Gün Ortası 18 Ekim 2025 Perşembe

CNN TÜRK

1 hafta önce

Burçak Bozkuş ile Gün Ortası'nda günün gündemi ve detayları ekrana taşınıyor.

Kategori

🗞

Haberler

Döküm

Tüm video dökümünü görüntüle

00:00:00İzlediğiniz için teşekkürler.

00:00:30Peki bu iddianın aslı var mı? Soracağız. Ünlü tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, CNN Türk muhabiri Emel Telli'nin yanında. Sözü onlara bırakalım.

00:00:46Burçak, 2800 yıllık bir tabletten bahsediyoruz. Oldukça önemli bir tablet. Bu tablet İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor.

00:00:55Sen de yayının başında bahsettin. Bu tableti İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu bir açıklama yapmıştı. İstediklerini talep etmişti.

00:01:03Biz de şunu merak ediyoruz. Bu tabletin önemi ne? Elbette bundan bahsedeceğiz ama isteme hakları var mı?

00:01:10Bu iddiaları konuşacağız. Yanımızda çok önemli bir isim var. Tarihçi İlber Ortaylı.

00:01:15Hemen şöyle hocam size doğru dönmek istiyorum. Hoş geldiniz yayınımıza.

00:01:19Hocam sizinle yayın öncesinde de sohbet etme şansımız oldu.

00:01:23Konuştuk. Ne dersiniz? Öncelikle düşüncenizle onu alalım mı?

00:01:27Biz de tabletin önemini de oldukça merak ediyoruz.

00:01:30Osmanlı arkeolojisi yani daha doğrusu arkeolojik eserlerin epigrafik malzemenin Helenistik devrinden, Roma devrinden ve giderayakta Asurilere, hatta eski Mısır'a, Fenike devrine yani geç Fenike devrine Lübnan'a kadar uzanan eserlerin toplanması Tanzimat devrinde başlar.

00:01:57Yani öyle o efsane yanlıştır, şehir efsanesi. Biz bunun değerini bilmiyorduk. Yok kireç taşı yapıyorduk, yok inşaatta kullanıyorduk.

00:02:08Bu gibi hödüklükler olmuştur her toplumda. Arkeolojik malzemenin bol bulunduğu, bakılamadığı, dikkat edilemediği yerde bulunur.

00:02:20En başta İtalya. Yani İtalya, renesans kültürü itibariyle eski dünyayı bulup, diriltip, taklit eden, geliştiren bir memleket.

00:02:32Yani orada bile oluyor. Kim bakacak ona bize? Roma harap olmuştur. Hatta meşhur bir laf vardır.

00:02:39Barberiniler Roma'ya papa yetiştiren bir sülaledir. Esraftan Roma'da işte onların idare zamanı için Barberinilerin Roma'ya yaptığı kötülüğü barbarlar yapmadı derler İtalyanlar.

00:02:55Yani tahrip etmişler binaları. Kendilerine göre kullanmışlar. Herif saray yaptıracak oradan bir şey alıyor falan.

00:03:05Bunlar hepsi Risorgimento dediğimiz İtalya'nın birleşmesi, milliyet devrinden sonra bir üstüne düşürüyor.

00:03:14İtalyan kültür ensüsümüzde çok güzel bir seminer yaptı bu konuda.

00:03:19Ve modern İtalya, eski Roma kültürüyle, helen kültürüyle bağını kurmak.

00:03:27Bilhassa Mussolini çok abarttı bunu.

00:03:31Ama bu her yerde yaygın. Bizim Cumhuriyet döneminde de böylelikle bir tarihe merak, tarih şeyi var.

00:03:39Ama bu demek değildir ki Tanzimat devrinde de her eski taşı kireç diye kullanıyorlardı. Yanlış.

00:03:46Bizde eserler toplanıyor. Benim tespit ettiğim rahmetli Semami Hoca'nın, Kehice Hoca'nın.

00:03:56Yani 1840'lardan beri mesela Gazze'den bir lahit getirilmiş, çizilmiş. Arşivde var bu malzeme buluyorsun.

00:04:04Sonra tabi bizim Fethi'ye şey, İsa'nın Ayayir'in kilisesi, o bir bayrak ve silah deposu gibiydi.

00:04:16Onu arkeolojiye çevirdiler. Fethi'ye Ahmet Paşa'nın müşrirliği zamanında 1840'lar, 50'ler, 60'lar.

00:04:25Sonra oraya DİTS müdür oldu. Nihayet bugünkü arkeoloji müzemiz yapıldı. 2. Abdülhamit Devri, 1894.

00:04:36O zaman genel müdür Osman Hamdi Bey'di. Bu bir akılımdır.

00:04:42Dünyada bu tip müze çok azdı. Kahire Müzesi vardı.

00:04:46Tabi British Museum, Louvre falan vardı. Ama dünyada bu tip müzeler yeniydi.

00:04:53En eski müze Vatikan'dadır. Papa II. Pius yaptı.

00:04:58Onun için şunu söyleyeyim. Bu Osmanlı toprağında, Simuha'da bulunan bir tablet.

00:05:06Tablet değil, kitabı aslında belki. Fakat tablet gibi.

00:05:10Bunun okunması için, o öyle kolay bir şey değil yani.

00:05:19Mehmet'in ya okulusuna yazdığı mektup kadar kolay okunacak bir şey değil bu.

00:05:26Yani İbranca aslında eski çağ yazıkları için de çok kolay okunan.

00:05:33Çünkü neden biliyor musunuz?

00:05:35Yahudilerin devleti oldu. Bildiğimiz Yuda falan bunlar.

00:05:42Araya bir Babil dönemi girdi.

00:05:45Ondan sonra Haşmonia dinastisi, hanedanı devrinde makabiler ayaklanması,

00:05:54tam Helenistik devirde bir daha kuruldu.

00:05:57İsrail devleti, ikinci mabet devri deniyor buna.

00:06:01Ve Kudüs'ü hakikaten yeniden restore ettiler, inşa ettiler.

00:06:08Ve mabedi aynı şekilde.

00:06:12Tabi o arada Kudüs'ün altında bir tünel bulundu.

00:06:17Bu tünelin bulunuşu 70-80 yıllık bir olay diyorlar.

00:06:21Fakat büyük gürültülerle böyle 60'larda, 70'lerde bu şey yapıldı yani.

00:06:29Kudüs'ün yeniden İsrail devleti tarafından işgal edilip ilhak edilmesi sırasında ortaya çıktı.

00:06:38Oturdular Yahudiler oturdu.

00:06:42Yeruşalayim yani değil mi?

00:06:44Böyle bir şehir onlar için mühim.

00:06:47Fakat tarihte boşalmaları var tabi.

00:06:50Mesela işte bu ikinci mabet devrinden sonra da ayaklanma devrinde

00:06:55İmparator Titus fena halde biçti Yahudiler orada.

00:07:00Ve çok ilginç bir şey.

00:07:08Mesela lisan bakımından da çok etkisi görüldü bunun.

00:07:13Şimdi bu ikinci mabet devrinde bile Yahudi nüfus burada sokakta aramca konuşuyor.

00:07:21Yani bütün bu Doğu Arap dünyasının dili aramcaydı o zaman.

00:07:26Yakın dil.

00:07:27Suriye, Irak falan.

00:07:30Ve o kadar enteresan ki mesela İsrail'in Kürtistan asıllı Yahudileri Kürtistan'dan gelip göçenler

00:07:40hep aramca konuşurlardı.

00:07:42Yani onların göçmesiyle İsrail'e iki harpten sonra aramca çöküldü bizim topraklarda konuşulmaz oldu.

00:07:51Yani nüfusun önemli bir kısmının Yahudiler orada sırf Suriyaniler değil, Hıristiyanlar değil.

00:08:00Yahudiler de aramca konuşuyordu onun için Hz. İsa aramca konuşuyor ama İbranca biliniyor.

00:08:09İbadet dili, edebiyat dili, işte Yahudiliğin en önemli yanı bu dilini muhafaza etmesi, dilini muhafaza etmiştir.

00:08:19Ve kullanılmıştır.

00:08:21Ama Roma devrinde olsun, Helenistik devirde olsun İbranca öyle çok patır patır kullanılan bir dil değil.

00:08:30Onun için bu gibi bir vesika çıktığı zaman bunu söylemek için İbranca uzman olmaya lüzum yok.

00:08:39Doğrudan doğruya bütün eski çağ metinlerinde ve tespitlerinde karşılaştırma yapılır.

00:08:48Yani senkronizasyon yapılır. Bir vesikanın, bir epigrafik kitabenin mutlaka eş zamanlı bir arkadaşı vardır bir müzede veya bir envanterde varanır bulunur.

00:09:03Onun için envanter miyimdir? Oradaki olaylarla yer ismi, şahıs isimleri falan karıştırılır.

00:09:12Aynı şeyler nerede nasıl geçiyor diye değil mi? Bunlar önemlidir.

00:09:17Bize burada birkaç kelime var okunan. Okunuyor neye okunuyor?

00:09:22Bu lakunaları, esikleri olan bir metin.

00:09:27Onun için bunların karşılaştırılması lazım.

00:09:30Şimdi normalde Yahudiler tarihçi bir millet.

00:09:36Yani 18, 19, 20. yüzyılda çok ciddi tarih yapmış bir millet.

00:09:43Çok iyi kafaları var tarih konusunda.

00:09:48Ve entelektüeller bu konuda terbiye görmüşler.

00:09:52Yalnız arttırdık konuşmazlar.

00:09:54Çok önemli bir şey bu.

00:09:55Yani mesela Şimon Peres böyle bir demeç vermez, böyle bir talepte bulunmaz.

00:10:02Duymadım.

00:10:03Golda Meir böyle demeç vermez, böyle bir şey bulunmaz.

00:10:08Halbuki onların da milliyetçilikleri, siyonizmleri efendim, Kudüs bizim şehrimizdir demeleri

00:10:14NATO'dan, NATO'dan eksik değil ama adam yani nerede neyi çalacağını biliyor.

00:10:21Çok önemli bir şey bu, anladın mı?

00:10:24Hocam, yerin mi?

00:10:24Yani bu bilmiyor, bu adam cahil.

00:10:27Ben bunu tekrarlıyorum.

00:10:29Efendim, MIT diploması var, işini biliyor.

00:10:32Fakat kültübe bir Yahudi değil.

00:10:36Yani bu Amerikan Yahudisinin kaderidir.

00:10:39Amerikalılar gibidir.

00:10:41Her milletin Yahudisi kendine benzer.

00:10:44Amerikan Yahudisinin kaderidir.

00:10:47O memlekette çok derin alimleri de var Yahudilerin.

00:10:51Fakat ortalama insanı, hatta diploması bile fevkalade neyip saçma sapan şeyler konuşur.

00:11:01Size batıldan bahseder.

00:11:03Bu da öyle.

00:11:04Birileri ona fısıldamış, bu çok önemli bir vesika demiş, bu Kudüs'ün bize ait olduğunu gösteriyor demiş.

00:11:12Bunu iste demiştir, bu da istemiştir.

00:11:15Fakat şunu söyleyeyim, vesika nerede?

00:11:18Neredeki yani hangi kayıt var?

00:11:21Sayın merhumun, Mesut Yılmaz'ın, Mesut Yılmaz da işte bütün bizim kuşak gibi tarihi ne kadar biliyor bilmiyorum.

00:11:34Yani çok özel bir tarih bilgisi olduğunu duymadım.

00:11:39Bazı arkadaşlarımız var öyle.

00:11:41Mesela aynı gruptan rahmetli Aslan Celal derin tarih bilgisi ve merakı olan biriydi.

00:11:48Ama her politikacı bilmez.

00:11:50Bu öbür tarafta da öyledir.

00:11:53Şimdi bunu söylüyor ki ben istedim o vermedi.

00:11:58Tespiti mümkün değil.

00:11:59Ne söyledi, neyi istedi, neyi vermedi.

00:12:03Saçma.

00:12:04Şimdi istenir mi?

00:12:05Bu bir nezakete uymaz.

00:12:08Kaiser Wilhelm patavatsız herif de isterdi böyle şeyleri o zaman.

00:12:13Ama karşı kondu kendisine istedikleri konusunda.

00:12:17Hocam İbranice yazısını öne söylüyor.

00:12:20İbranice değil İbranca onu ben sizin adını üstünüzden düzelteyim.

