- 3 ay önce
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müzik
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri hoş geldiniz yayınımıza bir süredir bu ekranlarda Suriye'deki gelişmeleri konuşuyoruz efendim bizler açısından önemli.
00:21Şimdi Suriye'de aslında HTSH yönetimi Şam'a girdiğinde ve oradaki kontrolü ele geçirdiğinde ilk konuşulan ABD'nin de istediği Türkiye'nin de çeşitli mesajlar verdiği form tek devlet tek ordu gibi bir formdu ancak geldiğimiz noktada federasyona benzer çeşitli Adem'in merkeziyetçi gibi yapılar da konuşulmaya başlandı.
00:43Son olarak Tom Baran bu konuya ilişkin yapmış olduğu bir değerlendirme de çok tartışıldı. Orada federasyon değil ama onun biraz altı diyor.
00:52Şimdi bugün Cumhuriyet Gazetesi'ndeki köşesinde yazarımız Mehmet Ali Güler de bu konuyu analiz etmiş o da federasyonum su şeklinde kavramlaştırmış bu konuyu.
01:02Sizler için davet ettim konuşacağız Mehmet Ali Bey hoş geldiniz.
01:05Hoş bulduk iyi yayınlar diliyorum.
01:07Bu federasyon değil ama altı meselesini nasıl tanımlayacağımı ben de bilemiyordum. Federasyonum su tanımı sanıyorum tam olmuş.
01:15Ne dersiniz şimdi ilk baştaki ile şimdiki arasında bir bakış açısı farkı var. Siz bunu neye bağladınız?
01:21Evet şimdi bir kere yani baştaki ile hem bir fark varmış gibi görünüyor ama aslında bir fark yok.
01:27Niye yok? Yani Amerika'nın aslında başından beri niyeti zaten Suriye'de federasyon oluşturmak.
01:33Yani Amerika federasyon niyeti yoksa merkezi bir hükümetle üniter bir Suriye'yi hedefliyorsa 15 yıldır niye bu basıncı uyguluyor?
01:43Amerika Irak'ta da benzerini yaptı. Suriye'de de benzerini yapmaya çalışıyor.
01:47Başından itibaren hedefi Irak'ı da Suriye'yi de etnik ve mezhepsel temelde bölüp buralarda bir Sünni, Şii, Kürt, Dürzi, Alevi ayrı ayrı grupların hakimiyetinde küçük devletçikler oluşturmak.
02:02Tabii Amerika şöyle bir devlet yani bunun imkanı varsa bunu yapıyor.
02:07O imkan yoksa şimdilik belli bir aşamada tutup şartların olgunlaşmasını bekliyor.
02:12Biraz kafaları karıştıran esas mesele de tam da bu.
02:16Çünkü Türk basınında da çok büyük ilgi görmüştü.
02:20Hatta Türk hükümeti de o açıklamayı çok övgüyle anmıştı.
02:27Thomas Barak tek devlet, tek millet, tek halk, tek ordu, tek Suriye deyince hemen övgüler almıştı.
02:35Bu bir yanılsama.
02:37Bu şimdiki durumu değil o günkü durumu kapsıyor.
02:42Şartların olgunlaşmasını bekleyen Barak şartlar oluştuğunda da başka bir açıklamaya doğru yöneliyor.
02:48Çünkü Amerika'nın esas hedefi dediğim gibi bu coğrafyada federasyonlar oluşturmak.
02:54Orada da işi hem Şara'yı kontrolleri altında tutmak, hem İsrail'in çıkarlarını güvenceye almak, hem İsrail ile Suriye arasında bir normalleşme zeminini aramak,
03:07hem de Türkiye'nin Şara üzerindeki kontrolünü biraz zayıflatıp ve Türkiye'nin Suriye'de biraz elini kolunu bağlayarak adım adım hem İsrail'i hem Şara'yı hem de SDG'yi memnun edecek türden bir arayışın peşindeydi.
03:24Barak ve bunu zaman geçtikçe olgunlaştırmaya başladılar ve dikkat ederseniz açıklamalar da yavaş yavaş yavaş yavaş başka bir noktaya doğru geldi.
03:34Son açıklaması tabii ben federasyonum sütledim hakikaten çünkü başka bir kelime bulamıyorum.
