İç savaşın bitmesiyle ülkelerine dönen Suriyeliler; Türkiye'de özellikle üretim sektöründe işçi açığı oluşturdu. Tekstilden tarıma, inşaattan hizmet sektörüne birçok işletmede iş yapacak eleman bulunamaz hale geldi. Peki bu sorun nasıl çözülecek? CNN TÜRK Muhabiri Serdar Er ve Kameraman Buğra Benlioğlu'nun haberi.
00:30Tekstilde, tarımda, inşaat sektöründe, emek yoğun işlerde, Suriyeliler her yerdeydi.
00:35Ancak Suriye'de iç savaş bitti, geri dönüş başladı.
00:39Tabi bulışıkçımız vardı mesela o gitti. Sonra diğer ailesi olanlar gitti. Tabi etkiliyor.
00:45Mutlaka son olacak. Sonuçta burada hani söyledilen resimde 3 milyon, 2 milyon gibi insan çıktı zaman ve bunlar hepsi emek ağırlıklı insan olduğu için tabi ki bu çok büyük bir boşluk olacak.
00:55Herkes her işi yapmıyor. O arkadaşlar yapıyordu. Bizim de elimiz ayağımız ya.
01:00Kimisi bir kişinin yanında çalıştı, işverenin yanında çalıştı. Kimisi de işveren oldu ve Türkiye ekonomisine katkıda bulundu.
01:06Bursa'dayız. Tekstilin kalbinin attığı yerde Vişne Caddesi'ndeyiz. Burada tekstile dair, tekstil piyasasına dair her ürün mevcut.
01:16İşte görüyorsunuz cadde boyunca birçok dükkan var. Son zamanlarda buradaki işletmelerin eleman sorunuyla ilgili bir sıkıntısı da söz konusu.
01:28İççi sorunu var. Bizim gençlerin hiçbiri çalışmıyor. Şu an hep yabancılarına, Suriyelilerin anlamına idare ediyor millet.
01:34Suriyeliler geri dönüyor ama.
01:36Yapacak bir şey yok. Artık bizim planını şeyden çıkaracağız, kafelerden çalıştıracağız.
01:44Suriye İç Savaşı'nın başladığı 2011 yılı sonrasında Türkiye yoğun göç aldı.
01:49Suriyeliler yaklaşık 15 yıl içinde özellikle emek yoğun sektörlerde işçi açığını kapattı.
01:55Olumsuz bir propaganda yapılan Suriyeli kişiler şu anda keşke gitmeseler diye sesleniyor.
02:01Neden? Çünkü Suriyeli kişiler özellikle tarım sektörü ve inşaat sektörü başta olmak üzere ve tekstil sektörü başta olmak üzere birçok sektörde ara eleman olarak kullanıldı.
02:11Suriyelerin bize çok faydası vardı aslında.
02:13Şu andaki bizim içimizdeki yerli haklı bu durumda zor. Bizim biraz da halkımız tabii bu işleri yapmıyor artık.
02:19Aslına bakarsanız Suriyelilerin pamuk toplayamadığı bir ortamda emin olun Türkiye'de pamuk yetişmez.
02:25Çünkü toplayacak kişi yok.
02:27Kendi çalışacak. Patronsa işin başına geçecek, işten anlıyorsa direksiyona geçecek. Yavaş yavaş toparlayacak.
02:32Bana eleman sıkıntısı yoktu Suriyelilerin hepsi buradayken zaten alttan yetişen Türk genç yok dokunmacı.
02:39Onlar açığı kapatmışlardı.
02:40Suriyelilerin ülkelerine geri dönmeye başlaması bazı işletmelerde işçi sorunu oluşturdu.
03:00Suriyelilerin geri dönüşü hangi sektörleri etkiledi?
03:03Şu an için dokunma, tekstil bütün sektörleri etkiler. Bütün sektörlerde varlar çünkü. Bütün işçi olarak şu an %50'si hepsi onlarda.
03:10Adam bak diyorlar, biz gideceğiz diyorlar. İşte okullar bitsin falan diyorlar bize şu anda.
03:15Biraz olursa düzelsin, gideceğiz durmayacağız diyorlar.
03:17Suriyelilerin dönmesiyle eleman sıkıntısı baya tabii o yaşanır.
03:19Türkiye'de bir işçi sorunu oluşur mu?
03:21Olacak. Çok büyük sorun oluşur. Çok büyük sorun oluşur ki o zamanlar dokunmacılar nasıl denirsen mühendis gibi aranan bir meslek olur yani.
03:29Karşı komşun bebe giyim imalatı olurmuş. Kendisi Suriyeli. Bütün akrabaları geri yöndü. Adam üretimi küçülttü.
03:36Kendisi de burada bir şekilde iş yapmaya çalışıyor. Yani onların gitmesi de iyi olmadı bir açıdan.
03:41Herkes gitsin istemiyorlardı vesaire vesaire ama şu an herkes Suriyelileri pişman yani gittiklerine.
03:47Suriyeli Ahmet Halep'ten 2013 yılında Türkiye'ye geldi ve burada bir tekstil atölyesi kurdu.
03:55Yanında da çok sayıda Suriyeli çalıştırmaya başladı. En son sayısı ona ulaştı. Fakat o Suriyeliler Suriye'deki yeni gelişmelerle birlikte ülkelerine döndüler.
04:10Suriyeliler kalmadı yani eleman çok zor şimdi bulacağım.
04:13O şimdi burada işletmeci olarak kaldı.
04:16Çalışıyorum.
04:16Çalıştırabileceği Suriyeli bir akrabası dahi yok burada. O da kara kara düşünüyor.
04:24Önce bende 10 eleman var. Şimdi 3 tane sürdüler kaldı.
04:28Bakacağız bakalım hocam.
04:29İşverenler Suriyelilerin dönüşüyle işçi maliyetlerinin artabileceğini söylüyor.
04:33Açık söyleyeyim maliyetler biraz daha yükselebilir.
04:36Çünkü azaldıkça fiyatlar yükseliyor ustaların bakımından doğrusu.
04:41Ondan dolayı ben elemanlarımı kaybetmek istemem. Açık söyleyeyim.
04:45Gençler çok sıkıntı. Şimdi bu gençler çalışmaz. Hep yaşlı olur. Ama gençler bu meslek bizim.
04:51Dışarıda yani şurada gezip iş arayan bir tane Türk ben daha görmedim dokunmacı.
04:55Suriyelilerin gidişiyle Orta Evçukhan işçi açığı Türk işçiler tarafından kapatılamıyor.
05:01Bu da üretimin yavaşlamasına neden oluyor.
05:03Peki gönüllü geri dönüşlerin üretim sektörlerini sekteye uğratmaması için neler yapılmalı?
05:08Suriyelilerin de ülkesine dönerken belli bir planlama dahilinde ve iş hayatını ve sektörleri
05:15riske artmayacak şekilde bir planlama yapılması lazım ki bizim burada hem tekstil sektörümüzü ayakta kalabilsin,
05:21hem tarım sektörümüzü ayakta kalabilsin, hem inşaat sektörümüzü ayakta kalabilsin,
05:25hem de kaybolmaya yüz tutmuş olan mesleklerde işte inşaat işçiliği, elektrik teknisyenliği,
05:32su tesisatçılığı, terzilik gibi faaliyetlerde bulunması ile birlikte Türkiye'deki bu açığı ciddi bir şekilde kapatmaktalar.
05:40O yüzden Suriyelilerin de ülkelerine dönerken belli bir planlama dahilinde bulması elza.
İlk yorumu siz yapın