- 09.05.2025
Youtube kanalımıza abone olun: ►https://goo.gl/USTWfS
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr
Whatsapp iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com
Haber sitemiz: ►http://www.asker.tv.tr
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Balkanlar
00:30Çünkü bir insanlık utancının hayaleti yine dünya üzerinde dolaşıyor.
00:36Amerika, Avrupa Birliği ve Rusya, Sırplar ve Kosovalı Arnavutlar arasında anlaşma sağlanamadı.
00:46Uluslararası toplum, uluslararası denetim altında bağımsızlık öneriyordu.
00:51Uzlaşılamadı.
00:54Bugün Miloševiç yok ama Miloševiçler hala yaşıyor.
01:00Bugün Kosova Kurtuluş Ordusu yok ama UÇK yaşıyor.
01:12Ama neyse ki uluslararası toplum bugün daha hazır, daha dikkatli.
01:21NATO zaten orada gecikmesi diye bir durum söz konusu değil.
01:24Ve Balkanlar'daki insanların bu trajediye tahammülü kalmadı.
01:30Kosova demek, Arnavutluk demek, Sırbistan demek, Bosna demek, Makedonya demek.
01:37Çünkü bir kıvılcıma bakıyor her şey.
01:40Kısaca Balkanlar'da 100 yılın başından beri kurulan bağımsızlık hayalinin çevresindeki puslu ve bulutlu hava hala dağılmadı.
01:53Ama karanlık da değil her şey.
01:56Kosova görüşmelerinin uzlaşmazlıkla sonuçlanmasının ardından Balkanlar yine gündemde.
02:04Bundan sonra atılabilecek muhtemel adımlar ve bunların sonuçları, senaryolar ayrıntılı bir şekilde tartışılıyor.
02:11Tabi herkesin aklında kısa bir süre önce Balkanlar'da yaşanan trajediler ve bu trajedileri yaşayan bir dizi ülke var.
02:18Bu ülkelerden bir tanesi de Makedonya.
02:21Kırmızı Akta bu hafta Vardan Nehri'nin peşindeyiz.
02:25Adı bile konmayan savaş sonrasında sağlanabilir.
02:28Irak'tan da hatırlıyorum.
02:33Ruhumuzla, kalbimizle, sevinmeyi bilirsiniz.
02:37Burada Bağdat'ta, Cedriye bölgesindeyiz.
02:45Gir buraya, gir buraya, gir buraya.
02:47Boşnak, Hırvat, Sırp, Sloven, Arnavut, Türk.
03:00Katolik, Ortodoks, Müslüman, Yahudi.
03:03Onlar Osmanlı idaresi altında yüzyıllarca barış içinde yaşadılar.
03:07Ortak noktaları Osmanlı'nın inançlara saygılı, hoşgörülü ve güçlü idaresiydi.
03:14Ancak Fransa'dan yükselen özgürlük ve bağımsızlık çığlığı, kısa sürede bu topraklarda da karşılığını buluyordu.
03:23Zamanla Osmanlı'nın eski gücünü yitirmesiyle birlikte, eski ihtiraslar, Balkanları Kan Gölü'ne çevirmeye yetip de artıyordu.
03:3119. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başlarında, savaşların gölgesinde sınırların hemen her yıl değiştiği bir dönemin ardından,
03:47Balkan halkları yeniden bir arada yaşamanın formülünü buluyordu.
03:51Bu kez ortak payda Tito'ydu.
03:54Tüm etnik dinsel karmaşa, pasaportlara Yugoslavia Federasyonu yazılarak çözülüyordu.
04:01Ancak Tito'nun ardından, bu paydanın ana maddesi olan komünizm, dönemin de etkisiyle, yerini hızla dini motiflerle de bezenmiş, sert milliyetçilik rüzgarlarına bırakacaktı.
04:16Dünya, soğuk savaşın bitimini kutluyordu.
04:22Yıkılan Berlin duvarının ardından birleşen Almanya, en gözde sembollerden biriydi.
04:28Yugoslavia Federasyonu ise, bir başka sembol olmaya, ayrılmaya ve farklılaşmaya doğru hızla ilerliyordu.
04:40İlk önce, Hırvatistan ve Slovenya bağımsızlığını ilan ediyordu.
04:44Slovenya oldukça şanslıydı.
04:47Yugoslav ordusuna karşı verilen kısa süreli bağımsızlık mücadelesinin ardından,
04:51Avrupa Birliği devreye giriyor, ateşkes ilan ediliyordu.
04:56Böylece Slovenya, kısa bir süre sonra başlayacak olan dehşetten kendini kurtarıyordu.
05:02Ancak diğerleri, o kadar da şanslı değildi.
05:06Şanslı bir diğer ülke olarak, Makedonya görülüyordu.
05:13Ayrılık rüzgarlarını en sessiz bir şekilde atlatan ülkeydi Makedonya.
05:19Çok milletli bir başarı öyküsüydü.
05:21İstikrarın, Balkanlardaki umudun adıydı Batılılara göre.
05:25Vardar Nehri, ayrılığın değil, bereketin sembolüydü o sıralarda.
05:29Ama tüm bunların dış gözler için bir sıva olduğu ortaya çıktı.
05:35Nasıl ki Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan bu köprü üzerine yeni yapılan sıvalar tutmadıysa,
05:40o sıvanın da dökülmesi gecikmedi.
05:432001 yılında Makedonya'da başlayan çatışmalar,
05:46Makedonyalıları değil ama Batı'yı çok şaşırttı.
05:51Makedonya'dan önce sıvası dökülen ilk yapı Bosna'ydı.
05:561992 yılında Boşnak, Sırp ve Hırvatların bir arada yaşadığı Bosna Hersey'in bağımsızlığını ilan etmesi,
06:04Soğuk Savaş sonrası ilk paylaşım mücadelesini başlatacak ve Balkanları yine kana bulayacaktı.
06:11Öyle ki İkinci Dünya Savaşı'nda Avrupa'nın göbeğindeki soykırım utancının bir benzeri,
06:24bu kez yine Avrupa'nın göbeğinde Bosna'da yaşanacaktı.
06:28Şiddetli sağnak, Dayton Anlaşması'yla Boşnak, Hırvat ve Sırp olmak üzere iki ayrı birimden oluşan bir Bosna Hersey kurulduğunda diniyordu.
06:52Onlarca kırmızı hattın geçtiği Bosna'daki dramın ardından, Balkanlar'daki sular kısa bir süre olsa da duruluyordu.
07:00Ancak bu da uzun sürmeyecekti.
07:02İkinci patlamanın adresi Kosova'ydı.
07:05Sırpların Kosova'nın özelliğini kaldırmaları bir dönüm noktasıydı.
07:151990'lar boyunca süren pasif direniş hareketi, kaybedilen özelliğin iadesini sağlamayı da başaramadı.
07:23Sonunda Kosova Kurtuluş Ordusu adında örgütlenen Arnavutlar, haklarına kavuşmak için silaha sarılıyordu.
07:291998'e gelindiğinde, Sırp güçleriyle Arnavut ayrılıkçılar arasındaki küçük çaplı çatışmalar yerini savaşa bırakıyordu.