00:12:24İbranice Farisice gibi bir laf oluyor doğru değil İbranca.

00:12:29Yahut İbrani diyeceğiz.

00:12:31İbrani diyemiyoruz bizim kurallarımıza uymuyor İbranca.

00:12:34Yazı üzerinden kendisi ilerliyor.

00:12:37Yayının öncesinde de sizinle konuşmuştuk.

00:12:39Evet yazısı bildiğimiz kendi bugün Raşi Harpleri dediğim.

00:12:44Bu çok açık.

00:12:45Mesela şimdi bak.

00:12:47İkinci Cihan Harbi'nden sonra o zaman Ürdün'ün elindeydi.

00:12:51Bugünkü Batı şeyde Doğu Filistin yani Lut Gölü Havzası'nda Kumran'da bir mağarada bir çoban bir sürü yazıt buldu.

00:13:02Orada kimler varmış?

00:13:04Eseniler bir tarikat.

00:13:06Tıpkı Hristiyan Manastırı gibi bir sürü adam kapanıyor boyuna Tevrat kopya ediyorlar.

00:13:13O yazıları ilkokul çocukları bile okudu.

00:13:16Çünkü dedim ya dil muhafaza edildiği için ta 19. asırda bile Rusya'da Yidiş konuşuyorlar Almanca-Rusça karışımı.

00:13:27Bilmem burada Ladino konuşuyorlar.

00:13:30İddiyo-Espanyol denen aslı Kastilyan bir şey içine Türkçe-Rumca laflar karışmış.

00:13:38Efendim işte Fransa'da falan Fransızca zaten gidiyor yani.

00:13:43Hatta cemiyetler onu teşvik ediyor.

00:13:46İşte mazide de yok Aramcaydı, yok Arapcaydı bilmem neydi.

00:13:51O İbranca hep böyle edebiyat dili, ibadet dili, entelektüel dili olarak kalmış.

00:13:58Onun için muhafaza edilmiş.

00:14:01Yani yazısı da anlaşımı da çok kolay.

00:14:05Mesela bugünün Yunanlısı, Aristotel devri Yunancasını öyle hop diye anlamaz.

00:14:11Yok öyle bir şey anlamaz yani.

00:14:14Ben İngilizce bilmiyorum demiş biri hatta.

00:14:17O İngiliz'in modernine, eski Yunanca konuşmasına.

00:14:22Bu İbranca için vaki dil yani klasik dil bağlıyor insanları.

00:14:27Çok tuhaf bir şey.

00:14:28Bu galiba bir tek Arapça'da var bazı şeylerde.

00:14:32Bir de Farsça'da var edebiyat dolayısıyla.

00:14:36Edebiyatın muhafazası dili de koruyor.

00:14:40Onun için biz siire çok önem veriyoruz.

00:14:42Öyle yani.

00:14:44Şimdi bu metinler bundan bulunacak demek değil.

00:14:48Bu çünkü kırık bir malzeme.

00:14:50Bunun ne olduğunu anlamak çok zor.

00:14:54Bunu ancak mukayeseli metinler bulursun.

00:14:58Buna benzer metinleri, başka koleksiyonlar, başka müzelerde bu bizde.

00:15:04Arkeoloji müzelerimizin iki bölümü vardır.

00:15:06Bir klasik bölümü, bir de eski şark eserleri bölümü.

00:15:11Aynı avludadır.

00:15:12Bu bizde şimdi onlara bakarsın o isimler orada geçen isim, orada geçen kelimeler, orada geçen yaradı falan bir şeyler çıkarmaya kalkarsın.

00:15:25Öyle böyle bir tane şeyle bakkal defteri değil bu sana vermez.

00:15:29Tabii şimdi bunun attan yahu ne bilsin birileri ona söyleyince o zannediyor ki şeyinin tapusunu buldu İbrani tarihinin ve Ceruzalem'in istemiş olabilir.

00:15:42Ama olabilir.

00:15:44Hakikaten istedi mi?

00:15:45Çünkü bu diplomatik ilk bir bakımdan bir gaf'tır.

00:15:50Yani dedim size Şimon Peres bunu yapmaz.

00:15:53Golda Meir yapmaz bunlar eski şeyler.

00:15:57Yahudiler, Avrupa kültürü almış insanlar böyle halt etmezler.

00:16:02Bu yanlış.

00:16:03Bunu bir de söylüyordu.

00:16:05Mr. Erdogan istedim diyor.

00:16:07Bu arada İsrail'in adı da İzrail diyor.

00:16:11Bütün Amerikalılar gibi çok yanlış.

00:16:14Ona çok kızıyorlar.

00:16:15Hakiki Yahudilerse yanlış telaffuz edince.

00:16:20Böyle ben istedim.

00:16:23O da diyor ki niye verelim demiş.

00:16:26Hayro bizim şehrimiz demiş.

00:16:28Dinleyenler alkışlıydı.

00:16:29Tam böyle popülist politika.

00:16:31Bunları aldırış etmeyeceksin böyle söyleyeceksin bir tarafa koyacaksın.

00:16:38Böyle üç gün beş gün tartışılmaz bu işler.

00:16:41Tartışılacak şeyler başka.

00:16:44Yani işi büyütmenin alemi yoktur.

00:16:46Mesela bak Kudüs Patriği geldi.

00:16:50Kudüs Patriği önemlidir Ortodoks Kilisesi'nde değil mi?

00:16:55Çok önemli biridir.

00:16:57Ne getirdi bize?

00:16:58Hazreti Ömer'in verdiği amannameyi verdiği.

00:17:03Yani bu bir şeydir müsaadename bir konsepsiyon bir konsept bir nevi bir evet hiç söylemekte bir şey yok.

00:17:13Kapitülasyon yani o cemaate Hristiyan cemaate haklar veren hatta mühim olaydır.

00:17:20Buyurun kiliseye demişler.

00:17:22Kamame kilisesine ya mezar kilisesine fethikte.

00:17:27Yok demiş içeri girip ibadet edersem orası sizin için kudüsiyetini kaybediyor.

00:17:34Onu yapamam.

00:17:35Ben dışarıda kılarım demiş.

00:17:37Dışarıda kıldığı yerde bir Hazreti Ömer Camii var.

00:17:41Yani onun etrafında da bir sürü menkibeler vardır.

00:17:45Kilise, şey Kudüs'te.

00:17:47Bu orada dikkat etti mesela diyor ki Yahudi'ye verilmeyecek diyor.

00:17:53Evet o hangi Yahudi biliyor musun?

00:17:56Çünkü daha Hazreti Ömer'in devrinde bu Hristiyan takımı karar verememişti.

00:18:04İslamiyet diye müstakil bir din son peygamberin getirdiği tabi bir mesaj var mı?

00:18:12Ne bilsin adamların çoğunluğu.

00:18:14O kadar tetkik yok o zaman.

00:18:17Bu bir Yahudi inanıcının bir sapması mı diyorlar.

00:18:22Bazı Yahudilerine de sorarsan Hristiyanlığın bir sapması mı diye bakıyorlar.

00:18:28Yani o çok yakın bir devir.

00:18:31632, 38, 40 falan o devir.

00:18:34Hocam şöyle bir araya girebilir miyim?

00:18:36Girin.

00:18:36Siz de bahsetmiştiniz, yayının öncesinde de konuşmuştuk.

00:18:41İsrail Başbakanı'nın bir cümlesi var.

00:18:43Kudüs bizimdir demişti.

00:18:45Kudüs onun işte oturuyor orada.

00:18:47Kudüs onun ama değil.

00:18:48Yani Kudüs'te başkaları da var.

00:18:50Onu paylaşmayı bileceksin.

00:18:52Bütün mesele o.

00:18:53Bu paylaşacak bir adam değil.

00:18:56Bu Amerikalı.

00:18:56Doğu.

00:18:57Doğu Amerikalı.

00:18:59İskos Belediye.

00:19:00Yani bunların şımarıklıklarının, bilgisizliklerinin, bilgisizlikleri ölçüsünde atılımlarının sonu yok.

00:19:08Çok enteresan bir şey bu.

00:19:11Gelmez.

00:19:12Trump da böyle bir adam.

00:19:14Yani ve bunların aldıkları terbiye ölçüsünde de bu gider.

00:19:19Amerikalı var orada yaşayan Boston tipi.

00:19:23Daha efendi, daha centilmendir.

00:19:26Amerikalı var böyledir.

00:19:27Ama bir mantalite olarak Amerika'nın entelektüeli dünyaya açık bir adam değildir.

00:19:34Ve bu böyle Yahudi olursun yok fundamentalist Hıristiyan olursun.

00:19:40Hatta bizim Müslüman olursun fark etmez.

00:19:42Bunlar kapalı adamlardır.

00:19:45Kalıp düşünmeyi severler.

00:19:47Düşünmeyeni vardır ama binde birdir.

00:19:50Gitti ara bul.

00:19:51Herkesi bulursun Amerika'da.

00:19:53O var.

00:19:53Bir kampusa girdiğinde derya, derin adam da bulursun.

00:19:58Bir sürü ahmak da bulursun.

00:20:00O çok açıktır.

00:20:01Onlar ayrı bir şey.

00:20:03Fakat yani bu bilgisiz bir adam.

00:20:06Tipik bir East Coast bebesi.

00:20:08Doğu bebesi.

00:20:10Doğu dedikleri Amerikan'ın bu tarafının.

00:20:12İşte o böyle Pennsylvania, New York falan böyle gider onlar.

00:20:17O şehrin müreffeh.

00:20:19Yani soft, not in spoiled.

00:20:23Yumuşamış ve şımarık.

00:20:25Böyle iyi şanslı talihten.

00:20:29Ama fazla bir şey bilmeyen adamı.

00:20:31Şimdi bu politika yapıyor İsrail'de.

00:20:34Görüyorsunuz ne olduğunu.

00:20:36Yani bu alışılmış.

00:20:38Yahudi tipi de değil.

00:20:39Böyle mesela İsrail'de bir sürü tarihçi var.

00:20:42Kalkıp hiçbiri böyle şeyler söylemez.

00:20:45Osmanlı tarihçisi var.

00:20:47Alman tarihçisi var.

00:20:49Çok iyi açlı devirlerinin devrini yazan insanlar var.

00:20:54Arkeoluk meraklıları var.

00:20:56Onların içinde tabi böyle ipin ucunu kaçırıp sapıtan var.

00:21:00Olmayan var.

00:21:01O ayrı.

00:21:02Bunu görüyorsunuz.

00:21:03Fakat bu çok standart görünümü.

00:21:07Bu doğru değil.

00:21:09Söyledikleri ne kadar doğru.

00:21:11Ben ne bileyim dediğiyle olur mu?

00:21:13Kayıt yok.

00:21:14Sekreter yok.

00:21:16Şimdi diyor ki o da demiş ki ben sana verirdim ama işte orada belediye reisi var demiş.

00:21:23Dedi mi bakalım?

00:21:24Ben ne bileyim.

00:21:25Yani merhum rahmete gideli kaç yıl oldu.

00:21:29Rahmete yürüyeli dedi.

00:21:32Dedi mi bakalım öyle bir şey.

00:21:34Onu pek de diyecek adam değil.

00:21:36Yani ben o kadar okulda yakın arkadaşlığım yoktu.

00:21:41Yakın okuldayız biz ama bildiğim, uzaktan tanıdığım kadarıyla işte o zaman da siyaset yapan bir gençti.

00:21:51Biraz böyle ağır olma ola desinler.

00:21:54Yani öyle çok şey açık açık konuşan biri değil.

00:21:58Hoşçakalın tekrar gördüm kusura bakmayın ama şunu merak ediyoruz.

00:22:04Belli bir yazıdan bahsediyor.

00:22:05Kudüs bizimdir diyor.

00:22:07Bunun neticesinde ilerleyecek olursak bir yazı var.

00:22:12O da o desin diye bir şey olmaz.

00:22:15Herkesin her vesikasıyla o zaman ben ki Hakan'ın bahreynler ben reyn hadi bakalım gidelim Azerbaycan'dan.

00:22:24Ta Tunakayı'danına bir daha çıkalım.

00:22:26Ukrayna'nın aşağısından ta Sudan'a kadar öyle şey olmaz.

00:22:32Öyle tarih öyle şey kullanılmaz.

00:22:35Onu unutun öyle şey olmaz.

00:22:37Bunu ancak işte dediğim gibi basit ama törbeyinler yapar.