03:39Çünkü söylediği tam olarak şu yani federasyon değil ama ondan daha hafif bir şey.
03:44Yani federasyondan daha hafif bir şey nasıl bir şey?
03:47Şimdi bu açıklama kadar bir başka tuhaf açıklama da Şara'nın açıklaması.
03:51O da diyor ki yani merkeziyetçi olacak yani merkeziyetçi hükümet ekseninde olacak ama aynı zamanda Adem'i merkeziyetçi olacak.
04:00Yani bunlar aslında yani biz bir şey yapmak istiyoruz ama onu henüz şimdi tam söyleyemiyoruz.
04:07Birazcık birazcık ondan diyoruz anlamına geliyor.
04:09Yani federasyon değil ama federasyonumuzu demek tam da bu.
04:12Bu işin biraz da Şara Amerika ilişkisini anlamamızı kolaylaştırıyor bu açıklamalar.
04:20Çünkü Washington Post bir ay önceki bir görüşmeyi yazmış oldu.
04:24Bir ay önce gazetecilerle bir görüşmesinde aslında Barak bunu söylüyor.
04:28Yani federasyon değil ama federasyonumuzu bir yapı Suriye'ye uygun görüyor.
04:33Böyle bir istekte bulunuyor aslında Şara'dan.
04:36Ve Şara'da yaklaşık bir ay sonra Şam'da gazetecilerle yaptığı basın toplantısı sırasında bunu söylüyor.
04:43Yani aşırı merkeziyetçi bir yapının yerine merkeziyetçi eksenini koruyan ama Adem'i merkeziyetçi bir yapı olabilir demiş oluyor.
04:54Bu ne anlama geliyor pratikte?
04:56Bu pratikte şu anlama geliyor.
04:59Hani SDG 10 Mart'ta yapılan anlaşmayla güya Suriye ordusuna Suriye devletine tamamen entegre olacaktı ya.
05:08İşte o entegrasyonun nasıl bir aldatmaca olduğu ortaya çıkmış oluyor.
05:12O entegrasyonu Türkiye'de Öcalan'ın da açıklamasıyla birlikte yorumlayanlar.
05:17Efendim işte SDG gidecek Suriye ordusu içerisinde birey birey birey birey görev isteyecek.
05:23Bunları dağıtacaklar.
05:24Suriye ordusunun içerisinde böyle dağılmış olacaktı.
05:28Halbuki o zaman da aslında bunun sinyalleri vardı.
05:31O anlaşmada da muğlak ifadeler o yöne işaret ediyordu.
05:35SDG'nin temel amacı öyle Suriye ordusu içerisinde dağılarak bütünleşme değil.
05:41Dersine Suriye ordusunun içerisinde bir nevi Kürt tümeni olarak Suriye'nin kuzeydoğusunda kendi hakimiyet alanı gördüğü bölgede oranın güvenliğini sağlayan bir ordu olmak.
05:53Yani Suriye ordusunun parçası ama ondan ayrı aynı zamanda kendi içinde kendi bütünlüğü olan bir ordu düşünüyorlardı.
06:02Şimdi bu Adem'i merkeziyetçi yapı derken iş o noktaya gitmiş oluyor.
06:06Demokratik entegrasyonla söylediklerinin de aslında ne olduğu ortaya çıkmış oluyor.
06:13Bu işin tehlikeli kısmı şu.
06:15Yani bu işin tehlikeli kısmı da Irak'taki gibi Amerika yapmaya çalışacaktır.
06:22Orada ellerinde bir şablon var.
06:24Özel bir Kürt bölgesi kurmuşlardı.
06:26Bir Barzani bölgesi oluşturmuşlardı.
06:30Ve Faderasyon Anayasası dayatmışlardı Irak'a.
06:32Bugün Irak çok acı yani bir dönem Bahçeli'nin de söylediğini aslında uyguluyorlar.
06:39Şu yani Cumhurbaşkanı Kürt olacak Irak'ta.
06:43Meclis Başkanı Sünni olacak.
06:44Başbakan da her zaman Şii olacak.
06:47Yani bir başka etnik unsurun bu üçgenin dışında yer alması mümkün olmayacak.