07:401995'te Bosna'da imzalanan barış anlaşmasının ardından toparlanan Sırbistan'ın Arnavutlara yanıtı ise sert oluyordu.
07:53Balkanlar yine alevler içindeydi.
07:59NATO operasyonu 10 yılı aşkın süre Balkanları acıya boğan ve bu nedenle de Balkan kasabı olarak anılan Slobodan Miloševiç'in sonunu da getiriyordu.
08:242000 yılında Cumhurbaşkanlığı seçimini kaybeden Miloševiç, koltuğunu bırakmamakta direniyordu.
08:31Ancak Miloševiç'i koltuğundan indiren, günler süren protestolar ve grevlerin ardından Belgrad'daki parlamento baskını ile birlikte yine Sırp halkı olacaktı.
08:54Sırp milliyetçiliğinin aldığı bu ağır darbenin ardından Balkanların artık durulacağı beklentisi hakimdi.
09:11Ancak kriz hiç beklenmeyen bir noktada patlıyordu.
09:14Bosna ve Kosova'nın yanı sıra dünyaya bir model olarak sunulan Makedonya'da karışıyordu.
09:22Peki ne olmuştu da model çökmüştü?
09:28İçten içe kaynayan neydi?
09:30Anavut isyancılar ne istiyordu?
09:32Bu soruların yanıtını alabilmek için 2001 yılında buradaydık.
09:36Çatışmalar Tetova'da yoğunlaştı demişlerdi.
09:39Tetova aslında o meşhur Vardar Ovası türküsündeki al yanaklı kızların gezdiği, yarin içinin sızladığı, kazların kalktığı Şardağ'nın eteklerindeki kalkan delen.
09:59Evet, tüm Balkanlar yağmurun etkisindeyken bir ülke model olarak sunuluyordu.
10:06Ama gerçekler farklıydı.
10:09Aslında Makedonya'daki Arnavutlar daha 1992'de bağımsızlığın ilk ilanının ardından ayaklanmıştı.
10:16Çünkü Tito döneminde Makedonya'da kurucu halk statüsündeyken bağımsız devlet de azınlık durumuna gelmişlerdi.
10:29Bosna ve Kosova trajedileri bu ülkedeki gerilimi birkaç yıl su altında tutuyordu.
10:36Ancak gerçekte Kosova krizi bu bahar havasının pek de sürmeyeceğine ilişkin işaretler taşıyordu.
10:43Özellikle Sırbistan'ın Kosova sınırındaki Preşova vadisinde Arnavut militanlarla Sırp ordusu arasındaki sıcak çatışmaların Makedonya'ya sıçrayabileceği endişesi uzun süredir vardı.
10:57Herkes uyarmış ama bir şey yapmamıştı.
11:00Belki de yapamamıştı.
11:02Belki de bu durum bölgenin kaçınılmaz kaderiydi.
11:06Gerilim 22 Ocak'ta başladı.
11:20Bir tarafta Arnavutların Ulusal Kurtuluş Ordusu militanları UÇK, diğer tarafta hükümet güçleri vardı.
11:27UÇK militanlarının Kalkan Delen'de bir Makedon polisi öldürmesiyle başlayan kriz, Şubat ayında Tanusevçi köyü yakınlarında sıcak çatışmalara yol açmıştı.
11:39Kosova krizinde Kosova'ya yardım için kullanılan denetimsiz sınırlar bu kez Makedonya'daki militanlara yardım için kullanılıyordu.
11:48Kosova barış gücü KFOR, sınır birliklerini takviye ediyor ancak biletimi sağlayamıyordu.
11:58Bu süreç NATO'yu eski düşmanı Yugoslav güçlerinin Kosova sınırındaki güvenlik bölgesine girmesine onay verdirme noktasına gelecekti.
12:07Çatışmalar giderek yayılıyor, köyler kuşatılıyor, şehirler, örneğin Araçinova militanlarca ele geçiriliyordu.
12:21Makedonlar Arnavutların ağırlıkta olduğu yerlerden kaçıyorlardı.
12:27Bir süredir Kalkan Delen'deyiz. Şu ana kadar ne bir Makedon polisi ne bir Makedon askeri gördük.
12:33Makedonya'ya ait gördüğümüz tek simge mahkemenin önündeki Makedon bayrağıydı.
12:38Bunun yanı sıra Arnavutluk'ta görebileceğiniz bir semt pazarı görüntüsü Kalkan Delen'in en işlek meydanında gözümüzün önündeydi.
12:47Makedonya Cumhurbaşkanı Boris Treykovski ve diğer yetkililer,
12:52Büyük Arnavutluk hayalindeki kişilerin tetiklediği bir çatışma ortamından söz ediyordu.
12:57Treykovski bir konuşmasında, bu insanlar Kosova'da kaybetmişler, Belgrad'daki değişimleri hoşgörüyle karşılamamışlar ve Makedonya'da demokrasi ve istikrarın sağlanmasından hoşnut olmamışlardır diyecek
13:12ve çatışmaların Sırplarla Makedonya arasında Üsküp'te imzalanan sınır anlaşmasından sonra başladığının altını çizecekti.
13:21Çünkü bu insanlar, bu anlaşmadan sonra organize suçlarda ve diğer suç faaliyetlerindeki pazar paylarını kaybetme korkusuna kapılmışlardı.
13:31Yine pek çok kişi, bu militanların uyuşturucu ve insan kaçakçılığı yapan Arnavut mafyasının paramiliter kanadı olduğu iddialarını savunuyordu.
13:42Tüm bu yaşananlar, Kosova krizi sırasında özellikle sınır bölgelerde kurulan yerel liderliklerin konumlarını koruma çabasıydı.
13:51Arnavutlarsa haklarından bahsediyorlardı.
13:55Dönemin Arnavut liderleri, Makedon hükümetinin uzlaşmaz tutumunu şikayet ediyorlardı.
14:01Arnavut liderler, dikkatli bir dil kullanıyorlardı ama UÇK'yı karşılarına almaktan özellikle kaçınıyorlardı.
14:15UÇK'nın örgütlü yapısı ve halk desteği açıktı.
14:19O dönemde UÇK'nın Kalkan Delen'de kurduğu karargahına giren ilk televizyon kanalı TRT olmuştu.
14:27UÇK karargahları genellikle şehirlere hakim tepelerin üzerine yapılmış durumda ve bu tepelere çıkan yollar üzerinde büyük denetimleri var.
14:38Nıdal UÇK yani dur UÇK sınır noktalarına gidiyor ve bu yolun daha devamında birkaç checkpointte daha yani kontrol noktasında daha durduk.
14:48UÇK'lılar buralarda oldukça hakim durumdalar.
14:51Karargâhtaki organizasyon dikkat çekiciydi.
14:56...
15:10...
15:11...
15:16Görüşmelerimizde hemen herkes güçlerinin ve kararlılıklarının altını çiziyordu.
15:27Arnavut mafyasının paramiliter kanada oldukları iddiasını da kesin bir dille reddediyorlardı.
15:34Aralarında asker olan kimsenin olmadığı, kısa süre öncesine kadar eczacı, öğrenci, esnaf olduklarını söylüyorlardı.
15:42Az sayıdaki asker kökenliler komutan olmuşlardı.
