Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili izleyiciler, Cumhuriyet TV ekranlarından herkese merhaba.
00:18Hepinizin bildiği üzere 2022'den beri Ukrayna ve Rusya arasında bir savaş var ve savaş her geçen gün şiddetini arttırarak devam ediyor.
00:27Ancak belki de bu savaşın artık sonuna gelindi.
00:31Çünkü hem Rusya'dan bir heyet hem de Ukrayna'dan bir heyet Türkiye'de Çırağan Sarayı'nda bir araya geldi ve Türk yetkililerin başkanlığında bir barış görüşmesi gerçekleştirdiler.
00:43Şimdi o görüşmeye değineceğiz, savaşın seyirine ilişkin konuşacağız.
00:47Konuğumuz dış politika analisti Aydın Sezer.
00:50Sayın Sezer hoş geldiniz.
00:52Hoş bulduk, iyi yayınlar diliyorum.
00:54Teşekkür ediyorum.
00:56Şimdi öncelikle bu yapılan görüşmelere Türkiye'den de Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın katıldı.
01:06Rusya'dansa Vladimir Putin'in müşaviri, Vladimir Medinsky, Dışişleri Bakan Yardımcısı, Savunma Bakanı ve Genel Kurmay Başkanlığı Ana Müdürlüğü Başkanı yer aldı Rus heyetinden.
01:20Ukrayna heyetinden de hemen hemen benzer mevkideki mevki ilaçları bu toplantıya katıldı.
01:27Dilerseniz bir görüşmeyle başlayalım.
01:29O görüşmenin ayrıntılarını siz de okudunuz.
01:32Nasıl değerlendiriyorsunuz şu anda?
01:34Olumlu mu gidiyor bu barış görüşmeleri?
01:36Başkan Trump'ın göreve başlamasından hemen sonra ABD'nin Rusya ile ilişkileri normalleştirme süreci ve ayrıca Ukrayna Rusya savaşını sona erdirme amacıyla yürüttüğü politikalar ki ara bulucular vasıtasıyla bizi Rusya ile Ukrayna arasındaki müzakerelere getirdi.
02:05Bunun ikinci turunu yapıyoruz biliyorsunuz.
02:09İlk turu Mayıs 2025'de yapılmıştı.
02:14Şimdi Ukrayna ve Zelenski aslında Rusya ile barış müzakereleri istemiyor.
02:22Özellikle Avrupalı ülkelerin ve liderlerin baskısıyla bu müzakere sürecine sıcak bakmıyor.
02:31Ancak Trump'ın baskısı ve ısrarıyla her iki taraf üzerindeki baskısı ve ısrarıyla bu görüşmeler gerçekleştirildi.
02:41Üstelik dünkü görüşmeden hemen önce, önceki gün Ukrayna'nın Rusya'daki çeşitli askeri havalandlarına yönelik sabotaj saldırılarına rağmen bu görüşmelerin gerçekleşmiş olması önemli bir başarı.
02:58Her şeyden önce bu savaşan taraflar arasında bir diyaloğun yürümekte, yürütülmekte olduğu anlamına geliyor.
03:07İlk tur müzakerelerde de, dünkü müzakerelerde de esir takası, hayatını kaybeden askerlerin cesetleriyle ilgili değişimler,
03:17hatta kaybolan çocuklarla ilgili bazı gelişmeler de sağlandı.
03:24Dolayısıyla teknik düzeyde de olsa taraflar arasında bir uzlaşı havası esiyor.
03:31Bu açıdan çok önemli.
03:34Ancak tarafların savaşın devamı ve savaşın sona erdirilmesiyle ilgili müzakere pozisyonlarında herhangi bir esneme yok.
03:43Taraflar bu sert ve bir anlamda esnek olmayan politikalarından, müzakere pozisyonlarından iş taviz vermiyorlar.
