00:00Şimdi yasada sona gelindiği belirtiliyor. Öncelikle şunu sormak istiyorum size, yani bu kurulacak yeni meslek birliği.
00:07Tam olarak nasıl bir yapıya ifade ediyor bu? Görevi ne olacak? Sizden detaylarını bir dinleyebilir miyiz?
00:13Valla sevgili Burçak şunu söylemekte fayda var.
00:16Şimdi bu Avrupa'nın ve dünyanın Amerika'dan, Avustralya'ya ve Avrupa Birliği'nin 2021'de çözdüğü bir mesele.
00:23Şimdi biz de bu meseleyi yeni yeni çözmeye çalışıyoruz ki bizim bunun içine ekleyebileceğimiz bölümler de olması lazım ama meslek birliklerinin bir araya gelip terif isteme tartışmasına asıl önemli olan şey şu.
00:37Haberin kim tarafından yapıldığının bir yazılımla belirlenmesi gibi bir şeyden bahsediyor.
00:42Ama buradaki riskli alan şu, özellikle gazeteler, dergiler gibi basılı yapılan haberleri birisi alacak internete verecek.
00:52Haber ilk onun adına mı yazılacak? Burayı bilmiyoruz.
00:55Dolayısıyla burada gazetecilerin, meslek örgütlerinin olması son derece önemli.
01:00Meslek örgütleri, mesleğin çeşitli şirketlerinin, temsilcilerinin olması lazım.
01:06Tahminen Avrupa'daki gibi şöyle olacaktır.
01:10Haber başına bir ücret yerine belki bir yıllık ödeme.
01:13Mesela Yahoo, Kanada devletine hükümet bültenlerini kullandığı için bile para öder.
01:20Her yıl 4 milyon Kanada doları bir para öder.
01:24Niye? Hükümetin yaptığı basın duyurularını alıp kullandığı için.
01:27Şimdi bir, bizim yasamızda olması gereken, şu anda diğer ülkelerin yasasında olmayan ve dava konusu olan yapay zekanın eğitilmesinde medyadan alınan haberler kullanılır.
01:39Mesela New York Times'ın ChatGPT aleyhine açtığı çok büyük bir dava var.
01:43Bu yeni çıkacak yasanın bir, bunu besliyor olması lazım.
01:48Ama iki, asıl önemli olan şey şu, bu yasayı bir başlangıç olarak kabul etmek lazım.
01:54Şimdi gerek Avrupa Birliği, ABD, hatta Güney Afrika.
01:58Şunu yaptı, bu çok uluslu şirketlerin özel algoritmalarla reklam piyasasını domine etmesinden kaynaklı bir haksız rekabet durumu çıktı ortaya.
02:09Mesela İspanya'da El Mundo ve El Pais'in de aralarında olduğu 550 civarında medya kuruluşu bir araya gelerek,
02:18Meta Aleyhine yaklaşık 600 milyon euroluk bir tazminat davası açtı ve İspanyol medyasını yok etmekle suçladı.
02:24Türkiye bu konuda ilk adımını atıyor, bunun arkasından devamının gelmesi lazım ve en önemli olan şey şu,
02:31şimdi biz her yıl yaklaşık 4 milyar dolara yakın bir bütçeyi Türkiye'de vergi de ödemeyen bu çok uluslu şirketlere veriyoruz.
02:40Bu işin bir kısmının, bu paranın bir kısmının Türkiye'nin içinde kalması lazım.
02:47Niye diyeceksin?
02:47Çünkü bütün dünyadaki düzenlemeler bu şekilde.
02:51Hatta şimdi şunu söyleyebilir bizi dinleyenler ya, rekabet kurumu zaman zaman ceza kesiyor bunlara,
02:57haksız rekabetten dolayı doğru kesiyor.
02:59Fakat burada dünyada olduğu gibi kesilen cezalar haksız rekabete uğrayan kurumlara gelmiyor.
03:07Bu devletin kestiği cezalar olarak kalıyor.
03:09Dolayısıyla bu önemli bir gelişmedir.
03:12Bütün partilerin ittifakla bunu yapıyor olmaları değerlidir.
03:15Ama başka yasalara da ihtiyaç duyuluyor.
03:19Dilerim arkasından onlar da gelecektir.
03:21Sayın Şendir, şimdi yasayla birlikte baktığımızda haber sitelerinin içeriklerini tamamen korumuş olacağını söyleyebiliyor muyuz?
03:29Yani kopyalı yapıştır, haber, izinsiz alıntı, otomatik içerik çekme gibi sorunların çözümünü biz bu yasayla görecek miyiz?
03:37Büyük oranda göreceğiz.
03:41Büyük oranda göreceğiz ama söylediğimiz gibi bu doğanın gözündeki sorun sevgili Burçak.
03:47Yani buradaki temel mesele aslında Avrupa Birliği'nin kendi çıkarttığı rekabet yasalarının,
03:53dijital rekabetin bir kısmının Türkiye'de çıkarılması ve bu özel algoritmalar kullanılarak
03:58reklam piyasasının domine edilmesinin önüne geçilmesi gerekiyor.
04:01Yani başka bir ülkede olmayan bir şeyden bahsetmiyoruz.
04:06Bütün AB üyesi ülkelerde olan, Amerika'da olan, Avustralya'da olan, Güney Afrika'da olan yasanın aynı şekilde Türkiye'de gelmesi lazım.
04:16Bu tamamen dijital mecralar komisyonunun işi değil.
04:19Burada ticaret kanunu ve rekabet kanununda da değişiklikler yapılması gerekiyor.
04:23Ama söylediğim gibi dijital mecralar komisyonunda doğru bir şey yapıyor.
