- 2 ay önce
ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in telefon görüşmesinin ardından, iki liderin Macaristan’da buluşacağı açıklandı; Kremlin, görüşmede Ukrayna’ya Tomahawk füzesi verilmesi ihtimalinin ele alınacağını belirtirken, Trump “Bizim de Tomahawk füzelerine ihtiyacımız var, stoklarımızı tüketemeyiz” diyerek temkinli yaklaşımını ortaya koydu. Başbakan Viktor Orban zirvenin Avrupa’da yapılmasını destekleyip AB’yi diplomatik kanalları açık tutması konusunda eleştirirken, Moskova ise olası Tomahawk transferine hazırlıklı; S-400 hava savunma sistemleri füzeleri durdurabilir, ancak sınırlı sayıda hedefe angaje olabiliyor ve Ukrayna’nın kullanım kapasitesi tartışmalı. Bu sırada Zelenski Beyaz Saray karşısındaki devlet konukevinde kalacak, Trump ile çalışma öğle yemeği yapacak ve öncesinde heyeti Hazine ve savunma sanayi şirketleriyle temaslarda bulunmuştu; Alaska süreci zor geçmiş olan Zelenski için önümüzdeki dönemin Macaristan zirvesiyle daha zorlu geçmesi öngörülüyor. Detayları CNN TÜRK ABD Temsilcisi Yunus Paksoy ve CNN TÜRK Moskova Temsilcisi Siyamend Kaçmaz aktardı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Trump'tan gelen açıklamalar bu şekildeydi.
00:02Şimdi temsilcilerimizi de değerlendireceğiz.
00:04Ya ben seninle başlamak isterim.
00:06Moskova'da neler konuşuluyor merak ediyoruz.
00:08Öncelikle elbette Zeyneski kısmını yine Yunus'a soracağım ama
00:11Putin-Trump görüşmesi, telefon görüşmesi talebi kimden geldi?
00:15Ve iki liderin Macaristan'da buluşması mümkün mü?
00:18Hangi hava sahasını kullanacak?
00:20Örneğin Putin rotayı nasıl izleyecek?
00:22Çünkü bir yandan da şimdi Macaristan Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne taraftı.
00:26Geçtiğimiz Nisan ayında çekileceğini söylemişti.
00:28Artık süreci başlatmıştı.
00:30Ama geçen suçlar yani o çekilme tarihinden önceki suçlarla ilgili işlem yapması beklenir.
00:35Mevzuata baktığımızda işte Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne karşı Roma statüsündeki yükümlülüklerini yerine getirmeye devam etmesi beklenir kendinden.
00:43Nasıl olacak bu? Buna dair tartışmalar var mı?
00:48Evet öncelikle şunu söyleyelim.
00:50Görüşme Rusya'nın inisiyatifiyle gerçekleşti.
00:53Zaten Kremlin'de bunu açıkladı.
00:54Ancak öncesinde aslında telefon görüşmesi Trump'tan bekleniyordu.
00:58Yapılan görüşmelere baktığımız zaman böyle bir telefon görüşmesi bekleniyordu.
01:03Ancak Rusya kimin ilk önce aradığına hiç bakmıyor.
01:07O tarafla hiç ilgilenmiyor.
01:08Zaten Rusya Devlet Başkanı Trump'ın özellikle Gazze'deki olayı çözüme kavuşturmasından dolayı memnuniyetini dile getirmişti.
01:17İşte başarılı Orta Doğu ziyareti sonrası Putin'in böyle bir tebrik anlamında telefon görüşmesi olduğunu ifade etti Kremlin'in sözcüsü.
01:25Ancak dediğim gibi böyle bir telefon görüşmesinin kimin tarafından başlatıldığı Rusya için önemli değil.
01:30Önemli olan gerçekten bu inisiyatifi ABD'nin almış olması ve müzakere masası konusunda ısrarcı olmasını takdirle karşılıyor.
01:41Diğer başlığa gelecek olursak Uluslararası Ceza Mahkemesi konusu düşünülerek tabii ki Trump o kadar boşu boşuna o ülkeyi tavsiye etmemiştir, tercih etmemiştir.
01:53İlla ki düşünülerek orayı tercih etmiştir ama şunu da ifade edelim.
01:56Daha önce de Rusya Devlet Başkanı Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne taraf olan ülke Moğolistan'a geçen yıl seyahatte bulunmuştu.
