Nơi an nghỉ của 142 Tử Sĩ QLVNCH
Category
📚
LearningTranscript
00:00...
00:04...
00:08...
00:12...
00:16...
00:20...
00:22...
00:26...
00:28Phần 2
00:52Chỉ Loan đưa tôi và Toàn đi từng ngôi mộ
00:55Người đẹp của tôi đứt sức chạy theo
00:58Chụp từng bức ảnh mộ
01:00Toàn quay lại nói với cô ấy
01:03Chỉ nhớ chụp từng tấm bia ngăn
01:07Hai anh em đi một vòng qua những mộ trí sát mặt đất
01:11Vài ngô mộ nằm bên kìa nước chạy
01:15Thế đất chốc đã bị xói mòn
01:18Tạo thành những nổ trụng sâu ngay trên nắm mộ
01:21Những tấm bia gãi dở mất đi chi tiết ghi trên đó
01:26Nhìn chân dung người chết cận
01:30Lòng tôi chung xuống
01:32Đốt đứa thuốc hai nén ngang
01:36Tôi cắm trên từng mỗi mộ bia
01:38Cuối đầu tạ lệ với các anh
01:41Tôi nhớ rất rõ
01:44Chị Loan đã nói với Toàn
01:46Các anh ấy như người nhà của chúng tôi
01:52Đã ở chung với chúng tôi mấy mươi năm
01:55Nên có người nước ngoài về đây
01:59Xin cải tám đi nơi khác
02:00Tôi không đành lòng chia tay với các anh
02:03Toàn quay lại nói
02:07Tôi là người ở đây
02:09Tại địa phương này
02:11Nhà tôi ở chú kia
02:14Lâu nay tôi không biết nơi này
02:16Có những anh em tôi nằm lại
02:18Nói xong
02:20Toàn
02:22Bước nhìn tôi
02:23Trong ánh mắt của một cụ tù chính kỷ
02:26Biểu hiện một bén ngại khi ngửi thấy mùi
02:29Giật chất
02:30Bám chung quanh câu nói
02:31Đầy tình người của bà chủ Loan
02:33Đúng
02:35Cái mùi này
02:37Tôi cũng ngửi thấy
02:39Qua cung cách nói chuyện của bà chủ
02:41Thì nhắc đến chuyện duy dời
02:43Và một quan hệ của bà
02:45Với những người nào đó
02:47Ở nước ngoài
02:48Dù chỉ mới gặp
02:50Chúng tôi lần đầu
02:51Một thời đại tan quan
02:56Người ta đang tính toán làm kinh tế
02:58Trên những thăng sát rã mục
03:00Của đàn anh chúng tôi
03:01Những chiến binh chết cạnh
03:04Trên chiến trường
03:05Ăn lọc khốc liệt năm nào
03:07Chúng tôi rời
03:10Nghĩa Trang Dường Điều
03:11Khi đã quá trưa
03:13Ngồi với nhau
03:16Trong quán cà phê đêm
03:17Trên đại lộ Hoàng Hôn ngày cũ
03:19Tôi và Toàn
03:21Kể cho Trung nghe chuyện
03:22Khu mộ Dường Điều
03:24Trung cũng như Toàn
03:27Cho đến hôm nay
03:29Mới biết tới khu Dường Điều
03:30Dù nó nằm chân dân
03:32Gần nhà con
03:33Ngay trên trục lộ lên
03:35Thẳng từ ngã ba
03:37Sao Cam
03:37Vào thủ phủ An Lộc
03:39Khách công viên cao phùng
03:41Trên đại lộ Hoàng Hôn
03:42Chẳng bao xa
03:43Mà làm sao
03:46Biết hết
03:47An Lộc
03:49Một chiến địa kính hoàng
03:51Không có góc cây nào nguyên vẹn
03:53Bụi cỏ bên đường
03:55Còn tung lên
03:55Rớt xuống bao lần
03:56Để chết
03:57Nhưng gạch bể dụng
03:59Cũng bị ném lên
04:00Ném xuống nhiều phép
04:01Cho đến hạ cát
04:03Cũng không yên thân
04:04Dưới mưa pháo
04:06Dập dùi
04:06Con ngày
04:08Cộng quân pháo
04:09Tám ngàn quả đạn
04:10Vào cá
04:11Lộc bé
04:11Tí xíu
04:12Pháo không từng chừng
04:14Mà pháo dậy
04:16Một trời
04:16Cả không gian
04:17Mịt mờ
04:18Dưới pháo
04:18Pháo như mưa
04:19Như bão
04:20Vào cái nơi mà
04:21Bắt quân
04:22Chuyên quyết
04:23Chiến cho bằng
04:23Nếu
04:26Sạc ly
04:27Cổ thành
04:28Ninh công trán
04:29Bị trăm ngàn
04:29Quả đạn
04:30Tứ xuống
04:30Thì
04:31Rồng rã
04:32Mấy tháng trời
04:33An lọc
04:34Có hàng
04:34Triệu triệu
04:35Thứ chết người
04:36Ấp xuống
04:37Liên tu
04:37Bất tạnh
04:38Người chết
04:41Là bao nhiêu
04:42Những nghĩa trang
04:44Còn lại
04:45Và thấy được
04:46Ngày hôm nay
04:46Có là bao
04:48So với số tử sĩ
04:49Dân thường
04:50Đã banh thay
04:51Trên chiến địa này
04:52Chết
04:54Rồi lại chết