06:54Hep bunun benzerini anırsayın yakın zamanda Bahçeli de söyledi.
06:58Cumhurbaşkanı'nın iki yardımcısı olsun dedi.
07:01Biri Alevi, biri Kürt olsun dedi.
07:05Ha adını vermedi ama işte bu durumda herhalde Cumhurbaşkanı'nın da Sünni Türk olmasını düşünüyorlar.
07:11Bu Lübnanlaşma.
07:12Cumhuriyet Gazetesi de haklı olarak bir Lübnanlaşma manşeti atmıştı biliyorsunuz.
07:16Bahçeli de o manşete çok kızmıştı.
07:18Ama gerçek budur.
07:20Yani siz Cumhurbaşkanı şu etnik unsurdan, yardımcısı bir yardımcısı şu etnik unsurdan, diğer yardımcısı şu etnik unsurdan derseniz bu Lübnanlaşma olur.
07:30Ve Lübnan örneği şimdi Irak'ta da uygulanıyor ne yazık ki.
07:35Fakat daha bahimi şu, Türkiye açısından yani bu konu Türkiye'yi nasıl tehlikeye götürür anlamak açısından söyleyeyim.
07:44Şimdi Cumhurbaşkanı yardımcısı Kürt. Peki hangi Kürt?
07:48Yani Türkiye'de Kürt olguları kabul eden bazı zazalar da var.
07:54Hayır biz bambayır, ulus diyen de var.
07:58Ya da işte Kürt çiftliğinde kırmancı olan var, sorani olan var.
08:02Hadi onu geçtik. Daha vahimi Aleviler açısından yaşanacak.
08:06Alevi bir Cumhurbaşkanı yardımcısı.
08:08Peki hangi Alevi? Türkmen Alevi mi? Kürt Alevi mi?
08:12Yani Kürt Alevi'si var, Türklerin de Alevi'si var.
08:15Buradan çıkılmaz.
08:16Yani bu bir yurttaşlık tanımı değil.
08:19Bu başka bir şey.
08:20Bu olduğu zaman da tam tersine eşitliği ortada kaldırıyor.
08:24Eşitlik yerine aslında her etnik grubun, her mezhepsel grubun, her tarikatın, her cemaatin kendi içinde eşitliği.
08:34Ama bunlar arasında başka bir hiyerarşi oluyor.
08:36Yani Cumhurbaşkanı ve yardımcıları siz böyle koyarsanız, Lübnan'daki gibi, bu zaman bu takdirde Sünni Türklerle Kürtler arasında bir hiyerarşi olacak.
08:47Sünni Türklerle Aleviler arasında bir hiyerarşi olacak.
08:52Tamam Kürtler kendi içinde eşit, Sünni Türkler kendi içinde eşit olacak ama Cumhurbaşkanı ve yardımcıları diye baktığınızda kendi aralarında bir kompartıman, bir kas sistemi gibi bir durum oluşmuş olacak.
09:03Şimdi Suriye'de de işi Amerika'nın götürmek istediği yer burası.
09:09Irak'taki gibi Suriye'nin kuzey doğusunda bir güzel Kürt bölgesi inşa edip adım adım adım.
09:15Şartlar oluştuğunda İsrail için bir tampon dürüstlüğü bölgesi, Ali'lere ayrılmış bir bölge, ortada Sünnilerin kontrol ettiği bir bölge deyip zayıf bir Suriye yaratacak.
09:29Baştaki sorunuzu değiştirerek şöyle söyleyerek tamamlamış olayım.
09:32Hani tek Suriye, tek hükümet, tek devlet, tek ordu derken de Barak yalan söylüyor.
09:40Yani yalan söylediğinin en önemli dergesi neydi?
09:45Bu lafları söylerken aynı zamanda müttefiki olan İsrail'in bölgede güçlü ulus devlet istemediğini söylemesiydi.
09:54Yani hem size müttefikiniz bulmuyor ama Suriye'yi bir ulus devlet olarak mı bırakacaksınız?
10:00Böyle bir şey mümkün müydü?
10:02Bunlar zaten birbiriyle çelişen ve aslında gerçek niyetlerinin ne olduğunu ortaya koyan açıklamalardı.
