- 4 ay önce
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müzik
00:00Sevgili izleyiciler, Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz.
00:18Bundan tam 103 yıl önce, 26 Ağustos 1922'de,
00:22başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere Cumhuriyetimizin kurucu kadroları,
00:29emperyalizme karşı tarihin en büyük savaşını vermek için yola çıktılar ve bizlere bugünleri armağan ettiler.
00:36Efendim o dönemde neler yaşandı, ne zorluklarla büyük taarruz kazanıldı, bunları konuşacağız.
00:41Ve bunları bize anlatacak olan konuğumuz, Doktor Çiğdem Bayraktar Ör olacak.
00:46Sevgili Ör, hoş geldiniz yayına.
00:50Hoş bulduk Erdem Bey.
00:51Efendim nasılsınız öncelikle?
00:54İyi olmaya çalışıyoruz.
00:56Yani bu çevrede, bu çevrede ne kadar iyi olmaya çalışırsak, çalışıyoruz, gayret ediyoruz iyi olmaya.
01:04Şimdi büyük taarruz diyoruz, her sene kutluyoruz ama bilmiyorum acaba tam olarak kavrayabiliyor muyuz büyük taarruzun önemini?
01:12Türk ordusu Sakarya'da emperyalistlerin desteklediği Yunan ordusunu bozgunu uğrattı ve
01:19hiç vakit kaybetmeden son büyük savaşımıza hazırlandı, büyük taarruza hazırlandı.
01:26O dönemi anlatsak nasıl anlatırız, nelerle karşı karşıyaydık, başta ordunun başındaki komutanlar olmak üzere askerler ne zorluklar çektiler?
01:35Bir tarihçiden, sizden dinleyelim lütfen.
01:37Erdem Bey, zaferimizi kutluyorum, taarruzumuzu kutluyorum.
01:43Fakat şunu özellikle vurguluyorum.
01:46Aslında o dönem diye başlıyoruz ya konuşmaya, o dönemde ne yaşandıysa onun farklı formasyonlarıyla karşı karşıya şu anda da.
01:55Yani tarzı yöntemi değişmiş olabilir ki bence o çok da ortak tarafı da var.
02:00Fakat ne düşman değişti, ne hedefler değişti, ne mücadele alanımız değişti.
02:07Hatta taktik değiştirdikleri için biraz daha incelikli düşünmek zorundayız bazı şeyleri tarihi sürekli referans göstererek.
02:15Yani eskisinden de dikkatli davranmak gerekiyor şu dönemde.
02:21Çünkü Mustafa Kemal Atatürk sonrasında Türkiye ayağa kalktı temelin üzerinde, sağlam bir temelin üzerinde.
02:28Fakat son derece büyük başarılar çok kısa bir sürede gerçekleştirdiği için cephede yenemediklerini farklı sahalarda yenmek üzere
02:38tek mili birden bir daha bir daha farklı yöntemlerle saldırmaya devam ettiler ki
02:44son çeyrekte bu saldırının farklı giysiler, farklı isimler, farklı projelendirmeler üzerinden devam ettirildiğini görüyoruz.
02:54Dolayısıyla Mustafa Kemal öyle bir taarruzda bulunmuş ki hala acısını, hala acısını yüreklerinde hissedenler
03:03taktik değiştirerek bu taarruza bir şekilde karşı koymaya çalışıyorlar.
03:09Fakat taarruzun sonu zafer, Türk zaferi, anlı şanlı Türk zaferi.
03:14Dolayısıyla biz yine zafer kazanacağız, Nadas'tayız diyelim.
03:18O yüzden böyle bir giriş paragrafıyla, kocaman bir kutlama mesajıyla programı da açmış olalım.
03:24O gün şartlar neydi?
03:26Siz sağ olun, var olun.
03:28O gün şartlar neydi, bugün nedir?
03:30O gün şartlar savaşın doğrudan böyle göz göze temasıydı.
