Oynatıcıya atlaAna içeriğe atlaAltbilgiye atla
  • bugün
CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Niğde’de besicilik yapan Nazmi Güçlü’yü çiftliğinde ziyaret ederek hayvancılıkta yaşanan sorunları dinledi.

Kategori

🗞
Haberler
Döküm
00:00Ülkemizde hayvancılıktaki sorunlar bitmiyor.
00:0516 milyon 800 bin büyükbaş hayvan varlığı görülmesine rağmen etteki açık devam ediyor.
00:13Ülkemizde dana eti yalnızca 2023 yılında ithalatı 18 kat artmış.
00:202010 yılında başlamıştı ülkemizde hayvan ve ithalatı.
00:24Hızla da devam ediyor.
00:26O günden bu yana 11 milyon hayvan ithalatı yapılmış.
00:3112 milyar dolar yurt dışına paramız gitmiş.
00:34Ama bu soruna kalıcı bir çözüm bulunmamış.
00:37Ülkemizde hala hazırda çiğ süt ve süt ürünleri işleme tesis sayısı 2465.
00:45Bu tesislerde süt üretimi sağlanıyor.
00:50Son aylarda sütle de düşme meydana geldi.
00:53Çünkü sütle maliyetin altında bir fiyatla alım yapılıyor.
01:0017 lira 15 kuruştan litresi 18 lira 35 kuruşa çıkarıldı ama
01:04farklı bölgelerde sütün maliyeti 20 lirayı buluyor.
01:10Şimdi üreticide 20 lira maliyetin altında bir fiyatla süt alımı gerçekleştirildiğinde
01:17ne yapıyor hayvanını kesime gönderiyor.
01:19Ama çoğu bölgede aracılar eliyle süt toplandığı için de fiyatı hala 13-14 lira.
01:25Bir torba yem süt yemi olmuş 750-800 lira.
01:30Bu durumda süt hayvancılığı yapan para kazanamıyor.
01:34Diğer et için yapılan hayvancılıkta da beklenen fayda ithalata rağmen sağlanamadığı gibi
01:43yalnızca yıllık kuru ot ihtiyacı 71 milyon 278 bin 655 ton.
01:51Şimdi yem sorunu var, ahır sorunu var.
01:55veterineriydi, aşısıydı, bakımıydı, çobanıydı, işçiliydi derken özellikle elektrik ve su giderlerinde kattığımızda
02:05önemli ahır giderlerinde artış var.
02:07İktidar ahır giderlerini düşürme yönünde herhangi bir girişimde bulunmuyor.
02:12Et ithalatı ve hayvan ithalatıyla piyasayı dengelemeye çalışıyor.
02:16Ona da yetişemiyor.
02:18Türkiye'de hayvan varlığı giderek azalıyor.
02:21Azalmadan dolayı da ithalata daha çok ihtiyaç duyuluyor.
02:25Azalmanın nedeni anaç hayvanlar yani yavrulama yapılacak hayvanların dahi çoğu kesime gidiyor.
02:34Siz yıllardır bu işi yapıyorsunuz.
02:36Şu anda Türkiye'de hayvancılık yapanların mutlu olduğu söylenebilir mi?
02:40Yok kesinlikle.
02:41Sayın Vekilim Türkiye'de şu anda büyük bir sıkıntı var.
02:45Hem küçükbaş hem de büyükbaşta.
02:47Çünkü küçükbaş hayvan maliyeti, adam 8-9 bin lira küçükbaş alıyor.
02:54Onu etlendirene kadar zaten 12-13 bin lira buluyor maliyeti.
02:5813 bin lira bulduktan sonra kestiriyor adam 11 bin lira, 11 bin 500 lira para tutuyor.
03:03Adam cebinden para vuruyor.
03:05Tabii paranın da maliyeti var.
03:06Şu an faizler de çok yüksek.
03:08Faizler yüksek olduğu için gösterme arasından karşılayamayan insanlar bankadan para kullanıyor.
03:12Bunun üstünde bir ek olarak banka faizi bindiği zaman adam tüm zarar ediyor.
03:16İşe giriyor adam, bilmeyen insanların da çoğu bilinçsiz olarak girdiği için küçükbaş ya da büyükbaş besçili yapıyor ama adam iki sene anca dayanabiliyor.
03:26İki yıl sonra bırakıyor.
03:28Siz çocukluğunuzdan beri bu işin...
03:30Tabii bizim baba mesleği, hayvancılık dede mesleği, kasapta bizim baba mesleği, hayvancılık tarihleri devam ediyoruz.