03:57Peki Sayın Hocam, az önce bahsettiniz, dediniz ki bir taraftan barış görüşmeleri sürerken bir taraftan karşılıklı saldırılar devam ediyor ve devam edecek gibi de duruyor.
04:08Aslında belki de bunu bir bakıma masaya elleri güçlü oturmak için yapıyordur taraflar.
04:13Ancak burada şu kritik soru akıllara geliyor.
04:17Bu saldırıların devamı halinde sizce olumsuz bir sonuç çıkabilir mi barış görüşmelerinden?
04:24Şimdi bu görüşmelerin aslında tam olarak hangi amaçla yapıldığına yönelik tarafların tutumlarını gözden geçirmemiz gerekiyor.
04:34Ukrayna tarafı yine Avrupa ülkelerinin desteğiyle bir geçici ateşkes peşinde.
04:41En az bir aylık harada, karada, havada, denizde uygulanacak kurşunsuz bir ateşkes peşinde.
04:50Dolayısıyla kuşkusuz Rus tarafı bunu o şekilde olacağını düşündüğü için yanaşmıyor.
04:57Dolayısıyla öncelikle Ukrayna'nın bir ateşkes peşinde olduğunu vurgulamamız gerekiyor.
05:03Rusya ise ateşkes önerisine kuşkusuz çok zor ön koşullar öne sürmenin ötesinde sıcak bakmıyor.
05:14Ama bir kapsamlı barış anlaşmasından yana bu sürece devam etmek istiyor.
05:21Dolayısıyla daha masaya otururken temel perspektifler arasında oldukça büyük bir fark var.
05:30Zira mesela Ukrayna, Kırım dahil Rusya'nın işgal ve ilhak ettiği topraklardan Rusya'nın çekilmesini yani temas hattına geri dönülmesini bir ön koşul olarak sürüyor.
05:46Oysa Rusya, Kırım dahil dört bölgenin her son Zaporoji, Donetsk ve Lugansk'taki konumunu anayasayla bir şekilde güvence altına da almış olduğu için
06:03bu bölgelerde bulunan Ukrayna askerlerinin çekilmesini istiyor.
06:08Yani öylesine uzlaşmaz bir tutum veya tavır söz konusu ki buradan nihai barışa gidilmesinin neredeyse imkansız olduğunu aslında söyleyebiliriz.
06:22Kalıcı ve nihai bir barıştan bahsediyorum.
06:24Bir ikinci konu Rusya'nın özellikle Ukrayna'nın NATO dahil askeri işbirlikleriyle hatta belirli kapasitenin üstünde bir ordu bulundurmasına dahi karşı çıkıyor
06:39ve tarafsızlık statüsü içerisinde olması gerektiğini talep ediyor.
06:45Bunu vurguluyor.
06:46Oysa Ukrayna bunun bir egemenlik konusu olduğunu ve Rusya'yı ilgilendirmeyeceğini söylüyor ve bu konuya da hiç yanaşmıyor.
06:54Yani kısaca tarafların birbirinden talepleri arasında çok büyük fark var, uçurum var.
07:04Dolayısıyla bu görüşmelerin devam ediyor olması kuşkusuz çok önemli.
07:09Ümit verici, esir takası dediğimiz gibi bazı somut konularda adımlar atılıyor olduğunda bile
07:17nihai ve kalıcı bir barışın sağlanması açısından görünür gelecekte bir ümit vaat etmiyor.
07:25Bunu net olarak belirtmemiz gerekiyor.
07:28Bunu Avrupa ülkeleri artık Trump'a da kabul ettirmeye çalışıyorlar.
07:32Dolayısıyla ABD ile Avrupa arasındaki bu savaşla ilgili temel görüş farklarına ilişkin de
07:40aradaki açık ya da aradaki farkın da kapanmakta olduğunu da söyleyebiliriz.
07:47Ancak hiçbir şekilde Trump'ın Biden döneminde olduğu gibi bu konuda
07:51kayıtsız şahsız Avrupa ile birlikte hareket edebileceğini de söyleyemeyiz.