15:47Asla yanıt alamadığımız soru silahların nereden bulunduğuydu.
15:52Dönem dönem at sırtında sevkiyatları görebiliyorduk.
15:56Ne kadar devam edeceksiniz sorumuza, Çipkovitsa'daki general ne kadar gerekirse yanıtını vermişti.
16:03Lojistik sorunları yoktu.
16:19Ona göre, UÇK, Makedon yetkililer tarafından uygulanan baskı ve kötü yönetimin bir ürünüydü ve son dönemdeki demokratik tavırları bu gerçeği değiştirmezdi.
16:31UÇK'nın siyasi sözcüsü Ali Ahmedi ise, Makedonya hükümetinin söz ve eylem farklılığına işaret etmişti.
16:48Gerilimin arttığı bir dönemde Gostivar'da bulmuştuk kendisini.
16:53Yeri belli olmasın diye kamera önüne çıkmak istememişti.
16:57Lafa gelince Makedon yönetimi Arnavutların sorunlarının çözülmesi konusunda çok istekli.
17:14Ama pratikte Arnavutlara haklarını vermek için milim milim ilerliyorlar.
17:19Daha dün sabah ateşkes dediler, akşam kurşun yağdırdılar.
17:23Onlara güvenemeyiz, bu süreci NATO çözecek demişti.
17:32Çatışmalar, açıklamalar, siyasi girişimler ve krizlerle dolu bu süreci gerçekten de uluslararası toplum ve NATO çözebilecekti.
17:42Cumhurbaşkanı Boris Treykovski'nin Arnavut militanlara af ve NATO'nun militanların silahsızlandırılmasını denetlemesini içeren barış planı önemli bir zemin oluşturuyordu.
17:53Ancak müzakereler hep zorluydu, sürekli kesiliyordu.
17:59Neden? Bazen bir çatışma, bazen bir açıklamaydı.
18:03Arnavutcan'ın resmi dil olması konusuysa zaten başlı başına müzakereyi bitirici bir rol üstlenmişti.
18:12Sonunda NATO ve UÇK, militanların çekilmesi konusunda anlaşmaya varıyordu.
18:20Makedonya hükümeti bu anlaşmaya imza atmıyor, ancak siyasi reform ve Arnavut militanlara af yolunda güvenceler veriyordu.
18:29Temmuz ayının sonunda UÇK veda ediyordu.
18:40Şipkovitsa'da UÇK karargahındaki veda töreninde de sadece TRT vardı.
18:46Komutanları önce askerlerinin kahramanlıklarına övgüler yağdırıyor ve ardından da silahlarımızı bırakacağız.
19:13Artık ailelerimizin yanına dönüyoruz, ancak bu her şey bitti demek değil.
19:18Anlaşmaya uyulmazsa, baskılar ve engellemeler sürerse, sizlerle yeniden buluşacağımıza eminim diyordu.
19:31Bunun ne anlama geldiğini bölge komutanlarından Hasbirlika açmıştı.
19:37Silahları teslim edeceğiz ama gerekirse yeniden buluruz, hiç sorun değil.
19:41Bölgedeki son anonsu da bu sözler şekillendirmişti.
19:49General'in veda konuşmasının ardından UÇK'lar ayrıldılar, bu arada hala kontrollerde devam ediyor.
19:56Yeni ve güzel bir hayata gideceğiz inşallah şeklinde konuştu general.
20:00Ancak böyle bir hayat olacak mı?
20:03Makedonya'daki bu ilişkiler, Arnavutlar, Makedonlar, Türkler arasındaki ilişkiler bakalım normale dönebilecek mi?
20:10Yoksa bu hikayenin sadece bir arası mı?
20:126 yıl önce farklı bir kontrol noktasında veda etmiştik ve bakalım zaman ne gösterecek demiştik.
20:28İşte yine aynı noktadayız, ilk farklılık kontrolü yapanların artık Makedon resmi polisleri olması.
20:35Tabi bu seyahatimizde farklı bir Üsküp gördük, tamamen ikiye ayrılmıştı.
20:40Tepesinde de 2 milyon dolarlık kocaman bir haç duruyordu.
20:44Değişmiş, gelişmiş bir kalkan delen gördük.
20:47Arnavut bayrağı, Türk bayrağı asılmış belediyeler gördük.
20:51Eski UÇK komutanları artık siyasetçi olmuşlardı, belediye başkanlığı, milletvekilliği hatta bakanlık yapıyorlardı.
20:59Ve o zamandan bu zamana neler değişti?
21:02Yine onlarla konuştuk.
21:05Aradan geçen zamanda Üsküp'ü farklılaştıran en belirgin sembol 2 milyon dolara mal olan dev bir haçtı.
21:14Hemen 2 milyon dolar.
21:182 milyon dolar mı?
21:19Müslümanlar bu yapıtı kızgın, Makedonlar ise gereksiz harcama diye eleştiriyor.
21:31Vardar'ın deli suları üzerinde Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan köprü, inadına sapasağlam ama bugün farklı bir işlevi var.
21:42Yüzyıllarca birleştirici olan bu köprü, şimdi daha çok bir ısınır niteliğinde.
21:47Köprünün batı yakasında Makedonlar var ve bu yaka modern, gelişmiş ve batılı bir imaj çiziyor.
21:56Doğu yakası ise bizim Balkanlarımız gibi.
22:00Türk çarşısı daha bir eskimiş ve yoksullaşmış.
22:02Ancak burası bir imparatorluğun mirasçısı olduğunun bilincinde ve o dönemin görkeminin farkında.
22:11Türkiye gerçekten büyük fedakarlıklarla bu görkemi bugün de yaşatmak için çalışmalarını sürdürüyor.
22:20Ama kültürel miras denince onlarca eserden bahsediyoruz.
22:27Bu hiç de kolay bir iş değil.
22:29Ama örneğin Kurşunlu Han gibi çok bilinen bir eserin kapısından içeri girince, Roma dönemi eserleriyle burun buruna gelmek, etrafındaki çöp yığınları görmek insanın içini acıtıyor.
22:48İşte burada diyelim Makedonya Devleti yahut Üskü Belediye Başkanı köprü tamir etti.
23:05İşte o köprünün asıl eseri olarak Osmanlı döneminden kalan Fatih Köprüsü.
23:12İşte bunlar başka bir şekil vermek istiyorlar.
23:14Orada bildiğiniz gibi orada bir mihrap vardı. O mihrap yıkıldı.
23:19İşte 5-6 sene o mihrap yapılmadı.
23:22Hatta biz Türkler olarak biz çok protesto ettik.
23:26Türkiye burada paketler dağıtmak yerine, kurbanlar kesmek yerinde, buradaki insanlardan bu branşlarda biraz motivasyon verilmesi lazım.
23:42Arkeolojidir. Ben bunlar için konuşuyorum. Daha birçok böyle branş var.
23:46Kalede çalışmak için arkeolog bulamadık Makedonya'dan.
23:51Dışarıdan getireceksiniz dersiniz ama şu anda kanuni çerçeveler buna misadet etmiyorlar.
23:58Yani Makedonlar da dışarıdan başkasını getirmiyor. Rus'u getirmiyor yani.
