayacak.
48:21Para alan varsa bana şikayet et.
48:25Sayın Cumhurbaşkanımıza şikayet ettiler, gitmiştir muhtemelen, bilmiyorum.
48:29Ama birisi beni aradı.
48:33Dedi ki, Vedat Bey dedi, çok eskiden tanıdığım yaşlı bir abi, Allah sağlık versin.
48:38Dedi ki, Vedat Bey Cumhurbaşkanımızı dinleyince, ben de seni tanıdığım için seni aradım.
48:43Benden bir özel hastaneye gittim, adını vermeyeyim.
48:46Benden çok korkunç bir para aldılar.
48:47Öyle bir para söyledi ki, o zaman benim otomobilimin fiyatıydı.
48:51Dedim ki, abi ben o arabayı yerlerim, o rakamda verdim mi?
48:56Param vardı, çok şükür verdim, çıktım dedi.
48:58Ama ya veremeyen insanlar?
49:03Neyse müdahale ettim.
49:05Gerekli cezayı kestim.
49:06Şunu söylemek istiyorum.
49:09Özel hastanelere dahi devlet, bu hastalıkla, bu pandemiyle, salgınla ilgili mücadelede olağanüstü destek verdi.
49:20Ve yurttaşlarımız beş kuruş para ödemediler.
49:23Sonra, Türk aşısı geliştirildi ve yoksul ülkelere gönderdik.
49:27Dost, kardeş ülkelere gönderdik bunu.
49:29Türkiye olağanüstü bir şey gösterdi.
49:32Yani, milli geliriyle bukayese edilmeyecek bir harcama yaptı.
49:36Yani, sosyal devlet bizim tarihsel geçmişimizde, bizim imparatorluğumuzda Kerim Devlet anlayışı vardır biliyorsunuz.
49:43İmparatorluğun bir adı Kerim Devlet.
49:45Kerim Devlet ne demektir?
49:47Adil devlet, yardım eden devlet.
49:50Paylaşan devlet demektir.
49:51Osmanlı Devleti'nin bir dönem tartışanlar bu kavramı çok bilirler.
49:59O tartışmaları izlerseniz veya izlemişsinizdir muhtemelen.
50:03Rahmetli Kemal Tahir de bu Kerim Devlet, Devlet Ana romanını yorumlarken üzerine tartışmalar yapılmıştır.
50:12Rahmetli Başbakan Ecevit, Özgür İnsan Dergisi'nde Devlet Ana üzerine inceleme yazısı yazmıştır.
50:19Bakın Türkiye'nin başbakanının, Cumhuriyet Halk Partisi'nin o zamanki genel başkanının şeyine bakın, entelektüel gücüne bakın.
50:30O dönemin tartışılan bir romanı üzerine bir dergide başyazı yazıyor.
50:35Devlet Ana ve Devlet Felsefesi diye yazıyor.
50:37Kemal Tahir Rahmetli şöyle diyor, ben Devlet Ana'yı Kerim Devlet felsefesini anlatmak üzere kaleme aldım diyor.
50:45Bunu şunun için altını çiziyorum, Kerim Devlet çağdaş anlamda sosyal devlet uygulamasıdır.
50:53O zaman sosyal devlet bilinmiyordu, demokrasi yoktu vs. falan.
50:57Ama böyle bir devlet felsefesine Türk Devleti dayanmaktadır.
51:01Bugün de Türkiye bunu salgın sürecinde olağanüstü başarmıştır.
51:07Sadece salgın sürecinde mi? Hala Levent Bey, Türkiye'de nüfusumuzun %99'u sağlık sigortası kapsama altındadır.
51:16Niye gerisi yok?
51:17Gerisi de bankaların özel şeyleri var, sandıkları var.
51:22Onların kendi sigorta sistemleri var.
51:24İşte bir grubun öyle, bir grupta özel yabancılar vs. Türkiye'de yaşayanlar,
51:28onların da özel sigorta sistemlerine bağlılar onun için.
51:31Yani Türkiye'de %100 nüfusun aslında tamamı sigorta sistemi kapsama altındadır.
51:38Sağlık sigortası sistemi kapsama altındadır.
51:40Ve yurttaşlarımız 5 yıldız otel düzeyinde hizmet aldıkları hastanelere,
51:46para veren hastanelerden para vermeden sağlık hizmetlerini,
51:49bu benim hakkım, ben Türkiye Cumhuriyeti'nin yurttaşıyım diyerek isteyebilme hakkına sahiplerdir.
51:56Bu mukayese edilir bir şey değildir.
51:58Amerika Birleşik Devletleri'nde, devletlerinde yaşayan akademik bir arkadaşım var.
52:05O süreç içinde onlarla konuştum.
52:08Bu anlatılanlar, televizyonlarda anlatılanlar, gösterilenler doğru mu diye bana sordu.
52:1220 sene önce gittik, Türkiye'deki değişimi farkındadır vs. falan.
52:16Doğru mu diye sordu.
52:17Doğru.
52:18Türkiye gerçekten bu konuda çok büyük harcamalar yaptı.
52:22Şimdi nakli ücret desteği verdik biz.
52:27Efendim, son cümlenizi rica edeyim.
52:29Çok özür dileyim.
52:30Yani çalışanlarımıza destek verdik, kapanan iş yerlerine destek verdik.
52:35O süreçte çok büyük harcama yaptık.
52:37Sadece bizim bakanlığımızın o dönemki rakamlarla, yani doları o günkü kuru üzerinden el alırsanız,
52:44yaklaşık 115 milyar bizim verdiğimiz destek var.
52:48Şunu söylemek istiyorum, emekçilerimiz rahat olsunlar.
52:51Türkiye'deki sendikalaşma oranını artıracağız.
52:53Çalışanların yanındayız.
52:57Ben hep şunu söylüyorum.
52:58Biz sermaye düşmanı değiliz ama sermayenin emek düşmanlığı yapmasına izin vermeyiz.
53:04Peki, çok teşekkür ediyoruz efendim.
53:06Ben teşekkür ediyorum.
53:07Sağ olun.
53:08Çok sağ olun.
53:08Haber Global ekranlarında Çalışma Bakanı Sayın Vedat Bilgin sorularımızı yanıtladı.
53:13Az sonra Cumhurbaşkanı'nın gençlerle bir araya geldiği program ekranlarınıza gelecek.
53:19Şimdilik hoşçakalın.
Önerilen
6:25
0:44
1:35
1:11
2:25
İlk yorumu siz yapın