Oltu Taşına Hayat Veren Eller

  • 7 yıl önce
Erzurum'un Oltu ilçesinde dağın metrelerce altından adeta iğneyle kuyu kazar gibi gün yüzüne çıkartılan ve civar köylerdeki vatandaşların en büyük gelir kaynağı olan Oltu taşı, altın ve gümüşle ilmek ilmek işlenerek tespih, takı ve süs eşyası olarak satılıyor.

Oltu’daki Akdağ eteklerinde, 150 metre derinliğindeki madenleri kazıp rızklarının peşine düşen köylülerin, murç ve çekiç yardımıyla binbir meşakkatle çıkardıkları Oltu taşı, kilosu 150- 200 liraya kadar alıcı buluyor. Sabahın erken saatlerinde köyden yaklaşık 3 kilometre uzaklıktaki Akdağ'a gelen köylüler, besmele çekerek açtıkları madene iniyor. Güçlükle oydukları madenden çıkardıkları "kara kehribarları" el arabasına yükleyen köylüler, maden içine kurdukları jeneratörlü sistemlerle el arabasındaki taşları ocak girişine çekiyor. Daha sonra madenden çıkartılan kömür görünümündeki Oltu taşları, usta ellerde tespih, anahtarlık, gerdanlık, broş, küpe, saç tokası, tarak, ağızlık, yüzük, bilezik, sigaralık ve çeşitli süs eşyaları olarak şekilleniyor.

“Ölmekte olan sanatımızı yaşatmaya çalışıyoruz”

Oltu taşının çıkarılmasının ve işlenmesinin çok zor olduğunu belirten Oltu Taşı Ustası Mehmet Çelebi, “Bu işi 12 yaşından beri yapıyorum. 22 yıllık ustayım. Ölmekte olan sanatımızı yaşatmaya çalışıyoruz. Oltu taşı tespihi, bayağı zorluklardan geçildikten sonra ortaya çıkıyor.Ham taşı Oltu’dan alıyoruz. Ocaklardan güçlükle çıkan bir taştır. Bir tespih tanesinin ortaya çıkması için 9-10 işlemden geçiyor. Hepsi zahmetli, incelik ve zaman isteyen şeylerdir. En son işlemimiz cila işlemidir. Cila işleminden sonra dizim işlemi başlıyor. Cila işlemimiz bittikten sonra tespihleri dizmeye başlıyoruz. Farklı modellerde isteğe göre her modelde tespih yapıyoruz” diye konuştu.

“Dede mesleğimiz olan tespihi başımızın üzerinde tutmaya gayret gösterdik”

İşleme Ustası İsmail Altunkaynak, yaklaşık 15 yıldır tespih işi ile uğraştığını söyleyerek, “Dede mesleğimiz olan tespihi bu zamana kadar başımızın üzerinde tutmaya gayret gösterdik. Tespihi ham halinden alıyoruz daha sonra ustamız tane haline getirip ondan sonra bizlere bırakıyor. Biz işleme işi ile uğraşıyoruz. Delme işlemini Burhan usta yaptıktan sonra işlemesini bana bırakıyor. Delinen noktaların bende işlemesini yapıyorum” dedi.

“Dünyanın hiçbir yerinde bulunmuyor”

Oltu taşının doğal bir taş olduğunu ifade eden Kuyumcu Sebahattin Beyit, “Dünyanın hiçbir yerinde bulunmayan sadece Erzurum’un Oltu ve Narman ilçelerinde bulunan zor şartlarda çıkartılan ardıç ağacının fosilleşmiş ve taşlaşmış halidir. Ama Rus taşı denen nesne tamamen sentetik bir üründür. Arada fiyat farkı çok olduğu için hediye alan insanlar genelde genellikle ucuz olduğu için Rus taşını tercih ediyorlar. Oltu taşına olan rağbet aslında azalmış değil sadece ekonomik sebeplerden dolayı Rus taşı tercih ediliyor. Yoksa Oltu taşı halen rövanşta, gözde ve alıcı bulmaktadır” şeklinde konuştu.

“Emekleyerek ya da sürünerek gidebildikleri madenlerin içerisinde taşı çıkarıyorlar”

Herkesin kendine ait açtığı bir galeride emekleyerek ya da sürünerek gidebildikleri madenlerin içerisinde taş çıkardıklarını ifade eden Kuyumcu Sebahattin Beyit, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Tabi Oltu taşı kömür gibi çok fazla çıkan bir maden değil. Belki günlerce çalışıp ancak 2-3 kilogram taş çıkarabiliyorlar. Çıkardığı taşı satıyor diğer usta alıyor, ne yapacaksa ona göre eliyle işliyor. Makinayla da işlenmiyor Oltu taşımız. Makine kabul etmiyor. Elde onun kırılma sertliği vardır. Usta onu hissederek çalışıyor. Oldukça emekli bir ürün olduğu için doğal olarak Oltu taşının fiyatı pahalı. En ucuz 100 liradan başlıyor. Ben müşterilerimize Oltu taşını tavsiye etmelerini tavsiye ederim. Sonuç olarak bizim ürünümüz ve para burada kalıyor. Rusya ya da Gürcistan’a gitmiyor.”

=====================================================

İhlas Haber Ajansı YouTube Kanalına Abone Olmak İçin:


İhlas Haber Ajansı Resmi Web Sitesi


İhlas Haber Ajansı Sosyal Medya Adresleri





İhlas Haber Ajansı hakkında


İhlas Haber Ajansı’na ulaşmak için

Önerilen