00:22:42Yani bu çünkü gülünçtür.

00:22:44Hiçbir şey maalesef bunun bugün kuvvetle bir yeri tespit ediyorsun, alıyorsun.

00:22:51O aldığın yerler beynel müler bir anlaşmayla veya taraflar arasında uzlaşmayla oturuyorsa işte orası senin oluyor.

00:23:02Tarihte ne kadar seninde artık onu otur ispat et.

00:23:07Yani Kudüs bu.

00:23:08Herkesin orada payı var.

00:23:10Yani şimdi gidiyorsun Mescid-ül Aksa'ya onun yerinde büyük mabet vardı deniyor.

00:23:18Geldi kazı yap da yapabilirsen orada çıkart onları bakayım.

00:23:22Mümkün mü?

00:23:23Yaptığından kıyamet de kopar Allah göstermesin.

00:23:27Yani bu çok açık.

00:23:29Kotel diyorlar mesela bu ağlama duvarı diyorsunuz.

00:23:32Ağlama duvarı değil o kotel.

00:23:35İşte bildiğin mabedin kalıntısı o büyük mabedin ve doğru.

00:23:40Yani Hazreti Süleyman mabedinin kalıntıları oraya kadar.

00:23:44İstinde de zaten şey var onun.

00:23:47Şimdi orada her taşın yeri çok değişik.

00:23:51Mesela alt kademelere inersen şehrin altına inanılmaz metrelerce boyda bloklar var.

00:23:59Taş bloklar onlar şehirin temeli.

00:24:02Bu işte makabiler dediğimiz hasmoni manedanı devirdeki tamirde düzenlenmiş bir düzen o.

00:24:12Yani Kudüs'te herkesin bir payı var.

00:24:15Surların kendileri ismini de inkar etmiyorlar.

00:24:19Kanuni Süleyman.

00:24:21Yani gittiğin zaman Kudüs'e caddenin adını Rehov Şilome.

00:24:26O Şilome peygamber Süleyman değil muhteşem Süleyman.

00:24:32Yani bunu bugün de söylüyor onları değiştirmemişlerdi.

00:24:36İnşallah da değiştirmez.

00:24:38Yani bir ara demek İsrail daha tarihe şey olarak bakıyor herkesin payını vererek.

00:24:45Nihayet burası düşünün Helenistik devirde yeniden şey görmüş restorasyon tamir Roma devrinde tahrip edilmiş yeniden yapılmış.

00:24:58Ve o devirleri anlatan artık yani Helenistik ve Roma devirleri efsanevi değil.

00:25:05Yani tarih ve hatta Yahudi tarihini yazan bir Yahudi mütefekkir var Flavius Yosifus.

00:25:16O aynı zamanda bir aristokrat yani Yahudi nobilitesinden ve bir takım şeyleri yazdı onun tarihi çok önemli.

00:25:27Ve o tarihi mesela çok bilmek lazım bunu İbni Halbun kullandı Yemenli bir Yahudi çevirmiş onu Arapçayı ona çevirtmiş.

00:25:39Aynı şekilde Cami-ül Tevarih'te bizim meşhur şeyimiz bir tarihimiz biliyorsunuz.

00:25:48Onlar da çevirdiler.

00:25:50Yani o zaman bütün çeviri metinlerinin üzerinden Cami-ül Tevarih yazıldı bunlar önemli.

00:25:59Kullanılmıştır bu kaynaklar böyle yeni de görmüyor insanlar bunları 19. 20. yüzyılda.

00:26:08Efsanevi, efsanevi diye bahsettikleri Tevrat'ın çizdiği bir tarih var.

00:26:15Onun öbür tarihle yani arkeologyanın, filologyanın, buluntuların getirdiği tarihle ne kadar buluştuğunun hep kavgası yapılıyor.

00:26:27Anladınız mı bunu?

00:26:28Hazreti İsa devri bile dahil.

00:26:32Yani ve bazı şeyleri öyle.

00:26:36Mesela bizim dinimiz açısından da önemli.

00:26:39Yani tarihin kendisiyle, pozitif tarihle bu gibi inanç meseleleri ne kadar bağdaşıyor, ne kadar bağdaşmıyor, münakaşası yapılıyor.

00:26:52Ama bir dönem var ki artık münakaşalık bir şey yok.

00:26:56Nedir o?

00:26:57Şimdi mesela Hazreti Muhammed devri belirgin, tarihi bir devir.

00:27:04Pozitivist tarih açısından da belirli bir devir.

00:27:07Yani artık ona inanmak, iman meselesinin ötesinde realist olarak bilirsin.

00:27:15Mesela bizim Hıristiyanlık tarihine bakışımız, İncir'in tarif ettiğine, Ahdice Ditt dediğimize uymuyor.

00:27:25Yani orada anlatılanlara biz inanmıyoruz.

00:27:29Haça gerilme, yeniden dirilme, uruç falan filan.

00:27:33Ama bizim için Hazreti İsa var ve onun döğretisi var.

00:27:40Hazreti Meryem var ve Meryem'in masumiyeti var.

00:27:44Yani çok önemli.

00:27:46Yahudi böyle bakmıyor onlara.

00:27:48Biz böyle bakıyoruz.

00:27:50Biz daha şey realistiz.

00:27:52Bütün bunlar göz önüne alınacak.

00:27:55Çok dikkat etmesi lazım insanların.

00:27:57Şimdi maalesef daha evvel insanların ben inanıyorum bu böyledir veya bilmiyorum bilmezin rahatlığı içinde yaşadığı bir devir vardı.

00:28:10Şimdi hepsi böyle siyasete döküldü.

00:28:14Siyasi münakaşa ve malzeme konusu yapılıyor.

00:28:17Maalesef Natanya Hanım'ın lider olarak bunu aşırı derecede istismar etmeye çalışan bilgisiz adamlar takımından çok tehlikeli.

00:28:29Daha evvelki siyonist liderler bunu yapmıyorlardı.

00:28:33Bu yapıyor.

00:28:34Şimdi böyle bir adama uyup aynı çamurun içine şey atarsak kaşık biz de zor duruma düşeriz.

00:28:44Peki atmıyorum desen o da bir yol olabilir mi onu da bilmezsin.

00:28:49Onun için çok dikkatli olacaksın.

00:28:51Bu neyi gösteriyor?

00:28:53Türkiye'de İbrani tetkikleri yapılan kürsü yok.

00:28:57İlahiyat Fakültesi'nin başta rahmetli Hüseyin Atay Hoca olmak üzere çok hocası bu işlere el attılar.

00:29:09Dinler tarihinde bu işe gayret ettiler.

00:29:13Gençler çok istiyor.

00:29:14Ben hatırlıyorum dil tarihte bir kurs açmıştık doldu salın sınıf doldu.

00:29:20Her bölümden geldiler İbrancı öğrenmeye.

00:29:23Yani Arapça bölümünde bir genç şeyimiz meslektaşımız Mehmet Bey'in oğlu şeydir.

00:29:33Gitti İbrancı öğrendi İsrail'de kalıp bunları yapmak lazım.

00:29:38Böyle olmaz.

00:29:40Yani sen Orta Doğu'da yaşayacaksın.

00:29:44Burada İbrancı tetkik yapılmayacak.

00:29:46Aramca öğretilmeyecek.

00:29:49Ermeni tetkikleri yapılmayacak.

00:29:51Olur mu öyle şey ya?

00:29:53Eski Yunanca yok bilmem Bizans devri zayıf kalacak.

00:29:57Bunları yapman lazım.

00:29:59Bu dünyada yaşıyorsun.

00:30:01Kalkalamıyorsun bu kavgaların dışında.

00:30:04Derhal şarlatanlık giriyor kavgaların içine.

00:30:08Onlar nasıl mücadele edeceksin?

00:30:10Bilgiyle malzemeyle değil mi?

00:30:12Mekteple medreseyle.

00:30:14Başka türlü olmaz bu.

00:30:16Kolay bir yol değil fakat sağlam bir yol ve başarılmayacak bir şey değil.

00:30:23İyi bir ağaç yetişir.

00:30:25Meyvası da iyi olur.

00:30:27Bu lise eğitimiyle başlar.

00:30:29Biz böyle bir program yaptık.

00:30:31Böyle çocuklarımız yetişsin diye Avrupa'daki bir manis kimnazımlar gibi bir sosyal bilimler lisesi kurulsun dedik.

00:30:41Kuşa döndürdüler.

00:30:43Kuşa döndürdüler programı.

00:30:46Yani oranın genç çocuk, küçük çocukları hocalarından ve müdürlerinden daha çok istekli.

00:30:53Değil mi?

00:30:55Ne kadar yazık bir şey yani.

00:30:57Onların hepsinin ıslah edilmesi lazım.

00:31:00Peki hocam çok teşekkürler.

00:31:02Sağ olun.

00:31:02Değerli bilgileriniz için.

00:31:04Dediğimiz gibi 2800 yıllık taş bir kitabeden bahsediyoruz.

00:31:10İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nda bir açıklaması vardı.

00:31:15Türkiye'den istediklerini ancak geri alamadıklarını söylemişti.

00:31:19Niye versin yani?

00:31:21Neye verelim?

00:31:22Niye vereyim ya?

00:31:23Öyle şey olur.

00:31:23Ben sana bunu vereyim diyor.

00:31:26Çocukların şey mi bu, legosu mu bunu vereyim sana.

00:31:29Kardeş onu alayım.

00:31:30Yani bu doğruysa çok gülüş.

00:31:34Ümit ederim ki doğru değildir.

00:31:36Efsanedir.

00:31:37Çünkü öyle bir şey anlatıyor.

00:31:39Çok güzel bir yemek yedik diyor.

00:31:42Valla yemek tabi ona göre güzel olabilir ama harici köşkünde de en güzel yemek

00:31:49yermez Türkiye'de onu söyleyeyim.

00:31:51Sonra kahve içmişler.

00:31:54Efendime söyleyeyim o kahve sırasında bu konuşulmuş.

00:31:57Şimdi böyle bir şey olur mu?

00:32:00Sen buna güvenerek bir müzecilik tarihi, bir efendime söyleyeyim, tetkik tarihi falan yazabilir misin?

00:32:09Olur mu öyle bir?

00:32:10Olmaz değil mi?

00:32:10Çok iyi.

00:32:11Çok teşekkürler.

00:32:12Çok teşekkürler.

00:32:14Evet bu kitabenin önemi nedir?

00:32:17Evet Türkiye'den istiyor ama isteme hakkı var mıdır?

00:32:20Bunları detaylı bir şekilde konuğumuz, tarihçi İlber Ortaylı'dan aldık.

00:32:26Detaylandırdık.

00:32:26Mercek altına aldık diyelim.

00:32:28Sözü bir kez daha Burçak sana bırakalım.

00:32:30Peki Prof. Dr. İlber Ortaylı canlı yayın konuğumuzdu.

00:32:35Kıymetli fikirleri için teşekkür ediyoruz bir kez daha.

00:32:38Devam edelim şimdi.

00:32:39Milli Savunma Bakanlığı basın bilgilendirme toplantısı düzenledi.

00:32:42Ve CNN Türk muhabiri Paşa Alıyurt'ta toplantıyı takip etti.

00:32:46Bakanlıktan verilen mesajları bize aktaracak.

00:32:50Paşa Sözü sana bırakıyorum.

00:32:56Burçak Milli Savunma Bakanlığı her hafta olduğu gibi

00:32:58Perşembe günü basın bilgilenme toplantısında

00:33:01birçok önemli sıcak başlıklara ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

00:33:04Bu süreçle ilgili özellikle iki gün önce

00:33:07İsrail'in Gazze'ye yönelik bir kara saldırısı başlamış.

00:33:10İşte bu sürece ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

00:33:13Tırnak içi ifadeleriyle verecek olursak

00:33:14bu süreçle ilgili

00:33:15Uluslararası toplum Gazze'de yaşanan sistematik zulüm,

00:33:19devlet terörü ve soykırımı artık görmezden gelemez denildi.

00:33:22Uluslararası topluma işaret ederek

00:33:24bir an önce harekete geçirilmesi gerektiğine vurgu yaparak

00:33:27aynen şu cümlelere yer verildi.

00:33:29Uluslararası toplumu,

00:33:30bölgede barışın ve istikrarın sağlanması adına

00:33:33daha fazla gecikmeden etkili ve caydırıcı adımlar atmaya,

00:33:36İsrail'e yönelik ciddi tedbirler almaya davet ediyoruz.