24:01Onun için bu konuda biraz da daha çok buradaki halkı ilmi açıdan, kulturel açıdan kalkınması için sadece Türkleri değil, üzerine basarak söylüyorum, sadece Türkler için konuşulacaksa o zaman iş olmaz.
24:20Yani genel olarak burada madem ki bir kültür birliğimiz var, Makedonlarla da aynı, yani Hristiyan olan Makedonlarla da aynı, madem ki bir kültür birliğimiz var, o zaman bu kültürün ön planda olması için elimizden geleni yapalım.
24:38Başka sıkıntılar da var. Balkan coğrafyasında Avrupa Birliği süreciyle birlikte yürütülen en önemli çalışmalardan biri, tarih kitaplarındaki ön yargılı ifadelerin, özellikle de Türklere yönelik ön yargılı ifadelerin çıkarılması.
24:55Bu konudaki çalışmalar Makedonya'da da sürdürülüyor.
24:59Dünya tarihçileri biliyorlar ki Osmanlı yönetimi 500 sene burada bir yönetim yapmış.
25:05Buralarda yani yapan yönetimde Türkler, Makedonlar, Arnavutlar, Sırplar hepsi bir aheng içinde yaşamışlar.
25:14Arda sırada bazı çatışmalarda vardı ama sen 500 seneden şimdi çıkarasın bir dün dün bazı çatışma veya bazı yönetimin, diyelim iyi davranmama, sen onu göndeme getirsen,
25:27500 senelik burada miraz bragan, kültüre yani hocgülüye katkı eden onu hiç anlayasın işte o tür ifadeyle bizi rahatsız.
25:38Belgelere dayanarak bir tarih öğretmek.
25:42Ama bizim başka da problemler de var.
25:44Şimdi bu ön yargıları geçirmek için, çekmek için ben hatta diyorum yani Türkiye kurumlarıyla da konuşmuşum.
25:52Burada ihtiyacı var diyelim bazı Türkiye'den tarih kitapları Makedonçı'ya çevirmek.
25:58Eğer o Makedonlar o kitapları okursalar o zaman daha güzel şeyler anlayacak.
26:04Tabii gerçekleri de anlayacak.
26:05Avrupa Birliği'nin sihri burayı da etkisi altına almış durumda.
26:10Makedonya'da bir aday ülke.
26:13Siyasi ve ekonomik kriterler için üst üste yasalar çıkarılıyor.
26:18Aslında 2 milyonluk nüfus çoktan özelleşmiş, büyük oranda da Yunanistan hakimiyetine girmiş ve ekonomisiyle de çoktan Avrupa Birliği'nin bir parçası olmuş.
26:29Yunanistan'ın buradaki etkinliği özünde çok şaşırtıcı.
26:33Çünkü Yunanistan, Makedonya ismine ve Makedon varlığına karşı.
26:39Yunanistan, Makedonya'yı Yunan mirasının ayrılmaz bir parçası olarak görüyor.
26:44Yunan tezine göre bugünkü Makedonya'nın onlarla alakası yok.
26:49Bu devleti eski Yugoslavia'nın Makedonya Cumhuriyeti olarak tanıyorlar ve Avrupa Birliği'ne de bu isimle tanıtıyorlar.
26:57Aralarında Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri'nin de bulunduğu birkaç ülke içinse burası anayasal adıyla Makedonya Cumhuriyeti.
27:08Türkiye ile Makedonya arasındaki ilişkilerin her alanda her bakımdan son derece gelişmiş, ilerlemekte ve daha üst seviyelere çıkmakta olan ilişkiler olarak yorumlayabilirim.
27:22Türkiye Makedonya'yı bağımsızlığını kazandığı ilk günlerde anayasal adıyla Makedonya Cumhuriyeti olarak tanımış ülkelerin başında gelmektedir.
27:33Ve o yıldan bugüne kadar ilişkilerimiz hep artan ve gelişen bir eğilim, bir çizgi takip etmiştir.
27:41Siyaseten Türk-Makedon ilişkileri mükemmel.
27:47Ancak Makedonya'daki Yunan yatırımları bu ülkeyi resmi adıyla tanıyan Türkiye'nin birkaç katı.
27:54Garip ama gerçek.
27:56Özelleştirme sürecinde Makedonya'nın Türkiye biraz geç kaldı.
28:01Tüm ayakta kalan şirketleri Yunanisten alıp götürdü.
28:07İster petrol şirketi, ister bankaları vs. vs.
28:11Ve şu an Makedonya'nın belki de %95'i özelleştirilmiştir.
28:17Özelleştirilmeyen şirketler zaten gelir getirmeyen şirketlerdir.
28:22Türkiye bu konuda geç kaldı.
28:24Fakat son yıllarda yine sanki yeni bir ilgi var.
28:30Çok sayıda iş adamları Makedonya'ya yatırım yapmak istiyorlar vs. vs.
28:34Şunu da unutmayalım.
28:36Yıllardır Makedonya'da Türk iş adamlarına gelince bir sürü engeller ortada çıkartıldı.
28:42Ve bu böyle örnekler alıp çok sayıda iş adamları niyeti bile olmuş olsaydı Makedonya'ya yatırım yapsınla vazgeçelim.
28:52Biz 2008 yılından sonra hemen bütün vergiyle %10'a düşürüyoruz.
28:57Bu vergi sistemi, bu vergi orantısı dünyada değmeyeceğim ama Avrupa'da en küçük, en alçak ve en düşük vergi sistemi bizde oluyor.
29:09Ve inanıyoruz ki iş adamlarına bu konuda ilgi göstereceğinden eminiz.
29:15Arnavutların yoğun olduğu yerlerde de değişim dikkat çekici.
29:20En ilginci belediyelerde birlikte sallanan Makedon ve Arnavut bayrakları.
29:262001 yılında imzalanan Ohri Anlaşması'ndan bu yana Makedonya'da temsil hakkı ve diğer haklar çok gelişti.
29:37Hükümet olarak Ohri Anlaşması'nın takipçisi olacağız.
29:40Çünkü Makedonya'nın en önemli özelliklerinden birisi çok uluslu yapısı.
29:45Ve her bir vatandaşın birbiriyle eşit fırsatlara sahip olma hakkı var.
29:49Bu Ohri Anlaşması'nın ruhu.
29:51Kalkan Delen'in bugününü konuşmak için girdiğimiz belediye binasında bizi hoş bir sürpriz bekliyor.
30:04UÇK bölge komutanı Hasbirlika artık Kalkan Delen belediye başkanı.
30:10Bu seferki röportajımız takım elbisesiyle.
30:21Hasbirlika'ya yönelttiğimiz hangisi zor?
30:25Savaş mı yoksa politika mı sorumuza hiç düşünmeden politika yanıtını veriyor.
30:33İkisinin de sorumluluğu ağır.
30:35Ancak askerken gözetmen gereken bu kadar denge yoktu.
30:39En zoru da susmak.
30:40Bir noktada kelimeyi yutmak zorunda kalıyorsun.
30:43Bazen bütün gece uyuyamıyorum.
30:45Bir de politikada her şey çok yavaş.
30:47Sonuç almak uzun sürüyor.
30:48Asbirlika'nın hala beklentileri ve istekleri var.
30:56Ohri Çerçeve Anlaşması'nın uygulamasının yetersiz olduğunu düşünüyor.