02:04Ve herhangi bir şey olmamıştı.
02:06Zaten bugün de Orban Putin'i arayarak telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
02:12Böyle bir görüşmesi yapılacaksa bu zirve için hazırlıkların en üst noktada yapılacağını belirtti.
02:20Muhtemelen o konuda konuşulmuştur.
02:22Yani hiçbir şekilde zaten Macaristan'ı biliyorsunuz Avrupa içerisinde de istenmeyen ülke gibi neredeyse davranılan bir ülke konumuna geldi.
02:30Çünkü bütün yaptırımlara rağmen hala Rus gazını ve petrolünü almaya devam ediyor.
02:36Ki zaten Trump da Macaristan'ı bu işten muaf tutuyorum açıklamasını yapmak zorunda kalmıştı.
02:42Çünkü başka seçenekleri yok demişti.
02:45Yine Rusya'nın 9 Mayıs zafer törenine gelmişti Orban buradaki törene katılmıştı.
02:50Dolayısıyla Rusya ile Macaristan ilişkileri o kadar iyi bir noktada ki Putin'in hiç çekinmeden oraya gidebileceğini düşünüyorum.
02:58Zaten dediğim gibi daha önce de Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin taraf olan Moğolistan'a gidip geldiği için öyle bir sorun olacağını zannetmiyorum.
03:07Muhtemelen bu düşünülmüştür.
03:09Zaten bugün Avrupa Birliği'nden gelen açıklamalara da baktığımız zaman olası Trump-Putin görüşmesinin eğer daimi bir barışa gidecekse memnuniyetle karşılayacaklarını ifade ettiklerini görürüz.
03:20Dolayısıyla onların da bu işi zorlaştırmayacağını düşünüyorum.
03:23Her ne kadar Almanya Dışişleri Vatan'ı bugün Macaristan'ı bu Roma statüsüne uymaya davet etse de bence orada çok fazla zorlamayacaklardır.
03:34Peki Yunus elbette sana da sormak istiyorum.
03:36Şimdi bugün nasıl bir Trump ile karşılaşacağız merak ediyoruz.
03:39Şubat'taki sahneyle mi, Eylül'deki sahneyle mi?
03:42Buna dair bir emare var mı?
03:43Öncesinde bugün hiç kamera karşısına geçti mi, bir paylaşımda bulundu mu?
03:47Nasıl uyanmış olabilir, güne nasıl başlamış olabilir buna dair bir veri varsa paylaş bizimle lütfen ve bununla birlikte bu telefon görüşmesi Washington'da nasıl yankılandı?
03:56Macaristan fikri, orada buluşma fikri nasıl yankılandı?
04:01Şimdi Donald Trump'tan henüz bir açıklama duymadık, kendisini görmedik.
04:06Şu an saat, yerel saatle 10.44.
04:09Donald Trump, Zelenski'yi saat 20'de Türkiye saatiyle ağırlayacak, karşılayacak ve daha sonra 20.15'te öğle yemeğine geçilecek.
04:20Bu yıl Donald Trump döneminde yaptığı diğer iki ziyarette Zelenski ile Oval Ofis'te görüşmüştü.
04:27Ancak bu sefer bir çalışma öğle yemeği gerçekleştirilecek.
04:31Bir diğer detay, belki bir fikir verebilir.
04:33Zelenski son geldiği iki ziyarette devlet konuk evinde kalmamıştı.
04:38Bu sefer Beyaz Saray'ın karşısındaki devlet konuk evinde kalıyor.
04:42En son burada kaldığında ABD Başkanı Biden'dı.
04:46Belki bu bir değişik fikir verebilir.
04:49Çünkü Zelenski bu sefer devlet konuk eviyle onurlandırılıyor.
04:52Hatırlarsak Cumhurbaşkanımızla geçtiğimiz ay eşi Emine Erdoğan Hanım Efendi ile orada kalmıştı.
04:58Bu her gelen lidere değil, onore edilen liderlere verilen bir şey.
05:04Ondan dolayı buraya gelirken Zelenski'nin büyük mutlarla geldiğini biliyoruz.