07:57Şimdi ben de onu sormak istiyordum aslında.
08:00Savaşın bitmesini ya da en azından bir süre durulmasını isteyen tarafların başında
08:05aslında ABD ve doğal olarak Donald Trump geliyor.
08:10Zaten hatırladığımız üzere bir görüşme yapmıştı Zelenski ile ve orada kamuoyuna
08:16yansıyan hepimizin de çok konuştuğu bir görüntü ortaya çıkmıştı.
08:19Zelenski'yi azarlamıştı, eliyle işaret yapmıştı, çok fazla konuşuyorsun demişti.
08:24Zelenski'ye yönelik. Peki şimdi sizce neden ABD bu taraf değiştirme pozisyonuna geçti?
08:32Yani bunun orta doğuyla mı bir bağlantısı var ya da Rusya'ya başka bir sebepten mi
08:37en azından bir yeşil ışık yakmak istiyor? Bunu nasıl değerlendirmeliyiz?
08:43Şimdi Amerika'nın tam olarak bu konuda Zelenski ya da Ukrayna ile yine taraf değiştirdiğini
08:49söylememiz henüz gücü. Ancak burada önemli bir faktör var.
08:53Nadir elementler anlaşmasını ABD'nin Ukrayna ile imzalamış olması da ABD'nin özellikle
09:00ticari finansal anlamda Ukrayna'dan beklentilerinin karşılanmasına yönelik
09:07olumlu bir gelişme oldu. ABD-Ukrayna ilişkileri açısından.
09:12Dolayısıyla bu anlaşmanın mevcudiyeti çerçevesinde özellikle Rusya ile ABD'nin
09:19doğrudan yürüttüğü müzakerelerde Trump'ın biraz daha sert Rusya'ya karşı sert tavır
09:26tutum aldığını söyleyebiliriz. Fakat Trump ve ABD Rusya ile ilişkilerini sadece Ukrayna
09:34konusu üzerinden görmüyorlar. Bunu bu savaş üzerinden bu ilişkileri değerlendirmiyorlar.
09:42Bunun ötesinde karşılıklı ilişkiler başta ticari ilişkiler olmak üzere Trump'la Putin arasında farklı
09:50konularda bir anlayış birliği var. Diplomatik misyonların yeniden kurulmasından tutunuz da
09:57Orta Doğu'daki gelişmeler bu sadece Gazze, Filistin değil, Suriye örneğinde olduğu gibi,
10:03İran müzakereleri hatta Çin olduğu gibi. Dolayısıyla Trump Rusya'yı farklı bir kategoride el alıyor.
10:11İşte bu nedenle sadece Ukrayna konusuna takılarak hareket tarzı sergilemiyor.
10:18Ama Trump'ın yönetiminin de artık Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesine yönelik
10:26müzakere süreçlerinin çok olumlu sonuçlar vermeyeceğini anlamaya başladıklarını söyleyebiliriz.
10:35Son olarak Sayın Sezer, şimdi Türkiye burada nasıl konumlanmalı ya da nasıl konumlanıyor?
10:42Neleri doğru yapıyoruz? Nereleri değiştirmemiz gerekiyor?
10:46Bu iki ülkeyle diplomatik ilişkiler konusunda.
10:51Şimdi bu görüşmelerden önce yani Erdoğan'ın son seçimlerden sonra
10:57Rusya-Ukrayna arasında Türkiye'nin tarafsızlığını koruma noktasından
11:02Ukrayna'ya daha fazla yaslanan, Ukrayna'ya silah sevkiyatını daha da fazlalaştıran,
11:08Kırım konusunda yüksek sesle desteklenen bir pozisyona geldiğini söylüyorduk.
11:15Rusya'nın bundan rahatsız olduğunu da belirtiyorduk.