03:36İnsanların etrafında gördükleri üzerinden kendilerini koruma içgüdüsüyle yaklaşabildikleri bir ortamdı.
03:43O günkü şartlar evlerin bırakın gasp edilmesini, ortadan kaldırılması, yakılması, yıkılması, kadınlarına tecavüz edilmesi.
03:52Öyle denir ki, Türkçesi işkence de Türkçeme emin değilim ama mezarlı ve tetkik heyetleri,
04:03yani yapılan zulmün yerinde incelenmesiyle ilgili oluşturulan Halide Edip'in falan da içinde olduğu Yakup Kadri'lerin olduğu falan,
04:11o heyetlerde yapılan araştırmalar, raporlamalar gösterdi ki insan hayvanleşleri böyle üst üste konup da tepelere falan ulaşıyormuş.
04:21Yani o derece bir kıyım yaşandı bu topraklarda.
04:25Bunu gördük gözümüzle diye atak yapılıyor.
04:28Hani savaşa gidiliyor, motivasyon inanılmaz.
04:31Ama şu anda insanı ve hayvanıyla, doğasıyla, ağacıyla, yani yeşiliyle, mavisiyle çok yeküm bir savaş var.
04:40Sadece leşleri üst üste koyup da o tepeleri bize göstermiyorlar diye böyle bir ölüm sessizliği içindeyiz.
04:46Yani demek istediğim şudur ki tarihte terörden ihareti, tarih devam eden bir şey, devamlı olan bir şey
04:53ve tarih bilimsel metotlarla incelemesi, bakılması gereken bir alan, bir yer, bir duruş, bir oluş, bir kılıç.
05:01O nedenle buradan hareketle, o dönemki şartlarla, bu dönemki şartları sadece burada belirleyici,
05:07bir takım ayırt edici diyelim, belirleyici diyelim, bir takım böyle gözle görülür değişiklikler üzerinden anlatabiliriz.
05:15Yani o dönem yokluk vardı, yokluktan var edildi.
05:18Bugün varlık içinde yokluğa nasıl çekiliriz, bunun kaygısı var.
05:21Bir terse gidiş, geriye gidiş söz konusu.
05:24O zaman gerçekten yaşandığı için tedbiti, peşisi, yani o zaman hastalığın kaynağında yaşandığı için
05:35çok daha kolay olan şeyler, bugün ancak eğer okuduysanız, eğer gerçekten bakmak istediyseniz,
05:41görebileceğiniz, inceleme şansı bulabildiyseniz, girebileceğiniz, o vatan müdafası savunması nasıl olabilir?
05:50Onun kaygısına düşen insanlar ağa içinde yapıldı bu taarruz.
05:53Ama şimdi öyle değil.
05:55Ben ileri geri giderek anlatıyorum, yoksa tarihi referans almanında bir anlamı kalmayacak,
05:59kutlamanın da bir anlamı kalmayacak.
06:01O yüzden kutlamanın ne kadar büyük bir öneme sahip olduğunu anlatmak için
06:06kıyaslamak, karşılaştırmak zorundayız.
06:08Yani bize düşen bunu yapmak.
06:11Biz o zaman yokluk içinde varlığı isteyen, Mustafa Kemal'in dediği gibi
06:16dağılan bir yurttan, Türk yurdundan, oradan bir Türk yurdu çıkarmakta.
06:21Dağılan bir yurttan Türk yurdu çıkarmakta hedef.
06:23Çünkü Osmanlıcılık denen de tutmadı, İslamcılık tutmadı, hiç kimse halifenin çağrısına uymadı.
06:30Küçücük bir azınlık sadece hani o da aralarında hakikaten çok küçük miktarlarda,
06:36savaşı finanse edecek miktarlarda, ölçülerde, ölçeklerde değil.
06:40Aralarında çok iyi niyetli bir şekilde para toplayıp gönderdiler, bağışlar yapıldı vs.
06:44Ama kaderi değişecek bir şey yoktu ortada.