31:00Ve merkezi hükümetin UÇK'yı oluşturan unsurların kurduğu partisinin belediyelerine bilinçli bir şekilde zorluk çıkarttığını ifade ediyor ama
31:10ona göre bunlar da aşılamayacak şeyler değil.
31:14Birlikte yaşamayı öğreniyorlar.
31:18UÇK o dönemdeki misyonunu tamamladı.
31:22Artık bir sivil toplumu örgütü niteliğindeyiz ve silahla mücadele dönemi de bitti.
31:26Haklar, özgürlükler eşit olarak dağıtıldığı sürece UÇK'nın dirilmesi söz konusu bile olamaz.
31:31UÇK'nın siyasi lideri Ali Ahmediği de şimdi Arnavutların en büyük partisi olan Demokratik Bütünleşme Birliği'nin genel başkanı.
31:49Bu sefer kamera önüne çıkmasına bir engel yok.
31:52O zaman koşullar öyleydi, kusura bakmayın diyor.
31:57Hasbilika'nın politika askerlikten daha zor dediğini aktardığımızda gülüyor.
32:03Şimdi anlıyorlar 2001'de benim yaşadığım zorlukları.
32:06Dağdan eleştirip duruyorlardı.
32:09Kolaydı onlara tabii diyor.
32:10Avrupa Birliği onlar için de iş, aş, demokrasi ve haklar demek.
32:17Bir de sınırlarının ötesindeki Arnavutlarla bir araya gelebilmek.
32:24Ohri Antlaşması'ndan her iki tarafta memnun değildi.
32:28Önemli olan savaşın bitmesiydi.
32:30Arnavutlar bugün hak ettikleri haklardan yararlanıyorlar.
32:34Ve bütünleşme süreci daha da ileriye gidiyor.
32:37Bir daha böyle bir duruma gelineceğini düşünmüyorum.
32:41Çünkü şu anda geri dönülmez bir sürece girmiş bulunmaktayız.
32:45Ülkemizin NATO ve AB ile bütünleşmesi yönünde ilerlemesinden başka bir düşüncemiz yok.
32:51Ali Ahmedi bugün için de umutlu.
32:57Biz Makedonya'da azınlık bir toplum değiliz.
33:00Nüfusun %25'inin üzerine oluşturan bir halk azınlık olarak adlandırılamaz.
33:05Ohri Antlaşması'yla sağlam haklar daha çok iyileştirilmeli.
33:10Ohri belgesi statik bir belge değil, demokraside hiçbir zaman statik değildir.
33:15Evet, Arnavutça dilinde eğitim veren üniversitelerimiz ve ulusal sembollerimiz de var.
33:21Ama Arnavutça'nın ülke seviyesinde resmi dil olarak kullanımı gibi hala eksik kalan yönler de var.
33:27Devlet, Arnavut toplumuna ne kadar sadakatli olursa, Arnavutlar da devlete karşı o kadar çok sadakatli olacaktır.
33:35Hak ettiğimiz haklarımıza sahip olduğumuz zaman, Arnavutlar Makedonya devletini daha yakın ve kendi devleti olarak hissedeceklerdir.
33:44Kosova denince akan sular duruyor Arnavut liderler için.
33:56Tam bağımsızlık, öyle ya da böyle.
33:59Heyecanlarından Kosova'daki gelişmelerin Makedonya'ya etkisini bir kez daha hissediyoruz.
34:06Herkes hissediyor.
34:07Şurası kesin ki Kosova'nın nihayet statüsü yalnız Balkanları değil, Avrupa'yı hatta tüm dünyaya yakından ilgilendiriyor.
34:20Ama komşu ülke olarak en fazla bizi ilgilendiriyor.
34:23Kosova'da yaşanacak gelişmeler ne olursa olsun, bu Makedonya'yı etkileyecektir ama bunun atlatılması için çalışacağız.
34:37Eğer oturup Sırp tarafıyla, ne bileyim Uluslararası camiasında o devlet gibi kabul ederse, biz de bunu devlet gibi kabul ederiz.
34:48Herhalde oradaki yaşayan milletin hakıdır, öyle mi?
34:52Eğer onu kabul etmişse de ki bağımsız bir devlet Kosova olacaktır, bunu Birleşik Milletler Devleti'nde Avrupa, Amerika ve diğerleri bunu kabul ederse, biz de bunu kabul edeceğiz.
35:02Biz Kosova'yı ortak bir, komşu bir ülke gibi, Arnavutlu gibi, Sırbistan gibi, Bulgaristan ve Yunanistan gibi görüyoruz.
35:13İyi işçilik yemesi iyi, onlarla şimdiye kadar sorunumuz yok.
35:17Tabii 2001'de olan bir tatsız durum değil de, bugün bugüne kadar onu tam definisyonu bulamıyoruz.
35:23Fakat dedim ki, eğer biz problemi çözmek istersek, masa oturmakla, diyalogla, demokrasi prinsiple bunu çözmeliyiz.
35:32Eğer derse ki, Makedonya yaşayan milletin hakkıdır, kendiyi problemi çözün, herhalde Kosova'da yaşayan milletin hakkıdır, kendi problemi çözün.
35:40Makedonya, özellikle de Üsküp, Balkanlardaki Türk varlığına ilişkin bir sembol.
35:58Türk edebiyatında, sanatında sayısız eser, buralardan bahseder özlemle.
36:03Balkanlardaki Türk varlığı, Cumhuriyetin ardından karşılıklı göçlerle hızla azalırken, bugünkü Makedonya bölgesi de bundan nasibini aldı.
36:21Ancak diğer yerlerde kalanların yaşadıkları sıkıntıların aksine, Yugoslavia'daki Türkler, göreli olarak daha huzurlu ve saygın bir statüde yaşadı.
36:31Tito zamanında Türkler, Makedonya'da, Makedon ve Arnavutlarla birlikte kurucu halk olarak tanınıyorlar ve bu konumun onlara sağladığı avantajlardan yararlanıyorlardı.
36:47Ancak Yugoslavia'nın dağılmasının ardından, onlar da Arnavutlar gibi birden azınlık durumuna düştü.
37:04Ancak sayıları Arnavutlar'a göre daha azdı ve dağınık yaşıyorlardı.
37:08Komita kültür ve gelenekleri de olmadığından isyan etmemiş, olaylara taraf olmamışlardı.
37:16Aslında arada kalmak istememişlerdi.
37:18Bu, onların sıcak çatışmalar sırasında kendilerini korumalarına yol açtı.
37:34Barış anlaşmasıyla birlikte umutlar da yeşerdi.
37:38Ancak bugüne kadar geçen sürede önemli kazanımlar olmuş gibi görünse de, gelinen noktaya yeterli demek mümkün değil.
38:08Okri Çerçeve Anlaşması
38:15Okri Çerçeve Anlaşması, Makedonya'nın hukuku yapısını tam anlamında değiştirdi.
38:201990'ın ayasısıyla Arnavutlar, Türkler, Boşnaklar, Sırplar, Ulahlar ve Romeler hepsi azınlık haklarına sahiptiler.
38:31Okri Çerçeve Anlaşması'ndan sonra %20'nin üzerinde olan halklara özel statüs tanıldı.