00:33:40İşte bu noktada özellikle bu trajediye

00:33:42bir an önce son verilmesi gerektiği ifade edildi.

00:33:44Milli Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada.

00:33:47Diğer yandan tabii

00:33:48bakanlık kaynaklarından da önemli değerlendirmeler var.

00:33:51Zira son günlerde özellikle S-400 hava savunma sisteminin

00:33:55Rusya tarafından istendiğine yönelik bir iddia vardı.

00:33:57Yeniden geri istendiğine yönelik bir iddia vardı.

00:33:59İşte bu konuya ilişkin yapılan değerlendirmede

00:34:02S-400 hava savunma sistemleri envanterimizdedir

00:34:05denildi Milli Savunma Bakanlığı kaynaklarından.

00:34:07S-400 konusundaki duruşumuzda

00:34:09bir değişiklik bulunmamaktadır ifadeleri kullanıldı.

00:34:12Diğer noktada

00:34:12Güney Kıbrıs Rum yönetiminin özellikle

00:34:14İsrail'den hava savunma sistemi tedarik ettiğine yönelik

00:34:17bazı haberler kamuoyunda dolaşıyor.

00:34:19İşte bu noktada da yine Milli Savunma Bakanlığı

00:34:21kaynaklarından önemli değerlendirmeler var.

00:34:24Zira bu süreçle ilgili özellikle

00:34:25Güney Kıbrıs Rum yönetiminin devam eden silahlanma gayretlerinin

00:34:29ve adadaki barış ve istikrarlı zedeleyecek faaliyetlerinin

00:34:32tehlikeli sonuçlar doğurabileceğini

00:34:34bir kez daha hatırlatmak istiyoruz denildi.

00:34:37Adadaki dengeleri bozmaya yönelik

00:34:39her türlü girişim dikkatle izlenmekte.

00:34:41Kuzey Kıbrıs, Türk Cumhuriyeti'nin güvenlik ve huzuru için

00:34:43gerekli tüm tedbirler alınmaktadır ifadesi kullanıldı.

00:34:47Milli Savunma Bakanlığı kaynaklarından ve bu süreçle ilgili de

00:34:50Türkiye dün olduğu gibi bugün de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin

00:34:53yanında ve destekçisidir denildi.

00:34:55Kıbrıs, Türk halkı da Türkiye'nin güvencesi altındadır

00:34:59ifadeleri kullanıldı.

00:35:00Milli Savunma Bakanlığı kaynaklarından diyelim ve

00:35:02buradan sözü tekrar size bırakalım Burçak.

00:35:05Peki, Paşa Alyürt aktardı

00:35:07MSB kaynaklarının toplantısı sonrası verdiği mesajları.

00:35:11Elbette bu mesajlar oldukça önemli.

00:35:12Şimdi son dakika gelişmelerini değerlendirmek için

00:35:15Teknofest'e gideceğiz.

00:35:17Yenen Türk muhabiri Serdar Er Festival alanında.

00:35:20Yanında da terör ve güvenlik uzmanı Coşkun Başvuru var.

00:35:23Serdar hemen sözü size bırakıyorum.

00:35:32Teknofest heyecanını takip ediyoruz Burçak.

00:35:34Burçak burada tabii ki her dakika farklı bir etkinlik karşılıyor bizi.

00:35:40Arkamıza da Türkiye'nin yerli üretim İHA, SİHA ve askeri araçları var.

00:35:46Alını hem gösterelim yürüyelim hem de terör ve güvenlik uzmanı

00:35:50Coşkun Başvuru'ya birlikte yayınımızı sürdürelim.

00:35:53Hoş geldiniz diyelim Coşkun Başvuru'a.

00:35:55Hoş bulduk Serdar.

00:35:56İyi yayınlar olsun.

00:35:57Şöyle İsrail açıklamaları, İsrail'in o açıklamalarına karşılık

00:36:01Netanyahu'nun geçtiğimiz gün bir açıklaması vardı.

00:36:04Daha önce de konuşmuştuk.

00:36:05Türkiye'de de yankı buluyor.

00:36:07Hem Dışişleri hem Milli Savunma Bakanlığı zaman zaman açıklamalar yapıyor.

00:36:11Şimdi Güney Kıbrıs'ta bir hava savunma sistemi kurulduğuna dair bir bilgi var.

00:36:17Yakından takip ediyoruz diyor Milli Savunma Bakanlığı.

00:36:19Diğer taraftan İsrail'in Gazze'ye saldırıları, gelişmeler var.

00:36:24Neler söylersiniz?

00:36:26MSB'nin açıklamalarıyla başlayalım önce.

00:36:28Şimdi Milli Savunma Bakanlığı İsrail'le ilgili hak ettiği açıklamayı yaparak

00:36:33gereken cevabı verdi.

00:36:34Zaten dün Sayın Erdoğan malum o Netanyahu'nun böyle garip çıkışı karşısında

00:36:40çok sert bir cevap verdi.

00:36:42Baktığında devletin bütün kurumlara ilgili siyasi yetkililerin

00:36:45hepsinin İsrail'e dünyada tek olarak gereken cevabı en sert şekilde verdiğini görüyorsun.

00:36:51Peki bu konuda bizim gibi bir tavırla tepki alan var mı?

00:36:56Yok.

00:36:57Şimdi böyle olmadığı için de İsrail kudurdukça kuduruyor, azlıkça azıyor.

00:37:01Şimdi bu gidişe birilerinin dur demesi lazım.

00:37:04O birilerinin bayraktarlığını Türkiye yapıyor Serdar.

00:37:06Yani dün o bir tabletten koparılan kıyamet,

00:37:09işte orada böyle maksatlı, böyle cımbızla seçilmiş sözler,

00:37:14bunlar şu an ülkede gündem oldu.

00:37:16Ki İsrail denilen terör örgütünde de zaten bugünden bilerek suni oluşturuldu.

00:37:22Ve dikkat edersen sürekli Türkiye'yi hedef alan,

00:37:25sürekli Türkiye ile ilgili bir takım çıkarımları,

00:37:29menfaatleri elde etmeye çalışan bir İsrail aklı görüyorsun.

00:37:32Bu elbette şüphesiz tesadüf değil.

00:37:35Yani bunların hepsinin bir karşılığı var.

00:37:39Ve bu karşılık bugüne kadar Türkiye tarafından her daim verildi gereken cevap.

00:37:46Şimdi en son bu tablet olayı, artı yetmeyip Gazze'de yaptıkları,

00:37:51oradaki soykırım ve katliamın devam ediyor olması,

00:37:54bunlar kolay işler değil, bunlar tesadüf işler değil.

00:37:56Şimdi son dönemde artık iyice açmaza gelen,

00:38:01tıkanma noktasına gelen İsrail yeni bir çıkış yolu arıyor.

00:38:05O yolda da Türkiye'yi bilerek hedef alıp,

00:38:08bilerek hep Türkiye'yi böyle gündemde tutup,

00:38:11bir yeni psikolojik ortamın oluşmasına İsrail'e ev sahip bir yapmak istiyor.

00:38:16Dikkat edersen son günlerde tablet olsun,

00:38:18işte İsrail Türkiye'ye savaş açacak, saldıracak gibi birçok suni gündem oluştu.

00:38:22Peki, konu Türkiye'ye nasıl geldi?

00:38:25İşte zaten İsrail getirdi bu gündemi.

00:38:28Bilerek ve kastan yaptı, benim vurgulamak istediğim olay o.

00:38:30Yoksa durduk yerde bir anda bu gündem oluşmadı.

00:38:34Birileri, biz bunu CNN ekranlarında gece yayınlar olsun,

00:38:38gündüz yayınlar olsun değerlendirdik, tartıştık.

00:38:41Birileri kasıtlı ve bilinçli olarak,

00:38:44içeride bir troll takımında kullanarak,

00:38:46sanki İsrail'le Türkiye bir savaşın eşine gelmiş,

00:38:49bir çatışacakmış gibi bir hava oluşturmaya çalışıyor.

00:38:52Bunu net görüyorsunuz.

00:38:54Bu bir oyun, bu bir psikolojik savaş.

00:38:56Dolayısıyla İsrail'in tek başına Türkiye'ye böyle bir saldırı düzenlemesi

00:39:00veya Türkiye'ye böyle hedef alması mümkün değil.

00:39:03Baktığınızda.

00:39:04Ama bilerek kasten,

00:39:07sanki böyle bir ortam varmış gibi hava yaratılmak isteniyor.

00:39:10Burada Türkiye'ye bir tuzağa çekilmek isteniyor.

00:39:12Dün Sayın Erdoğan ne dedi?

00:39:15Provokasyona gelmeyiz, tuzağa düşmeyiz.

00:39:17Bakın bunlar büyük tespitler ve çok önemli olaylar.

00:39:20Dolayısıyla Sayın Erdoğan'ın bu sözleri niye sarf ettiğini iyi anlamak lazım.

00:39:25Bu ne gösteriyor bize?

00:39:26Bizim de zaten daha önce söylediğimiz gibi,

00:39:28birileri provokasyon peşinde,

00:39:31birileri provokatörleri sahaya sürmenin derdinde,

00:39:34birileri bir tuzağın peşinde.

00:39:37O tuzağın adı belli.

00:39:38Yani Türkiye'yi İsrail'e karşı söylemleriyle, eylemleriyle bir tuzağa çekip,

00:39:45daha sonra bu konuyu üzerinden köpürterek mağduriyet havası yaratmak.

00:39:50İsrail'in bütün planı bu.

00:39:51Avrupa'da şu an İsrail aleyhine oluşan havayı terse çevirmek.

00:39:54Güney Kıbrıs konusu var, önemli.

00:39:56Son zamanlarda İsrail'in orada yaptığı eylemler ve bir de hava savunma sisteminden bahsediliyor.

00:40:03Milli Savunma Bakanlığı bu konuda cevap verdi ama,

00:40:06Türkiye'ye bir tehdit oluşturur mu orada İsrail?

00:40:09Şöyle, İsrail'in boyunu, cürümünü aşar Türkiye'ye tehdit oluşturma.

00:40:13Ama bu şu demek değil,

00:40:15elini kolunu sallayarak istediğini yapsın.

00:40:18Naso bizim için tehdit değil,

00:40:20bunlar bizi ilgilendirmez de değil olay.

00:40:22Burada aslında uluslararası anlaşmalara aykırı olarak,

00:40:25Serdar, Güney Kıbrıs'ta İsrail'in net bir yapılanması var.

00:40:30Bu yapılanma sadece asker anlamda da değil.

00:40:32Yani siyasi ve ekonomik anlamda da bir takım yapılanmaların derdinde İsrail.

00:40:37Hatta geçtiğimiz günlerde Güney Kıbrıs Rum kesiminde,

00:40:40aklı selim bazı siyasiler şunu dillendirmeye başladılar.

00:40:45Dediler ki,

00:40:46biz İsrail'lere bu kadar mülk satarak,

00:40:50Güney Kıbrıs Rum kesiminin geleceğini ipotek altına aldırdık.

00:40:54Ve tehdit haline gelmeye başladı dediler.

00:40:56Çünkü o kadar çok mülk aldılar ki.

00:40:58Orada çok net, İsrail bir üst bölgesi oluşturmak istiyor.

00:41:03Minik İsrail diyebileceğin ki, böyle bir tehdit şu an var orada.

00:41:06Sonraki adım Türkiye'ye bir saldırı planı mı?

00:41:10Yok, ben yani İsrail'in, ben hep söylüyorum, yineleyim.

00:41:13Tek başına Türkiye'ye saldırıyı aklından geçiremez.

00:41:17Çünkü Türkiye, daha önce gece yayınlarında dediğim gibi konuştuk.

00:41:24Kısa sürede eğer böyle bir şey göze alırsa,

00:41:27İsrail'e gereken cevabı en sert şekillen de Televiv'in göbeğinde verir.

00:41:31Peki şimdi S-400 konusu var, Coşkunbaş bu.

00:41:34S-400 konusunda Türkiye, bu envanterdeki bu ürünleri kullanma durumunda bir vazgeçiş söz konusu olmadığını söylüyor MSB, Milli Savunma Bakanlığı.