06:47Osmanlıcılık desen zaten yani mümkün değil, dağılmış, parçalanmış.
06:51Ne koparabilirim derdine düşen bir azınlıklar çatışması ve gizli dernekler, tehlikeli cemiyetler vs.
06:58Bunun üzerine en son uyanışa geçen, ya bir dakika, yurdu kurduk, Türk ülkeyi kurduk.
07:04Biz onlar için de savaştık.
07:06Onlar ticaret yaparken askere gittik, öldük.
07:09Çocuklarımız şehitlerin çocukları olarak büyüdü.
07:12Ve hakikaten gazisi şehidiyle birlikte, Türklerin kurduğu, yücelttiği bir ülkeyi,
07:18daha sonra Türklerin esamesini okunmaz hale getirme beceriksizliği gösteren Osmanlı iktidarına karşı,
07:24nasıl ayakta tutar, ne koparırsak kardır diyenlere karşı bir ülkeyi nasıl tekrar dirilsebiliriz derdine düşen,
07:31bunun için yöntem arayanların, bazılarının çok iyi niyeti, bazılarının tamamen dış mihraklarla,
07:36tırnak içinde, hiçbiri halinde güdümlediği, İslamcılık, Osmanlıcılık gibi teoriler üzerinden tutmadığını görenler ne yaptılar?
07:44Öze, içe döndüler ve Mustafa Kemal'in dediği gibi aradıkları bütün o mahareti, beceriyi kendilerinde,
07:54kendi kültürlüğünü, kendilerinde, benliklerinde, buradan ve kültürlük üzerinden bir inşa süreci başladı.
08:00Şimdi ulus devlet bir sorun haline geldi bazıları için.
08:04Ulus devlet tabii ki herkesin bir garantisi, çünkü ulus tanımı dışlayıcı değil, kapsayıcı bir tanım.
08:11Bir ulus olmanın onuru erdemi, hele ki böyle emperyalistlere karşı koymuş olmanın bir ulusu erdemi, şerefi, şanı, onuru o kadar büyük ki,
08:20bunun parçası olanları da koruyan bir tanım iken bugün tartışmaya açılması dehşet engiz bir durum yaratıyor.
08:26Bunun için saldırı planları geliştirdiler.
08:30Büyük tarzın bugün kutlanıyor olmasındaki büyük pencereden ışık aldığımızda, işte o zaman görüyoruz ki bugün hala bu mücadele devam ediyor.
08:41Biz taarruzu zaferle taçlandırdık ama onlar geri çekildikleri gibi arada böyle ısırabilir miyim, tekrar koparabilir miyim,
08:48ne koparırsam tardır mantığıyla saldırmaya en başta dediğim gibi yöntemle kıyafet değiştirerek devam ediyorlar.
08:55O yüzden büyük taarruzu, o günkü şartları çok farklı, uzaylılar anlatıyormuş, uzaylılar yaşıyormuş ya da biz öyleymişiz gibi değil.
09:04Bugünden geriye dönerek, empati yaparak anlamaya çalışırsak çok daha anlamlı olur diye düşünüyorum.
09:11O zaman 30 Ağustos yerine şu anda iktidara yakın blokların Malazgirt'i kutlamasını bu bağlamda değerlendirebilir miyiz?
09:19Şöyle söyleyelim, esasen iktidarın bir vakitte Malazgirt'e hiç işi yoktu normal şartlarda.
09:28MHP kadrolarıyla birleşince ortaya bir iklim değişikliği çıktı.
09:34Ortada bir yerde buluşmaya çalıştılar ama hangisi hangisini dönüştürdü zaten söylemeye gerek yok, anlatmaya gerek yok görüyorsunuz.
09:41Yani dolayısıyla biz buradan baktığımızda şu yanlış alışmayalım, Mustafa Kemal'e 26 Ağustos'u referans aldı.
09:48Türk tarihini bir bütün olarak alırız.
09:50İslamiyet öncesi Türk tarihini gözden kaçırırlar.