04:55Chết đến khi
04:56Sương thịt
04:57Không còn chỗ
04:58Để chết nữa
04:59Con số
05:00Không chôn
05:01Cất
05:01Tan nát
05:02Trên trồng
05:03Cây bụi cỏ
05:04Góc suối
05:04Bờ mương
05:05Đó
05:05Là bao nhiêu
05:06Trung trầm
05:10Ngắm một chút
05:11Rồi gõ
05:12Ngó tay
05:13Trên mặt bàn
05:13Và nói
05:14Xem ra
05:16Tình hình này
05:17Anh em mình
05:18Phải chiếm thêm
05:19Đất
05:19Để cải tháng
05:20Các anh
05:20Về một chỗ thôi
05:21Đây là
05:24Cơ hội
05:24Duy nhất
05:25Để mình
05:25Xin lý phép
05:26Cải tháng
05:26Chỉ sợ
05:29Một cái là
05:29Mình không đủ sức
05:31Tôi gặp đầu
05:34Phán một câu
05:35Để tránh ngang
05:36Được rồi
05:38Cùng lắm
05:40Tôi sẽ nhờ
05:41Những đàn anh
05:42Một thời tù
05:42Trộn với tôi
05:43Góp sức
05:43Các ông
05:45Mình có lo
05:45Nói xong
05:47Tôi mới giật mình
05:49Gọi ai đây
05:51Anh em chúng tôi
05:53Những cụ binh qua nhiều
05:54Trại gian
05:54Từ
05:55Z30A
05:56Z30C
05:57Z30D
05:58Suối máu dân dân
05:59Ra trại trường giới thì nhiều
06:01Cả mấy ngàn người
06:03Bây giờ
06:04Thứ đáng khắp nơi
06:06Mỹ
06:07Đức
06:08Tây
06:09Thậm chí
06:10Những sứ khỉ ho
06:11Cò gái ngoài Việt Nam
06:12Đủ mọi chỗ
06:14Ai cũng bận biểu
06:16Cơ máu gậu tiền
06:17Lo cho đời sống
06:18Thứ đời sống
06:20Làm lại từ đầu
06:22Mặc dù
06:24Năm trước đây
06:25Sau 6 năm lặng lộ
06:27Tìm nhau
06:28Trên thế giới mạng
06:29Tôi đã gặp lại
06:31Một số cụ binh
06:32Từng chung mâm
06:32Chung chiếu như mình
06:34Suốt hàng chục
06:35Năm trời
06:35Tù đại
06:36Thời gian
06:40Có khác
06:41Đổi thai
06:42Theo đó
06:42Cũng có nhiều
06:43Giải lại chúng tôi
06:45Có một tiền đề
06:46Cho công việc này
06:47Tự lực cánh sinh
06:49Và làm trong điều kiện
06:51Chỉ anh em mình thôi
06:53Bây giờ
06:55Đứng trước cái nghĩa trang
06:57Mà các tử sĩ
06:58Thuộc trung đoàn 48
07:00Sư đoàn 18
07:01Dù sao phải nghe mốt
07:03Tôi cũng phải báo
07:05Với anh Thủy một tiếng
07:06Dù trong ta
07:08Không hề có ý định nào khác
07:10Hoàng Ngọc Thủy
07:13Tôi vẫn luôn gọi anh là thế
07:16Dù rằng
07:17Khi dược biển sang Úc
07:18Anh đổi tên là
07:19Hoàng Lập Chí
07:20Và cài ba rót
07:22Để trở thành
07:23Một luật sư
07:23Có tiếng tại Sydney
07:24Cú làm lại từ
07:27Tay trắng của anh
07:28Làm tôi thêm ngưỡng mộ
07:29Có mấy lần
07:31Khi tìm được nhau
07:33Anh gọi tôi
07:35Và tâm sự đủ điều
07:36Những khó khăn
07:38Khi anh đến Úc
07:38Những khinh miệt
07:40Mà một kẻ bãi trận
07:41Hay còn đầy
07:42Sĩ diện
07:42Phải chịu được
07:43Rồi những ngày
07:46Không có cái để ăn
07:47Vẫn phải lết tới giảm đường
07:49Đúng như cái tên
07:51Anh tự đặt cho mình
07:52Hoàng Lập Chí
07:54Tình nghĩa đó
07:56Còn thể hiện qua
07:57Sự thăm hỏi từng người
07:58Những cụ binh
07:59Đã cùng tôi và anh
08:01Ở Z30D
08:02Rồi cùng ra A20
08:04Và còn ở lại Việt Nam
08:07Nhắc là
08:09Anh luôn tránh ngăn tôi
08:10Hãy tin một ngày
08:12Hãy tin một ngày mai
08:12Google Bi
08:16Từ những thành phần
08:17Không thể cải tạo được
08:18Như cái nhìn
08:19Của nhà cầm quyền
08:20Làm cái trại trường dẫn
08:21Phải tân tạo
08:22Thêm một khu e riêng biệt
08:24Và gần như chuyên gia
08:26Con số lên đến
08:284.000 người
08:29Vào thời cao điểm
08:30Của năm 1982
08:31Từ các trại tù
08:34Vĩnh Phú
08:35Tân Lập
08:36Chí Hoà
08:38Xú Máu
08:39Các sĩ quan có thành tích
08:41Cứng đầu bị lùa
08:42Với đây càng lúc càng đông
08:43Chưa kể
08:45Con tàu Việt Nam
08:46Thương tính hồi thương
08:47Mà hạm pho
08:48Là hải quân
08:50Thiếu tá Mai Văn Kiệt
