Sıradan çilingirleri unutun... O Türkiye'nin UNESCO Çilingiri
UNESCO Dünya Miras Listesi'ndeki Safranbolu'da 'UNESCO Çilingiri' olarak tanınan 62 yaşındaki bir demir ustası 46 yıldır tarihi konakların kapı ve pencerelerine ürettiği demir aksamlar görenleri hayran bırakıyor.
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Bin dokuz yüz yetmiş sekiz yılında hemen karşımda Muhsin
00:03Ünal'ın yanında demir şiraklığına başladı. Yetmiş
00:06sekiz yılı itibariyle. O dönemlerde eee bütün mesleklerin
00:11hepsinin de Safranbolu'da bir arastaları vardı. Temelciler,
00:15saraşlar, kunduracılar, kalaycılar, bakaycılar ve
00:19demirciler. Diğer eee mesleklerin hepsi de amacını
00:23yitirip orijinalliğini koruyan tek çarşı Demirler Çarşısı
00:27kaldı. Diğer mesleklerin hepsi de amacını yitirdi ve şu anda
00:31hediyelik eşya düzenine girdi. Ama bin yedi yüz doksan altı
00:35tarihli demirciler arasındası aynen Ogunku gibi faaliyette. O
00:41dönemlerde bu arada yirmi iki tane demirci dükkanı varmış.
00:45Bin yetmiş sekizde başladığım dönemde aynen hepsi de ful
00:49çalışır vaziyette. Her ustanın da en azından iki tane, üç tane
00:54çırapları, kalfaları var ya. Yani tam popüler ve çalışan bir
01:02sanayi gibiydi yani burası. Eee şu anda dediğim gibi işte
01:05diğer esnaf ııı diğer meslekler amacını yitirip burası ayakta
01:10kaldı ama lakin bizim neslimizde tükenmek üzere. Şu
01:15anda dört tane arkadaşız. Dört tane esnafız. Tamam dükkanların
01:19birçokları yine aynen dolu. Fakat hediyelik eşya üzerine
01:23oldu burası da. Yani hazır alıp hazır satanlar oldu.
01:27İmalette dört kişiyiz. Bahsettiğimiz gibi işte şimdi
01:29dört kişiyiz. Ama arkamızdan gelen herhangi bir eee nesil
01:33çırak, kalfa bunlar bulunmadığından dolayı bizim
01:37ömrümüzde ne kadar ise eee biz de yapabildiğimiz kadar
01:40yapacağız. Bizim burada şu anda yaptığımız iş Türkiye'nin bir
01:46çok yerlerinde UNESCO'ya ait korumada ve sit alanı olan
01:51bölgeleri vardır. Bu bölgelerde zaman zaman
01:54restorasyona ihtiyacı olur. Çünkü onu bizim evladımız
01:57yapmıştır. Asırlar önce. O asırlar önce yapılan
02:00taşınmazları zaman zamanında tabii resmi olarak restorasyon
02:03yapıyor. Bu restorasyonda ne söktün onu takmak zorundasın.
02:09Taş, avşar, metal yani eski bir miada ne var ise ne var ise
02:16eskisinin bir fotoğrafı alınır. Iş bitiminde bir fotoğraf daha.
02:19Bu üzerinde ne varsa yani evladın yaptığı eserlerde
02:23aynısı bulunmak zorunda. Yani korumanın amacı her şeyiyle
02:27birlikte orijinalliği korumaktır. Bu eee yani
02:31mesele işleri yapımcısıyız. Bir yerde nedir? Kapının
02:34kilitleridir. Kapının kilitleri yapmak. Birinci sistem. Kapının
02:41kilidi olmazsa olmaz anında. Kapının üzerindeki dekor
02:45çivilerimiz var. Eee yaptığımız eserden bir tanesinde
02:48bayan, erkek kapı toplamaklarıydı. Erkeklerin
02:52kullandığı ve bayanların kullandığı kapı toplamaklar
02:56diye tabir edilen bunlar tabii biz ancak bunları eee
02:59kullanmadık ama eee kullananları mutlaka eee görenler
03:05var. Çünkü canlı şahidi elçi kapılarımızda şu anda mevcut.
03:09Yani asılların Ceyda'nın yaptığı kapılarda bunlar
03:12halen zaten mevcut. Erkeklerin kullandığı ve bayanların
03:15kullandığı toplamaklar diye. Çünkü o dönemde elektrik
03:19gelen yok. Dedik ya, zil yok, kapının zili yok. Içerideki bir
03:22vatandaşa ben geldim diye nasıl duyuracaksın? Eee o zaman bir
03:27de mahremiyete çok önem verildiği için eee eve hangi
03:31cinsiyet geldi, o cinsiyet kapıyı çalıyor. Ve o cinsiyette
03:35kapıyı açıyor. Eee yokluk içinde yokluk. O dönemlerde.
03:38Eee afşap kapının nasıl bir mesele olursa biz bunları
03:41yapımcılarız.
04:45Iıı
04:52Iıı
04:55Iıı
05:12okulda giderken ders çalıştık. Masa yok.
05:25Iıı
05:55Iıı