Ege ve Akdeniz'de küresel ısınmanın da etkisiyle istilacı türler giderek artarken aslan ve balon balığının ardından Laos ve Orfozların yaşam alanını etkileyen uzun dikenli deniz kestanesi görüldü.
00:00Bizim yerel deniz keserlerimize göre çok daha zehirli uzun dikenleri var.
00:06Ve yanımcı türlerinden diadema, stresum uzun dikenli deniz keserlisi olarak karşımıza çıkıyor.
00:14Yuva bağımlı türlerin yuvalarının önünü kapatarak o türlerin bölgedeki yoğunluklarını azaltıyor.
00:25Dikenleri çok zehirli. Özellikle yüzen kişilerin eline baktığında ciddi bir ağrı oluşturuyor.
00:46Aslında denizlerimiz gün geçtikçe ısınıyor.
00:49Bunun sonucu olarak da özellikle Kızıldeniz göçmeni, İndo-Pasifik türler, Süveyş kanalı yoluyla sularımıza geliyorlar.
00:59Tabi bu canlıları sınırlayan sıcaklık ve tuzluluk gibi faktörler var.
01:05Bunlar da devamlı değiştiği için kıyılarımızda her geçen gün yeni bir yayılımcı türü görmek mümkün oluyor.
01:12Son yıllarda deniz suyu sıcaklığının artış hızı gerçekten inanılmaz boyuta ulaştı.
01:19Yıllardır bölgemizde en sıcak deniz suyu yaklaşık 26-27 derece uçulurken geçtiğimiz yıllarda 29 derecelere kadar çıktı.
01:31Özellikle güney kıyılarımızda Gökova körfezinde 31 dereceler görüldü.
01:36Bu da bazı türlerin çok hızlı bir şekilde bu alanlara yerleşmesine sebep oluyor.
01:44Bu canlıların başında tabi ki biliyorsunuz balon balığı, aslan balığı gibi balık türlerimiz var.
01:50Ama bunun yanında gözde görülmeyecek kadar küçük planktonlardan deniz kestanelerine kadar birçok tür artık kıyılarımızı tehdit eder boyuta ulaştı.
02:02Ülkemiz kıyılarında 3 tür balon balığımız yaygın olarak bulunmakta.
02:06Bunlar tetrodontis familyasına ait yani 4 dişli familyeye ait bireyler.
02:15Bunlardan en tehlikeli olanı özellikle gümüşi balon balığı.
02:20Karacilerinde bulunduğu bir enzim sayesinde çok ciddi bir zehre sahip ve kesinlikle tüketilmesi yasak.
02:27Bu nedenle bu balıkların karaya çıkartılması yasak.
02:33Balıkçılar bunu yakaladığında kuyruklarını kesip balıkları öldürerek denize atıyorlar.
02:37Bu bir mücadele yöntemi.
02:39Diğer bir türümüz cüce balon balığı.
02:42Bunu plajlarda özellikle güneyde çok sık görebilirsiniz.
02:46Daha küçük boyutlu sütlü kahverenginde ve daha yoğun bir şekilde yanımızda bulunuyorlar.
02:54Tabi bu gümüşi balon balığı kadar çok tehlikeli değiller.
02:59Ama yayılımcı oldukları ve doğal türlere baskı kurdukları için çok ciddi bir şekilde popülasyonları artmakta.
03:08Aslında balon balığı, aslan balığı biraz meşhur oldu ama belki de çok az bilinen ya da bilinmeyen
03:15Diyadema Setos'un uzun dikenli deniz kestanesi özellikle çok ciddi alanlara yerleşerek
03:23yerel balıklarımızın özellikle yuva bağımlı olan Laos, Orfos türü balıklarımızın yerleşimlerini oldukça sınırlıyor.
03:32Yerel türlerimiz üzerinde ciddi bir baskı kuruyor.
03:35Deniz kestaneleri biliyorsunuz aslında deniz suyunun temizliğini gösteren indikatör türlerdir.
03:42Bir alanda deniz kestanesi varsa o bölgenin deniz suyu temizdir diye bir bilgimiz vardı.