08:51Cũng bị bắt buộc
08:53Góp một bàn tay
08:54Xây dựng lên
08:55Cái phân trại này
08:56Tôi trở lại Sài Gòn
08:59Và liên lạc với
09:00Vũ Trọng Cảnh
09:01Một ông cò
09:03Ở Đà Lạt
09:04Người cụ tù
09:05Không đi trình diện
09:06Và tham gia tổ chức
09:07Ngẫu dậy
09:08Sau 1975
09:09Anh bị bắt
09:11Sau một thời gian
09:12Lẫn tránh
09:13Từ Xuân Lộc
09:15Anh bị đài
09:16Lên trại trần giới
09:17Sau tô dâm ngại
09:18Anh Khải nói
09:21Chú cứ trực tiếp
09:23Thưa chuyện với anh Chí đi
09:24Anh sẽ trình bài
09:26Chi tiết với anh ấy
09:27Đúng
09:29Dù sao
09:30Chú cũng phải báo
09:31Với anh Chí một tiếng
09:32Bởi nấy là
09:32Danh sư đồng 18
09:33Và hiện nay
09:35Lại là
09:35Chủ tịch
09:36Hội
09:36Cụ tù
09:37Chính kỵ tại đây
09:38Chí ít
09:39Cũng nên có một tiếng nói
09:41Trong minh chủng này
09:41Mà anh Chí lại
09:43Rất thân tình
09:44Với anh em mình
09:44Chú là
09:46Anh cảm ơn chú
09:47Trong minh chủng này
09:48Trong minh chủng này
09:49Trong minh chủng này
09:50Tui kính
09:51Tui kính các anh
09:52Nhưng với
09:53Tui kêu kính
09:53Tui kêu kích thì không có chí
09:54Mén gì ráo
09:55Tui kích khách
09:56I don't even call Hoàng Ngọc Thủy as well as now.
10:00Khải Ông Vố cười gian trong máy, thúc tôi gọi anh Thủy.
10:04Gói là gói, báo là báo.
10:08Nhưng việc của chúng tôi ở đây, chúng tôi cứ làm.
10:12Anh có lên tiếng hay không thì cũng thế.
10:15Chúng tôi đã thống nhất gom tiền mua thêm mấy miếng đạch để mở rộng khu mộ.
10:20Rồi lại móc túi cô nhỏ nhà tôi.
10:26Nhưng vào thời điểm đó, một chuyện không vui lại xảy đến.
10:30Có một ngày, Trung gọi báo cho tôi biết là Đại Quý Đoàn Trọng Hiếu của Việt Động Quân thương cho anh.
10:37Và yêu cầu anh bóc mộ cải tán lần thứ ba tử sĩ Đại Quý Việt Động Quân Lê Văn Hiếu của tiểu đoàn 52.
10:48Anh ấy lại là bạn thân của anh Đoàn Trọng Hiếu.
10:53Câu chuyện này liên quan tới cái hình mà tôi đã gửi cho anh Đoàn Trọng Hiếu xem lúc tôi và Trung Thiên cái quách của một tử sĩ đặt xuống nguyệt mộ trong ngày cải tán.
11:04Anh Hiếu quá mừng rỡ.
11:06Quên Phúc mấy thằng em đang đương đầu với câu hỏi ai tài trợ lực lượng nào ở đâu kích động chuyện này.
11:14Nên anh quăng tấm ảnh lên mặt.
11:17Thằng tá người xe đi.
11:19Kết quả.
11:20Một đàn anh của tôi ở trại trường giới.
11:23Trung Quý Việt Động Quân Bùi Đạt Trung.
11:26Khóa 25 võ bị Đà Lạt.
11:28Chăm một câu giải thích phía dưới tấm hình.
11:32Thằng mặc áo sầm quần khaki là Út khiếp.
11:35Của gia đình A20.
11:38Thế có động trời không?
11:41Mình đã không muốn trường mặc ra.
11:43Ông ta lại chê khai lý lịch trước bàn dân thiên hạ.
11:46Rồi lại xảy tới chuyện cao ông anh tôi.
11:49Thư về trách tôi.
11:51Chuyện lớn như vậy mà không báo cho anh biết.
11:54Mày làm em Út kiểu gì kì vậy?
11:57Cái này cũng do Trung.
12:01Biết tôi trung trại với nhiều đàn anh có góc biệt động quân.
12:04Trung có lần bảo tôi.
12:06Ông ở Sài Gòn.
12:09Dễ hơn tôi.
12:10Đây là email của đại quý đoàn Trọng Hiếu.
12:13Ông liên lạc với anh ấy.
12:15Tôi có nói do anh Hiếu về ông.
12:18Anh Hiếu cũng muốn gặp ông.
12:20Tôi biết và quen anh đoàn Trọng Hiếu từ đó.
12:27Nghe xong.
12:28Tôi điên tiếc gỡ thư cho anh Hiếu.
12:30Trách cứ đủ điều.
12:31Thậm chí cần như mắng anh ấy là không biết giữ gìn an toàn.
12:34Cho anh em đang ở trong gọ.
12:36Đang làm cái việc mà chính quyền thường suy diễn theo chiều bén nhạy của họ.
12:40Với lại anh em đâu có muốn công bố rừng bén chuyện này.
12:44Ông anh rộ ràng rút hình đã bóp về.