10:08Şimdi burada yaşanan gelişmelere tabii Türkleşişlerinden de çeşitli tepkiler geliyor.
10:14Biraz da onları konuşalım dilerseniz.
10:17Şimdi dediğiniz gibi yapılan anlaşmaya SDG'sinde yanaşmalı şu anda uygulanmıyor bu anlaşma.
10:22Hakan Fidan'ın şöyle bir açıklaması var.
10:25Bölmek isteyene müdahale ederiz diyor.
10:27İlk soru şu olsun.
10:28Nasıl bir müdahaleden söz ediliyor?
10:31Müdahale etmeli miyiz?
10:32Nasıl bir müdahale olabilir bu?
10:34Bir yönüyle de şu yönde mesajları var.
10:37Hakan Fidan'ın orada SDG'nin Suriye ordusuna entegrasyonunu bir şekilde sağlayacak adımları atmamasını
10:45İsrail'den aldığı güvene bağlayan, İsrail'le SDG arasında bir müttefiklik ilişkisi olduğuna işaret eden açıklamalar.
10:53Bu ikisine dair yorum yapalım.
10:54Şimdi İsrail'in orada ne istediği aşağı yukarı belli ama
10:57SDG'yi de Türklerin müdahalesiyle, Türk dışişlerinin müdahalesiyle bu entegrasyonu ikna etmek mümkün mü?
11:06Evet. Ben bir kere Türkiye'nin böyle bir müdahalesini şu şartlarda çok olası görmüyorum.
11:12Böyle bir ihtimal yok.
11:13İkincisi, böyle bir müdahalenin artık bir yararı da yok.
11:20Yani iş şöyle çünkü.
11:21Yani siz düğmenizi yanlış iliklediniz başından itibaren.
11:24Türkiye aynı şeyi Irak'ta yaşadı.
11:26Hem Amerikan planlarına alet olup Saddam Hüseyin'in devrilmesini isteyip,
11:31Irak'ta bir koyup üç alacağım deyip,
11:35hem sonra nasıl olsa Amerika'nın talebiyle ben Kuzey Irak'a girer istediğim gibi terörle mücadele eder,
11:42PKK'ya istediğim gibi darbe vururum deyip,
11:45Barzani ile Taleban'i yavaş yavaş kabul edip,
11:48sonra kucağınızda bir Barzanistan diye bölge bulursanız,
11:53aynısı, aynı yanlışı Suriye'de sürdürdüğünüz için o da kaçınılmaz olarak oraya gider.
11:58Yani şablon gibi her şey.
11:59Yani 25 yılda Irak'ta olanın aynısı,
12:02şimdi 10 yıldır Suriye'de de oluyor.
12:05Burada da aynı şeyi yaptı Türkiye.
12:06Amerika'nın planlarıyla Esad rejimini düşman ilan etti.
12:10Esad'ı yıkmaya çalıştı.
12:11Esad'ı yıkmanın Türkiye'ye bir yararı olmadığını anlatabilmek için
12:16Türkiye'nin aydınları kırp takla attı.
12:19Gelinen yer ortada, yani Esad yıkıldı
12:22ve ortada terör örgütünden bozma bir Şam rejimi var.
12:27Ve Suriye'nin kuzey doğusunda Türkiye'nin şimdilik itiraz ettiği ama bir süre sonra
12:31tıpkı Barzani bölgesindeki gibi itiraz edemeyeceği bir durum oluşacak.
12:36Çünkü baştan düğmeye yanlış ilikletiniz.
12:38Çünkü baştan yanlış strateji yaptınız.
12:41Yanlış stratejiyi sonra doğru bir takım taktik hamlelerle düzeltme şansınız yok.
12:46Yani iki kere iki dört bunlar denendi, oldu ve bitti.
12:50Bu saatten sonra da Amerika'nın bu kadar şara üzerinde yatırım yapıp
12:56Suriye Devleti konusunda ipleri eline almaya başladığı bir dönemde
13:01Türkiye'nin müdahalesinin çok olası olmadığı durum var.
13:06Olduğu takdirde de maliyetinin çok büyük olma olasılığı var.
13:09Ve daha problemlisi şu, dün siz müdahil olurken bu konularda
13:15ve oralarda bir takım sınır ötesi harekatlar yaparken
13:19yanınızda müttefikiniz vardı.