00:41:45Yani şimdi baktığımız zaman Teknofest Seyiz,

00:41:48burada çeşitli Türkiye'nin yerli ve milli imkanlarla ürettiği hem hava savunma sistemlerini hem de çeşitli araçlarını görebiliyoruz.

00:41:55Belki S-400'e yarın öbür gün ihtiyaç kalmayacağının da görüntüsü buradan ekrana yansıyor.

00:42:03Nasıl değerlendirirsiniz bu süreci?

00:42:05Ya bu S-400 konusunu çok köpürttüler ve gerçekten de hani bu konu artık defalarca, saatlerce anlatıldı.

00:42:11Ve yine Lemek'te de fayda var.

00:42:13Çünkü bazıları yine ısrarla bu konuyu başka yerlere çekmenin gayretinde.

00:42:17S-400 konusunun özelliği ne?

00:42:20Vay aldınız, işte NATO'yu karşımıza aldık, Amerika bu konuda bize düşman kesildi.

00:42:25Vay işte kullanmayacaklar, sandıkta bekletiliyor gibi.

00:42:29Ya bu açıklandı.

00:42:30Bu mobil bir sistem ve ihtiyaç haline kullanmak üzere Türkiye eğitimini tamamladı,

00:42:36her türlü hazırlığını yaptı, her türlü tedbirini de aldı.

00:42:40Ve istediğimiz anda da istediğimizde de kullanacak pozisyondayız.

00:42:42Milli Sanım Bakanı'nın açıklaması bu.

00:42:44Ama bizim bütün hava savunma sistemimiz sadece S-400'den mütevellit de değil.

00:42:48Bizim çelik kubbe diye yaptığımız bir proje var.

00:42:52Ve bu proje bana göre şu an dünyanın en iyisi.

00:42:54S-400 bu katmanlardan biri.

00:42:57Dolayısıyla bu çelik kubbenin içerisinde alçak, orta, yüksek irtifa, uzun menzil, hava savunma sistemleri konusunda şu an hala yürüyen çok sayıda proje var.

00:43:10Bunların bir kısmı envantere girdi, bir kısmı envantere girmeyi bekliyor.

00:43:13Bunların hepsinin bütün entegrasyonun tamamlandığı takdirde S-400'de bu yapıya entegre edildi.

00:43:20O da yerini alacak.

00:43:21Ve dolayısıyla Türkiye ihtiyaç haline Allah düşürmesin veya Allah kullandırmasın.

00:43:26Bunu kullanmak üzere gereken her türlü tedbiri alacak.

00:43:28Yine bazı çatlak sesler de böylesi bir tepki oluştuğu için meslebe yine açıklama yapmak durumunda kaldı.

00:43:36Buradan yineleyelim.

00:43:37S-400 aktif.

00:43:38İstediğimiz zaman kullanmak üzere de envanterde.

00:43:41Ve bunda böyle iade veya kullanmamak gibi hiçbir durum yok.

00:43:44Kesinlikle.

00:43:46Şimdi Teknofest alanını da gezdik.

00:43:48Burada yerli ve milli araçları da görüyoruz.

00:43:51Ve sadece İsrail değil ama Türkiye'nin bölgedeki caydırıcılığını devam ettirmesi için buradan ne tür bir mesaj veriliyor aslında bu konuda?

00:44:03Şimdi bu sadece bir fuar değil.

00:44:04Sadece bir etkinlik değil.

00:44:07Elbette bakın şu an izleyenlerimiz işte ekranda görüyorlar.

00:44:11Pırıl pırıl gençler ilkokuldan tut üniversiteye kadar.

00:44:15Az önce yine göz yaşatan tablolar gördük.

00:44:19Hepsi gelip burada abilerinin kardeşlerinin yattıklarını görmek için seferber olmuşlar.

00:44:26Ve herkese de büyük bir mutluluk, gurur, böyle kendine güven var.

00:44:32Şimdi bu tamam bize bir kazanım ve sahada ürettiğimiz etkinliğinde burada ete kemiğe bürünmüş hali.

00:44:38Ama bizim burada bu etkinlikte, Teknofest konusu ve diğer savunma sanayi fuarlarında görülmeyen bir faktör daha var.

00:44:47Dışarıya verdiğim mesaj.

00:44:48Nedir o?

00:44:49Şimdi burada diyorsun ki dünyaya, ey dünya devletleri, ey şer güçler, ey şer güçler.

00:44:57Biz burada şu sahada gördüklerinizin hepsini üreten bir ülke haline geldik.

00:45:02Biz bunları sizin gibi kötü maksatlar için değil, sizler gibi kötü maksatlı olanlara karşı kullanılmak üzere üretiyoruz.

00:45:09Dolayısıyla hesabınızı yeniden yapın.

00:45:11Bizim verdiğimiz esas mesaj bu.

00:45:13Ve zannediyorum alması gerekenler de alıyor bu mesajı.

00:45:16Çok teşekkür ediyoruz.

00:45:17Terör ve güvenlik uzmanı Coşkun Başbuğ'yla sıcak gelişmeleri, dünya gündemini de konuşmuş olduk.

00:45:23Teknofest'te heyecan devam ediyor.

00:45:25Bugün ikinci gün takipteyiz.

00:45:27Buğra Benlioğlu ile birlikte.

00:45:28Peki devam edelim.

00:45:33İsrail'in aşırı sağcı Filistin karşısı Maliye Bakanı Smotrich,

00:45:37Gazze'de büyük bir emlak ganimeti var ve biz bunu ABD ile nasıl paylaşacağımızı konuşmalıyız dedi.

00:45:43Söz konusu planında Trump'ın masasında durduğunu belirtti.

00:45:46Gazze'yi yıktık, şimdi kentsel dönüşüm zamanı dedi.

00:45:49Bir iş planı var.

00:45:52Dikkatle dinleyin.

00:45:53En profesyonel ekipler tarafından hazırlanmış ve Başkan Trump'ın masasında.

00:45:57Bunun nasıl büyük bir gayrimenkul kazancına dönüşeceğini gösteriyor.

00:46:00Şaka yapmıyorum.

00:46:01Kârlı.

00:46:01Amerikalılarla görüşmelere başladım.

00:46:03Bunu artık ciddiyetle söylüyorum.

00:46:05Bu savaş için çok para ödedik.

00:46:07Bu yüzden ileride Gazze'de arsa pazarlamasından alacağımız payın nasıl bölüşüleceğini konuşmalıyız.

00:46:11İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Smotrich işte bu ifadelerle her adımın enkaza çıktığı Gazze şeridi için Gazze'de zengin bir emlak ganimeti var.

00:46:22Bunu Amerikalılarla nasıl paylaşacağımızı konuşmalıyız dedi.

00:46:25Ayrıca söz konusu emlak ganimeti planına dair detayların ABD Başkanı Donald Trump'ın masasında olduğunu da belirtti.

00:46:35İsrail'i bakanın bu açıklamaları yaparken kahkaha atması ise dikkatlerden kaçmadı.

00:46:41Smotrich ayrıca şaka yapmadığının da altını çizdi ve skandal açıklamalarına bir yenisini daha ekleyerek kentsel dönüşümün ilk aşaması olan yıkımı tamamladık dedi.

00:46:55Ve şimdi şaka yapmıyorum.

00:46:57Kentsel dönüşümün her zaman ilk aşaması olan yıkım aşamasını tamamladık.

00:47:01Şimdi inşa etmemiz gerekiyor.

00:47:03Bu çok daha ucuz.

00:47:0360 bin daha fazla Gazze'nin hayatını kaybettiği Gazze şeridinde düşündükleri inşanın ise çok daha ucuz olduğunu söyledi.

00:47:11Kocaeli'nin Kandıra ilçesindeki pembe kayalıklar koyunda Rapid isimli ticari gemi karaya oturdu.

00:47:23Mürettebatı kurtarma operasyonu helikopterle başarıyla tamamlandı.

00:47:28Aktaralım detayları.

00:47:29Görüntüler Kocaeli'ndeki pembe kayalıklar koyundan.

00:47:31Sabah saatlerinde Rapid isimli ticari kargo gemisi kıyıya yakın seyrederken kayalıklara çarparak karaya oturdu.

00:47:40Tanzanya bayrağı taşıyan kargo gemisinin Ukrayna'ya gittiği belirtildi.

00:47:457 kişilik gemi mürettebatını kurtarma çalışmaları ise helikopter desteğiyle tamamlandı.

00:47:51Mürettebatın sağlık durumunun iyi olduğu öğrenildi.

00:48:01Kısa bir araya gidelim. Saat başında buradayız.

00:48:18Merhabalar. Devam ediyoruz günü ortasına. Kısa bir aranın ardından sıcak bir haberle başlayacağız.

00:48:23Trabzon Akçabat'ta sabah saatlerinde bir işletmenin deposunda yangın çıkmıştı.

00:48:28Ve ekiplerin müdahalesi sonucu yangın büyük ölçüde kontrol altına alınmıştı.

00:48:34Ancak o yangının yeniden başladığı bilgisi haber merkezimize ulaştı.

00:48:39Hemen görüntüleri getirelim ekranlarınıza.

00:48:41Trabzon Akçabat'tan sabah saatlerinde bir işletmenin deposunda bilinmeyen bir nedenle çıktı yangın.

00:48:48İhbar üzerine ekipler olay yerine sevk edildi.

00:48:52Karaduman gökyüzünü kapladı.

00:48:53Ekipler yangını büyük ölçüde kontrol altına aldı.

00:48:58Soğutma çalışmaları sürüyor bir yandan ama yangının yeniden alevlendiğini yeniden başladığını söyleyelim.

00:49:09Sıcak bir bilgi.

00:49:11Trabzon'da bir depoda çıktı yangın.

00:49:14Sebebi henüz bilinmiyor.

00:49:15Şu an canlı olarak görüntüler o noktadan Trabzon'dan Akçabat'tan ekranlarınıza geliyor.

00:49:21Dediğimiz gibi sabah saatlerinde çıkmıştı bu yangın.

00:49:25Ekipler hemen olay yerindeydi.

00:49:27Kontrol altına alınmıştı aslında ama yangın yeniden o noktada başladı.

00:49:33Alevler yeniden görülmeye başladı.

00:49:35Şu an yine görüyorsunuz Büyükşehir Belediyesi'nin araçlarını görüyorsunuz.

00:49:42O noktada yangına müdahale ediyor.

00:49:44Ekipler yangını kontrol altına alabilmek için büyük bir çaba sarf ediyorlar.

00:49:51Yangının çıkış sebebini bilmiyoruz tabii.

00:49:53Teknik bir sorun daha mı çıktı?

00:49:55İnsan kaynaklı bir sebep mi?

00:49:57Netleştikçe aktarmayı sürdüreceğiz.

00:49:59Ama sabah çıkan bu yangının yeniden başladığını söyleyelim.

00:50:05Ekranlarınıza da hem havadan hem karadan canlı olarak görüntüleri ekranlarınıza getiriyoruz.

00:50:11Tabii netleştikçe bilgiler aktarmayı sürdürüyor olacağız.

00:50:15Şu anda yangının devam ettiğini biliyoruz.

00:50:18Ekiplerin çalışmaları devam ediyor görüyoruz.

00:50:21Gelişmeleri aktarıyor olacağız.

00:50:23Devam edelim.

00:50:31Türkiye'nin arşivlerinde Kudüs'e ait tapular bulunuyor.

00:50:35Toplam 47 zabıt kayıt defterinde 171.306 tabu kaydı var.

00:50:41Ve bunun 133.365'i özel mülkiyete, 37.671'i de vakıflara ait.

00:50:48CNN Türk bu haberi Doğa Başak Öztürk, tapuları uzman konuyla bize aktaracak sözü doğaya bırakıyoruz.

00:50:571516'da Yavuz Sultan Selim'in fethiyle Osman idaresine geçen yaklaşık 400 yıl Türk yönetiminde kalan Kudüs'ün önemi yeniden gündemde.

00:51:05Bizler de şimdi Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na bağlı Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü'nün arşiv bölümündeyiz.

00:51:12Ve yanımızda eski yazı uzmanı Hakkı Şahin var.

00:51:15Burada Kudüs'le ilişkin Osman döneminden kalma 170.000 tapu kaydı bulunuyor.

00:51:20Ve konuğumuzla birlikte bu kayıtların, bu tapu belgelerinin önemini konuşacağız.

00:51:25Efendim hoş geldiniz yayınımıza öncelikle.

