Antalya'nın Kaş ilçesi açıklarında robotlar yardımıyla yapılan su altı kazılarında gemi batığından çıkarılan 1100 yıllık, ağzı kapalı amfora (antik dönemde kullanılan testi) arkeologları heyecanlandırdı.
00:00Şimdi Gazze'de biz 1100 sene önce çok miktarda zeytin ağacı olduğunu ve zeytin imalatı, zeytinyağı imalatının önemli bir iğraç ürünü olduğunu biliyoruz.
00:17Şimdi bu anfora çeşidiyle Tekirdağ, Şarköy, Gaziköy ile bağlantılı olduğunu, muhtemelen Gazze'den çıkıp Tekirdağ'a gittiğini, oradan da bir miktar anfora, şarap muhtemelen aldığını ve aynı bölgeyi geri getirdiğini düşünebiliriz.
00:38Yani birden fazla limana uğrayan bir gemi. 9. 10. yüzyıl Abbasya egemenliğinin olduğu bir dönem, yani İslam egemenliğinin olduğu bir dönem daha doğrusu Filistin kıyılarında.
00:54Dolayısıyla normal halkın şarap tükettiğini düşünmüyoruz. Ancak bölgede göçmenlerin ve hacıların, yani Hristiyan hacılarının orada Kudüs'ü muhtemelen ziyarete gelen hacıların ya da hediye olarak yollanan bir malzeme olduğunu düşünüyoruz bu anforalarla muhtemel şarabın.
01:15Çok fazla yok dünyada, çok unik bir şey bir anforanın ağzının bin sene boyunca kapalı olarak beklemiş olması.
01:24Evet sonuçta bu gemi bir ticaret gemisi. Yani beklenen bu anforanın içinde şarap olma ihtimali ama olmaya da bilir.
01:34Mesela bir benzer anforadan zeytin çekirdekleri çıkmıştı. Belki de zeytinyağıdır da biz bilmiyoruzdur bu tip anforalarda zeytinyağı taşındığını.
01:43Bu belki balık sosu olabilir. Çünkü o dönemde İstanbul'da balık sosunun üretildiğini ve İstanbul'un balık sosunun bütün Akdeniz'e kadar ihraç edildiğini de biliyoruz.
01:55Yani ağzı kapalı olan bir anfora dünyada da çok çok nadir rastlanan bir anforadır ve bunu bugüne kadar bekledik.
02:05Şimdi açılacak zaman geldi. Hepimiz de son derece heyecanlıyız.
02:13Hakikaten benim de meslek hayatımda ilk kez böyle bir şeyle ilgilenmiş olacağım.
02:41Şu anda aldığımız örneklerde çamurumsu örnekler görünüyor.
02:45Ancak 1100 yıllık bir süreçte ve deniz ortamında hem basınç altında hem de sıcaklık değişimlerine bağlı olarak neler olduğunu anlamaya çalışacağız.
02:58Bilimsel analizler tek bir analize gerçekleşmiyor. Bir numunenin, bir malzemenin tanımlanması.
03:06Pek çok analizin birbirini doğrulaması gerekiyor. O yüzden bu süreç uzun olacak.
03:10Ama sürecin sonucunda hem o döneme ait bilgilerle bilimsel analiz sonuçlarını birleştirerek bilim dünyası için ve arkeoloji dünyası için bilgiler sunmaya çalışacağız bu süreçte.
03:23Burada biz keski ve çekişe kullanıyoruz. Ancak amforamızın sürekli devamlı ıslak kalması gerekiyor ki üzerinde bu oluşumların kurumaması için.
03:34Daha sonrasında dikkatli bir şekilde alıyoruz ki amforamız kırılmasın.
