İstanbul’daki barajların doluluk oranı yüzde 20 seviyelerine kadar düştü. Prof. Dr. Orhan Şen, kente yalnızca 50 günlük su kaldığını söyledi. Yağışların mevsim normallerinin çok altında kaldığını belirten Şen, kuraklığın afet boyutuna ulaşabileceği uyarısında bulundu. Uzmanlar, yağmur hasadı, deniz suyu arıtımı ve su kayıplarının önlenmesi gibi acil önlemlerin hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
00:00İstanbul'da birkaç gün üst üste yağmur etkisini gösterdi fakat barajlarda beklenen doluluk gerçekleşmedi.
00:07Şimdi görsel olarak Alper Öztürk ile birlikte o geri çekilmeyi göstereceğiz size ve CNN Türk Meteoroloji Danışmanımız Prof. Dr. Orhan Şen de hem oransol olarak durumu bize anlatacak ve bir de mukayese yapacak.
00:23Hocamıza hoş geldiniz diyelim.
00:25Hoş bulduk.
00:25Şimdi nasıl tablo hocam ne görüyorsunuz siz?
00:28Çok güzel bir hava yani yazdan kalma neredeyse bir hava yani tişörtle falan dolaşılacak bir hava tabii biz bu havalara güzel hava demiyoruz kötü hava diyoruz çünkü bu mevsimin gerektiği olan bir hava bize lazım.
00:43Bu mevsimde ne gerekiyor yağmur gerekiyor ama yağmur yok o nedenden dolayı hava güneşli bilmem ne ama kötü hava çünkü yağış yok.
00:52Şimdi baktığımız zaman %22 civarında İstanbul'daki barajların dolluk oranları bir de İstanbul'da ne kadar su var ona baktığımız zaman İstanbul'daki su miktarı da şu anda 197 milyon metre küp su var İstanbul'da barajlarındaki ama bu bütün bu hepsini kullanabilecek demek değildir.
01:14Bunun dip suları vardır. Dip sularını çıkartırsak yaklaşık 150 milyon metre küplük bir suyu kullanılacak pozisyondadır.
01:22Bu 150 milyon metre küplük su iyi bir değer mi?
01:27Bence çok kötü bir değer esasında ki niye kötü değer diyeceksiniz?
01:31Ekim'den itibaren yağışların artması gerekiyordu ve bu dolluk oranının hızla yükselmesi gerekiyordu.
01:40Tam tersi bir durum var şu anda.
01:43Dolluk oranları hızla aşağı doğru gidiyor.
01:46Hızla edeyim tabii mevsimine göre %0.2'lik %0.3'lük bir düşüş her gün bunu görüyoruz.
01:55Şimdi 150 milyon metre küplük suyu var İstanbul'un bu İstanbul'a günde 3 milyon metre küplük üzerinde su veriliyor.
02:04Demek ki işte buradan çıkartabiliriz 50 günlük suyu var İstanbul'un yani.
02:10Sazlıdere Barajı'ndayız hocam şu an.
02:11Sazlıdere Barajı mevcut dediğim deminden dediğim 200 milyon metre küp mevcut suyu kullanılabilir değil.
02:20200 milyon mevcut suyun %17'si burada var şu anda.
02:23Yani 25 milyon metre küplük civarında bir su var burada.
02:30Alper de görsel olarak anlatıyor gösteriyor hocam.
02:33Siz de tarif edebilir misiniz o çekilmeyi şu an görüntümüzde olan bu çekilmeyi nasıl tarif ederiz?
02:38Şimdi kameraman arkadaşından bu sağ tarafı göstermesini rica edersek taşlar var karşı tarafta.
02:48Barajın yolunun altında taşlar var.
02:50O taşların üst sınırına kadar dolmuş olması lazımdır.
02:54Buradaki dolluk oranının normali hatta yol seviyesine kadar bazen çıkar.
03:00Hatta yola bile bazen taşması olur.
03:03Ama hani bunu son zamanlar hiç görmedik.
03:05O kadar bir dolluk olmadı.
03:06Ama gördüğümüz gibi o taşlardan bir kerteniz alırsak yaklaşık 2-3 metreden daha fazla bir eksilme var.
03:14Zaten bulunduğumuz yerde işte kameraman arkadaşımız gösteriyor.
03:19İyice çekilmiş vaziyette.