00:51:26Hoş bulduk, iyi yayınlar diliyorum.

00:51:28Burada gördüğümüz tapu belgelerinin önemi, anlamı nedir? Bunlar neler ifade ediyordur?

00:51:33Örneğin şu an tam karşımızda duran belgenin niteliği nedir? Biraz açıklar mısınız?

00:51:38Elbette memnuniyetle. Üç kıta üzerinde oldukça geniş bir coğrafyada hakimiyet kuran Osmanlı Devleti,

00:51:45birçok milleti ve inanışı bünyesinde barındırmış resmi evrakın muhafazasına bugünkü tabirle arşivciyle büyük önem vermiştir.

00:51:52Bu belgelerin tutulduğu, muhafaza edildiği en önemli arşivlerden birisi de Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü arşividir.

00:51:58Osmanlı'dan devraldığımız bu zengin tarihi miras sadece Türkiye için değil, Osmanlı Devleti'nin yıkılmasından sonra aynı topraklarda devlet kurmuş,

00:52:06birçok milletin milli ve ortak tarihlerin tespiti ve yazılmasında başvurulabilecek en önemli kaynaklardır.

00:52:12Osmanlı hudutları dahilindeki tüm bölgelerde arazi, nüfus, yetiştirilen hayvan ve ürünlerin çeşit ve miktarları ile gelirlerini kayıt altına alarak Tapu Tahrir Defteri oluşturdu.

00:52:23Yani bunlar mülkiyet öncesi döneme aittir. Soru konusu ettiğiniz defterimiz Kudüs'e ait efkaf defteridir.

00:52:32Kudüs'e ait arşivimizde askeri, idari ve mali konuları kapsayan 1562 yılından itibaren başlayan 9 tane Tahrir Defteri vardır.

00:52:42Bu Tahrir Defterlerinden olan Kudüs Efkaf Defteri 1562 tarihlidir ve burada 144 tane vakfın isimleri, gelirleri ve giderleri kayıt altına alınmıştır.

00:52:58Burada şahsi kayıtlar da bulunuyor değil mi? Sadece vakıf değil haklı.

00:53:02Evet, evet şahsi kayıtlar da bulunuyor ki Osmanlı'da mülkiyet daha sonra dönemde başlıyor.

00:53:091839 Tahrir Tanzimat Fermanı'nın etkisiyle mülkiyet hakkı tanınıyor ve taşınmazlar kayıt altına alınıyor.

00:53:17Ve hak sahiplerine de tuğralı tapu senedi veriliyor.

00:53:20Bu görevi yerine getirmekle de defterhaneyi amire kalemi yetkili kılınıyor.

00:53:25Ve bu defterler iki nüshah oluşturuluyor.

00:53:29Oluşturulan bir nüshahsı işlemin yapıldığı mahalle birimde kalıyor, diğer nüshahsı merkeze defterhaneye gönderiliyor.

00:53:36Mahallinde bu kayıda bir zarar gelirse doğal afet, yangın, sel gibi o zaman merkezden çoğaltılıp bu defter tekrar ilgili yere gönderiliyor.

00:53:46Peki bu kayıtların dijital ortama geçirilmesi söz konusu mu?

00:53:50Yani bunların korunma süreci nasıl işliyor?

00:53:54Arşivimizde iklimlendirme cihazları, nemlendirme cihazları mevcut.

00:53:58Yani arşiv standartlarına göre bir koruma sağlıyoruz.

00:54:03Ama biz bunları daha sonraki yıllara, gelecek nesneleri aktarmak için 2005 yılında bir proje başlattık.

00:54:10Tahrir projesi.

00:54:12Ve bu proje kapsamında yurt dışına ait zabıt kayıt defterlerinin tahrir defterlerinin dijital görüntüsünü aldık.

00:54:20Özel mülkiyete ilişkin kayıtlarında transkribini yaptık.

00:54:23Şu anda onunla ilgili bilgisayar ortamında isme göre sorgulama da yapabiliyoruz.

00:54:28Ki bu defterlerde özel mülkiyet kayıtları var ve malike ilişkin bilgiler mevcut.

00:54:36İşte taşınmazın bulunduğu ili, ilçeyi, köyü, taşınmazın hududunu, mevkisini, miktarını, bu taşınmaz nasıl elde edilmiş, kimin adına tescil edilmiş hepsini burada görmek mümkündür.

00:54:50Örneğin biraz ilerleyelim. Şuradaki defterde neler yazıyor Hakkı Bey? Yani bu defterlerin içerikleri nelerdir?

00:54:59Şimdi şöyle, bu zabıt defteridir. Biraz önce bahsettiğim özel mülkiyete ilişkin tutulmuş defterlerdir.

00:55:07Neler yazıyor?

00:55:07Burada taşınmazı ve malike ilişkin bilgiler var.

00:55:10Yani taşınmazın bulunduğu köyü, hududu, bu taşınmazın miktarını kimin adına tescil edildiği yazıyor.

00:55:20Yani malik isimleri baba adıyla birlikte kaydedilmiştir burada.

00:55:25Bu kayıtların aynı zamanda uluslararası alanda, uluslararası hukukta da bir geçerliliği var değil mi?

00:55:30Bunlar devletin resmi belgeleridir.

00:55:33Ki bunlar zaten hazinedir.

00:55:37Bunlar elbette hukuki delil olarak kullanılır.

00:55:40Peki Türkiye'de bulunmalarının, şu an yaşadığımız dönemde göz önünde bulundurulduğunda, bu tarihi Kudüs kenti için önemi nedir?

00:55:51Burada başka ülkelere, başka bölgelere ait de kayıtlar var. Osmanlı arşivleri var.

00:55:56Bunun öneminin biraz daha altını çizebilir miyiz?

00:55:58Yani nelerdir? Bu defterlerin asıl önemi nedir?

00:56:01Şimdi şöyle, tabii bizim arşivimizde sadece Kudüs'e ya da Filistin'e ait kayıtlar yok.

00:56:08Tarihi bağımız olan 26 ülkenin kayıtları burada.

00:56:12Yani Osmanlı bağı kesi olan devletler.

00:56:15Hatta bunların 14 tanesi Avrupa kıtasında, 11 tanesi Asya, bir de Kuzey Afrika'da olmak üzere 26 ülkenin kayıtları var.

00:56:22Ve bu ülkelere biz arşiv desteği sağlıyoruz.

00:56:27Bu defterler için üstte oluşturulmuş.

00:56:30Yani birisi mahallinde, birisi merkezde.

00:56:32Merkezdeki defterler günümüze kadar intikal etmiş.

00:56:35Ama mahallindeki defterler o kadar şanslı değiller.

00:56:39Günümüze kadar intikal etmeyenler çok.

00:56:41Ama bizdeki defterin tamamı günümüzde de korunmaya devam ediyor.

00:56:46Çok teşekkür ederiz Akku Bey.

00:56:47170 bin kayıt bulunuyor değil mi bu arşivde?

00:56:50Şimdi Kudüs'e ait 47 tane zabıt kayıt defterimiz var.

00:56:55Ve bu defterler içerisinde 170 bin tane tapu kaydı mevcut.

00:57:00Bunun 37 bin tanesinde de vakıf ilişiği, vakıf belirtmesi kayıtlar vardır.

00:57:05Üç İbrani din içinde çok önemli olan 400 yıl Türk yönetiminde kalmış bir kent.

00:57:11Ve burası bir Osmanlı tarihi arşiv, tarihi hazine diyebiliriz.

00:57:16Uzmanımız Hakkı Şahin'le birlikte burada bulunan kayıtların önemini konuştuk diyelim.

00:57:22Ve sözü yeniden İstanbul'a bırakalım.

00:57:27Peki devam edelim.

00:57:29Gündemdeki bir diğer başlıkla Fransa'ya bakacağız.

00:57:32Fransa bugün son yılların en büyük kitlesel protestolarından biri olması beklenen yeni bir grev dalgasına hazırlanıyor.

00:57:39Ülke genelinde 250'den fazla miting planlanmış durumda.

00:57:42Ve yetkililer katılımcı sayısının 800 bini aşabileceğini tahmin ediyor.

00:57:47Şimdi gideceğiz o noktaya.

00:57:48CNN Türk Paris temsilcisi Arzu Çakırmorin katılacak yayına.

00:57:52Arzu hoş geldin.

00:57:54Ben de Burçak.

00:57:56Şimdi hemen oradaki durumu sorarak başlayayım ama.

00:57:58Şunu aslında sormak istiyorum.

00:58:00Yani Fransız halkını ne döktü sokağa?

00:58:03Anı neden ne?

00:58:04Ne talep ediyorlar da bu kadar büyük bir gösteri yapılıyor şu an o noktada?

00:58:10Aslında Burçak bu noktaya nasıl gelindiğini zaman zaman yayınlarımızda anlattık.

00:58:15Sabah buradaki hazırlıkları aktardık.

00:58:17Şimdi de çok kısa hemen hazırlıklara bir göz atalım.

00:58:21Ve ne istiyor bu insanlar?

00:58:23Neden bu kadar çok sayıda insan?

00:58:25Görüyorsunuz şu anda Forsevriye Sendikası'nın konuşlandığı noktadayız.

00:58:29Basti meydanındayız.

00:58:31Fransa Cumhuriyeti'nin, Fransız devriminin sembol meydanı burası.

00:58:35Bu anlamda da önemli.

00:58:37Hemen arkada polis güvenlik önlemleri almış durumda.

00:58:40Bütün yollar polis araçlarıyla kapatılmış durumda.

00:58:47Şu anda işçiler sandviçlerini yiyip biraz sonra büyük yürüyüşe başlayacaklar.

00:58:51Burada Forsevriye karşı tarafta SFT Sendikası.

00:58:55Ülkenin en büyük sendikal konfederasyonu.

00:58:58Sekiz büyük konfederasyonun çağrısı üzerine bugün toplandılar.

00:59:01İşte bu nedenle son derece yoğun bir katılım olacak.

00:59:05Bir milyonu aşkın kişinin bu meydana toplandığı.

00:59:09Bütün Fransa'da iki yüz altmış noktada meydanlara toplanması bekleniyor.

00:59:14Karşıda da ülkenin en önemli sendikal konfederasyonu.

00:59:18SFT'nin hazırlıklarını görüyoruz.

00:59:21Dediğim gibi hazırlıklar başladı.

00:59:24Bundan sonra talepler gündeme gelecek sloganlarla, pankartlarla.

00:59:29Peki ne istiyor bu kalabalık?

00:59:31Bunu da yavaş bir özetle anlatmaya çalışalım.

00:59:34Üç ana talepleri var bu kalabalığın.

00:59:37Bir numaralı talebi geçim derdi, geçim sıkıntısı.

00:59:41Yani Fransız halkı şu andaki ücretleriyle geçinemiyorlar.

00:59:45Asgari ücret yıllardır dondurulmuş durumda.

00:59:48İkinci sıkıntı gelir adaletsizliği, vergi adaletsizliği.

00:59:53Bir Zükman vergisi depremi yaşanıyor Fransa'da.

00:59:56Zükman isimli, Gabriel Zükman isimli bir ekonomistin zenginlerin hiç vergi ödemediği,

01:00:02aşırı zengin 1800 kişinin hiç vergi ödemediği bir takım yollar kullanarak gelirlerini ya hisse senedine ya da holdinglere yatırarak hiçbir şekilde vergi ödemediklerini

01:00:16orta halli bir vatandaşın onların iki katı vergi ödediğini ortaya koydu ve bir an evvel vergi adaletinin oluşması gerektiğini söyledi.

01:00:27Bütçede, bütçe açığı var biliyorsunuz.

01:00:30Üç trilyonu aşmış durumda Fransa'nın bütçe açığı.

01:00:33Ülke ekonomisini çok ciddi anlamda sarsıyor ve bu bütçe açığının kapatılması için bir ardına hükümetler devrildi biliyorsunuz burada.

01:00:42Şu anda Sebastian Le Corne 10 gündür yeni hükümeti kurmaya çalışıyor ama bütçe açığını kapatmayı bizim üzerimizden düşünmeyin diyor bu insanlar.

01:00:52Bir de Fransa, Avrupa'nın OECD'nin en çok vergi veren halkı Fransız halkı bu vergiler nereye gidiyor?

01:00:59Hastaneler geriliyor, okullar geriliyor, kamu hizmeti geriliyor.