09:53İslamiyet öncesi binlerce yıl geriye giden muazzam, çok büyük bir kültüre sahip bir Türkler.
09:59Türk devleti kurma geleneği vardır.
10:01Devletin nasıl yönetileceğini, bir devletin nasıl bir aygıt olarak modifiye edileceğini, aygıtın nelere sahip olması gerektiğini, hiçbir şekilde ama hiçbir şekilde başkalarını anlatmaya bile gerek görmeden sadece ve sadece başarılarıyla saçlandırarak uygulamaya koyan,
10:19tarih sahnesine defalarca kurduğu devletlerle ortaya çıkan Türkler çok ama çok büyük bir deneyime sahip.
10:26O yüzden biz hiçbirini birbirinden ayırt etmeyiz.
10:29Olmaması gerekir.
10:31Yani Osman, İstanbul'u fetheden Fatih de benim.
10:35Elbette Aspas'tan da benim.
10:37Mustafa Kemal Atatürk zaten benim atam.
10:41Yani ben bunların ayrılmasını, ayrıştırıcı bir dil üzerinden tanımlanmasını, kişinin kendini bunlar üzerimden konumlandırılması son derece Türkleri bölücü bir hareket olarak değerlendiririm.
10:53Çünkü Mustafa Kemal 26 Ağustos'u tesadüfen seçmedi.
10:57Malazgirt'i Anadolu'nun kapılarını resmiyette Batı tarih anlayışında, anlatıcılığında, Anadolu'nun kapılarını Türkleri açan ki bu da bir aslında eksik bir tanıdır.
11:09O Batı literatüründe Batı'ya mesaj olsun diye konmuş bir at aslında bu taraftan tarihte dönümdür.
11:1426 Ağustos'u seçmesi asla tesadüf değildir.
11:18Çünkü Anadolu yeniden fethedilir.
11:20Anadolu sömürgecilerin bütün emellerinin boşa çıkarıldığı büyük bir mezara döner.
11:27Yani büyük bir egemenlik savaşımının geçtiği evrendir Anadolu.
11:33O yüzden sembolik olarak Alparslan'ı seçelim burası kalsın diyemeyiz.
11:38Zaten hiçbir Atatürk milliyetçisi kendini böyle tanımlayan bir vatansever birini ayıramaz.
11:45Hepsi bizimdir.
11:46Malazgirt de bizimdir.
11:48Öncesi de bizimdir.
11:49Sonrası da bizimdir.
11:50Mustafa Kemal Atatürk'ün milli direnişi doğrudan bizimdir.
11:53Türkiye Cumhuriyeti bu direnişin sonunda kurulmuştur.
11:56Lozan'la tapusunu sunmuştur dünya kamuoyuna.
11:59Dolayısıyla biz öncelikle elbette Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran bütün değerleri, bütün dönüm noktaları, bütün dönemeçleri benimseriz.
12:07Tarihimizi de asla asla bugünden ayırarak anlatmayız.
12:11İslamiyet öncesi tarihimizi anlatmayız ki tarihte ikinci kez bir Türk adı Türklerin kurduğu ülkeye verilmiştir.
12:18Bunun muazzam bir önemi vardır.
12:20Yine çok büyük bir önemi vardır.
12:22Mustafa Kemal kendi soyadın Atatürk diye seçmiştir.
12:24Şimdi siz bu kurucu değerler üzerine sesi çekemezsiniz.
12:28Bunu ayıramazsınız.
12:29Böyle bir şey kalkışmak haçsizliğin önde gidenidir.
12:32Cehaletin bir başka dışa vurumudur.
12:34O yüzden Malazgirt'i de kutluyoruz.
12:38Bugünü büyük büyük kutluyoruz.
12:40Sömürgecileri gönderdiğimiz için bütün şehitlerimize rahmet okuyoruz.
12:46Şu anda aramızda olmayan elbette gazilerimiz için üzüldük.