38:39Biliyorsunuz şu an Makedonya'da %20'nin üzerinde olan tek bir Arnavut halkıdır.
38:44Netice itibariyle 2001 yılından sonra her bir Makedonya hükümetinde Arnavut bakanlarının, 4 veya 5 Arnavut bakanının ve bir de başbakan yardımcısının Arnavut siyasi partilerin temsilcilerinden olmasından hareket ederek,
38:58Arnavutlar Makedonya siyasi sahnesinde bayağı etkin olmaya başladılar.
39:03Ağırlıklarını günden güne hissettirmekte dediler.
39:05Ancak Türklere gelince, Türkler Okri Çerçeve Anlaşması'nın hiçbir konusunda ve hiçbir yerinde olmadıklarından dolayı,
39:13Okri Çerçeve Anlaşması tam manasıyla bizim aleyhimizde olan bir anlaşma olarak biz onu algılıyoruz ve bunu rahatça ifade edebiliriz.
39:21Eğitim en önemlidir. Kanımca en önemli değildir.
39:25En önemli ekonomi kalkınma.
39:26Nasıl eğitimsiz vereceksiniz bir çocuğa, ne zaman babası, annesi, maaşı yok, çalışmıyorlar, hangi eğitim vereceksin ona?
39:36Hangi eğitimden konuşuyoruz biz onunla?
39:39Adamın ekonomi dönüyor, felaket.
39:41Bu bizi bir kısır döngüye çevirdi ama, eğitimsiz kaldıdan iş bulamıyor.
39:46İş bulamadığı zaman, ekonomik bir kısır döngü gelsin.
39:49En iyisidir belki ekonomi usullarını ön plana atmak ve parayla olarak eğitimle de çalışmak.
39:55Köylerde yaşayan insanlar eğitim konusunda tam anlamıyla hizmet alamadıkları olabiliyor.
40:04Altyapı imkanları bakımından bazı sıkıntılar yaşadıkları görülmekte.
40:09Ama Makedonya'nın gelişen ve kalkınan ekonomisi orta vadede, uzun vadede bu fırsatların toplumun geneline tüm azınlıkları da kapsayacak şekilde toplumun genelinde yayılacağı inancı.
40:27Bu anlamda en önemli başlık eğitim.
40:32Uzun yılların eksiklikleri hızla gideriliyor.
40:35Ancak hala sıkıntılar var.
40:37Biz yakın 60 yeni sınıf açtık.
40:47Yakın 100 yeni üretmenimize iş yerleri sağladık.
40:50Türkçe eğitim olmayan bölgelerde Türkçe eğitim sağladık.
40:54Siz biliyorsunuz Türklerin bir kısmı maalesef Makedonca konuşuyorlar.
40:57Biz geçen 4 yılın içerisinde ister Plasnisa, ister Preglovo, ister Visiçani, ister Kırçova, ister Merkez Rupa, bütün bu bölgelerde Türkçe eğitim sağladık.
41:09Açıldıktan sonra 508'e kadar özellikle Radoviş bölgesinde ve Valandova Çalıklı bölgesinde 508'e kadar bizden ilk öğretimden mezunlarımız olmaya başladı.
41:18İlk öğretimden mezun olduktan sonra strateji olarak bizim sivil toplum kuruluşlarımızın ve Türk Demokratik Partisi'nin de aynı zamanda stratejisi olarak Doğu Makedonca'da bir lise, Türkçe liseyi açmak idi.
41:29Radoviş'te böyle bir Türkçe lise açıldı.
41:31Ve bu yıl ilk defa Radoviş'te biz lise mezunlarını vereceğiz.
41:36Yani 2002 yılından itibaren Radoviş'e lise açıldı.
41:40Ama buna kıyasın Batı Makedonya'da eğitim konusunda çok daha ilerlemeler kaydetti.
41:43Tabi lise eğitimi önemli ama bir son değil.
41:49Üniversite düzeyinde Türkçe eğitim yapılan iki bölüm var.
41:52Türkoloji ve pedagoji.
41:55Bu bölümlerin çeşitlendirilmesi gerekiyor.
41:57Sorun problemli bir sorun.
41:59Fakat ben de kendi eğitimi makyajınca yaptım.
42:03Bugün kendimi Türk varkanı gibi, Türk gibi hissedim ve ben isterimi kaybetmedim.
42:08Tabii eğitim daha yüksek seviyede olması için, çünkü bu Makedonya'da ilk ve orta eğitim Türkçe varmış ve var şimdi.
42:20Yüksekte eğitime gelince her anda Türkçe yüksek eğitimi şimdilik yok.
42:24Belki de ileride olabilir.
42:26Çünkü privat özel üniversite açılması, Türkçe'nin açılması doğrultuladır.
42:33Türkiye'nin verdiği burslar konusunda da, Türkiye'ye giden öğrencilerin geri dönmediği gerekçesiyle şikayetler var.
42:42Anavatanımızda yardımcı oldu.
42:44İşte biliyorsunuz yıllarda bizde kontenjan uygulanmıştır.
42:51Türkiye'nin çeşitli üniversitelerinde çok kabarık sayıda bizim öğrencilerimiz kaydını yapıyorlar.
42:58Maalesef onların bir çoğu geri dönmüyor.
43:00İş bulup Türkiye'de kalıyor.
43:02Ve bizde işte yeterince bu meseleden faydalanamadık.
43:06Geri dönenler de var fakat beklentiğimiz gibi değil.
43:09Zamanın zamanında demiştim ki, rica ederim bu Makedonya çocuklara burs vermeyin Türkiye gitsin okusunlar.
43:17Biz bunu sistematik yapalım eğer yardım ederekseniz burs verin burada kalsınlar.
43:21Ve bilinçli yönlendirelim.
43:23Sen senin afinitelerine göre tıpa gidelirsin, ukağa gidelirsin, buna gidelirsin.
43:29Ve bu öyle bir sistem var ki, buradaki azınlıklar bir yüzdesine göre, yüzde dört, yüzde beşe göre her fakültede öğrenciliğe yazılabilir.
43:37Maalesef bazı çevreler, bilinçli olarak bunu, bizim öğrencilerimizi Türkiye'ye yönelttiler.
43:43Ben de olsam, siz de olsanız, eğer Türkiye'ye gidip de orada çevreye atarsın, orada kalıyor onlar.
43:49Bir sıkıntı da siyasi arenada.
43:52Maalesef yine bölünmüşler.
43:54Üç parti kıyasıya yarışıyor, birbirini eleştiriyor.
43:59İki milyonluk toplumda yüz bin Türk önemli bir güç.
44:03Ama bölününce...
44:06Burada hala devam ediyor böyle parçala hükmet politikaları.
44:13Genelde bir parti varken, on iki, on üç yıldır biz tek bir parti olarak Makedonya'da vardık.
44:23Fakat bu son yıllarda, işte biliyorsunuz biraz çok çekici oldu bu siyaset.
44:28Sanki siyasette kolay kolay bir neticelere varabilirsin.
44:32Bu anlayışa dayanarak diğer partiler de kuruldu.
44:35Nüfusları az olsa bile birden çok partiye sahip olmaları veya birden çok partinin burada hüküm sürüyor, yaşıyor olması
44:44gayet doğal karşılanmak durumundadır.
