00:30Yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş yavaş y
01:00ışık sesi
01:18ve tüm taraflar bir araya gelerek müsilajla ilgili 22 eylemden oluşan bir eylem planının altına imza atıldı.
01:28Bu 22 eylemin ruhuna baktığımız zaman neydi bunlar?
01:3314 tanesi Marmara Denizi'nin kirlilik yükünün azaltılmasıyla ilgiliydi.
01:38Marmara Denizi'nin kirlilik yükünü azaltmadan müsilajdan kurtulma şansımız yok çünkü.
01:45Müsilaj bir sonuç.
01:48Nedenler ortadan kalkmadan sonuçlar değişmez.
01:51Neden neydi müsilajın?
01:53Küresel iklim değişikliğine bağlı deniz suyu sıcaklıklarındaki artış birinci faktördü.
01:58Marmara Denizi'nin orijinal yapısı ki bu ikisine müdahale edemiyoruz.
02:03Üçüncüsü de Marmara Denizi'nin yoğun şekilde kirletiliyor olmasıydı.
02:08Marmara'nın çevresinde 25 milyon insan yaşıyor.
02:11Bunların atıklarının biz sadece yarısını aratıyoruz.
02:14Geri kalan yarısını hiç arıtmadan ne yazık ki denize boca etmeye devam ediyoruz.
02:21Bu diğer taraftan Türkiye'nin yarısına hizmet sunan bir endüstri Marmara Denizi'nin çevresinde.
02:26Onun atıkları da denize gidiyor.
02:28Tarımsal atıklar, denizcilik atıkları bunların hepsi hep birlikte Marmara Denizi'ne boca edilmeye devam ediyor.
02:352021 yılında ne kadar kirletiyorsak Marmara Denizi'ni şu anda da o kadar kirletiyoruz.
02:4522 eylemden oluşan Marmara Denizi eylem planının 14 eylemi denizin kirlilik yükünü azaltmakla ilgiliydi ama biz bunu yapamadık.
02:55Yapamadığımız için müsilaj riski Marmara Denizi'nin başının üstünde demoklasinin kılıcı gibi sallanmaya devam edecek.
03:04Müsilaj tekrarı kesin, zamanı meçhul bir ekolojik felaket bizim için.
03:10Bilim veriye göre çalışır.
03:13Eğer Marmara Denizi'nin çevresindeki yerel yönetimlere bakarsak hiçbirisi denizi kirletmiyor.
03:21Sanayi kuruluşlarına sorarsak hiçbirisi denizi kirletmiyor.
03:25Yani kontrolü yapan kamu yöneticilerine ya da kamu kurumlarına bakarsak onların da mükemmel şekilde denetim faaliyetlerini yerine getirdiklerini söylediklerine şahit oluyoruz.
03:41İyi bu kirlilik nereden geliyor o zaman?
03:43Ben denize bakıyorum.
03:45Dalıyorum.
03:47Denizde şu anda görüş en fazla 2 metre civarında.
03:51Neden?
03:52Çünkü yoğun şekilde alt patlaması var, alt çoğalması var, aşırı alt çoğalması var.
03:58Aşırı alt çoğalması müsilaj oluşumunun temelini teşkil ediyor.
04:03Dolayısıyla yeni bir müsilaj oluşacak mı diye sormak yanlış bir soru.
04:10Yeni bir müsilaj her zaman için Marmara Denizi'nde oluşma ihtimali olan bir ekolojik olay.
04:15Zamanını bilmiyoruz.
04:17Kirlilik yükünü azaltmadığımız sürece bu tehlikeden kurtulamayacağız.
04:22Ekosistemlere ömür biçemeyiz.
04:24Yani birileri ekosistemlere ömür biçiyorsa o yanlış olur.
04:29Çünkü ekosistem, deniz ekosistemi sibernetik bir sistemdir.
04:33Öz denetimi vardır.
04:35Bir ideal noktadan uzaklaştığı anda sistem tekrar kendi içerisinde bir yeni ideal durum oluşturmaya odaklıdır.
04:46Dolayısıyla şu kadar yıl ömrü kaldı, bu kadar yıl ömrü kaldı diye ömür biçmek ekosistemlere yanlıştır.
04:53Ama böyle giderse Marmara Denizi ekosistemi her gün, her yıl biraz daha bozulacak.
05:01Biraz daha biz Marmara Denizi'nden yararlanamaz hale geleceğiz.
05:05Balıklar azalacak.
05:07Denize girme noktalarında daha çok biz alplerle, deniz analarıyla karşılaşacağız.
05:13Çevre Şehircilik İklim Değişikliği Bakanlığı, Çevre Yönetimi ve Genel Müdürlüğü'nün desteğiyle
05:19müsilajdan önceki balık türlerinin müsilajdan sonra nasıl bir durumda olduğunu tespit etmek için
05:27Marbal Projesi adı altında bir proje yürüttük.
05:30O projenin sonuçlarına göre gördük ki Marmara Denizi'nde müsilaj öncesine göre balık bolluğunda
05:40%25 düzeyine ulaşan bir azalma var.
05:43Yani müsilajdan önce 4 balığımız varsa, müsilajdan sonra 3 balığımız kalmış bizim.
05:49Balıklarımız azalmış, türleri de azalmış.
05:54Hangi balıklar bunlar?
05:55Daha çok pelacık balıklar, soframıza gelen hamsi, istavrit, lüfer, sardalya, kolyoz gibi,
06:03palamut gibi balıklar bağlamında %25 düzeyinde bir azalma var.