12:50Onlar da kendi ömürlerinde neler neler anlamdan önce onların da anılarına ulaşabilenlerin içi titrer.
12:56Hatta yani Çanakkale'ye tabii çok böyle dramatik gezdiğiniz zaman bile oraları böyle içinizi yürütlerdir.
13:04Gerçekten bu bir savaş arenası olarak gözler önündedir.
13:08Ama büyük taarruz meselesinde de Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde başlatılan bu girişimin siyasi açılımının da çok büyük olması nedeniyle
13:17atlanamaz, yatsınamaz tarihi büyük bir önemi vardır değerlerden de.
13:24Tabii şunu da es geçmemek lazım sanırım.
13:28Sakarya Meydan Muharebesi'nden sonra hemen başlıyorlar hazırlıklara ama 11 ay sürüyor büyük taarruzun hazırlığı.
13:33Ve bu sürede 11 ay içinde Sakarya Meydan Muharebesi'nde hayatını kaybeden şehit olan eğitimli okumuş askerlerin yenisine
13:42Atatürk'ün emriyle 11 ayda 7'leri yetiştiriliyor.
13:47Ordunun eksikleri giderilmeye çalışıyor.
13:50Ve bu savaş tek bir millete karşı değil 7 düvele karşı veriliyor.
13:55Yani siz tarihçi olarak daha iyi bilirsiniz tabii ama benim en azından şu ana kadar okuduğumdan şundan bahsediliyordu.
14:03Dünyada emperyalizmin ilk yenildiği ve gerçek anlamda tek yenildiği yer Anadolu'dur.
14:09Yenen kişi de Mustafa Kemal Atatürk'tür diye bahsediliyor.
14:12O yüzden bunları inkar edemeyiz, etmememiz lazım.
14:16Bugüne de geçmişten bugüne ışık tuttuk sayenizde.
14:20Çok sağ olun ağzınıza sağlık.
14:22Erdem Bey bakın şu çok önemli.
14:25Sizin söyledikleriniz savaş içinde, savaş esnasında halp tarihi, yani savaş tarihi açısından çok incelikli detaylar.
14:32Çok çok değerli.
14:33Ama burada bugüne kadar akseden çok önemli bir şey var.
14:37Bakın 2038 sene geri çekiliyorsunuz.
14:41Viyana bozgunundan beri bir parça toprak alamamışsınız.
14:45Aldığınız yerleri kaybetmişsiniz.
14:471897 Türk-Günan Savaşı'nda Yunanlara karşı savaş kazanılmış.
14:51Ama ne yapmışsınız?
14:52Masada vermişsiniz.
14:53Yani 1875'te moratörünü ikan etmişsiniz, kasanız bomboş.
14:571854 daha geri gidelim.
14:59Orada küçümsediğiniz gibi vakitler, gebur dediklerinizden.
15:03Burç para almışsınız.
15:05Ve burnunuzun dibine kadar gelmişler.
15:08Çatalca'ya kadar İstanbul neredeyse gidecek.
15:11Birbirinden başarısız iki anlaşma yapmışsınız.
15:13Birisi Ayas Stefanos işte.
15:15Daha sonra Berlin anlaşması oluyor.
15:16Bunun hiçbiri yok.
15:19Mustafa Kemal Osmanlı'yı yıkmış gibi.
15:22Bundan bahseden, bundan memalanan, bundan kendine bir konum elde eden, millete de zehirli, alçak fikirlerini yayan insanlar tarihin çöplüğündeki yerlerini alacaklar.
15:32Çok net söyleyelim.
15:34Bilgiyle, belgeyle en önemlisi vatansever duygu ve düşüncelerle yola çıkıldığında görülür ki olanaksızlıklar içinde muhteşem bir iş yapılmış orada.
15:44Ve Mustafa Kemal Atatürk 11 ay diyorsunuz.