03:36Yani biz öyle olmasına rağmen şu an çok büyük sıkıntıdayız.
03:40Çünkü kaslayamıyoruz.
03:42Hayvanın maliyeti çok yüksek.
03:44Besiye alacağın bir tane dana 80-90 bin lira, 100 tane sıyrı aldığım zaman 9 milyon lira.
03:49Bunu 3-4 milyon da yiyip içmesi maliyeti oluyor.
03:53O da oluyor.
03:5412-13 milyon lira.
03:5513 milyon lira iş kimse şu anda verip de besçilik yapmaz.
03:59Ancak buna devletin destek vermesi lazım.
04:02Küçük faizli besiciye, üreticiye ve ineklerin de kesime gitmemesi için sütün dengel olmasa,
04:09soğuk süt tavım şu anda yükseldi, konser yükseltti.
04:13Ama perakende böyle 3-5 tane hayvancılık yaptığı sütçülük yaban insanlar 12-13-14 milyon lira şu an hala süt satıyor.
04:22Yemin kilosu 18 lira, 17 lira.
04:25Sütün kilosu 12-13 lira.
04:26Karşılamıyor.
04:27Çoban zaten 45-50 bin lira.
04:29Çobanın maliyetini, maaşını, devletini karşılaması lazım.
04:33Skortasını karşılaması lazım.
04:35İnsanlar bir rahatlaması lazım.
04:36Damızlıkta hayvanın danasına destek biraz daha fazla olması lazım ki,
04:45en azından hayvanın yiyip içtiği parasının %20'sini, 25'ini, 30'unu karşılaması lazım.
04:53Orada besici damızlık sıra atlaması lazım.
04:56Dolayısıyla bu işi yapan her geçen gün azalıyor.
04:59Şu anda da daha az zaten.
05:01Bölgede bırakan var mı?
05:02Bizim mesela bu bölgede 5 yıl önce 20 tane besici varsa şu anda 1 tane besici ya da 2 tane vardır.
05:10Başka kalmadı.
05:11Herkes bıraktı işi.
05:12Bu tabii dişi hayvanlar kesime gittiği zaman en azından 4-5 buzağı da o kesimle birlikte kesilmiş oluyor.
05:19Tabii ki tabii ki.
05:20Şimdi üretim olmadığı zaman zaten ne yapıyor?
05:22Geçen gün kısırlaşıyor.
05:23Azalıyor hayvancılık.
05:25Azalışılığa fiyatlar yükseliyor.
05:27Ondan sonra da ithal gelmek zorunda kalıyor.
05:29İthal hayvan geliyor, buradaki üretici zaten iyice bitiyor.
05:32Bir fiyat dengesizliği de var.
05:34Ondan dolayı sıkıntı da yani hem küçük baş hem de büyük baş kesicisi, üreticisi.
05:38Bunun çözümü ne görüyorsunuz?
05:41Bunun çözümü, bu destekli olur ancak işte çoban maaşına destekli olur.
05:47Primilerini devlet karşılıyorsun çoban.
05:48Primilerini tabii ki devletin karşılaması gerekiyor.
05:51Ancak öyle bir çözüm olur.
05:54Elerse bu insanlar, bu hayvancı yapan insanlar da geçimli oradan sağlıyor.
05:59Az bir nüfus yok yani bayağı bir nüfus var bu hayvancılıktan geçinen, geçimli sağlayan.
06:04Bu düşük verimli sütçü anaşar et için değil daha çok buzağı için kullanılması tavsiye ediliyor.
06:10Bunun önemli etkisi olabilir herhalde bu süreçte.
06:13Tabii ki kesinlikle önemli etkisi olur.
06:15Kesime gitmezse üretim fazlalaşır.
06:18Üretim de fazlalaştığı zaman et fazlalaşır.
06:20Et fazlalaşır zaman piyasa dengelenir.
06:23Et fiyatları dengelenir.
06:24Ama buna belli bir nokta desteklenmesi lazım.
06:27Şimdi bir dana kaç lira?
06:29Şu anda beslik alacağım bir dana, iyi olan kaliteli bir dana 80-85 bin lira.
06:36Peki bu aldınız, kestiniz.
06:38Siz hesaplıkta yapıyorsunuz.
06:40Evet.
06:40Et olarak satıyoruz.
06:41Şu anda bir kilo dana kuşbaşı ne kadar nidede?
06:45Şu anda dana kuşbaşı bir kilo 600 liraya nidede.
06:47600 liraya.
06:48Pirzula, koyun pirzula ne kadar?
06:49Koyun pirzula aslında 700-750 lira civarında.
