''Tahtalıköyü boyladı'' deyiminin kaynağı bulundu

"Tahtalıköyü boyladı" deyiminin kaynağı Tokat'ın Büyükyurt köyünde bulundu.

Transcript

01:59Birisi vefat ettiğinde hatta gündelik konuşmamızda vefat eden birisi için tahtalı köyü boyladı deriz.

02:06Bu deyimin nereden geldiğini söyleyeyim size.

02:09Tahta mezarlar biz Türklerin Orta Asya'dan beri gelenekleri arasındadır.

02:13Günümüzde bu durum pek bilinmese de.

02:15Türkçemizde ev bark terimi aynı zamanda mezar anıtı anlamına da gelir ve Göktürk Kağanlarının ruhlarının ikametgahı olarak görünür.

02:24Bark ulu kişilerin yattıkları ve ziyaret konusu olan türbeleri de ifade eder.

02:29Derme çatma ağaçtan yapılan ev anlamına da gelir.

02:32Bu sebeptendir ki evlerin çatısı, tahta mezarların çatısı cenazede taşınan tabutun üstü genelde düz değil baca şeklindedir.

02:40Ev bark dediğimiz deyimde bize ev yaşamayı bark ise ölümü hatırlatmış farkında olmadan.

02:46Türkçede tahtalı köy tabiri ev şekline benzeyen tahta mezarlıkları için söylenmiş.

02:51Orta Asya'da ağaç mezarların kötü ruhların tahtadan uzak durduklarına inanırlarmış.

02:56Bu gelenekten günümüzde kalan şey vefat eden birisi defnedilirken baş ve ayak bölümünü belirten tahtalar dikilir.

03:03Bu gelenek o dönemden kalmadır.

03:06Orta Asya'da mezarlar tahtadan olduğu için 13. yüzyılda Türk asıllı İranlı Ozan Nizami tahta mezarları için şöyle demiştir.

03:15Kıpçak bozkurlarında toprağa saplanmış tahtalar.

03:19Deniz kıyısında otlar kadar çoktur demiştir.

03:22Tokat'ın Nixar ilçesinde 23 km uzaklıkta bulunan Büyük Yurtköy'ünde 5 tane tahta mezar vardır.

03:28Bu köydeki ağaç mezarlar ev bark şeklinde yapılmış mezar sandukasıdır.

03:33Orta Asya'da bulunan tahta mezarlara ölü gömme geleneğinin de devamıdır.

03:37Büyük Yurtköy'ünde daha önce 19 tane tahta mezar vardı.

03:41Şu anda 5 taneye düşmüş durumda.

03:43Yetkililerin bu son kalan 5 tane mezarlara da sahip çıkmasını istiyoruz.

03:48Bu tahta mezarların eskiden imkanları olmadığı için betondan, şundan, bundan tahtayla çevirmişler adamlar.

03:59Tabi ustalıklarını konuşturmuşlar.

04:02Ondan sonra işte betonlar çıkalı.

04:05Bundan biraz biraz tarihe karışmaya başladı.

04:09Burada bizim aklımız sardığında 15 falan civarındaydı.

04:14Şimdi azaldı betonlardan dolayı.

04:18Düştü aşağı.

04:20Tahta mezarların canlandırılmasını istiyoruz.

04:23Bunu sandık şeklinde, mezarın yapılış şekline göre uyduruyorlar.

04:27Ve de bunun kaybolmasın diye meydana getirmek istiyorlar açıkçasına.

04:32Yani yıllar boyu sandık şeklinde görünüm versin diyorlar yani.

04:35Mezarın şekline göre.