01:01:02Peki bu paralar nerede kullanılıyor diye hesap soruyorlar bugün.

01:01:06Fransa, eylemler ülkesi Burçak ve bugün de bu haklarını sonuna kadar kullanıp Cumhurbaşkanı Mahmut'un istifasını istemeye dönük bir takım sloganlarla ve asla bütçe açığını çalışanların sırtından alamayacakları şeklindeki sloganlarla bugün hükümete mesaj verecekler.

01:01:26Başbakan daha koltuğuna gelmeden, hükümeti seçemeden, oluşturamadan son yılların en büyük sosyal eylemiyle karşı karşıya güvenlik önlemi de çok yoğun.

01:01:3780 bin polis ve jandarma görev yapıyor bugün.

01:01:40İçişleri Bakanı asla izin vermeyeceğiz dedi taşkınlıklara.

01:01:44Sendikalar İçişleri Bakanı'nı yangına körükle gelmekle ve bilerek insanları kışkırtmakla suçluyor.

01:01:51Suçluyor bakalım neler olacak.

01:01:53Şimdi Basri Meydanı'na iş yerlerinde başlayan grevlerle ilerliyor çalışanlar.

01:01:58Bir saat sonra da yürüyüş için başlayacağız Burçak.

01:02:01Şimdi talepleri sıraladın sen Arzu.

01:02:04Geçim derdi dedin, gelir adaletsizliği dedin, bütçe açığını kapatma talebi var ki hükümetler devrildi bu konuda ama sonuç yok diyorsun.

01:02:12Ya Macron hükümeti bu eylemler karşısında nasıl bir tavır alıyor?

01:02:15Ne konuşuluyor mesela?

01:02:16Hükümet bu yola çıkacak insan sayısına göre bir dalga yaşanması bekleniyor.

01:02:26Sosyal bir dalga ve bu dalgaya dayanamayacak yorumlar var.

01:02:29Arzu bir yandan da şimdi canlı görüntüleri veriyoruz ekrana.

01:02:32Oraya da bir kulak verelim.

01:02:33Rennes kentinde, Nantes kentinde, Fransa'nın bu sabah Marsilya kentlerinde çok büyük eylemler oldu.

01:02:45Gerdürlüğü önünde bütün bugün çünkü onu söylemeyi unuttuk Burçak.

01:02:53Bugün hastaneler, okullar, bütün toplu taşım araçları yüzde elli ile doksan arasında greve, genel greve katılmış durumda.

01:03:02Yani grev çalışan kesimlerce hem kamu çalışanı hem özel sektör tarafından çok güçlü bir şekilde destekleniyor.

01:03:11Bunu söyleyelim.

01:03:12Peki.

01:03:12Eczanelerin örneğin bugün eczaneler kapalı.

01:03:15Yüzde doksanı bugün greve katılıyor.

01:03:17Biraz daha bu sabah gösterdik kapalı eczaneleri.

01:03:21Bugün gerçekten çok net bir metaj gidecek hükümete.

01:03:25Bakalım beklenen, korkulan olacak mı?

01:03:28Bin kadar Black Block üyesi siyah giyimli gencin maskeleriyle ve kapişonlarıyla eylemlere sızıp şiddet olayları gerçekleştireceği yolunda istihbaratlar var.

01:03:39Bakalım sakin geçecek mi?

01:03:41Siyasi liderler ve sindikalar sükunet çağrısı yaptılar.

01:03:44Asla ataşkınlık olmasın.

01:03:46Bugün önemli dediler.

01:03:47Bugün gerçekten önemli.

01:03:49Başbakan Sebastian Reconi belki de hükümete oturamadan daha meşruiyetini kaybedecek.

01:03:54Bütün bu soruların yanıtı bugün bu eylemlerden çıkacak.

01:04:00Sayı, katılım ve mesajlara bağlı olacak.

01:04:02Arzu ben bir yandan da Filistin bayrakları görüyorum şu an ekrana yansıyan canlı görüntülerde.

01:04:08Evet, Filistin davasını destekliyor Fransız polu ve sindikalar.

01:04:15Filistin'in biliyorsunuz pazartesi günü çok önemli bir gün.

01:04:19Birleşmiş Milletler'de pek çok Avrupa ülkesi Fransız'ın liderliğinde Filistin devletini tanıyacak.

01:04:26Çok büyük baskı var siyasi anlamda fakat tabanda da çok önemli bir destek var.

01:04:32Taban Filistin davasına destek veriyor.

01:04:34Hemen her eylemde Filistin bayraklarını görüyoruz.

01:04:37Ve Filistin bilimde Arapça olarak sloganları atıyor bütün Fransızlar.

01:04:44Çok ilginç manzaralara şahit olduk.

01:04:46Ve Filistin'e özgürlük, Filistin halkına destek şeklinde pek çok slogan.

01:04:51Biz hepimiz Filistinli çocukların sloganlarını duyduk.

01:04:55Burada çok net bir şekilde Fransız kamuoyu Filistin davasını, Filistin devletini ve Filistin'deki insani dramı lanetliyor.

01:05:06Ve Filistin devletinin kurulmasını destekliyor.

01:05:09Arzu bir yandan da çok büyük bir katılım var diyorsun aynı zamanda.

01:05:14Yani %50 ile %90'ın arasında baktığında işte ulaşımda, kamut hizmetlerinde katılım görüyorum.

01:05:21Eczaneler kapalı diyorsun.

01:05:23Güvenlik güçlerinin aldığı önlemler yeterli mi?

01:05:25Senin gözlemlerin neler?

01:05:29Son derece ağır bir güvenlik önlemi söz konusu.

01:05:33Çünkü İçişleri Bakanı Cumhurbaşkanlığı'na oynuyor Burçak.

01:05:35Buradan aşırı sağında bir sınavı var.

01:05:38Sağ ve aşırı sağda bu gösterinin başarısızlığına bağlamış durumda.

01:05:43Önümüzdeki hükümetin nasıl kurulacağını dolayısıyla Zükman vergisine karşı çıkıyorlar.

01:05:50Zenginleri rahatsız edersek kaçarlar ülkeden, başka ülkelere kurarlar şirketlerini diyorlar.

01:05:55Onlar bu ülkenin yapı taşları diyorlar.

01:05:57Dolayısıyla İçişleri Bakanı var gücüyle bütün polis teşkilatını 260 gösteri noktasına yığmış durumda.

01:06:05Özellikle Yaşkent, Paris'e hatta bu sabah sendikalar bu kadar çok 10-15 bin civarında olmasına alıştıkları polis gücünün 80 bine yükselmesinden büyük ölçüde şikayet ediyorlar.

01:06:18Ve bunun provokasyonlara yol açabileceğini dile getiriyorlar.

01:06:20Aslında galiba bunun daha kısa, daha küçük katılımlı bir eylem olması bekleniyordu ama giderek büyüdü.

01:06:27Doğru mu gözlemliyorum arzun?

01:06:29Bu kadar büyük bir etki de beklenmiyordu sanıyorum.

01:06:32Geçen ustaki eylemlere 25 bin kişi katılacak dendi.

01:06:36O zaman sadece Zükman vergisi için yürümüştü.

01:06:39Gençler yürüdü daha çok.

01:06:41250 bin kişi yürüdü.

01:06:42Bu hafta önce 300 bin, 500 bin rakamlar açıklandı.

01:06:46Bugün İçişleri Bakanlığı bu sabah 900 bin kişi bekliyoruz dedi.

01:06:50Sendikalar ise 1 milyonu aşacaklarını söylediler.

01:06:53Fransızlar bu konuda çok kararlı.

01:06:55Bu hükümet, bu vergileri yoksulların sırtına bu sefer yüklemeyecek sloganıyla bu sefer seslerini güçlü bir şekilde duyurmaya çalışıyorlar.

01:07:04Bakalım duyabilecek mi?

01:07:06Elize Sarayı'ndan ses yok.

01:07:07Macron, New York'a gidecek Filistin için.

01:07:10Bakalım nasıl ilerleyecek gelişmeleri.

01:07:12Tek tek ardı ardına önce burayı, sonra siyasi gelişmeleri, sonra meclisteki oylamaları hepsini izleyip aktaracağız.

01:07:19Peki Arzu Çakır, Morin Aksar'da çok teşekkür ediyoruz.

01:07:23Arzu, Aksar'dın bilgiler için kolaylıklar diliyoruz sana da.

01:07:27Teşekkür ederim.

01:07:27Devam edelim.

01:07:37Herkes üniversite okumalı mı?

01:07:39Dünya bu konuyu konuşuyor.

01:07:40Birçok sektörün otomatikleştiği bir dönemde beden gücüyle yapılan meslekler aslında revaçta.

01:07:46Aslında soru şu, çok okuyan mı meslek bilen mi şanslı?

01:07:50İnceleme haberimizde uzman isimlere sorduk.

01:07:52Geleceğimi göremedim, ondan dolayı bıraktım, ticarete atıldım.

01:08:08Ne okuyordunuz?

01:08:09Pazarlama.

01:08:10Şu an ne iş yapıyorsunuz?

01:08:12Otomotiv üzerine tamir, elektrik, aksesuar parçaları tedarik edip montaj yapıyoruz.

01:08:18Direkt mesleğe yöneliyorlar, daha çok birikim yapmayı düşünüyorlar.

01:08:21Meslek öğrense dahi okuyup da okuyanlar işsiz kalıyor bence.

01:08:25Çok tanıdıklarım var, iş bulamıyor.

01:08:27Eskiden iş hayatına erken atılınırdı.

01:08:29Şu anda iş uzadı da uzadı.

01:08:31Şimdi üniversite eğitimi derken zaman uzadıkça uzuyor.

01:08:35En erken mezun olan kişinin yaşı 22 oluyor.

01:08:38Yani iş hayatına atılmak için 22'yi geçiyor.

01:08:41Peki doğru zamandır?

01:08:42Geç kalmış olmuyor muyuz?

01:08:44Yani çok okuyan mı, meslek bilen mi şanslı?

01:08:47Bugünkü geldiğimiz bu zeminde tabii ki iş bulabilme, hatta daha yüksek maaşlı iş bulabilmenin yolu meslek alanlarından geçmektedir.

01:08:56Bu anlamda ücret politikaları değerlendirildiğinde, 4 yıllık fakülte mezunlarından,

01:09:01hatta akademik kadrolarda çok yüksek mertebelere erişmiş akademisyenlerden bile daha fazla kazanç elde edebilen meslekler vardır.

01:09:11İnşaat alanlarında, sanayide, teknolojik alanlarda çokça ihtiyaç olduğu için

01:09:17tabii ki ücret politikaları bakımından daha fazla ücret kazanayım, daha konforlu bir hayata erişebileyim diye baktığınızda

01:09:25o zaman tabii ki meslek alanlarında istihdam olmak ve mesleki alanları tercih etmek çok daha makul ve mantıklı görünüyor.

01:09:35Meslek öğrenen çok şanslı şu anda.

01:09:37Üniversite okuyup bitirenler iş bulamıyor.

01:09:39Keza bir avukat dahi okuduktan sonra asgari ücretle işe başlıyor.

01:09:43Ama meslek öğrenen tam tersi bunun 4-5 katı paralıyor.

01:09:48Dijitalleşme, otomatikleşme çok sektörde etkili oldu.

01:09:52Artık beden güçlü meslekler revaçta ve artık para eden mesleklerin başında zanaatkarlık geliyor.

01:09:57Zanaat için de küçük yaşta işe başlamak lazım.

01:10:00Atalarımızın dediği gibi ağaç yaşken eğiliyor.

01:10:03Peki eğitim sürecinin bu kadar uzun olması iyi bir şey mi?

01:10:06Mutlaka uygulamalı eğitimlerin, yani meslek dediğiniz şey ağaç yaşken eğilir misali,

01:10:13mutlaka birçok meslekte o el yatkınlığının ortaya çıkabilmesi için

01:10:18o kemik veya iskelet sistemindeki gelişimin durduğu zeminden sonra değil.

01:10:24Yani 20-25 yaşından sonra zaten bir insanın bütün iskelet yapısı ne iş yapıyorsa,

01:10:29ne yapıyorsa ona göre şekillenmiş olacağından dolayı

01:10:33bu çocukların, gençlerin çok erken yaşlardan itibaren bu mesleki sahalarda

01:10:39el kabiliyetlerinin, becerilerinin geliştirilebilmesi için yönlendirilmesi gerekiyor.