13:22Astana platformunun içinde Rusya vardı, İran vardı.
13:26Eşimli müttefikleriniz de yok.
13:28Yani Amerika'yla birlikte oldunuz, İdlib'den bu terör örgütlerinin
13:33Esad'ı yıkmasına destek oldunuz.
13:35İran devre dışı bırakıldı, Rusya devre dışı bırakıldı.
13:40E sonuç şimdi o müttefikleri arar hale geliyorsunuz.
13:43Ve problem burada.
13:45Yani en başından itibaren yanlış bir strateji yapmış oldunuz.
13:49Şimdi diğer yandan mesele şu, Türkiye'de bu iş açılımla birlikte paralel zaten yürüyor
13:57dikkat ederseniz.
13:59Hatırlayın 1 Ekim'de meclis açılışı sırasında aslında açılım resmi olarak başlamış oldu.
14:07Bahçeli 3 gün önce terörist dediği den milletvekillerinin yanına gitti
14:12ve onlarla tokalaştı.
14:13Değil mi?
14:14Sonra 22 Ekim'de de meclis konuşması sırasında dedi ki Öcalan gelsin, mecliste,
14:23den parti grubunda konuşsun, Umut hakkından da faydalansın dedi.
14:27Şimdi bütün bunlar olurken Suriye'de ne oluyordu?
14:30Suriye'de de Ekim ayında son hazırlıklar yapılıyordu.
14:35ÖSO, ÖSO içindeki gruplar, PTS, PTS'ye Türkiye'nin kontrolündeki İdlib'de hükümet olma fırsatı verilmişti ve silahlanmış bu örgüt son hazırlıkları yapıyordu.
14:45Amerika'nın ve İsrail'in koordinasyonunda.
14:49Türkiye'de açılım olurken Esad'ı devirmek üzere son hazırlıklar yapılıyordu ve hatırlayın Ekim ve Kasım aylarında bu işler oldu ve Kasım'da da Esad rejimi yıkılmış oldu.
15:03Paralel yürüyen süreçler.
15:06Çünkü artık PKK açısından esas önemli olan alan Irak'ın kuzeyi değil, Suriye.
15:12Suriye'ye yatırım yapıyor.
15:14Başından itibaren bundan bir önceki açılım sırasındaki Öcalan'ın söylediklerine bakınız.
15:20İmallı notları diye kitaplaştı orada.
15:22Öcalan talimat verdi Kandil'e.
15:25Sırrı Süreyya Önder o talimatları götürdü.
15:27Dendi ki Kandil liderliğine Irak'ın kuzeyi değil Suriye'nin kuzeyi önemli ve buradan oraya sürekli adamdan transfer edin dedi.
15:38Sırrı Süreyya Önder bir sonraki gelişinde rapor verdi.
15:4110 bin geçti 20 bine çıkaracağız deniyor diye.
15:45Öcalan'ın kendisi yetmez 30 bin 40 bin yapın dedi.
15:48Yani bugün doğrudan Amerika'nın profesyonel ordu gibi getirdiği Suriye'de 100 bin kişilik bir kuvvet var.
15:57Yani bütün yatırım oraya yapıldı.
15:59Kandil'de 30 kişinin silah yakma gösterisi işin aldatmacası.
16:03Yani orada bir SDG şu anda devletleşiyor.
16:06Bu saatten sonra Türkiye'nin üstelik müttefiklerini de yitirdiği,
16:11İran'ı ve Rusya'yı da büyük oranda kaybettiği şartlarda böyle Amerika'ya ve İsrail'e rağmen 100 bin kişilik bir SDG'yi dağıtmak üzere olması olası değil.
16:23Bir kere Şara'da yanında olmayacak bir kez.
16:26Yani HETŞ'de olmayacak.
16:28Ve sonunda çok önemli bir kısmı buna dahil olmayacak.
16:32Ne yazık ki Türkiye yanlış stratejiyle ve yanlış taktiklerle kendi Suriye'de yalnızlaştırmış oldu.
16:40Müttefiki yok.
16:40Şara'yı müttefiki gibi gösterdiler.
16:43Zaferi üzerinden bunu Ankara'da kendi zaferleri gibi gösterdiler.