44:48Bu husus sadece Türk toplumuna da münhasır değildir.
44:53Anadolu'nda, parlamentoda temsil edilen üç parti dışında başka partileri vardır.
44:58Diğer etnik gruplarında birden fazla partileri vardır, olmaktadır.
45:05Dolayısıyla gönül arzu eder ki tek parti olsunlar ama demokrasinin kuralları da çalışmak, işlemek durumunda.
45:16Ve Doğu Makedonya, 2001 yılında devam eden çatışmalar bu bölgeyi Türk medyasının gözünden kaçırmıştı.
45:34Doğu Makedonya'nın trajedisini ekranlara getiren yine TRT olmuştu.
45:39Çatışmalardan uzaktılar ama yağmur orada hep yağ gelir olmuştu.
45:46Balkanların en bizden yerlerinden biriydi burası.
46:06Taş evler, buram buram Anadolu kokan bir misafirperverlik.
46:11Basmadan fistanlarıyla, allı güllü Yemenileriyle çocuklar.
46:20Bazısının ayağı çıplak, bazısında lastik pabuç.
46:24Kızıl çilleriyle renkli gözler.
46:27Ama bu dış görünüştü.
46:33Çünkü sıkıntılar çok büyüktü, iş yoktu.
46:39Aş yoktu.
46:42Göç yoğundu.
46:43Tütün topluyoruz.
46:48Yunana'ya çoban gidiyorlar.
46:50Gırtçiye'ye çoban gidiyorlar.
46:52Çocuklar çoban gidiyor öyle toplama araşıyorlar.
46:54Tütünden uğraşıyoruz.
46:55Ama tütün de geçmiyor şimdi bir iki sene oldu.
46:58Boğazımızdan kaçıyoruz.
46:59Ya yememiz bol değil, giymemiz bol değil.
47:02Lember'da beğeniyor ama yaşayan bilir bu yerde nasıl yaşar.
47:09Makedonya'da, Doğu Makedonya'da yaşayan Türklerin fıkaralığı çok.
47:15Birinci birinci susuzluk.
47:17Suyumuz yok.
47:20Ben 50 yaşında adamım.
47:22Çocukluğumdan beri bu köye bir, istediğim bir iyilikler yapayım.
47:27Bir sular, bir zenginlik gelsin.
47:31Yaşım geçti, yarınım gelmedi.
47:34Umutlar ve hayaller de küçüktü.
47:384K okumaktı çocukların hedefi.
47:41Ötesine imkan da yoktu.
47:464K.
47:54Bunu ben istiyorum size söyleyeyim.
47:56Siz bunu Türkiye'nin başkanlarına gösterin.
48:00Yani duyulsun.
48:03Makedonya'da, Doğu Makedonya'nın Türklerine bir yardım Türkiye'de.
48:07İlk değişiklik köylere giden yoldaydı.
48:18Taşlı topraklı yol artık asfalttı.
48:22Kar altındaydı Koca Ali, yine de ulaşabildik.
48:25Ama nelerin değiştiğini görmek ilk anda zor oldu.
48:29Kar saklamıştı çünkü.
48:30İlk karşılaştığımız Ayvaz'dı.
48:37Sonra bir bir diğerleri.
48:39Birin caddeyle yapalım, dan iniyorlar.
48:42Ha çok uzak değil yani.
48:43Yine.
48:44Evet, soğuk üşüyor musun?
48:46Aa.
48:47Ha koşturuyorsun.
48:49Kaça gidiyorsun sen?
48:50İkinciye.
48:51İkinciye.
48:53Ne olacaksın büyüyünce?
48:54Jandarma.
48:56Jandarma olacaksın.
48:57Hadi bakalım.
48:59Kaça kadar okuyacaksın?
49:00Sekizinciye.
49:01Sekizinciye.
49:02Açıldı okul yani sekize.
49:04Ha?
49:05Ha.
49:08Çocuklar merhaba.
49:09Merhaba.
49:11Nasılsınız?
49:12İyiyiz.
49:12İyiyiz.
49:13Nereden?
49:13Okuldan?
49:14Evet.
49:16Ne kadar okul uzak mı?
49:18Evet.
49:18Ne kadardır yürüyorsunuz?
49:20Kaç dakikadır yürüyorsunuz?
49:23Ha?
49:24Beş altı dakika oldu.
49:25Beş altı dakika oldu.
49:27Oo.
49:28Lastik pabuçlar.
49:29Üşümüyor musun sen öyle?
49:30Bak seninkiler şey yazlık pabuç.
49:33Ha?
49:34Islanmıyor mu?
49:35Ben yok.
49:36Islanıyor.
49:38Hadi bakalım.
49:40Kaça gidiyorsunuz siz?
49:41İkiye.
49:42Hepiniz ikiye gidiyorsunuz.
49:43Evet.
49:44Ben ana sınıfına gidiyorum.
49:45Sen nereye?
49:46Ana sınıfına.
49:47Ana sınıfına.
49:48Hadi bakalım.
49:51Kaça kadar gideceksiniz okula?
49:52Dördekana.
49:54Dördekana.
49:55E niye sekize gitmiyorsunuz?
49:56Artık okul açılmış biz duyduk.
49:59Ha?
50:05Sen ne olacaksın büyüyünce?
50:08Doktor.
50:09Doktor.
50:11Oradan mı kopya çektin?
50:12Hakikaten doktor mu olmak istiyorsun?
50:15Ha?
50:16Doktor istiyorum.
50:17İyi doktor istiyorsun.
50:18E o zaman sen sekize kağı okuyacaksın yani.
50:21Evet.
50:21Ondan sonra da liseye gideceksin.
50:23Evet.
50:24İyi hadi bakalım.
50:25Hadi çok üşütmeyelim sizi.
50:27Hadi.
50:28Var mı Türkiye'de tanıdıklarını?
50:30Var var.
50:30Ha?
50:30Dur dur dur.
50:31Durun bir Türkiye'deki tanıdıklarınıza kim varsa sırayla söyleyin bakalım isimlerini.
50:35Selam söyleyin.
50:37Kim var?
50:39Tanıdığın kim var?
50:40Ne güzel gözlerin öyle.
50:41Söyle bakalım Türkiye'de kim var tanıdık.
50:45Biz bir kere gittik aşağıya alalım gördüm orada.
50:47Ha?
50:49Söylesem yenge mi?
50:51Ha?
50:52Böyle elini indir yüzünü görsünler.
50:54Ha?
50:55Selam söyle hadi hepsine.
50:57Tamam.
50:58Tamam.
50:58Tamam.
50:58Yol yapılmış, su gelmişti.
51:03İş imkanları az da olsa artmıştı.
51:06Ama göç sürüyordu.
51:12Okulun badanası vardı, suyu vardı, ders kitapları, eğitim araç gereçleri vardı.
51:19Çok değişmiş bir okul gördük biz.
51:39Ben 2001 gelmiştim.
51:41O dönemi hiç hayal bile edemiyorum.
51:44Duvarlarda bir sürü haritalar var, kitaplar yeterli, kirtasiye var, okul sıcak.
51:53Neler değişti bu arada?