15:46Düşünün ki burada hiç sezdirmeden, çay farkıları mı dersiniz, futbol maçı mı dersiniz, burada kimselere çaktırmadan, müthiş bir strateji güderek, bunun düşmanın iyi tahlil edilme süreci, onları bunları da koyuyorsunuz içine, bir önleğinin daha olmadığını görüyorsunuz dünya tarihinde.
16:04Sömürgecilere, bir dakika, sen buraya kadar geldin ama, bir dakika, şimdi kontrol bizde, geri bastırıyorlar.
16:11Nereden sonra? Viyana Bozgun'dan bu tarihe, 1683, 17. yüzyıldan siz kalkıyorsunuz, 1911-1922, 11 yıl aralıksız savaşmış.
16:23Cephede, annesini, babasını, bakın hep erkekler üzerinden anlatılanlarda hani çok eksik kalıyor, annesini, babasını, çoluğunu, çocuğunu, kardeşini kaybetmiş.
16:323 milyon trahum alanın falan olduğu, nüfus kırımının yaşandığı Anadolu'dan böyle bir mucize çıkarıyorsunuz.
16:38Bu kutlanmaz mı? Ne kutlanır Allah aşkına?
16:41O yüzden bugün büyük taarruz bir milletin, bir ulusun, doğuşunun bir daha bir daha, bir daha bir daha kutlanması için çok değerli bir gün.
16:51Teşekkür ederim bana da duygularımı ve düşüncelerimi paylaşma fırsatı verdiğiniz için.
16:55Cumhuriyet ailesini zaten çok severiz. Cumhuriyet bir tanıklıktır, arşivdir, bellektir, almanaktır.
17:01O yüzden burada olmanın onurunu yaşattığınız için tekrar teşekkür ederim.
17:05Günümüz, bayramımız da yakında gelecek. Kutlu olsun.
17:09Hepimiz dilerim ki bundan sonra çok mutlu oluruz.
17:11Bu zaferlerin önemini anlayacağımız değil, hakikaten anlayıp aktaracağımız dönemler gelir.
17:18Hatta şunu söyleyelim, tersinden söyleyeyim yine.
17:21İnşallah bu zaferleri hasretle, özlemle bir masal gibi anlatmak zorunda kalacağımız.
17:26Bizleri çaresiz kılan, bizleri emperyalistlerin uşağı haline getirecek, sistemler içinde eritecek,
17:32cehaletimize böyle bizi bataklıklara sürükleyen her şey ama her şey sonraki bayramlarda sadece bir ana olarak kalır.
17:41Ve biz gerçekten artık Mustafa Kemal Atatürk'ün söylediği gibi uygar medeniyetler seviyesinde ne kadar ileri gidebiliriz,
17:48nereye geldik bunları konuşur, bunlar üzerinden kutlamalarımızı gerçekleştiririz.
17:52Tekrar teşekkür ederim.
17:52Hem güzel sözleriniz için hem de bugün de avetimi kırmadığınız için ben teşekkür ederim.
17:57İyi ki katıldınız. Çok keyifli, çok dolu bir program oldu. Ağzınıza sağlık.
18:03Biz sağ olun Erdem Bey. Cumhuriyet ailesine kutcak dolusu sevgi ve saygıyla.
18:10Evet sevgili izleyiciler, tarihçi, yazar, doktor Çiğdem Bayraktar ör konuğumuzdu.
18:15103 yıl önce 1922'de 26 Ağustos'ta başlayan büyük taarruzu konuştuk.
18:22Bugün Türkiye Cumhuriyeti altında yaşıyorsak, bir ulus kimliğine sahipsek, kendimize ait bağımsız bir yönetim biçimimiz, bir toprağımız varsa,
18:32bunu o gün cephede canını veren şehitlere ve onları yönlendiren kurucu kadrolara borçluyuz.
18:39Efendim buraya kadar izlediğiniz için çok teşekkür ediyorum.
18:41Artık programı burada noktalıyoruz.
18:43Başka programlarda yeniden görüşmek ümidiyle.
İlk yorumu siz yapın