16:48Ama gördüğünüz gibi Şara, Ankara'nın dediklerini değil, Amerika'nın dediklerini özetle yapıyor.
16:54Evet.
16:55Belki çok kısa şunu da konuşmak lazım.
16:57Özellikle uzmanların da çok işaret ettiği bir nokta.
17:00Zaten yapısı gereği SDG'nin ve ordusunun bir şekilde Suriye ordusuna entegre edilemeyeceği,
17:06bunun teknik açıdan sorunlar yaratacağına ilişkin yorumlar var.
17:09Bir de süreçte gördük Aleviler çeşitli katliamlarla hemhal oldular.
17:17Dürzü bölgesinde çeşitli çatışmalar yaşandı.
17:20Baktığımızda gördüğümüz tabloyu yorumlamak gerekirse tek bir Suriye'de HETŞ ve Golani yönetiminde acaba mümkün gözüküyor mu?
17:28Golani ile Suriye'nin önünün ne kadar açık olabildiği tabii tartışmalı.
17:34Amerika'da da bu konular tartışılıyor.
17:35Suriye içinde de tartışılıyor.
17:37Bir terör örgütü lideri olarak Golani'nin Suriye'yi ne kadar bir arada tutabileceği, ne kadar götürebileceği tartışmalı.
17:43Diğer yandan Kürt gruplar içerisinde de bu işin Golani ile olmayacağı,
17:49Golani'nin kullanılıp günün sonunda atılabileceği şeklinde değerlendirmeler var.
17:54Gerçek mi?
17:55Evet bunlar mümkün tabii ve hatta bu nedenle şimdi SDG'nin de aslında Golani yerine Suriye'yi biz daha iyi yönetebildiği anlamlara gelen bazı açıklamaları oluyor.
18:08Hatta bunu somutlayarak yani Golani'nin elindeki kuvvetten daha büyük bir kuvvete sahip olduklarını,
18:14asıl Suriye ordusunun kendileri olduklarını söylüyorlar ki bu da ne yazık ki kısmen doğru.
18:20Çünkü İsrail, Golani'nin önünü açmak ve onun yani küçük bir birliğinin koca Suriye ordusunu alt edebilmesini kolaylaştırabilmek için
18:31anımsayın Suriye'nin silah depolarını vurmuştu, Suriye'nin hava savunma sistemlerini vurmuştu, uçaklarını vurmuştu, tanklarını vurmuştu.
18:38Dolayısıyla aslında Golani'nin önünü açmak için yapılan bu işin sonucunda Golani'nin elinde sonradan kullanabileceği bir ciddi Suriye ordusu da kalmadı.
18:49Dolayısıyla SDG'nin çok daha diri, profesyonel gücünün olduğu bir tablo var.
18:58Bu tablo nedeniyle zaten işler karışık.
19:01Bir önceki soruyla birleştirerek söylersem, Türkiye'nin Golani'yi de yanına alarak SDG'ye müdahale etmesinin bir zorluğu da burada.
19:10Yani orada Golani'nin elinde ciddi bir kuvvet yok artık.
19:12Bu dolayısıyla hava savunma meselesinin de Amerika'nın kontrolünde olduğu bir süreçte hem Türkiye'nin işini zorlaştıracaktır.
19:23Hem de Golani'nin merkezileştirmek adına SDG'yi zorlamasını zorlaştıran bir faktör olarak önümüzde duracaktır.
19:30Ama yakın dönemde Golani içinde eğer Amerika'nın istediklerini yapma noktasında ayak sürmeye başlarsa çok kolay harcanabileceği bir durum yaratıyor elbette.
19:43Evet. Mehmet Ali Bey çok teşekkür ederim. İyi ki vakit ayırdınız.
19:48Ben teşekkür ediyorum. İyi yayınlar diliyorum.
19:50Hoşçakalın.
19:51Sevgili izleyenler sizler için Suriye'de yaşananlarla ilişkin son gündemleri konuştuk efendim.
19:56Yazarımız Mehmet Ali Güller'i ağırladım.
19:58İlerleyen günlerde dış politikadaki gelişmeleri yine değerlendireceğiz.
20:02Şimdilik hoşçakalın.
İlk yorumu siz yapın