51:55Şimdi ilk önce okulumuza hoş geldiniz.
51:58Tüm Türkiye, Türkiye'de yaşayan Türkiye ve bütün akrabalarımıza saygı ve sevgilerimizi sunuyoruz.
52:05Aynı zamanda tüm, bütün Türkiye vatandaşlarımıza, ülke ana vatanımızdır.
52:12Ve biz sizin buraya gelmenizle bize çok büyük bir yardımlar geldi.
52:19Sizin gelmenizle, Nuray Hanım da buralarını ziyaret etti.
52:23Sizin gelmenizle Türkiye'den çok yardımlar geldi buralara.
52:28İlk önce görüyorsunuz işte eğitim, öğretim araçları bize geldiler.
52:32Yardımcı.
52:33Yardım ettiler.
52:36Bazı Türkiye iş adamları.
52:37Buradaki makinomiyada yaşayan Türk iş adamları onlar da yardımcı, yardımda bulunmaktadırlar.
52:45Şimdi bu son öğretim yıllarda bizim daha yüksek seviyede çağdaş bir eğitim sürüyoruz.
52:58Tabii üniversite, Türkçe üniversite olmaması bir sıkıntı değil mi?
53:02Tabii.
53:02Şimdi lisede ancak bir öğretmenimiz var, bir kocamız var, Türkçe dersini vermektebiliriz.
53:09Ama diğer dersler ise makinomça dilinde veriliyor.
53:14Sanıyoruz ki gelecek yıllarda, en yakın zamanlarda o dersleri de Türkçe verilir.
53:21O dersler de Türkçe verilecek.
53:23Peki şu anda, yani çok büyük gelişmeler var ama ihtiyacınız ne var, isteğiniz?
53:30Sizin geldiğinizde hemen sizden sonra hemen da Türkiye'den ve diğer yerlerden yaşayan iş adamlardan hemen da yardımlar geliyor.
53:39Bize son zamanlarda görsel araçlarımız vardı, bilgisayarımız da, ikiden bilgisayarımız geldi.
53:46Türkiye'ye muhakkak gönderebilmiştir.
53:49Bir minibüs, lise eğitimi için taşıyordu gençleri.
54:14Kar bile durdurmuyordu onları.
54:16Hoş bulduk.
54:17Nereye yolculuk?
54:18Okula, aşağıya, rado 3'e.
54:21Kaça gidiyorsunuz siz?
54:22Biz 7'ye.
54:237'ye?
54:24Ben lise 3'e.
54:25Sen lise 3'e.
54:26Aa bitiyor artık.
54:28Bitiyor, daha bir yılın kaldı.
54:29Bir yılın kaldı.
54:31Devam edecek misin üniversiteye?
54:33Ne istiyorsun, ne olmak istiyorsun?
54:34Öğretmen.
54:35Öğretmen.
54:36Öğretmen olmak isteyen başka kimler var?
54:39Ne olmak istiyorsunuz genelde?
54:43Yok mu cevap?
54:44Daha karar vermediniz.
54:45Daha karar vermediniz.
54:46Küçükler şimdiden karar vermişler, büyükler daha karar vermemişler yani.
54:51Evet.
54:53Nasıl zor olmuyor mu yol böyle her gün?
54:55Oluyor.
54:56Ama mecburuz.
54:58Mecbursunuz.
54:59Nasıl peki buradaki eğitimden sonra aşağısı iyi mi?
55:03Alışabiliyor musunuz?
55:04Başarı durumunuz nasıl?
55:05İyidir şimdilik.
55:07Çok iyidir.
55:08Makedoncu olmasına rağmen.
55:09Makedoncu olmasına rağmen.
55:11Biraz zorluk çekiyoruz ama.
55:13Anladım.
55:14Anladım.
55:15Ama çalışmaya devam ediyorsunuz.
55:16Evet.
55:17Peki üniversiteye, Türkiye'de mi devam niyetiniz var burada mı?
55:22Türkiye'de.
55:23Türkiye'de.
55:23Türkiye'de ve burada da şimdilik bir şey bilmiyoruz.
55:26Şimdilik bilmiyorsunuz.
55:27Ama okuyacaksınız.
55:29Okuyacağız.
55:30Devamı gelecek.
55:31Hadi bakalım inşallah.
55:32Kolay gelsin.
55:40En mutluluk verici olansa hedeflerdi.
55:44Artık yeni bir hedef vardı.
55:46Dörtten sonra okumaya devam edecek misiniz?
55:50Hepiniz.
55:52Tamam.
55:53Ne olmak istiyorsunuz şimdi?
55:54Dur.
55:54Ben soracağım.
55:55Doktor olmak isteyenler bir el kaldırsın.
55:57Evet.
55:59Evet.
55:59Genel şey doktor.
56:00Öğretmen var mı?
56:02Öğretmeni var.
56:03Öğretmen bir tane var.
56:05Başka değişik.
56:07Jandarma olmak isteyen?
56:08Polis.
56:09Polis.
56:11Kıslarda jandarmaya verir.
56:15TRT İNT mi izliyorsunuz?
56:16Hangi TRT izliyorsunuz?
56:17TRT 1 var, TRT 2 var.
56:19TRT 2 var, TRT 2 var.
56:20TRT 2 var, TRT 2 var.
56:21TRT 2 var, TRT 2 var, TRT 2 var.
56:21Evet.
56:22Evet.
56:22TRT İNT.
56:24Vaz var mı?
56:25Var.
56:25Var.
56:26En çok hangi programları seviyorsunuz TRT'leri?
56:29TRT.
56:30Hı?
56:30TRT 2 var, TRT 2 var.
56:32Hangi programı?
56:33Yok mu abi?
56:34Çekil.
56:34Allah Allah.
56:35Allah Allah.
56:35Allah Allah da öğretmen ona bakardık.
56:38Bakardınız.
56:39Dizileri falan izliyorsunuz.
56:41Evet.
56:42Tamam.
56:43Var mı TRT'den böyle istediğiniz program?
56:46Daha çok çizgi film mi istiyorsunuz?
56:47Ne istiyorsunuz?
56:48Çizgi filmi.
56:49Evet.
56:49Bazanız dizi ya da filmi.
56:51Çocuklar yayın var.
56:52Dizi veya çizgi filmi veya dizi yayınlasınlar diyorsunuz.
56:55Evet.
56:56Tamam hadi bakalım biz de onu iletelim.
56:59Bizi.
56:59Maktimiz çok dardı ama koşulları da çok uygun değildi.
57:21Ama Doğu Makedonya'ya gelmemezdik, edemedik.
57:252001'de 4'e kadar okuyan bu güzel çocukların isteklerini yansıtmıştık.
57:32Ardından TRT çeşitli programlarıyla buraya sahip çıktı.
57:37Buradaki sorunları gösterdi.
57:38Ve bugün 2007 yılında bu sorunların çok önemli bir kısmının çözülmüş olmasından son derece mutluluk duyarak bu kısa ziyaretin, buradaki yaptığımız çalışmaların en keyifli anını görmüş olarak ayrılacağız.
57:54Selamlar Türkiye!
Önerilen
2:25
|
Sıradaki
1:06
15:30
2:39
6:29
0:19
5:28
1:16
2:33
1:43
0:27
12:14