03:48Öğrencilerimize bu şekilde bilgiler veriyorduk.
03:51Fakat bu yayılımcı türler için aynı şeyi söylemek çok mümkün değil.
03:57Özellikle uygun sıcaklık ve tuzlulukta çok ciddi bir yayılım gösteriyorlar.
04:03Metrekare'de 20-30 gibi bireyler bulunabiliyor.
04:09Çok hızlı bir üreme hızları var.
04:13Doğada neredeyse düşmanları yok.
04:16Bu da bu tür deniz kestanesinin kıyılarımızda hızlıca ve çok ciddi bir şekilde çoğalmasına sebep oluyor.
04:25Tabii ki diğer deniz kestanesine göre daha büyük görünüyor.
04:30Dikenleri oldukça zehirli.
04:32Yani herhangi bir batma durumunda yaklaşık 1-2 saat çok ciddi bir şekilde acı verebiliyor.
04:40Hızlı hareket edebiliyorlar.
04:42Sürü halinde hareket edebiliyorlar.
04:45Dediğim gibi üreme kabiliyetleri oldukça yüksek.
04:49Deniz kestaneleri aslında çıpıra sargoz türü balıkların birinci derecede besinini oluşturuyor.
04:57Fakat bu tabii ki yerel deniz kestanesi.
05:01Bu yeni türler biraz daha uzun dikenli oldukları için ve zehir ihtiva ettikleri için balıkların çok da ilgisini çekmiyorlar.
05:11Bu nedenle doğada neredeyse düşmanları yok diyebiliriz.
05:18Özellikle Fethiye, Göcek, Gökova o bölgelerde çok yoğun bir şekilde var.
05:27Ama artık İzmir kıyılarında da görüldü.
05:30Tek tükle olsa buralarda da görülüyor.
05:34Bu da açıkçası önümüzdeki günlerde bu bölgede de uzun dikenli deniz kestanesinin yoğunlaşacağını bizlere gösteriyor.
05:42Tabii ki deniz kestanesinin yayılımı kıyılara kadar ulaştığı için özellikle denize giriş alanlarında kişileri tehdit edebiliyor.
05:50Çünkü kayaların altında, taşlarının altında uzun dikenli deniz kestanesi olduğunda insanlar görmeden, üzerine basarak veya elleriyle dokunarak zor durumda kalabiliyorlar.
06:03Öncelikle ciddi bir yanma, yaklaşık bir saat sürebilecek bir ciddi bir yanma söz konusu.
06:09Ne yapabilirler?
06:10Tabii ki hemen hızlı bir şekilde batan kısımları ve kırılan kısımları vücutlarından uzaklaştırıp, mümkün olduğunca sıcak suyla temas ederek, özellikle çay suyu sıcaklığındaki bir sıcaklıkla, zehirin, proteinin yapısını bozarak vücuda yayılması engellenebilir.
06:30Uzun dikenli deniz kestanesi yaklaşık 8-9 yıldır kıyılarımızda bulunuyor.
06:37Son yıllarda çok yoğunlaştı.
06:38Bundan 2 yıl öncesine kadar çok ciddi bir potansiyele ulaştı.
06:44Fakat özellikle geçen yıl su sıcaklıklarının güneyde, Gökova Körfezi'nde, Göcek'te, Fethiye kıyılarında 30-31 dereceye ulaşmasıyla birlikte bu canlılar üzerinde önce beyaz bir mantarlaşma görüldü.
06:59Sonrasında ciddi bir şekilde yok oldular.
07:03Bu bizim için sevindirici bir gelişmeydi.
07:05Fakat bu yıl görüyoruz ki yine aynı yoğunlukta artmaya devam ediyorlar.
07:12Bunları izlemeye devam ediyoruz, takip ediyoruz.
07:15Balıkçılığın %80'i kıyı balıkçılığı şeklinde gerçekleşiyor.
07:19Yani uzatma alırı, paraketa şeklinde gerçekleşiyor.
İlk yorumu siz yapın