03:20Önümüzdeki toprak gibi görünen yer suyun altında olması lazım.
03:23Şu an aslında biz barajda yürüyoruz.
03:25Kesinlikle barajın içinde yürüyoruz şu anda biz.
03:28Alper'in de bulunduğu yer barajın içi.
03:31Ama gördüğümüz gibi nereden baksanız bir yükseklik olarak baktığımız zaman mesafe olarak baktığımız zaman 50-50-60 metrelik bir çekilme var.
03:42Yükseklik olarak da 2-3 metreden fazla bir çekilme var.
03:46Bu bütün barajlarda öyle İstanbul'un.
03:48Sadece burada değil.
03:49Esasında bu baraj beslenmesi açısından daha avantajlı bir baraj olmasına rağmen bu kadar suyu eksik.
03:57Bundan sonra baktığımız zaman Terkoz'da %25'lik bir su var.
04:01Yani mevcut suyun %25'i yani 200 milyon metreküplük su var diyoruz.
04:06Ve 50 milyon metreküpü şeyde var, Terkoz'da var.
04:09Büyükçekmece Barajı'nda gene %17'lik bir baraj su var.
04:14Ömerli Barajı'nda gene o civarda %17-16'lık bir su var.
04:20Dolayısıyla su potansiyelimiz iyi değil.
04:24Hani 50 günlük, 60 günlük bir su var.
04:27Önümüzde tabii yağışlı mevsimler devam ediyor.
04:30Ama baktığımız zaman da yağış yok.
04:34Ekim ayının bol yağışla geçmesi lazım derken Marmara bölgesinde %60-70'in altında yağış yağdı.
04:42Dolayısıyla bu bizi biraz düşündürüyor.
04:45Önümüzdeki aylarda ya bundan sonra katılım var, aralık var, ocak.
04:48Bu 3 ay hatta Şubat'ta kadarsak 4 aydaki yağacak yağmurun bu açığı nasıl kapatacak?
04:56Bu çok önemli.
04:57Açığı nasıl kapatacak?
04:59Pek açığı kapatacağını tahmin etmiyoruz.
05:01Ama en azından şu bir gerçek.
05:05Şu anda Türkiye'de susuzluk var.
05:07Kuraklık var, susuzluk var.
05:09Susuzluğun durumun vaziyette meteorolojik kuraklık dediğimiz yağışlardaki azlıktan sonra
05:15ikinci aşamaya geçti, ikinci faza geçti.
05:18Bu da hidrolojik kuraklık.
05:20Yani bu barajlardaki suyun azalması.
05:23Dolayısıyla bu kadar azalma, bu mevsimde bu kadar azalma.
05:27Bu azalma Ağustos ayında olsa veya Temmuz ayında olsa tamam anlarız.
05:31Yağışlar yok, şeyler yok.
05:33Ama bu mevsimde bu kadar azalma hala alamet değildir.
05:38Önümüzdeki sezon söylüyoruz.
05:40Bakın buradan bu çok ciddi bir konu esasında.
05:42Önümüzdeki yaz ayından itibaren afet durumuna dönüşebilir bu işler.
05:47Yani susuzluk.
05:48Biliyorsunuz su olmayan yerde hastalıklarda her türlü şeyin çoğalacağı bir şeydir.
05:55Temizlik olmadığı yerde.
05:57Dolayısıyla önümüzdeki yıl büyük bir susuzluk çekeceğiz biz.
06:01Önlem alabilir miyiz bunun öncesinde?
06:04Kesinlikle önlem almamız lazım.
06:06Şu andan itibaren geç kalınmış bir önlem alınma ama şu andan itibaren bu suyumuzu nasıl muhafaza ederiz?
06:14Mevcut suyumuzu nasıl muhafaza ederiz?
06:17Bakın yani şunu söyleyeyim.
06:18Bizim burada şu barajda gördüğümüz suyu biz vatandaşa kadar gönderirken yüzde yirmi beşi İstanbul'da yolda kayboluyor.
06:26Yüzde yirmi, yirmi beşi.
06:27Anadolu'da bu değer daha da fazla.
06:29Yüzde kırk, kırk beşlere kadar çıkıyor.
06:31Yani suyumuzun yarısı yolda son tüketiciye gitmeden kayboluyor.
06:38Bunların önüne geçilmesi lazım.
