00:00Evet orada görürsek eğer Aydın Erdem'de Kondan'ın genel müdür olarak son aylarda yaşanan gelişmelere baktığınızda bu mudur ilk veri?
00:10Böyle başlayalım.
00:10Hayır bu şimdi şöyle diyelim buna bu Türklerin ayrı cevaplarını görüyorsunuz.
00:14Kürtlerin ayrı cevaplarını görüyorsunuz.
00:16İkisinin bir arada olduğu bir genelleri mi?
00:18Yani Türklerin oranı Türkiye genelini büyük oranda yansıtır zaten.
00:22Yani ben hani böyle her şeyi ortaya dökmeyeyim sadece bu kadarını anlatayım diye bunu göndermekle yetindim.
00:28Peki o zaman sonra da.
00:29Hükümetin başlattığı açılım Kürt sorununu çözer mi?
00:34Bu kadar soru mu da?
00:35Evet biz benzer bir soruyu 2013'teki açılım sürecinde de sormuşuz.
00:38Yani bizim barometrenin alamet farikası o.
00:41Biz süreyen veri ölçebiliyoruz.
00:43Toplumu aynı soruyla aynı sorgulama yöntemiyle ölçebiliyoruz.
00:48Dolayısıyla 2013'te Kürtlerin ne kadar büyük desteği olduğunu görüyorsunuz o zamanki çözüm sürecini.
00:53Ama şu anda yani neredeyse üçte ikisi desteklerken o üçte vire düşmüş.
00:58Türklerde de üçte bir iken dörtte vire düşmüş.
01:01Şimdi ben izleyicilerimiz açısından basitleştirmeye çalışayım.
01:04Soru şu hükümetin başlattığı açılım Kürt sorununu çözer mi?
01:07Konda barometresinin gücü aynı soruyu 2013 yılındaki açılım sürecinde de sormuş olmaları.
01:14Burada iki kırılım görüyoruz.
01:15Türkler ne düşünüyor bu sorunun yanıtıyla ilgili olarak?
01:19Kürtler ne düşünüyor?
01:20Bunu nasıl tespit ediyorlar?
01:21Çünkü ses gruplarına soruyorlar.
01:23Yani kendinizi ne olarak tanımlarsınız?
01:25Türk diyor, Kürt diyor ve böylece o veriyi aradan ayırıyorlar.
01:29Türkler 2013'te birinci çözüm süreci sırasında kesinlikle çözmez diyen bölümle çözmez diyen bölüm 13 artı 35.
01:38Evet.
01:39Ocak 2015'e geldiğimizde bu biraz daha çözmez.
01:43Biraz daha çözmez evet.
01:44Sonra Mart'ta yenileniyor ya bu süreç şimdi.
01:46Hayır bu şimdi 2025'e geldik.
01:48Tamam.
01:48Üçüncü satır 2025.
01:502025'te Bahçeli'nin açılımıyla beraber başlayan yeni süreçte yine kesinlikle çözmez 20 artı 30 Türkleri konuşuyoruz.
01:59Yani yarısını hiçbir şekilde ikna etmemişiz.
02:01İkna edememişiz.
02:02Şimdi bunun azalması gerekiyordu zaman içerisinde değil mi?
02:05İkna olmuş olsalardı.
02:06Ama 2013'teki çözüm sürecinin tarif ettiği durumla şu anki çok farklı.
02:11Şu anda çok büyük bir şey konuşuluyor.
02:13Şu anda 30 yıldan fazladır bir silahlı mücadele sürdüren bir örgütün o silahları bırakmasından bahsediyoruz.
02:21Bu esasında bütün politik sonuçları kimin stratejisinin bir parçası olduğundan bağımsız olarak işin içindeki her aktör için çok büyük bir meseledir.
02:31Yani bunu Erdoğan ya da muhalefet ya da Den Parti bunu lehine kullanacak diye bir tarif bir strateji fikri ortaya koyabilirler.
02:41Ama herkes için bu içinde olduğunuz zaman çok büyük bir meseledir.
02:45Bunu halletmiş olmak dünyada da hani Den Parti iseniz yani Kürt siyaseti iseniz ya da ülkenin lideri Erdoğan'sanız.
02:52Ya da MHP iseniz bunu başlatan Bahçeli iseniz.
02:55Ama bence o mantıklı bir hareketti.
02:57Çünkü Devlet Bahçeli yani AK Parti'den bir söylem hiçbir zaman bir ideoloji tarif etmiyor.
03:02İnsanların algısında öyle bir şey yok.
03:04Devlet Bahçeli hala ideolojik tarafta bir insandı.
03:07Bir ideolojiyle konuşan insandı.
03:09Abdullah Öcalan da hep ideolojiden konuşan birisi.
03:12İkisinin yani şöyle söyleyeyim AK Parti'den bir figür Öcalan'ın karşısına çıkartılamazdı.