12:47Nhưng làm sao được.
12:49Lên mạng là lạp tích nó bay đi tá lạ.
12:52Nhất là tấm hình loại này.
12:54Tôi giận vụ này lắm.
12:56Rồi hôm nay.
12:58Lại nghe Trung An lọc báo như thế.
13:01Tôi đổ quạo.
13:03Mặc dù biết rằng ngó mộ 51 bị trọng quân và 10 chiến sĩ vô danh đó.
13:08Là sự góp sức tích cực của anh đoàn Trọng Hiếu.
13:11Mấy lần nhưng làm.
13:13Anh Hiếu nhắn tôi.
13:14Thôi hãy cố vì nhau góp sức cho xong chuyện.
13:18Chuyện đâu phải vậy.
13:21Đâu phải chỉ có tấm hình đó không.
13:23Càm theo là một danh sách.
13:25Các tử sĩ nằm trong mộ.
13:27Danh sách này lan tràn lên mạng.
13:29Gia đình đại quý Lê Dân Hiếu.
13:31Biết tên vội vàng.
13:32Xin bốc mộ mang hai cốt về quê.
13:34Vàng ngô mộ.
13:36Mới xây xong.
13:37Gạch men dáng chưa khô nữa chứ.
13:39Biết tôi là cụ binh A20.
13:44Anh Hiếu cho một lần đi thăm đại quý Nguyễn Nhân Học.
13:47Người cùng sắc áo biệt độc quân với anh.
13:50Đã mắng giống với anh Học về tôi.
13:52Học.
13:53Ông có thằng em út kiếp chung cài.
13:56Đáo để thiệt.
13:57Tôi lỡ quăng tấm hình nó lên nét.
14:00Trong vụ cải thắng biệt độc quân với anh Học.
14:02Nó giết thương cho tôi.
14:03Trách tá là thằng.
14:04Anh Học.
14:05Anh Học.
14:08Ở chung với tôi từ trại trừng giới.
14:11Phân trại E.
14:12Anh rất thương thôi.
14:14Nhớ ngày hảy.
14:16Anh ở trong đội làm mọc.
14:18Tôi thuộc đội nông nghiệp.
14:20Cùng sống trong nhà ba trại E Phú Khánh Đồng Xuân.
14:24Thấy tao mang nôi dép mà hai cái quai giá díu chằn chịch bằng đủ loại dây.
14:29Dây kẽm, dây bao cát, dây nilon.
14:31Nôi dép mỏng như cái lửa dao lam.
14:33Anh mẹ lén lút làm cho tôi một đôi vuốt rổ.
14:37Đóng hai cái quai mang gấp đôi lại bằng giải áo giáp nhà bệnh.
14:42Nó chắc vô cùng.
14:44Anh còn cẩn thận chơi một cái đế cao su thật dày chống mòn nữa chứ.
14:48Tôi mang nó suốt mấy năm.
14:51Cho đến ngày rời trại.
14:53Tài an ninh trại nhất định không cho tôi mang theo về.
14:57Khi gặp lại nhau sau mấy mươi năm.
15:01Qua điện thoại.
15:02Tôi nhắc lại chuyện đôi vuốt rổ.
15:04Anh chỉ cười.
15:05Nhưng đối với chúng tôi là một thứ không quên.
15:09Một thứ tình ghé đời đời không thể nào quên.
15:12Thằng đó tin nó thẳng lên.
15:16Nhưng mà lý ra.
15:18Ông không nên quăng cái hình đó lên trên nét.
15:21Tôi cũng có thấy.
15:23Hôm trước tôi có gọi cho nó.
15:25Nói với nó nè.
15:26Thôi chuyện lỡ rồi.
15:28Anh học.
15:30Anh học.
15:31Kể cho tôi nghe về chuyện đó.
15:33Và bảo tôi.
15:34Bỏ qua đi.
15:36Bây giờ anh không còn nữa.
15:39Trước lúc anh mất một tháng.
15:41Tôi thương cho anh.
15:42Chờ hoài.
15:43Không thấy trả lời trả giống.
15:45Gọi điện thoại cũng im reng.
15:47Đùng một cái.
15:49Tin anh qua đời.
15:50Sao cơn bạo bệnh.
15:52Tôi cách anh nửa dòng trái đất.
15:54Chỉ biết buông tiếng thở dài.
15:57Giới anh còn trọng hiếu.
15:59Tôi đã thương xin lỗi anh.
16:02Trong một lúc nóng nải.
16:03Thằng nhỏ nổi điên.
16:04Nhưng.
16:05Cho tới nay.
16:06Tôi vẫn ái nái trong lòng.
16:08Cho dù sau này.
16:10Anh thường liên lạc với tôi.
16:11Và cấm tôi nhắc lại chuyện cũ.
16:16Mấy tháng sau.
16:17Ngày trải sáng.
16:19Gia đình đại quý Lê Dân Hiếu.
16:21Đã mang hài cốt của anh về quê.
16:23Cùng một ngày.
16:25Với tử sĩ Trần Văn Hải.
16:27Đã căn cứ vào cái danh sách trên mạng.
16:30Và liên lạc với chúng tôi.
16:32Ngôi mộ chỉ còn lại.
16:3459 tử sĩ.
16:36Việc vời các ngôi mộ ở vườn điều.
16:41Không thực hiện được.
16:43Theo tính toán của chủ nhà.
16:45Họ đang chờ đợi một ngã giá nào đó.
