"Terörsüz Türkiye" hedefi için tarihi bir dönemeç. PKK'nın silah bırakacağı tarihler konuşulurken, Irak'ın kuzeyinde hareketlilik var. Ankara'da görüşmeler aralıksız sürüyor. Peki perde arkasında neler var? Süreç nasıl ilerliyor? Detayları CNN Türk Ankara Temsilcisi Dicle Canova anlattı.
00:00Göksu az önce Arda da detayları verdi. Ben onlara girmeyeceğim. Heyette kimler yer alacak, nasıl olacak ama neredeyse dört ay sonra ikinci kez Dem İmralı heyetini kabul etmiş olacak Cumhurbaşkanı Erdoğan ve bu dört aylık süreçte önemli gelişmeler yaşandı.
00:16Her şeyden önce PKK terör örgütü PKK Mayıs ayında fesih kararını ve silah bırakma kararını açıkladı. Bugün artık bu silah bırakma kararının ilk grup olarak hayata geçirilmesi için günler sayılıyor.
00:32Benim edindiğim bilgilere göre silah bırakma cuma günü gerçekleşebilir. Neden? Yine edindiğim bilgilere göre Dem Parti bu hafta meclisin salı ve çarşamba günü çalışmasını önerdi.
00:46Emeklilerin aylıklarına yapılacak düzenleme salı ve çarşamba meclisten geçirilecek öyle anlaşılıyor ve meclis önümüzdeki haftaya kadar tatil edilecek.
00:54Dem Parti'nin çünkü cuma günü silah bırakma beklediği için perşembe günü Kuzey Irak'a gideceği konuşuluyor meclis kulislerinde.
01:04Bu nedenle şu anda Ankara'da tüm dikkatler cuma gününe endekslenmiş vaziyette. AK Parti'nin de hafta sonu Kızılcağaman'da kampı olacak.
01:13Eğer cuma günü PKK'nın ilk grubu silah bırakırsa cumartesi günü Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da Kızılcağaman'da yapacağı konuşma tarihi bir nitelik taşıyabilir.
01:23Bunun da altını çizelim. Yani siyaset çarşamba gününden sonra tamamen bu silah bırakmaya endekslenecek gibi görünüyor.
01:31Şimdi başından beri de hep anlattık silah bırakma Irak'ta gerçekleşecek.
01:35Orada Bağdat ve Erbil'le bir ortak mekanizma oluşturuldu. Miting koordinasyonunda gerçekleşecek.
01:41Öncesinde dün pazar günü İmralı heyeti gitti Öcalan'la görüştü.
01:46Sonrasında yine dem cenahından yansıyan bir takım iddialar oldu.
01:50İşte Öcalan'ın yazılı veya görsel bir mesaj paylaşabileceği cuma gününden önce.
01:56Şimdi daha önce biliyorsun görsel mesaj, sözlü mesaj kanunen yapılamayacağı için izin verilmemişti.
02:03Bundan sonraki süreçte böyle bir mesaj olur mu bekleyip göreceğiz elbette.
02:08Ama bugünkü görüşme belki tüm bunlar açısından da önemli olacaktır.
02:12Şimdi Cumhurbaşkanı'na da dem heyeti İmralı'daki görüşmeleri doğrultusunda izlenim ve önerilerini iletecektir.
02:19Eş başkanlarla da görüştü Mithat Sancar ve Pervin Buldan Cumhurbaşkanı ile görüşmeden önce.
02:25Dolayısıyla Cumhurbaşkanı'nın da onlardan gelecek önerilere karşı adıma adım politikası gereği beklentilerini sıralaması beklenebilir.
02:34Yani demin bazı önerilerine ilişkin hangi düzlemde ne yapılabileceğine ilişkin bir çerçeve çizebilir.
02:42Azerbaycan dönüşü Cuma günü gitmişti.
02:44Cumhurbaşkanı'nın önemli mesajları vardı bu konuyla ilgili.
02:48Yani dem heyetiyle terörsüz Türkiye hedefine ulaşmak için bugüne kadar atılan adımları ve bundan sonrasını el alacağız demişti Cumhurbaşkanı.