11:18Ancak bu son birkaç aylık süreçte Putin ve Rusya'da Türkiye'nin Ukrayna'yla müzakerelerde
11:26Rusya'nın Ukrayna'yla müzakerelerinde Türkiye'nin etkin bir rol oynayabileceğine yönelik bir görüşü, bir niyeti ortaya çıktı.
11:36Bunu ara buluculuk bağlamında söylemiyorum.
11:39Bunu zaten ABD ve Trump yürütmeye çalışıyor temsilcileri vasıtasıyla.
11:44Türkiye burada ev sahibi konumunda, müzakereleri kolaylaştırıcı konumunda.
11:50Her iki ülkeye de coğrafi olarak son derece yakın ve işin enteresan tarafı bu müzakerelerin doğrudan yapılabileceğini belirttiği gün Putin,
12:00Erdoğan'ı da işaret ederek Zelenski'nin ikna edilmesi ve masaya getirilmesi konusunda açıkça yardım talebinde de bulundu.
12:09Dolayısıyla Türkiye'nin ev sahipliği konusunda başarılı bir strateji izlediğini, bunu başardığını söyleyebiliriz.
12:18Ancak ikinci tur görüşmelerden önce yine hatırlanacağı üzere Trump'ın ve Avrupalı ülkelerin görüşme yeri olarak Vatikan'ı öneriyor olmaları Türkiye'de rahatsızlık yarattı.
12:31Zaten Hakan Fidan bu nedenle hem Moskova'ya hem Kiev'e ziyaret gerçekleştirdi.
12:37Bu görüşmelerin bir kez daha İstanbul'da yapılmasını sağladı.
12:41Önümüzdeki turlarda eğer devam edecekse, ki ben devam edeceğini düşünüyorum.
12:46En azından bir üçüncü turunda Haziran sonu Temmuz başı gibi yapılabileceğini düşünüyorum.
12:52En azından bu esir takası konusundaki gelişmelerin güncellenmesi bağlamında.
12:59İnşallah yine Türkiye olur diye ümit ediyorum.
13:02Türkiye'de yapılıyor olması çok önemli ama burada şunu da iç politika bağlamında vurgulamak gerekiyor ki bunu dün Sayın Cumhurbaşkanı da açıkça belirtti.
13:12Erdoğan'ın hayali İstanbul veya Ankara'da Trump'ın, Putin'in, Zelenski'nin katıldığı bir zirve gerçekleştirmek.
13:20Ve bu zirvede kendisinin de dair olduğu bir fotoğraf karesiyle Türkiye'nin diplomatik başarısını kırmak içinde söylüyorum.
13:32Kamuoyu, özellikle iç kamuoyu önünde tefsik etmeye yönelik bir arayış içerisinde.
13:40Peki.
13:41Aydın Sezer çok teşekkür ediyorum.
13:43Ben teşekkür ederim.
13:44Vakit ayırdınız bizlere.
13:46Ağzınıza sağlık ki iki katıldınız.
13:48Teşekkür ediyorum.
13:49İyi yayınlar diliyorum.
13:50Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, dış politika analisti Aydın Sezer konuğumuzdu.
13:562022'den beridir devam eden Rusya-Ukrayna savaşını ele aldık.
14:01Şu anda bir barış görüşmesi süreci yaşanıyor ve Türkiye'de bu sürece ev sahipliği yapıyor.
14:07İki ülkenin de heyetleri İstanbul'daki Çırağan Sarayı'nda bir araya geliyorlar.
14:12Türkiye yetkililerin başkanlığında bir görüşme gerçekleştiriyorlar.
14:16Bakalım ne olacak bu işin sonunda?
14:19Savaş sona mı erecek ya da hiçbir şey olumlu sonuç vermeyip savaş devam mı edecek?
14:24Bunları hep birlikte göreceğiz.
14:25Biz konuyu takip etmeyi ve sizlere aktarmaya devam edeceğiz.
14:28Ancak şimdilik burada noktalıyoruz.
14:30Başka bir programda yeniden görüşmek üzere efendim.