16:48Cho cái việc.
16:49Trong coi.
16:50Những ngôi mộ này đã chiếm đất riêng của họ quá lâu rồi.
16:54Dù bà chủ Loan không quịch tẹt nói ra.
16:57Nhưng chúng tôi thầm hiểu.
16:5940 năm.
17:02Cuốn chiếm đất ở nhà như vậy.
17:04Chí ích cũng phải được trả bằng tiền.
17:06Và dĩ nhiên.
17:07Tiền thuê trên 40 năm với diện tích phân bố rải rác như vậy.
17:11Chúng tôi vô phương trả nội.
17:13Thêm vào đó.
17:14Một người ở Úc.
17:16Đã can thiệp vào.
17:18Và hứa hẹn chi đó với chủ nhà.
17:20Làm bà Loan nhiều lần lắc đầu.
17:22Sư nghe chúng tôi đề nghị.
17:24Nhưng lúc chúng tôi đang cải tá những ngôi mộ vô chủ về Nghĩa Trang, Bình Long.
17:28Xin bà cho chúng tôi đứng ra thực hiện.
17:31Đầu năm 2013.
17:33Mùa Thanh Minh.
17:35Chúng tôi đi với các ngôi mộ của mấy thử sĩ Việt Đông Quân và Sư Đồng 18.
17:40Ở những khu rải rác quanh An Lộc.
17:43Chúng tôi đã thành công khi trình bày với chủ nhà nơi có ngôi mộ tội lạc.
17:48Cho phép chúng tôi đưa các anh về An Lộc mộ chiến.
17:52Trang những gia đình quân hỷ.
17:54Mà khi kẻ tác.
17:55Họ còn làm lễ.
17:56Tiễn biệt long trọng.
17:58Nhan đèn vàng mã sâu bánh bệnh rịnh chia tay với thử sĩ đã sống chung với họ 40 năm.
18:04Mồ mã thì được dung lấp.
18:07Chăm chúc từng tí một.
18:08Dù không thân bằng quyến thuộc.
18:10Thậm chí một cái tên của người chết cũng không biết.
18:13Đó là những gia đình có con em là đính Việt Nam Cộng Hoàng.
18:17Cũng có người chết trạnh.
18:18Cũng một màu cờ sắc áo trong tim.
18:21Mộ của hạ sĩ Trần Thuận.
18:24Hoặc hạ sĩ nhất Nguyễn Ngọc Dương thuộc Liên Đồng Ba Việt Quận Quân là những điển hình.
18:29Ngày chúng tôi tới diễn.
18:31Mộ trí các anh được tôn tạo cao lắm.
18:33Và luôn được nhan khói như người thân trong gia đình.
18:36Phúc hôm nay nói với tôi một câu hết sức bất ngờ bằng giọng bắt rạy.
18:42Chết rồi mà cũng có số mạng đi theo.
18:45Anh coi cái này nè.
18:47Lẽ loi chẳng ai xăm sóc.
18:50Hắn vừa nói vừa chỉ săn một ngôi mộ tử sĩ Binh viện Rừng.
18:54Mọi nên chúng tôi vừa làm sạch cỏ và dung đắp dậu dàng trong ngày mùng 2 Tết hôm nay.
19:01Thì mày thấy đó.
19:03Ở đây có người quan hỷ muốn đưa các tử sĩ về ăn lọc mộ chi.
19:07Khu vườn tiền ngược lại.
19:10Cái chỗ để nằm chết nó cũng có số nữa mày ơi.
19:14Tôi vẫn luôn nhớ Phúc.
19:17Nhiệt tình vậy đó.
19:18Chuyên làm những việc thiện nguyện vậy đó.
19:21Mà Phúc lại bệnh ung thư gan.
19:23Chết vào tuổi chỉ Hưởng Dương.
19:25Đến hôm nay.
19:27Hắn chết vừa tròn một năm.
19:30Hôm Phúc chết.
19:31Tôi ở xa không về được.
19:33Trung An Lộc gọi tôi.
19:35Và vừa nói vừa miếu trong điện thoại.
19:38Thằng Phúc nó chết rồi ông ơi.
19:42Hắn là người bỏ cả tháng trời sáng đi chiều về từ hôm nay lên cái nhà kho chứa hài cốt ở Nghĩa Trang, Bình Long.
19:51Tăng mằn cạo rửa từng mẫu xương của các tử sĩ.
19:54Với cái cọ nhỏ chấm chút ăn con.
19:56Hắn cọ từng đường xương rãn nứt của hài cốt.
19:59Trong đó có một hài cốt của chú ruột hắn.
20:03Trung An Lộc cùng hắn đưa ông chú về hôm nay viên quả.
20:09Trong một sứ đạo với mấy mảnh xương bé xíu còn sót lại trong cái quách đầy mối một.
20:14Và cái quách được thai mới khen.
20:17Có dẫn thường nói với bạn bè.
20:20Nguyễn Nhân Phúc.
20:22Nó không biết nó chết.
20:24Nó có nhớ nó từng đi chung người chết đã nhiều năm hay không.
20:29Cái thằng nhỏ tuổi nhất trong đám anh em.
20:33Tình nghĩa nhất.
20:34Tôi đã nhiều lần đưa tiền cho hắn dằn túi khi chạy đường xa.
20:40Mà nó chỉ lấy đủ tiền đủ săn chạy đi chạy về trên chiếc xe cà tạng.