05:08Ama tabii Washington'dayken, aynı topraklardayken Donald Trump'ın Putin ile telefon görüşmesi ve günlerdir,
05:15günlerdir, belki de haftalardır Tomahawk'ları verebiliriz, daha fazla silah göndereceğim derken,
05:20bir anda konunun bizim de Tomahawk'lara ihtiyacımız var, biz de stoklarımızı eritemeyiz demesi Donald Trump'ın,
05:28özellikle Putin'in Macaristan'da randevuyu kabul etmesinden sonra,
05:33tabii ciddi bir dönüş.
05:35Yani Tomahawk'ları vereceğizden ama bize de ihtiyaç var ve bizim de ihtiyacımız var noktasına geldi.
05:41Tabii bu Zelenski'nin sadece Putin ile telefonda görüştüğü diye Şubat ayındaki muameleyi göreceği anlamına gelmez.
05:48Ama o beklediği derecede, müsbet bir şekilde ilerlemeyeceğini de gösteriyor.
05:53Bu arada yine bazı bilgiler paylaşmak istiyorum.
05:57Zelenski gelmeden önce Ukrayna heyeti buradaydı, başbakanları buradaydı, Cumhurbaşkanlığı, genel sektörü buradaydı.
06:03Bunlar hem Hazine Bakanı Bessent ile görüştü, ortaklaşa ticari projeleri, finans projelerini gerçekleştirebilmek için.
06:12Hem de başbakan ve genel sekreter daha sonra savunma sanayi şirketleriyle görüştü.
06:18Bunlardan biri Lockheed Martin, bir de Wright-Hound.
06:20Wright-Hound'un önemi ne?
06:21Bunlar patriot hava savunma sistemlerini ve ayrıca Tomahawk'ları üreten şirket.
06:26Yani belki Donald Trump tamam bizim de ihtiyacımız var demiş olabilir.
06:30Ama Ukraynalı heyet Zelenski gelmeden önce çoktan bu savunma sanayi şirketleriyle görüştü.
06:35Lockheed Martin ile mesela F-16'lar için.
06:38O da ilginç bir detay.
06:39Yani Ukraynalılar burada hem finans alanı olsun, Hazine Bakanı olsun, hem de savunma sanayi, askeri projeler olsun.
06:47Bunlar hakkında geniş görüşmelere ev sahipliği yaptı Washington.
06:51Şimdi asıl burada soru şu sevgili Büşra.
06:55Yani buradan söz alamazsa, Putin ile de görüşmeye giderse Zelenski'nin durumu ne olacak?
07:02Çünkü Alaska süreci Zelenski için iyi değildi.
07:06Donald Trump bir anda yeniden Putin aşkını hatırlamıştı.
07:09O iki ay içinde söndü gitti ve Birleşmiş Milletler Genel Kurul Zirvesi marjında yaptıkları görüşmede
07:15Trump bir anda Rusya kağıttan kaplan.
07:18Putin savaşı kaybediyor, ekonomisi çöküyor, benzin kuyrukları oluşuyor.
07:23Bu savaşı bitiremedi.
07:24Zelenski çok cesur bir adam, Ukrayna ordusu çok cesur, Rusya ile başa baş mücadele ediyorlar.
07:30Rusya kağıttan kaplan diyerek hepimizi şoke etmişti.
07:33Zelenski'yi de şoke etmişti.
07:34Yani o Alaska'nın etkisi silinip gitmişti.
07:37Şimdi bir de Macaristan'ı ekleyerek bu sefer de onu bekleyeceğiz.
07:41Onun etkisinin acaba silinip silinmemesini göreceğiz.
07:43Ondan dolayı Zelenski'nin yine önümüzdeki birkaç ay bu geçtiğimiz birkaç aydan daha zor olacak diyebiliriz kesinlikle.
07:50Ama bugün bakalım ortak basın toplantısında öğle yemeği sırası o mesajları, o havayı almayı çalışacağız.
07:57Peki, siyamen tekrar sana dönmek isterim.
07:59Trump'ı öngörmek zor ama biz bu füzeleri konuşalım.
08:01Şimdi füzeler Rusya'da nasıl bir tedirginlik yarattı, yarattı mı?
08:04Çünkü Rusya'nın neredeyse tamamını vurabilecek menzile sahip ki ekibimiz de güzel bir animasyon hazırladı bununla ilgili.
08:12Daha da iyi anlaşılabilmesi için bu hava savunma sistemleri Rusya'da var olan mevcut sistemler.
08:17Örneğin S-400'ler durdurabilir mi bu füzeyi?