02:56Az önce Fahrettin Altun da bir açıklama yaptı iletişim başkanı.
03:00Ve terörsüz Türkiye hedefinde yürütülen çalışmalar konuşulacak dedi.
03:04Cumhurbaşkanı bu çalışmaların demle birlikte yürütüleceğine de işaret etmişti.
03:09Terörsüz Türkiye'yi birlikte inşa edeceğiz demişti.
03:11Yani dem partiye siyasi anlamda da aslında çok büyük bir sorumluluk düşüyor.
03:15Bu sürecin sağ salim ilerleyebilmesi için.
03:18Cumhurbaşkanı aynı zamanda silah bırakma kararını uygulamaya başlamasıyla terör örgütü süreç daha da hızlanacaktır demişti.
03:25İşte bu da hep bahsettiğimiz adıma adım politikası gereği verilen bir mesaj diyebiliriz.
03:30Ve bir de uyarısı vardı o anlamda.
03:32Bunu da hatırlatmakta fayda var.
03:33Bu süreci kendi haline bırakmayız.
03:36Provokasyonlara da müsaade etmeyiz.
03:38Titizlikle çalışıyor.
03:39Emin adımlarla ilerliyoruz demişti.
03:41Yani Göksu Ankara aslında öncelikle sahada ne olacağını somut olarak görmek istiyor.
03:47Adıma adım politikası başından beri bu nedenle ifade ediliyor.
03:51Herhangi bir provokasyona izin vermeden, işin güvenlik boyutu da elden bırakılmadan siyasi süreç yürütülecek öyle anlaşılıyor.
04:00Ve sahadaki gelişmeler de siyasi süreci bir miktar şekillendirecek diyebilirim.
04:05Hep söyledik pazarlıksız ilerleme kararlılığı Ankara'da devam ediyor.
04:10O yüzden adıma adım ilkesi benimsenmiş vaziyette.
04:13Ha bir de Suriye ayağı var.
04:15Onu da özetleyeyim.
04:16O ayrı bir süreç olarak görülüyor.
04:17Orada da SDG'nin biliyorsun Şam yönetimiyle imza attığı bir anlaşma var.
04:23Sisteme entekre olacağına dair Ankara o anlaşmanın gereklerinin yerine getirilip getirilmediğini de Suriye ayağında yakından takip edecek.
04:32Şimdi Dicle aslında sözlerinde ve Ankara'nın yapmış olduğu açıklamaların detaylarında pazarlıksız vurgusunun altını çizdin bir kez daha.
04:41Adıma adım ilkesi Ankara'nın başkentin yakın takibinde ve bu şekilde ilerleyeceğinin vurgusunu yaptın.
04:48Aslında herkesin merak ettiği ve ortaya atılan iddialar doğrultusunda da Ankara af ya da cezasızlık olmayacak diyor.
04:56Ama buradaki süreç nasıl ilerleyecek?
04:59Bizi ne bekliyor?
04:59Mecliste bununla ilgili bir planlama var mı?
05:03Süreci aktarabilir misin?
05:04Evet Göksu aslında bakarsan bundan sonraki meselenin hukuki altyapısını meclis yürütecek.
05:16Öyle anlaşılıyor AK Parti de bunu çok önemsiyor.
05:19Çünkü en şeffaf konuşulacak yer Türkiye Büyük Millet Meclisi'dir deniyor.
05:23Ve orada ortak akılla yani tüm siyasi partilerin var olduğu önerilerini dile getirdiği ve hemen herkesin üzerinde mutabık kaldığı konularla ilk aşamada ilerlenmesi üzerinde duruluyor.
05:36Tam olarak bu komisyon şöyle tarif ediliyor.
05:38Toplumsal iç cepheyi güçlendirmeye dayalı kanuni veya idari düzenlemelerin konuşulacağı, önerilerin sunulacağı ve o doğrultuda yapılması gerekenlere ilişkin öneri ve tekliflerle ilgili mecralara iletecek bir komisyon.
05:52Yani bu bir ihtisas komisyonu olmayacak.