20:44Mỗi ngày 300 km trên tuyến Bình Long hố Nai biên quả.
20:50Với thân thể tông teo như con tét.
20:53Gió thổi là bay mất.
20:55Tết đó.
20:58Chúng tôi làm cỏ mộ trong khu vườn điệu.
21:01Chủ nhà đi vắng.
21:03Trung An Lộc đã bỏ cả tuần lễ.
21:05Mang xi măng bay bàn trà tới đây.
21:08Lặng lẽ chấp giá từng cái bia.
21:10Hắn và toàn đã mất cả ngày.
21:12Đi tìm một mảnh vỡ trên bia của hạ sĩ Nguyễn Nhân Hồng.
21:15Cùng tử sĩ Phạm Nguyễn Thư.
21:17Của trung đoàn 48 sĩ đoàn 18 Mộ Vinh.
21:20Các mảnh vỡ vắng xa hàng trăm mét trong khu vườn điệu đầy lá rụt.
21:24Như ánh nắng măng trưa.
21:27Xuyên qua tàn lá của những cây điều cổ thụ.
21:30Trên màu đất mặn.
21:32Những ngôi mộ trông như vừa mới chung.
21:35Nếu không nhìn rõ những vết chấp giá trên bia mộ.
21:38Tôi chụp mấy tấm ảnh để gửi cho anh Thủy.
21:41Cùng ghi một câu.
21:43Bày mộ trí ở vườn điệu ngày mùng hai tết.
21:47Khu xóm ga.
21:53Chưa dành xếp xong vụ vườn điệu thì chuyện lại tới.
21:56Anh em lần theo chỉ dẫn vào một lô cao su ba năm rưỡi tuổi tại xóm ga.
22:02Dùng đấu diện đồi 169 phía đông nam đầu gió An Lộc.
22:07Và cách đầu gió một cái yên ngựa.
22:09Ngày xưa nó có con đường rầy xe lửa chạy qua chỗ này.
22:14Chúng tôi không thể tưởng tượng được cảnh người ta.
22:17Ai đó đã khai hoạt bia mộ lên xếp từng chồng dọc theo ranh đất.
22:23Đây là một nghĩa trang lớn.
22:25Có số mộ tử sĩ nhiều nhất mà anh em chúng tôi biết đến tại An Lộc.
22:29Các tử sĩ này thuộc tiểu đoàn 2, tiểu đoàn 3, trung đoàn 48, sư đoàn 18 bộ binh.
22:36Những tấm bia này do quân lịch Việt Nam Cộng Hòa làm tại An Lộc
22:41và cắm trên mộ tử sĩ khi tái chiến An Lộc.
22:45Chúng tôi sờ lên những tấm bia.
22:48Lũ kiến rừng làm tổ dọc theo những khe nứt kéo vào nhau, ùa ra khi có bàn tay chạm lên.
22:54Những chồng bia bị coi như đá gạch vô tri nằm lăn lóc với rừng cao su đó làm chúng tôi rờn rậm sóng lưng.
23:02Ninh Thiên Chắc hỏi các anh tử sĩ nguồn lực Việt Nam Cộng Hòa hôm nay chúng tôi đến đây.
23:10Anh Linh hiển hát của các anh hãy chỉ cho chúng tôi một cách tốt nhất, nhanh nhất để đưa các anh về An Lộc Mộ Chí.
23:18Nơi có bè bạn của các anh từng chiến đấu và hy sinh như các anh và đã có một nơi yên nghĩ mới vừa thành thẳng.
23:25Chúng tôi là lính. Anh em mình là lính. Làm sao mà chúng tôi không đau xót trước cảnh này.
23:33Tôi nói như thế. Tôi rào lên trong lòng như thế. Và đứng chết điến bên chồng bia.
23:39Trung và Toàn kéo tao ngồi xuống một góc cây. Trong lúc giỏ Phùng Dương và Phúc đi một vòng nữ tượng độ lớn của người ta.
23:47Để tính xem có bao nhiêu tử sĩ bị dùi chôn dưới rừng cao su này.
23:53Sau khi ghi chi tiết từng thử sĩ trên chồng bia, chúng tôi bàn nhau.
23:58Phải có kế hoạch thương lượng với chủ dương và từng bước.
24:02Bằng mọi giá đưa các anh về nơi yên nghĩ và đặc biệt.
24:06Bằng mọi cách phải đưa những tấm bia này về một nơi an toàn.
24:11Bàn lên bàn xuống.
24:16Cuối cùng tôi âm thầm làm một video với toàn cảnh khuôn ngộ xóm ga.
24:22Cùng đánh chéo trên một bức ảnh.
24:24Những cây cao su có thể mất nếu nó nằm trên ngũ chi.
24:29Dĩ nhiên là theo ước tính của cả nhau.
24:32Tôi ngửi cho Hoàng Ngọc Thụy với một câu thúc đức.
24:36Đại ca giúp Úc biết lần này.
24:39Tôi em cạn kịp rồi.
24:41Mà cái nghĩa ca này thì quá lớn.
24:43Tôi em làm không sợi.
24:45Nó là đơn vị của anh.
24:47Anh từng chỉ huy đại độ từng tham chiến.
24:49Bây giờ Úc chia trách nhiệm riêng anh.
24:53Có quá nhiều tử sĩ ở đây.
24:55Nổ chồng bia đã là 24 cái.
24:58Lát đát còn nua trên mặt đất một số nữa.
25:01Không thể tính chính xác được.