03:20Öcalan'ın karşısına çıkartılacak figürün ideolojiden konuşan biri olması gerekiyordu.
03:25Peki ama buna rağmen Türkler de ikna edilememiş gözüküyor.
03:29Mart'taki açılımın ilk başladığı günden itibaren %50 iken Türklerin çözmez dediği 27-35 ikisinin toplamı 60'ı geçmeye başlamış.
03:38Tabii işte şimdi söylem olarak bu kimlerin salıverileceği ayrı eskiden hani çok büyük adını anmanın suç olduğu bir noktadan
03:48hani mecliste telaffuz edilen bir isim olmaya başladı Abdullah Öcalan.
03:52Bunlar herkesi böyle bir tüylerini diken diken eder toplumun genelini.
03:55Tabii normal olarak.
03:56Biriçe eder yani.
03:57Çünkü daha evveldenki devlet politikası hani bunu bir şeytani figür olarak göstermek üzerineydi.
04:04Adam terör örgütü kurmuş yani hani 40 bin kişiyi katletmiş yani hani şeytan.
04:09Yani hani evet bu tabii ama işte bir grup insan tarafından bu siyasetin böyle kirli yüzü diyerek çok basitleştirilebilen de bir tabir.
04:20Dolayısıyla yani insanların algısının çok farklı olabileceğini hesap ederek buna bakmak lazım.
04:24Ama Türklere bakalım o zaman peki o zaman Türk maalesef.
04:27Türkler o zamanlar tabii ki çok destekliyorlar.
04:29Şeyde birinci açılım sürecinde.
04:30Birinci açılım sürecinde.
04:31Birinci açılım sürecinde.
04:32Birinci açılım sürecinde şu bölüm yani gri, yeşil ve koyu yeşil.
04:35Evet yeşil dediğimiz zaman iyi bakıyor demek.
04:37İyi bakıyor demek.
04:38Çözer demek.
04:38Kırmızı reddediyor demek.
04:39Doğrudur.
04:402013 yılındaki yeşil hatta baktığımız zaman çok ciddi bir destek olduğunu görüyoruz.
04:45Türklerde yine 29 seviyesinde kalan destek.
04:47Kürtlerde %70'e ulaşmış neredeyse.
04:49Ama şimdi o da nereye düşmüş?
04:50Ha şimdi ona bakalım.
04:52Mart 2025'te yeni açılım süreciyle birlikte başladığında 27 artı 8 buna göre yine çok düşük başlayan bir destek.
05:00Ama bugün geldiğimiz noktada Kürtlerin de 14, 34 kesinlikle çözmez çözmez çözebilir diyen rakam 28 artı 4, 3'te 1'de kalmış.
05:10Niye böyle oldu?
05:12Yani Kürtler için bir kere arada zaten işte hendekti, kayyumlardı gibi şeyler oldu her şeyden öte.
05:19Yani AK Parti ya da iktidar kanadından gelen bir onların favori, onlar için avantajlı bir durum bile olsa bir şüpheyle bakma hali çok beklenir bir durum.
05:29Yani arada hem o kadar seçilmiş belediye başkanına kayyum atacaksanız hem o hendek hikayeleri olacak hem o bizim çok fazla basına yansımayan HDK gözaltıları olacak bunlar olacak falan filan.
05:43E o süreçte yani örgütlü de bir toplum Kürt toplumu yani hani siyasetiyle ilişkisi ülkenin geri kalanı gibi değil daha böyle içli dışlı bir ilişkisi var Kürt seçmeninin kendi siyasetçisiyle.
05:56Dolayısıyla onların başına gelenden haberdar oluyor ve dolayısıyla buna karşı bir tepki oluşturuyor, bir endişe oluşturuyor.
06:03Bir de en başında dediğim gibi bu çok kolay ikna olunabilecek bir şey değil zaten yani yıllardır silahla mücadele veren insanların silahını bırakması ve kendini Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin şefkatli kollarına bırakması bekleniyor.
06:21Bu kolay kolay ikna edilebilecek bir şey değil iki taraf için de.
06:26O mali açısından konuşuyoruz.
06:26Tabii yani Kürtler açısından da hayır bir ulusalcı açısından da yani orada da o da ona çok zor tahammül ediyor.
06:34Dolayısıyla iki tarafta birden ikna edilmesi güç bir unsur hikaye bu.
06:38Dolayısıyla da gerçekten de sürekli olarak ayak frende ilerliyor.
06:43Ben yine de ama hem komisyonun devam etmesi hem Dem Parti'nin İmralı heyetinin Erdoğan'la üçüncü kez görüşmesi buna bir randevu alabilmiş olması ve fakat dünkü 29 Ekim resepsiyonuna Dem Parti'nin kurumsal olarak davet edilmemesini de bir kafa karışıklığı olarak gördüğümü söylemeliyim tuhaf bir durum var orada.
İlk yorumu siz yapın