01:10:45Şimdi bir zanaatkarın, bir el ustasının el emeği ortaya koyabilmesi için

01:10:52o ellerin çok erken yaşlarda bu kabiliyete, bu yatkınlığa erişmesi gerekiyor.

01:10:58Bunun da bir bilimi, bir eğitimi olması gerekiyor mesleki.

01:11:01Ortaokuldan, liseden mesleki olarak seçilmesi gerekiyor.

01:11:04Yani şurada mesela ben 15 yıldır bu işi yapıyorum

01:11:07ya da yanında 15 yıldır işi yapan var, belki belgesi yok.

01:11:09Çoğu kasaba gezdim, belgesi yok.

01:11:11Artık hem dünyanın hem de Türkiye'nin ortak sorunlarından biri,

01:11:14üniversiteli işsiz.

01:11:15Okul süreci devam eden gençler, çalışmaya alışamıyor.

01:11:18Çalışma sürecine ayak uyduramıyor.

01:11:21Üniversiteli gençlerin çalışma hayatına geç atılması,

01:11:24çalışma sistemine uyum sağlayamaması anlamına mı geliyor?

01:11:27Kesinlikle meslek öğrenmek daha iyi.

01:11:29Yani çünkü 2 sene, 4 sene üniversite bölüm okuyorlar

01:11:33ve atanmayı bekliyorlar, iş problemleri yaşıyorlar.

01:11:36Bu şekilde daha iyi, daha hızlı.

01:11:38Hayatı, gerçekleri ve nakit kazanıyorlar hızlı bir şekilde.

01:11:41Daha iyi yani.

01:11:422 yıllık üniversite okudu, 4 yıla tamamladı ama bir şey yapamadı.

01:11:46Kendi işine korudu, kendi işinde çalışıyor.

01:11:49Üniversitede işsizlerin sayısı artıyor.

01:11:51Peki soru şu, okumayan okuyandan daha mı şanslı oluyor?

01:11:54Bu ne anlama geliyor?

01:11:56Neden gençler mesleğe teşvik edilmiyor?

01:11:58Bizim gençlerimize aslında meslekleri mutlaka sevdirmemiz gerekiyor.

01:12:09Bunu yapabilmenin en temel yollarından bir tanesi de

01:12:11bu mesleklerin de saygın olduğunu,

01:12:14her mesleğin kendi çerçevesinde mutlaka yaşatılması gereken bir değer olduğu

01:12:20konusunun gençlere çok iyi anlatılması gerekiyor.

01:12:22Burada toplumsal bakışın, perspektifin değiştirilmesine ve dönüştürülmesine de ihtiyaç vardır.

01:12:29Yani benim çocuğum illa masa başında olsun veya işte efendim takım elbiseli, kravatlı olsun

01:12:36gibi bir zeminden bakmak yerine her mesleğin aslında kendi çerçevesinde geri doldurulamaz olduğu veya

01:12:44onun saygın olduğu, bunlar arasında aslında insan olarak insan olması hasebiyle

01:12:51hiçbir ayrımın yapılamayacağı, yapılmaması gerektiği ve aslında onun olmazsa olmaz olarak değerlendirildiğinde

01:13:00çok saygın bir yere tekabül ettiğinin toplumda bir algı olarak da mutlaka güçlü bir şekilde yeşertilmesi ve yaşatılması gerekiyor.

01:13:0949 yaşındayım.

01:13:11Peki üniversite okudun mu?

01:13:12İstanbul Üniversitesi 2 yıllık meslek yüksek o terk.

01:13:15Peki siz üniversite okudunuz mu?

01:13:17Ben okumadım üniversite.

01:13:18Kaç yaşında bu mesleğe başladınız?

01:13:2010 yaşında bu mesleğe başladım.

01:13:21Şu anda yaşım 40.

01:13:23Şükürler olsun ki bir üniversiteden okuyanlar daha üstün durumdayız.

01:13:28Aylık böyle ortalama bir ustanın maaşları ne kadar?

01:13:32Şu anda bir ustanın maaşı, gerçi usta bulamıyoruz ama şu anda maaşlar 150-160 bin civarında.

01:13:37Usta niye bulamıyorsun?

01:13:39Yetişmiyor usta.

01:13:41İnsanlar çocuklarını okutuyor.

01:13:42Çocuklarını okuttuğu için de bu sektöre vermiyorlar.

01:13:46Ama bu meslek sektörü her zaman bir üniversite okuyanlar daha başarılı ve daha güzel.

01:13:52Son sorular şunlar.

01:13:53Çok okuyan mı, meslek bilen mi şanslı?

01:13:55Gençler meslek öğrenmeyi tercih etmeli mi?

01:13:57İşe girmek mi, üniversite mi avantajlı?

01:14:00Nasıl bir eğitim sistemi olmalı?

01:14:02İş hayatına nasıl hazırlanılmalı?

01:14:04Eğitim en başından şöyle söyleyelim, bir devlet planlamasıyla, bir devlet politikası olarak mutlaka ihtiyaçlara göre şekillendirilmeli.

01:14:13Buradan baktığımızda meslek liselerinin, tematik liselerin veya meslek yüksek okullarının,

01:14:18iki yıllık meslek yüksek okullarının geliştirilmesi veya dönüştürülmesi çok önem arz ediyor.

01:14:24Türkiye televizyon izleme alışkanlığı bakımından dünyada ilk sıralarda yer alıyor.

01:14:38Bu durum marka ve reklam verenler için önemli bir detay.

01:14:41Yapılan araştırmalara göre televizyonda yayınlanan reklamların markaya kattığı değer, dijital mecralara göre kat kat fazla.

01:14:48Ben oğlumu alıp hemen gidiyorum buradan.

01:14:52Siz hepiniz eşref tek.

01:14:55Bugün Türkiye'de %98 evde televizyon var ve bu evlerin içerisinde de %99.8 oranında televizyon seyrediliyor.

01:15:05Televizyon geçmişte, bugün kitle iletişim araçları içerisinde en fazla söz edilen, en etkin, en verimli sonuçlar elde edilebilen iletişim aracı konumunda ve gelecekte de bu böyle olacaktır.

01:15:22Türkiye'de neredeyse her evde bir televizyon var.

01:15:25Günlük ortalama izleme süresi ise 3,5 saat.

01:15:27Yani dünya ortalamasından 1 saat daha fazla.

01:15:30Türkiye gerçekten dünyada en fazla televizyona vakit ayıran 2-3 ilkeden bir tanesi.

01:15:36Dolayısıyla Türk insanı dünyaya göre çok fazla televizyona vakit ayırıyor.

01:15:41Bir evde 6 saat, 7 saat televizyon bir gün içerisinde açık.

01:15:45İşte bu verilerin en çok ilgilendirdiği sektörlerden biri de reklamcılık.

01:15:49Yayıncı kuruluşlar da İstanbul'da reklam verenlerle buluştu.

01:15:52Televizyonun kitle iletişim araçları arasındaki gücü ve önemi konuşuldu.

01:15:56TİAK'ın düzenlediği toplantıda Türkiye'nin televizyon alışkanlığı hakkında araştırma sonuçları da değerlendirildi.

01:16:01Demirören Medya TV grup başkanı Murat Yancı da toplantıdaydı.

01:16:05Televizyon içeriklerimiz dünya birincisi bizim.

01:16:08Yani dünyada en çok içeriğe ihraç eden ülke biziz.

01:16:13Zaten sunumda da var.

01:16:15Amerika ve İngiltere'nin önünde birinciyiz.

01:16:18Dolayısıyla içeriğimiz çok zengin, çok popüler.

01:16:22Dünyada da, ülkemizde de ve bedava.

01:16:25Araştırmalara göre televizyonda reklam olan markalara daha çok güven duyuluyor.

01:16:29Bu nedenle en iyi tanıtım da televizyonda yapılıyor.

01:16:32Eğer siz reklam filminizi televizyonda mesajınızı verdiğinizde yüzde otuz sekiz kişi güven duyuyor.

01:16:42Örneğin web sitesinde olursa on iki, sosyal medyada olursa sekizle on bir arası,

01:16:48sinemada olursa televizyona yakın bir oranda bir güven oluşturuyor.

01:16:55İşte televizyonun gücü bu.

01:16:58Öte yandan bin kişi yarışım için ödenen reklam maliyeti televizyonda daha az.

01:17:02Bin kişiye ulaşım maliyeti televizyonda 29 lira, YouTube'da 70 lira, premium videoda 160 lira, radyoda 66 lira çıkmış bir konu.

01:17:14İstanbul Şişli'de bir sokağa gelen iki kişi binaya ait duvarda bulunan klima motorunu çalmaya çalıştı.

01:17:23O sırada sokağa giren polisten kaçmaya çalışan iki şüpheli kovalamaca sonucu yakalandı.

01:17:31Klima motorunu çalmaya çalıştılar. Polisi görünce panik oldular. Kaçmaya çalışan şüpheliler yakalandı.

01:17:37Görüntüler İstanbul Şişli'de kaydedildi. Çekçek aracıyla sokağa gelen iki şüpheli binaya ait klima motorunu sökmeye başladı.

01:17:46Motoru söken şüpheliler ardından çekçek arabasına yönerdi.

01:17:51Şüpheliler klima motorunu çekçek aracına koyacağı sırada polis ekipleri olay yerine geldi.

01:17:56Polisi görünce kısa süreli şaşkınlık yaşayan iki kişi bir süre sonra motoru bırakıp kaçmaya başladı.

01:18:01Yaşanan kovalamacada iki kişi polis ekipleri tarafından yakalandı.

01:18:07Polis yaptığı çalışmada şüphelilerin aynı gün Beşiktaş'ta bir iş yerinden de hırsızlık yaptığını tespit etti.

01:18:13Adliyeye sevk edilen iki şüpheli çıkarıldıkları mahkemece tutuklandı.

01:18:19İstanbul Beyoğlu tophane durağında yolun karşısına geçmeye çalışan yaya tramvayın altında kaldı.

01:18:26İtfaiye ekipleri tarafından kurtarılan kişi ambulansla hastaneye kaldırıldı.

01:18:31Yolun karşısına geçmeye çalışıyordu.

01:18:36Gelen tramvayla demir korkuluklarının arasına sıkıştı.

01:18:41Kaza İstanbul Beyoğlu'nda meydana geldi.

01:18:44Kabataş'tan Eminönü istikametine giden tramvay yolun karşısına geçmeye çalışan kişiye çarptı.

01:18:52Yaya tramvayla demir bariyerler arasına sıkıştı.

01:18:54Olay yerine polis, sağlık ve itfaiye ekipleri geldi.

01:18:57İtfaiye ekiplerince sıkıştığı yerden kurtarılan yaralı, sağlık görevlerinin ilk müdahalesinin ardından hastaneye götürüldü.

01:19:06Kaza nedeniyle bir sürü aksiyan seferler, tramvayın kaldırılmasının ardından normale döndü.

01:19:10İstanbul Güngören'de 5 katlı binanın en üst katındaki dairenin balkonu çöktü.

01:19:23Olay da ölen ya da yaralanan olmadı.

01:19:25Mühlenen binada yaşayanlar ise tahliye edildi.

01:19:29Binanın balkonu büyük bir gürültüyle çöktü.

01:19:3412 dairenin bulunduğu apartman saatler içinde tahliye edildi.

01:19:40Adres İstanbul Güngören Güven Mahallesi.

01:19:42Sabaha karşı 5 katlı binanın en üst katında bulunan dairenin balkonu büyük bir gürültüyle çöktü.

01:19:48Sesi duyan apartman sakinleri balkonun çöktüğünü fark edince hemen kendilerini dışarı attı.

01:19:55Olay yerine gelen polis ve zabıta ekipleri caddeyi trafiğe kapatarak önlem aldı.

01:20:01Sabah saatlerinde ise 12 dairenin bulunduğu apartmanda yaşayanlar evlerinden eşyalarını aldı.

01:20:06Apartman tahliye edilerek zabıta ekipleri tarafından mühürlendi.

01:20:12Balkonu çöken apartmanda ölen ya da yaralanan olmadı.

01:20:18Peki tamamlıyoruz gün ortasını.

01:20:22Birazdan Tunç Arslanap sizlerle birlikte olacak.

01:20:25Güzel bir gün olsun. Hoşçakalın.

İlk yorumu siz yapın

Yorumunuzu ekleyin

Önerilen