25:04Anh liên lạc với các anh minh sư đoàn 18.
25:07Xem có thông tin gì về nghĩa trang này cho tụi em biết rõ.
25:11Để có một dữ liệu thích hợp.
25:14Tọa độ của RPS đã gỡ cho anh.
25:17Vị trí của nó chắc sư đoàn 18.
25:20Những người trách nhiệm còn người nhớ rõ.
25:23Anh cố tìm đi.
25:25Hai tiếng sau.
25:26Hoàng Ngọc Thủy gửi thư cho tôi.
25:29Úc chia.
25:31Tôi nhận được.
25:32Cân trọng cảm ơn bạn và tất cả anh em.
25:35Nhân danh là một cụ binh sư đoàn 18.
25:38Tôi sẽ cùng lúc thông báo để tìm thông tin chính xác về nghĩa trang này.
25:42Và tìm mọi phương thức giúp bạn.
25:44Bạn chờ tôi.
25:46Hoàng Ngọc Thủy.
25:47Luật sư Hoàng Lập Chí có hơn 20 năm.
25:49Khi chia tay ở trại trường giới luôn xứng hôn với tôi như vậy.
25:52Dù anh là niên trưởng quá xa.
25:55So với tuổi tôi giàu.
25:57Anh không biết đâu.
26:02Cái việc đào bỏ bia mộ tại An Lộc này.
26:06Không phải đây là lần đầu tiên mà em biết.
26:09Toàn nói với tôi như vậy.
26:11Trong quán cà phê bên đường.
26:13Hồi trước á.
26:16Có người còn lấy cả bia mộ đem lóc sàn chuồng heo.
26:20Nhất là thời năm 1982.
26:23Lúc đó có nhiều khó khăn.
26:25Ngăn sông cấm vợ.
26:27Và dân miền Bắc trang vào An Lộc.
26:29Họ làm nghề tìm sát dụng.
26:31Họ lang thang lên đầu giò.
26:33Đồ 869.
26:35Kéo tới áp rốc tông cui.
26:37Những khu vực đạn bom nhiều nhất trên Bình Long này.
26:40Rồi họ dựng liệu làm chuồng trại.
26:43Giữa đào lợi thế là dân miền Bắc.
26:45Họ ở liền ra rồi.
26:47Họ ở liền ra rồi.
26:50Dân và thăm đất riêng.
26:51Đất nhà của họ.
26:53Chính quyền địa phương.
26:55Thì một phần bên dựng họ.
26:57Một phần.
26:58Họ quá dữ dằn.
27:00Đa số là gốc bộ đội.
27:02Là đảng viên thì ai dám rớ vô.
27:04Một phần.
27:05Em có nghe kể lại.
27:07Nhiều gia đình này.
27:09Sau khi lấy bia của tử sĩ 15 năm Cộng Hòa về lót sàn chuồng heo.
27:13Họ chẳng những làm cái mà lụng bại mà còn đau ấm triền miên trong nhà.
27:17Con cái sinh ra điên dậy.
27:19Hay gặp tai nạn mà bỏ mình.
27:21Ở miền Bắc.
27:23Họ quen với chủ nghĩa vô thần rồi.
27:26Lúc đầu họ đâu có tin.
27:28Sau này nằm ra sợ hãi.
27:30Họ mói bia lên.
27:32Giấc mẹ nó ở bìa rừng gốc núi.
27:35Con số này nhiều lắm Minh.
27:39Hai đứa đang kể cho nhau nghe thì trung phóng tới.
27:42Mang tin sốc dẻo.
27:44Anh ta nhờ một người bạn có quen biết trong phòng xã hội.
27:48Đứng tên xin cải tám mộ vô thường này tại một số xã và được chấp nhận.
27:52Trong đó có nghĩa trang sống gạt.
27:55Bây giờ chỉ còn chờ chủ vườn cho biết ngài có thể lấy cốt nữa là xong.
28:05Tôi mới nói nhỏ với trung.
28:07Ở An Lộc rất là khó cho mình.
28:10Liên lạc trực tiếp với mấy đại ca tôi.
28:13Chạy cái USB 3G lâu quá cả.
28:16Ông dành thời gian xuống tôi một chút được hơn.
28:19Ở cái tròi của ông thì cũng như lại ông tôi ở buổi này.
28:24Kéo nhau trong cái thị trấn nhỏ xíu như này.
28:27Mà anh em mình toàn về lại lính.
28:29Về lại trù chính trị.
28:31Một tỷ con mắt dồn nó.
28:34Nhất là Toàn sẽ phiền cho nó.
28:38Uống cà phê đen công an dài dài ấy nha.
28:41Em làm gì phải sợ.
28:44Chứ tới ngày nằm xuống.
28:47Họ cũng chỉ nhìn em là thằng tu chính trị.
28:49Không chia chung chế độ này thôi.
28:51Tỏ thật một câu.
28:53Thỉnh bơ.
28:54Qua nhiều lần yêu sách.
28:57Từ bồi thường 5 triệu cho một cây cao su trên toàn diện tích khai quật.
29:02Sau cùng.
29:04Tôi và Trung chấp nhận điều kiện của họ.
29:07Khi đã hạ giá đình bù xuống còn 1 triệu đồng.
29:10Nếu khai quật làm chết một cây cao su.
29:13Và chấp nhận mua cho họ một lượng phân lớn.
29:16Để bón cây.