06:40Yani yaz aylarında buharlaşmaydı, yağışlardaki azlığın meydana getirilmiş olduğu bu yağmur hasadı projelerinde öne çıkarmamız lazım.
06:53Yağmur hasadı, sünger şehir.
06:55Yani yağın bir yağmurun bir damlasını bile boşa götürmemek lazım.
07:00Yani denize akmasını önlemek lazım.
07:02Dolayısıyla bu denize akan suları bir yerde toplayıp tekrar devreye sokmamız lazım.
07:07Atık suları arıtıp tekrar kullanma suyu olarak kullanmamız lazım.
07:12Yağış artırım projelerini ön plana çıkartmamız lazım.
07:15Bunlardan da faydalanmamız lazım.
07:17Deniz suyundan arıtma yapmamız lazım.
07:20Deniz suyundan içme temiz su olarak arıtmaları yapmamız lazım.
07:25Bizim her tarafımız denizle kaplı.
07:27Dolayısıyla Ege'de, Akdeniz'de, İzmir, Bursa, İstanbul susuzluk çekecek.
07:35Öyle gözüküyor.
07:37Dolayısıyla deniz suyundan arıtmayı da ön plana çıkartmamız lazım.
07:41Bu projeleri şimdiden artık masaya koyup hayata geçirmemiz lazım.
07:46Esasında daha da önce yapmamız lazımdı bunları.
07:49Ama tabii ki hep bir beklenti vardı.
07:52Esasında biz meteoroloji uzmanları bunu söyledik.
07:55Bu seneki yağışların biraz çok şey olacağını düşünmüyoruz dedik.
08:00Ama buna rağmen bu şeylerde suyumuzu, su bütçemizi iyi hesaplayıp ona göre harcamamız lazım.
08:10Dolayısıyla bu projelerin derhal şeye geçmesi lazım.
08:14Çünkü olmayan su en pahalı sudur.
08:16Projeler pahalı projeler tabii bunlar.
08:18Denizden su arıtmak pahalı.
08:21Ondan sonra yağış artırım, bulut toğunluğu projeleri pahalı.
08:25Ama olmadığınız zaman istediğiniz kadar paranız olsun o suyu bulamazsınız.
08:30Bulamadığınız takdirde en pahalısı odur.
08:32Dolayısıyla bunların hepsi kuraklığa çare değildir.
08:35Onu tekrar söylüyorum.
08:37Yağış artırım projeleri, bulut toğunluğu projesi, denizden su arıtma bunlar kuraklığa çare değildir.
08:44Ama ensantene çözümleridir.
08:46Nefes aldırır size.
08:48Susuzluk çok kötü bir şeydir.
08:49Bu sadece içme suyu açısından konuştuk şimdiye kadar ama tarımsal kuraklık da devam ediyor.
08:55Bundan sonraki demden söyledim meteorolojik kuraklık, arkasında hidrolojik kuraklık, göllerdeki azlık.
09:02Bundan sonra gelecek olan kuraklık tarımsal kuraklık olacaktır.
09:05Tarımsal kuraklık esas bizi direkt etkileyecek ve bizim canımızı yakacak olan tarımsal kuraklık.
09:12Neden?
09:13Çünkü tarımsal kuraklıktan dolayı ürün azlığı çekeceğiz önümüzdeki hasat mevsiminde.
09:18Ürün azlığı çektiğimiz zaman ne olacak?
09:21Her şeyin sonu oraya geliyor.
09:23Yani bir enflasyon tekrar atacak, hayat pahalılığı olacak ve çeşitli sosyoekonomik kuraklık dediğimiz bizim hem çiftçinin yüzü gülmeyecek hem vatandaşın yüzü gülmeyecek.
09:38Dolayısıyla bu son derece önemli bir konu bu kuraklık.
09:41Bu kuraklığa hepimizin, hepimizin ama hepimizin oturup çözüm araması lazım ve bir an evvel de bu projeleri şeye geçirmemiz lazım, hayatı yeteğe geçirmemiz lazım.
09:55Çok teşekkür ediyoruz.
09:57Prof. Dr. Orhan Şen, CNN Türk Meteoroloji Danışmanımız son durumu özetledi ve alınacak önlemleri de teker teker sıraladı.
10:06Baraj doluluk oranları kritik seviyede eğer hiç yağış olmazsa yaklaşık iki aylık İstanbul'un suyu var.
İlk yorumu siz yapın