05:55Bu komisyon bir ortak akılla çalışacak.
05:58Bir takım önerileri gündeme getirecek.
06:01Kanunsa kanun, idari düzenleme ise yönetmelik ise yönetmelik ve bunlar ilgili makamlara iletilecek.
06:07Günün sonunda hazırlanacak yasa teklifleri ihtisas komisyonlarında görüşülecek.
06:12Hem mevcut yürüyen sürecin hukuki altyapısı üzerinde durulacak hem de ileriye dönük yasal ve idari düzenlemeler ele alınacak.
06:21Şimdi burada Adalet Bakanlığı yeni bir takım kanuni düzenlemeler yapar mı?
06:27Biraz onların da nabzını tuttum.
06:29Şu an için bakanlığın gündeminde yeni bir kanuni düzenleme yok bu konuyla alakalı.
06:34Biliyorsun hasta tutuklularla ilgili bir düzenleme yapılmıştı.
06:37Bundan sonrasına dönük artık mecliste kurulacak bu komisyonun öneri ve talepleri üzerinden yol alınacak.
06:44Öyle anlaşılıyor.
06:45Şimdi Meclis Başkanı Çarşamba günü MİT Başkanı İbrahim Kalın'la görüşecek.
06:49Önemli bir görüşme.
06:51Ama hemen ardından yurt dışına çıkıyor.
06:53Perşembe Cuma günü edindiğim bilgilere göre Saraybosna'da programları olacak.
06:58Dolayısıyla bir sonraki hafta bu komisyonla ilgili detaylı açıklama yapmasını bekleyebiliriz.
07:04Tabi Cumhurbaşkanı ile de o arada görüşebileceği konuşuluyor.
07:08Partilerden ilk toplantılarında yazılı öneri istemişti.
07:12Bunlar iletildi.
07:13Dem Parti'nin, CHP'nin önerileri, tüm parti grupları yanı sıra meclis dışında olanlar da temsil edilebilir dediler.
07:2135-40 kişilik bir komisyon izlediler.
07:23Yasayla kurulması yönünde öneriler oldu.
07:26İYİ Parti karşı bir duruş sergilemekle birlikte şu ana kadar resmi olarak ben bu komisyona üye vermeyeceğim demedi.
07:34Dolayısıyla onun da tavrı belli ki gelişmelere göre şekillenecek.
07:37AK Parti'deki genel eğilime gelirsek.
07:40Bugün biraz nabız tuttum.
07:41Onlar diyor ki, KİT ve Avrupa Birliği komisyonu gibi diğer özel komisyonların statüsünde olmalı bu komisyon.
07:49Verimli çalışabilmesi için, konuşulabilmesi, karar alınabilmesi için belli bir sayıda tutulmasını istiyor AK Parti.
07:56KİT komisyonunun üye sayısı 35, araştırma komisyonlarının üye sayısı mecliste 22.
08:02İzleyicilerimiz için bu bilgileri vermek istiyorum.
08:05Çünkü bu rakamlar önümüzdeki günlerde çok konuşulacak.
08:08Yani bu komisyonda 22 ila 35 arasında bir üye sayısına ulaşacak gibi görünüyor.
08:16Mecliste grubu olan partilerin katılımı üzerinde duruyor AK Parti.
08:20Geri kalan üyeliklerinde bağımsız milletvekilleri arasında partili olup olmamasına bakılmaksızın kurayla belirlenebileceğini savunuyor AK Parti.
08:31Temmuz 15'ten sonra bu komisyonun kurulabileceğini söyleyebilirim.
08:36Yaz aylarında zaman zaman bir araya gelinecek.
08:39Bunu da söyleyebilirim.
08:40Ve bu görüşmeler bazen Ankara dışında da olacak.
08:43Bunu da söyleyebilirim.
08:44Şimdi komisyonun ismi ne olacak?
08:46MHP ilk başta önermişti ve milli birlik projesi olarak gündeme getirmişti.
08:52Demm Parti'den yapılan açıklamalarda işte barış ve demokrasi ifadelerine yer verilmesi gerektiği söylendi.