29:18Khi mình đã trả lại mặt bằng sau khi bóp cốt.
29:21Nhưng.
29:22Qua thực.
29:23Chúng tôi không thể tính được có bao nhiêu cây cao su 3 năm rưỡi tuổi đó.
29:27Bị tụi tôi tử hình.
29:29Nếu.
29:30Một tử sĩ nằm ngay dưới rỉ cái của nó.
29:33Trung đích thân thương lượng.
29:36Và làm một cam kết thay mặt cho cảnh ông.
29:40Tôi hẹn trung về Sài Gòn.
29:43Thời gian này tôi lại đang giúp giả xây sửa cái nhà.
29:47Nên kia cũng tới.
29:48Hai thằng chéo nhau lên tròi lã chặt trội.
29:50Mà tôi dựng lên ở tạm.
29:52Trong lúc.
29:53Coi thợ hồ.
29:54Xây sửa.
29:55Ông Khải ống dố lên Sky.
29:58Gọi tôi.
29:59Út Khiết.
30:00Anh Chí cố tìm.
30:01Nhưng không ai biết rõ cái nghĩa trang sống ngang.
30:03Anh Chí giao anh trách nhiệm liên lạc với chú.
30:05Xem chú cần gì.
30:06Cảm ơn các anh.
30:07Đây là Trung Năng Lộc.
30:08Như em từng kể.
30:09Hôm nay nhân tiện trung về Sài Gòn.
30:10Ghéo kiếp.
30:11Anh muốn chào anh một tiếng.
30:12Sau khi đã tính toán kỹ chi phí và khoản thiếu cần các anh giúp.
30:15Thì tụi này phải làm ngay.
30:16Không thể chờ được.
30:17Xạo phía chủ vườn thay đổi ý kiến.
30:19Và yêu sách thêm.
30:20Còn phía anh Thủy thì không sao.
30:21Tụi này sẽ mò ra.
30:22Không cần thiết nữa đâu.
30:23Hai đứa chúng tôi trình bài với Vũ Trung Cải chi tiết từng bước.
30:25Sau khi đã tính toán kỹ chi phí và khoản thiếu cần các anh giúp.
30:28Thì tụi này phải làm ngay.
30:30Không thể chờ được.
30:31Xạo phía chủ vườn thay đổi ý kiến.
30:34Và yêu sách thêm.
30:36Còn phía anh Thủy thì không sao.
30:38Tụi này sẽ mò ra.
30:40Không cần thiết nữa đâu.
30:42Hai đứa chúng tôi trình bài với Vũ Trung Cải chi tiết từng bước.
30:46Sau cùng.
30:48Chỉ xin các anh khoảng 2.000 Út Kim.
30:51Quy động trong anh em cụ tù.
30:53Không kinh động đến cộng đồng.
30:55Tại đây.
30:56Anh Khải lắc đầu.
30:58Thằng Khun.
30:592.000 đồng.
31:00Chú điên nữa.
31:01Với hối xuống hiện nay chú cầm hơn 30 triệu.
31:04Thì mới chú làm được cái quái gì nè.
31:06Thôi cười cả ngăn.
31:08Đã nói với anh rồi.
31:10Cô nhỏ nhà em.
31:12Mẹ bạn.
31:14Mấy cụ binh ở đây.
31:15Mỗi đứa 1 ít.
31:17Tụi này tạm tạm đủ đó.
31:19Sợ chăng là giết một cây cao su là mất mẹ nó 1 triệu đồng.
31:23Tụi này sẽ trực tiếp bóp cốt không thêm mướn ai.
31:26Chẳng tốn là bán.
31:28Và cam đoan.
31:29Không thiệt hại trầm trọng đâu.
31:31Chú lại lâu cái cô nhỏ của chú.
31:34Bắt nó chi tiền lo cái việc mà đúng ra tôi anh phải lo.
31:37Thì không được.
31:38Mặt mũi tôi anh ấy đâu.
31:40Tiếc một cái.
31:42Là cá nhân anh lại không giúp chú được hôm nay.
31:45À.
31:46Mà con nhỏ sao rồi.
31:47Lâu nay sao không cho anh biết tin cô nhỏ của chú.
31:50Tôi chưa trả lời thì Trung đã mát cái cò khải.
31:54Anh Khải không biết thôi.
31:57Chị ấy bỏ tiền mua thêm đất.
31:59Mua mấy thứ cần thiết.
32:01Lúc xây cho mộ năm mốt quỳ đồng quân.
32:04Rồi còn lo cho cái vụ sống ra này nữa.
32:07Anh mà thấy bà ấy đội nắng đi lên tìm mộ thử sĩ trên đội 169 là anh nữa nó mắc hơn.
32:13Trung đâu biết con nhỏ nhà tôi là đứa em mà cò khải rất cưng.
32:19Và hãnh diện.
32:20Khi có cô cầm cương thằng em tù tội dúng bứng bỉnh.
32:24Và có cái tính khó ưa này.
32:26Hết phần hai.
32:30Khi có cô cầm cư.
32:32Hết phần 2 thност.
32:34Hết phần 2 thân cư.
32:35Hết phần 3 thân cư.
32:40Rồi xin gửi đến người thân cư nhận.
32:42Líng thân cư.
32:44Khải tình cư.
32:46Bởi đối với tàu.
32:48Hết phần 3 thân cư.
32:50Hết phần 1 thân.
32:51Hi ạ.
32:53Hết phần 3 thân.
32:56Tất cả sanh.