04:26Çünkü şu anda haberin ne kadar pahalı bir şey olduğunu anlamak için,
04:31bak çok basit bir örnek vereyim sana, hem de bizi seyredenlere sevgili Burçak.
04:36Bugün dünyanın olayı olan bütün yerlerini açtığın zaman oradan gelen haberlerin tamamı konvansiyonel medyadan gelmiştir.
04:43Doğru.
04:43Mesela en son canımızı yakan şehitlerimizin olduğu uçakta, bak bakalım Gürcistan'a gidenlerin tamamı medya kuruluşlarının muhabirleridir, kameramanlarıdır.
04:54Çünkü bu tür büyük işlerin yasal izinlerini almak, bunun finansmanını sağlamak, yayınlayacağı mecraya doğru kodlayabilmek,
05:02oradaki muhabirlerin rahat çalışabilmesini sağlamak, basın kartı alabilmek bunlar klasik medyanın işlevi.
05:09Şu anda müthiş bir haksız rekabet var.
05:11Hem Türkiye'de hem dünyada.
05:12Dünya yasal düzenlemelerde bunu bir miktar topladı.
05:16Bak, 2026'da çıkacaktır bu yasa.
05:19Birçok ülkede 2021'in Şubat-Mart ayında devreye girdi.
05:23Tam aslında Sayın Şendir, size takvimi de soracaktım ama söylediniz 2026 diye.
05:29Çünkü takvim çok konuşuluyor.
05:30Öngörünüz 2026 mı? Bu yıl bitmeden meclise gelir mi?
05:38Bütçe görüşmeleri genel kurul başladıktan sonra başka hiçbir faaliyette bulunamayacağı için
05:42komisyona inecek, komisyondan genel kurula gelecek, genel kurulda görüşmeleri olacak.
05:46Tahminin 2026'yı bulacaktır.
05:49Ama şunu söylemekte bir kez daha fayda var.
05:52Bu ihtiyacın bir kısmını karşılıyor.
05:55Esas ihtiyaç her yıl Türkiye'den çıkan meta gibi, YouTube gibi, Google gibi şirketlere giden
06:07yaklaşık ve vergilendirilmeyen 4 milyar doların Türkiye'nin içinde kalmasını sağlamak.
06:14Bu zorla yapılacak bir şeyden bahsetmiyoruz.
06:17Dünyadaki yasaların örnekleri geldiği zaman bu gerçekleşir zaten.
06:22Bakın bizi seyredenlerden ricam İspanya'daki davayı bulsunlar, Meta Ali'nin açılan davayı.
06:30İngiltere'de bu trilyon sitelerin seviyesinde açıldı.
06:33Tam rakam hatırlamadığım için söylemiyorum.
06:35İspanyol medyasını ve demokrasini yok etmekle suçluyorlar.
06:39İspanya'daki 83 medya kuruluşu bir araya geldi ve biraz önce eksik söyledim 83 medya kuruluşu bir araya geldi.
06:47Açtıkları dava 550 milyon euro ve söyledikleri şey bu özel algoritmalarla AB rekabet yasasına aykırı olarak
06:55İspanyol medyasının yok edildiği bu tehlike Türkiye içinde var.
06:59Yani bu şöyle söyleyeyim size hangi siyasi görüşten olursanız olun, hangi televizyon kanalını, hangi gazeteyi, neyi takip ediyor olursanız olun bunun içine internet de dahil olmak üzere.
07:14Türkiye'nin yerli medyasını, bütün yerli medyasını koruyabilmesi için ihtiyaç yollanan şey çok basit bir şey söyleyeyim sevgili Burçak.
07:22Mesela hani dijital ortağımda televizyon dizisi seyretme meselesi.
07:28Şimdi bir bakın ortalama bir dizinin, televizyon dizisinin maliyeti bugün bölüm başı 30 milyonlara yaklaşıyor.
07:37Dizisine göre, bütçesine göre değişiyor.
07:40Eğer klasik medya olmazsa bu büyük finansmanı kimse katlanamaz, büyük işler yapılamaz.
07:45En son ondan sonra kötü canlandırmalar ve sokaktaki trafik kavgaları, motosikletçi kavgaları serildir hale gelir.
07:53Kendi bindiği dalı kesmek konusunda çok başarılı bir davranış modeli geliştirdi dünya.
08:01Şimdi dünya bunu toplamaya başladı.
08:03Bizim de bu yasal düzenlemeleri hızlı şekilde yapmamız ve kendi sektörlerimizi, bütün kuruluşlarımızı,
08:11söylediğim gibi hangi görüşten olursan ol, bütün kuruluşları korumanın tek yolu,
08:16bu dünyada kabul edilmiş yasaları bizim de çıkartmamızdan geçiyor.
08:19Sayın Şendir, bir de reklam yasası da hazırlanıyor bildiğimiz kadarıyla.
08:24Yani reklam veren tarafıyla yayıncı tarafını birlikte düşündüğümüzde,
08:29bu paket medya ekosistemini nasıl değiştirir?
08:32Yani içerik üreticileri için yeni bir gelir modeli mi oluşur mesela?
08:35Valla şunu söylemekte büyük fayda var.
08:39Aslında ben az önce konuştuğumuz şey, en pahalı olan şey içerik sevgili Burçak.
08:43Bunu da büyük medya kuruluşları yapabiliyor.
08:46Şu anda da büyük fedakarlıklara katlanarak yapabiliyor.
08:48Ama herkes adına, sadece büyük medya kuruluşları değil,
08:51Türkiye'deki yerli bireysel kişiler dahil olmak üzere herkesi korumak adına yapmamız gereken şey,
08:59altını kalın kalın çizeyim, bu 4 milyar dolara yakın paranın Türkiye'den çıkışını kontrol altına almak.
İlk yorumu siz yapın