06:51700 liraya.
06:52Diğer büyük kentlere göre fiyat uygun sayılır.
06:54Uygun tabii.
06:55Uygun sayılır.
06:56Uygun sayılır falan aşağı.
06:57Uygun sayılır ama şunu diyorsun.
06:59Yani ben hayvana verdiğim parayı kesimden sonra alamıyorsam,
07:02bu işi nasıl sürdüğüm?
07:03Yeni hayvan alacaksınız şimdi mesela.
07:05Tabii ki.
07:05Fiyatlar nasıl geliyor?
07:07Fiyatlar yüksek geliyor.
07:08Mesela siz kurbanla sattınız, hayvanın yanına hayvan koyabildiniz mi?
07:11Koyamadık.
07:12Koyamadık.
07:13Biz borcumuzu anca ödeyebildik.
07:15Yani hayvanlar aldığımız tüccarlara borcunu anca ödeyebildik.
07:22Yani tekrar yerine hayvan almamız için paramız kalmadı.
07:26Niye?
07:26Ekonomik sıkıntıdan dolayı, banka faizde yüksek olduğundan dolayı hiçbirine yetişemiyoruz şu an.
07:31Yani almak istiyorsun sayı.
07:33Almak istiyoruz tabii.
07:33Bizim işimiz bu.
07:35İthal hayvanı aldınız mı bugüne kadar geliyor mu?
07:37İthal hayvanı hiç almadım ben ama geliyor.
07:40Bölgede hayvan, ithal hayvanı geliyor.
07:42Var, var.
07:42Geliyor, geliyor.
07:43Ama tabii NİDE'de 5 yıl önce falan ithal hayvan, besçili yapan daha fazlaydı.
07:48Şu an onlar da azardı.
07:49Peki bu kasaplıkta hayvan eti tüketiminde düşme var mı?
07:55Düşme var.
07:56Geçen yılından bu sonuna %100 falan düşme var.
07:58Tüketim %100 düştü.
08:00Vatandaşın gelir et alıp kısıtlı dar olduğu için et alamıyor.
08:04Öyle de emekli ya da asgari ücretlerinden çalışan insanlar alamıyor kesinlikle.
08:10Daha çok bölgemizde büyükbaş hayvan herhalde eti tüketiliyor.
08:14Küçükbaş hayvan daha düşük.
08:16Tabii pelakende küçükbaş fazla tüketiyor ama toptan hazır yemek, lokanta sektörü en azı büyükbaş etini tercih ediyor.
08:26Olması gereken hayvancılık yapanları desteklemek, hayvancılıkta başta çoban sosyal güvenlik priminin ödenmesinin sağlanması yanı sıra,
08:35kırsalda hayvancılık yapan ailelerin de gençleri, kadınlarının sosyal güvenlik priminin devletin karşılaması,
08:42ayrıca ahır giderlerinde destek olunması, veterinerin de aşısında şu anda hayvan aşıları parayla herhalde.
08:49Parayla yapılıyor.
08:52Daha önce ücretsiz de hayvan aşıları.
08:54Ücretsiz de evet.
08:55Şu anda ücretli yapılıyor.
08:56Ücretli yapılıyor.
08:57O da bir ek mü asraf oluyor.
08:59Tabii ki hepsi ek maliyet.
09:01Yani burada hayvanın innesi, ilacı, bakımı, soban maliyeti, yemi, samanı, sılacı çok büyük maliyet.
09:09Şu anda saman ne kadar?
09:10Şu anda saman 3 lira, 3,5 lira.
09:12Şu an hasat dönemi olduğu halde yani yaklaşık 3 bin, 3 bin 5 lira tonu.
09:17Evet.
09:17Yonca'nın ben geçen Konya'ya gittiğimde 9 bin lira da Konya'dan yola çıkıp İzmir'de 13 bin liradan satıldığını söylediler.
09:24Tabii.
09:25Yani bir yerde de çiftçilik yapmayan hayvancılık yapması da zorlaşmış.
09:29Zorlaştı tabii.
09:30Şu anda tabii ki yerinden alsa da insanlar nakliye maliyet falan çok büyük biniyor.
09:34Nakliye maliyet neredeyse Yonca'nın yarı maliyeti kadar nakliye işçilik maliyet biniyor.
09:39İndir, bindir.
09:41Şu anda maliyetler çok yüksek.
09:43Giderek bu işi yapmaz zorlaşıyor.
09:45Zorlaşıyor.
09:46Yani genelde hayvancılık zor ama her sıkkır zorlaşıyor her geçen gün.

Önerilen