08:59AK Parti cephesi de diyor ki kurulunca herkes önerisini getirir, gerekirse oylanır.
09:05Yani komisyonun adının ne olacağı da henüz netleşmiş değil.
09:09Ama meclis başkanı meclis kanunlar kararlardan bir rapor istedi bunun için.
09:14Yani yasa ile mi kurulmalı, nasıl olmalı, olumlu yanları, olumsuz yanları.
09:18Bunlar çıkarıldı.
09:19Buna göre de meclis başkanı karar alacak.
09:22Peki bu komisyonda neler konuşulacak?
09:25İşte en önemli kısmı bu.
09:28Öncelikle dediğim gibi toplumsal güven ve huzur için neler olabilir?
09:32Öneriler toplanacak.
09:33Bunlar değerlendirilecek.
09:35Ceza kanunları, terörle mücadele yasaları ki burada tabii bir takım kritik başka meseleler var.
09:41İşte FETÖ var, DHKPC var, DH var.
09:44Dolayısıyla terörün tanımı yeniden yapılacaksa da bunlar göz önünde bulundurulur mesajları da veriliyor hükümet cephesinden.
09:52Öcalan'ın İmralı koşulları yeniden düzenlenebilir mi?
09:55İşte adaya yeni mahkumlar gitmişti bu son süreçte.
09:59Yenileri daha da eklenebilir mi?
10:01STK ve gazetecilerle görüşmesi sağlanabilir mi?
10:04Bunlar da değerlendirilebilir.
10:06İmralı'da son dönemde çok kulislere yansıyan bir bilgi var.
10:11İmralı'da rahatlıkla dolanması yönünde talebi olduğu şeklinde ancak bunun da kanunen mümkün olmadığı söyleniyor.
10:19Bunun için de bir mevzuat çalışması gerektiğinin altı çiziliyor.
10:22O noktada meclis ne karar verecek?
10:25Bu yine önemli olacak.
10:27Silah bırakanların siyaset yapabilmeleri sağlanır mı?
10:30Bu da kritik sorulardan birisi.
10:32Bunun için malum bir siyaset yasağı var mevcutta.
10:36Yani bunun gerçekleşmesi, önünün açılması için af çıkması gerekiyor ama şu an için böyle bir çalışma yok.
10:44Ama bunun olabilmesi için ne beklenecek?
10:47PKK'nın gerçekten kendini feshedip ezetmediği, tamamen silah bırakıp bırakmadığı bundan emin olunacak.
10:55Bu meseleler daha sonra belki değerlendirilecek, gündeme gelecek.
10:59Peki nasıl emin olunacak?
11:01Daha önce de söylemiştik.
11:03Bir rapor hazırlanacak ve Cumhurbaşkanı'na sunulacak.
11:06MIT ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin sahadan vereceği bilgiler bu raporu şekillendirecek.
11:12Şimdi TSK'nın Irak'ta kontrolü altında bulunduğu yerlerde asker arama tarama temizlik çalışmalarını yapacak.
11:20Gara, Kandil, Mahmur gibi TSK'nın kontrolü altında olmayan yerlerde de söylediğimiz gibi Erbil, Bağdat ve MIT'in koordinasyonunda yürüyecek.
11:29Eldeki silahlar tam olarak bırakılacak mı?
11:32Bazıları bırakmayabilir, mağaralara saklayabilir, daha sonra kullanmak üzere tutabilir.
11:37Birçok handikap olabilir.
11:39Dolayısıyla tam olarak emin olmadan o rapor Cumhurbaşkanı'na sunulmayacak.
11:45Adım adım ilerlenecek, atılan her adıma karşı adımlar gelecek ve tabii ki temkinli yürütülecek.
11:53Hedef bu silah bırakma sürecinin, şimdi Cuma günü olabilir demiştik, ilk grup için bunu söylüyoruz.
11:58Sonbahara kadar önemli bir mesafe alınması üzerinde duruluyor ama tam olarak ne zaman gerçekleşeceğine dair net bir takvim vermek bugün itibariyle çok zor.