08:19Tarçılıyor mu bunları en azından?
08:23Püşra kesinlikle çok fazla konuşulmuyor.
08:25Yani en azından böyle bir ihtimal düşünmüyor.
08:28Çünkü Trump'ı Rusya çok iyi biliyor.
08:30Trump'ın bu konuyu elinden kolay kolay bu kozu kalkıp harcayacağını düşünmüyor.
08:35Yani en azından bugünkü görüşmede kalkıp Tomahawk'ları vereceğini düşünmüyor.
08:40Çünkü Trump biraz bu konuyu işlemeyi çok seviyor.
08:44Dolayısıyla Aziz Gülüs'ün de ifade ettiği gibi çok gel gitleri olan bir siyasetçi.
08:48Zaman zaman söylediklerinin tam zıttıyla kameraların karşısına çıkabiliyor.
08:54Dolayısıyla Rusya buna hazırlıklı.
08:56Ancak baktığımız zaman Tomahawk füzeleri için S-400'ler gerçekten Rusya tarafından çok önemli bir koruyucu olarak görülüyor.
09:04Zaten Tomahawk'ların mesafelerine baktığımız zaman, menzillerine baktığımız zaman Rusya'nın her tarafını vurabilme kabiliyeti zaten mümkün değil.
09:13Çünkü Rusya'nın bir ucundan öbür ucuna 9 saat uçuş mesafesi ve 17 milyon kilometre kare araziden bahsediyoruz.
09:20Yani çok geniş bir coğrafyaya sahip.
09:22Dolayısıyla Tomahawk'ların ateşlenebilmesi için denizden veya deniz altlarından da zaman kısmen de karadan ateşlenmesi gerekiyor ki ancak sahip olduğu menzile kadar ilerleyebiliyor.
09:34S-400'ler konusunda zaten Rusya'nın hava sahası o kadar geniş ki dünyanın en büyük hava sahasına sahip olduğu için ister istemez hava sahasını koruma konusunda kabiliyetini geliştirmek zorunda kalan ülkelerden bir tanesi.
09:48Dolayısıyla bu S-400 sistemlerine baktığımız zaman kabiliyetleri açısından böyle seyir füzelerini durdurabilecek kabiliyete sahip.
09:57Ancak onların da şöyle bir özelliği var.
09:59Evet onlarca füzeyi aynı anda takip edip 36 tanesine angaja olabiliyor.
10:04Ancak çok daha fazlasıyla yani yüzlercesiyle ateşlendiği zaman belki orada bir zayıflık gösterilebilir teknik özelliklerine baktığımız zaman ancak Ukrayna'nın bunları kullanma kabiliyeti daha çok Rusya'da tartışılıyor.
10:20Yani onların verilip verilmemesinin yanı sıra geçtiğimiz günlerde Medvedev eski devlet başkanı ve başbakanlık görevi yapmış.
10:29Şimdi de Güvenlik Konseyi başkan yanıcısı Medvedev bir açıklama yapmıştı.
10:33Eğer bunlar Ukrayna tarafından ateşlenirse ateşleyenin Ukrayna değil ABD olduğunu varsayacağız ifadesini kullanmıştı.
10:41Çünkü Ukrayna'nın bunları kullanma kabiliyetinin olmadığı ifade ediliyor.
10:46Bir yandan da tabi ki Rusya ile ABD arasında yavaş yavaş bir izlenen yeniden ilişkilerin Trump'la birlikte tamamen yok olacağı ifade ediliyor.
10:55Her ne kadar Rusya devlet başkanı Vladimir Putin sahadaki durumu değiştirecek kabiliyete sahip olmadığını ifade etse de
11:03Tomahawk'ların tabi ki kullanıldığı zaman Rusya'nın içlerine doğru bazen hasarlar gerçekleştirebilir.
11:10Çünkü zaten Ukrayna'nın şu anda yapmış olduğu sadece insansız hava araçlarıyla Rusya'nın çeşitli stratejik noktalarına saldırmaktan ibaret ilerliyor.
11:20Rusya da karada yavaş da olsa zaman zaman şu şehirleri bu bölgeleri aldık diye açıklamalar yapıyor.
11:27Orada tamamen inisiyatifin kendinde olduğunu Putin zaten dün Trump'a da telefonda söylediğini ifade etti.
İlk yorumu siz yapın